Radio Kraków

Wyczesane rozmowy


RSS

Nie mydlimy oczu, nie owijamy w bawełnę, nie nabieramy wody w usta, lecz otwarcie mówimy o zawiłościach językowych. Dr Artur Czesak, językoznawca przeczesuje słowniki, a Sylwia Paszkowska pyta, czasem rzucając mu kłody pod nogi. Wszystko po to, by rozwikłać najbardziej tajemnicze zagadki słowne.

Podcasty

Żadnych marzeń, czyli point de reveries

W kolejnym odcinku Wyczesanych rozmów dr Artur Czesak opowiada o skrzydlatym słowie - Point de reveries, (messieurs)!

Mydlić komuś oczy

Co znaczy mydlić komuś oczy? Na to pytanie odpowiedzi udzielił dr Artur Czesak w rozmowie z Sylwią Paszkowską.

"Na" czy "w" Ukrainie?

Na to pytanie w Wyczesanych rozmowach próbuje odpowiedzieć językoznawca, dr Artur Czesak.

Babie lato

  • access_time 00:03:14
  • calendar_today Piątek, 2019.09.06
Skąd wyraz "baba" w związku frazeologicznym "babie lato"? Siwe włosy, len, ale i jesień życia przywodzą na myśl włókna pajęcze, ale właściwy trop wskaże językoznawca dr Artur Czesak w rozmowie z Wiolettą Gawlik.

Deszcz i dżdżownica

  • access_time 00:05:40
  • calendar_today Piątek, 2019.08.30
Co wspólnego ma dżdżownica z deszczem, prócz istotnego faktu, że w czasie deszczowej pogody wychodzi na powierzchnię ziemi? Na to pytanie odpowiedzi szukają dr Artur Czesak i Wioletta Gawlik, analizując słowo "deszcz".

Klimat

  • access_time 00:04:06
  • calendar_today Piątek, 2019.08.23
Słowo "klima" nie jest neologizmem. Istniało już w XVIII wieku i oznaczało: dział ziemi od równika ku biegunom. Kiedy rodzaj żeński zmienił się na męski? Dlaczego klimat mylony jest ze słowem "pogoda"? Co dzisiaj oznacza słowo "klimat"? Na te pytania odpowiedzi szukają dr Artur Czesak i Wioletta Gawlik.

Skąd zmiana znaczenia słowa ferie?

  • access_time 00:04:32
  • calendar_today Piątek, 2019.08.16
W wakacyjnym wydaniu cyklu "Wyczesane rozmowy" poruszamy dziś temat ferii - nie zimowych, lecz letnich. Pochodzące z łaciny słowo "feriae" dziś oznacza czas wolny od nauki szkolnej, choć pierwotnie określało czas przeznaczony na obrzędy religijne. Dlaczego semantyka uległa zmianie? Wyjaśni to dr Artur Czesak z którym rozmawia Wioletta Gawlik.

Uzdrowisko

  • access_time 00:05:35
  • calendar_today Piątek, 2019.08.09
Czym uzdrowisko różni się od sanatorium? Dlaczego poloniści nie lubią słowa kurort? Czy w resorcie można wypocząć? Odpowiedzi na te pytania poznamy w rozmowie dr Artura Czesaka i Wioletty Gawlik. Dziś w wakacyjnym cyklu "Wyczesane rozmowy" biorą oni na tapet słowo uzdrowisko.

Wakacje, wywczasy i wolność

  • access_time 00:04:33
  • calendar_today Piątek, 2019.08.02
Wakacje to słowo wywodzące się z łaciny. Dlaczego jednak jest dziś bardziej popularne niż rodzime wywczasy? Tę tajemnicę odkrywają Wioletta Gawlik i dr Artur Czesak.

Lato, latoś, nowolatki

  • access_time 00:05:02
  • calendar_today Piątek, 2019.07.26
Lato, lato, co ty na to... Lato - słowo stare i często dziś używane jest niewiadomego pochodzenia. Jak to możliwe, że lingwiści tego nie zbadali? Tego dowiemy się z rozmowy Wioletty Gawlik i językoznawcy dr Artura Czesaka.

Motyle w brzuchu

  • access_time 00:04:34
  • calendar_today Piątek, 2019.07.19
Motyle w brzuchu odczuwają wszyscy zakochani, ale skąd te motyle w języku? Tego dowiemy się z rozmowy dr Artura Czesaka, językoznawcy i Wioletty Gawlik.

Jedziemy na wczasy - czyli dokąd?

  • access_time 00:05:41
  • calendar_today Piątek, 2019.07.05
Jedziemy na wczasy w wakacyjnym cyklu "Wyczesane rozmowy". Na wczasy, czyli dokąd? Czy powszechny chillout to inaczej wczasy? Czy słowo "weekend" można zastąpić wyrazem "wyraj"? Pytań wiele, dlatego na językowe poszukiwania odpowiedzi zapraszają dr Artur Czesak i Wioletta Gawlik.

Stopy wody pod kilem

  • access_time 00:03:19
  • calendar_today Piątek, 2019.06.28
Pomyślnych wiatrów najczęściej życzymy żeglarzom. Jednak, choć nie jesteśmy narodem żeglarskim, mówimy też "Stopy wody pod kilem". Dziś ten związek frazeologiczny rozkładają na czynniki pierwsze dr Artur Czesak i Wioletta Gawlik.

Wystrychnąć na dudka

  • access_time 00:04:38
  • calendar_today Piątek, 2019.06.21
Upupa epops, czyli dudek, to ptak barwny z wyglądu i zachowania. Niestety, w języku nie ma dobrej prasy. Wystrychnąć kogoś na dudka - dziś analizują ten frazeologizm dr Artur Czesak i Wioletta Gawlik.

Mecyje

  • access_time 00:02:58
  • calendar_today Piątek, 2019.06.14
Słowo "mecyje" trafiło do języka polskiego z języka jidysz. Oznacza ono coś nadzwyczajnego, wartego uwagi, choć często wypowiadane jest sarkastycznie. Na tapet biorą je dziś dr Artur Czesak, językoznawca i Wioletta Gawlik.

Kocie łby

  • access_time 00:03:33
  • calendar_today Piątek, 2019.06.07
Czym są kocie łby? Dlaczego kocie, a nie psie? Skąd pochodzi ten związek frazeologiczny? Na te pytania odpowiada dr Artur Czesak, językoznawca, a pyta Wioletta Gawlik. Pod lupę w cyklu "Wyczesane rozmowy" bierzemy dziś "kocie łby".

Iść po linii najmniejszego oporu

  • access_time 00:03:21
  • calendar_today Piątek, 2019.05.31
Iść po linii najmniejszego oporu, czy iść po najmniejszej linii oporu? Wątpliwości co do używania poprawnej formy tego popularnego wyrażenia wciąż jest sporo, dlatego do tematu wracają dziś dr Artur Czesak, językoznawca i Wioletta Gawlik.

Na cykl "Wyczesane rozmowy" zapraszamy już za tydzień.

Czarno na białym

  • access_time 00:03:23
  • calendar_today Środa, 2019.05.22
O frazeologizmie "czarno na białym" (lub "czarne na białym") rozmawiają Wioletta Gawlik i dr Artur Czesak.

Życie na kocią łapę

  • access_time 00:03:15
  • calendar_today Piątek, 2019.05.17
Żyją na kocią łapę, czyli w związku nieformalnym. Dlaczego jednak mówimy na kocią łapę, a nie na psią - jak w języku czeskim? Wyjaśnia to dr Artur Czesak w rozmowie z Wiolettą Gawlik.

Zrobić kogoś w balona czy w konia

  • access_time 00:04:31
  • calendar_today Piątek, 2019.05.10
Zrobić kogoś w balona lub zrobić kogoś w konia - czy to synonimiczne związki frazeologiczne, czy nie? Naszych radiowych przeczesywaczy słowników to dziś zastanowiło, a nawet podzieliło. Dr Artur Czesak, językoznawca i Wioletta Gawlik zapraszają na cykl "Wyczesane rozmowy".