Radio Kraków

Przed hejnałem


RSS Spotify

Goście magazynu „Przed hejnałem” mają swoje pasje, swoje plany, swoje marzenia. Miło wypić w ich towarzystwie przedpołudniową kawę...

Podcasty

Prof. Hubert Huras: Zachęcam rządzących, żeby się skupili i przedstawili nam konkretną ustawę

Niedawne wydarzenia w Nowym Targu uwidoczniły skomplikowaną sytuację prawną i medyczną dotyczącą przerywania ciąży w Polsce. Tragiczna śmierć młodej kobiety ponownie wywołał debatę na temat zagrożeń związanych z ciążą oraz interpretacji przepisów prawnych dotyczących aborcji. Sylwia Paszkowska rozmawiała w audycji Przed Hejnałem z dr Magdaleną Grzyb, współautorką książki „Kobieta-ciąża-zarodek-dziecko: Prawne aspekty przerywania ciąży” i prof. Hubertem Hurasem, od 2014 roku pełniącym funkcję konsultanta wojewódzkiego do spraw położnictwa i ginekologii.

Edukacja bez moralizatorstwa. Miriam Synger wraca z książką, jakiej jeszcze nie było

Literatura dla młodzieży często oscyluje wokół tematów przygód, pierwszych miłości i problemów szkolnych. "Dziennik Rut" autorstwa Miriam Synger, z ilustracjami Tadeusza Marka, wprowadza świeże podejście do tego gatunku, oferując czytelnikom wgląd w życie patchworkowej rodziny żydowskiej. Ta książka jest wyjątkowa nie tylko ze względu na swoją tematykę, ale również ze względu na sposób, w jaki łączy codzienne problemy nastolatków z edukacyjnym aspektem kultury żydowskiej, unikając przy tym moralizatorskiej narracji. Sylwia Paszkowska rozmawiała w audycji "Przed Hejnałem" z twórcami książki.

Tworzenie gier komputerowych, ceramika i warsztaty teatralne. Nowy sezon w NCK

Wrzesień to nie tylko początek nowego roku szkolnego, ale także inauguracja nowego sezonu artystycznego w wielu instytucjach kulturalnych, w tym w Nowohuckim Centrum Kultury. O bogatej ofercie zajęć i wydarzeń Sylwia Paszkowska rozmawia ze Zbigniewem Grzybem, dyrektorem NCK i Joanną Walczak, pedagożką oraz instruktorką teatralną.

Nie pozwolono jej na studia medyczne, później wynalazała Aviomarin. Zapomniana postać Donaty Dąbrowskiej

Donata Dąbrowska to postać, która pomimo swojej wyjątkowości, pozostaje mało znana. Urodzona w 1923 roku w Żołyni, związała swoje życie zawodowe z Krakowem, gdzie przez lata pracowała w zakładzie farmaceutycznym Polfa Kraków. Dzięki swojej determinacji i talentowi, Dąbrowska przyczyniła się do opracowania wielu receptur leków, które zrewolucjonizowały polską farmację, m.in. popularnego Aviomarinu i syropu Guajazyl. Sylwia Paszkowska gościła w audycji Przed Hejnałem Magdalenę Kątnik-Kowalską, stypendystkę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizującą projekt "Dąbrowscy".

Rodzina w czasach chaosu. Kto i kiedy potrzebuje terapii?

Wielkimi krokami zbliża się III Ogólnopolskiej Konferencji "Psychologia – Medycyna – Duchowość. Pomost porozumienia – holistyczna droga do zdrowia psychicznego i fizycznego", której krakowska edycja odbędzie się 13 i 14 września 2024 roku. Wydarzenie jest wyjątkową okazją do zgłębienia tematyki zdrowia psychicznego i fizycznego z holistycznej perspektywy. Konferencja skierowana jest zarówno do specjalistów, jak i do rodziców oraz osób pracujących z młodzieżą, takich jak psychologowie, pedagodzy i nauczyciele. Sylwia Paszkowska gościła w audycji Przed Hejnałem psycholog dr Joannę Hałaj oraz dr Tatianę Krawczyńską-Zauchę, certyfikowanego coacha, trenera w zakresie przywództwa i efektywnej komunikacji z międzynarodowym doświadczeniem.

Powrót do korzeni: Jerzy Fedorowicz na scenie Teatru Nowego Proxima

Spektakl "Amadeusz" w Teatrze Nowym Proxima w Krakowie to interpretacja słynnego dramatu Petera Shaffera, który opowiada o rywalizacji między Wolfgangiem Amadeuszem Mozartem a Antonio Salierim. Reżyser Piotr Sieklucki przedstawia historię nie tylko jako opowieść o geniuszu Mozarta, ale także o zazdrości, intrygach dworskich i próbie kontrolowania muzycznego talentu. Spektakl porusza pytania o naturę geniuszu i to, czy można go ukształtować na nowo, odbierając klasyczne brzmienie jego twórczości. W rolę Antonio Salieriego wcielił się powracający do teatru Jerzy Fedorowicz.

"Materialiści mają zawsze gorsze relacje z innymi"

Zakupy mogą poprawiać humor. Wiąże się to z ośrodkiem nagrody i wydzielaniem dopaminy w naszych mózgach. Ale czy istnieje granica, po przekroczeniu której zakupy nam szkodzą? Czy nabywanie dóbr może wynikać z chęci kompensowania sobie trudności życiowych? Jak wpływa to na relacje interpersonalne i dlaczego tak łatwo jest popaść w błędne koło? Czy pobudki ekologiczne hamują społeczny pęd do nabywania? Gościnią Sylwii Paszkowskiej w audycji Przed Hejnałem była dr hab. Katarzyna Stasiuk, profesor w Instytucie Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Cukier jest dla pszczół, a ty poczęstuj się miodem. 31. Krakowskie Miodobranie

Na 31. Krakowskie Miodobranie po raz kolejny zaprasza Zrzeszenie Pszczelarzy Krakowskich. Od 6 do 8 września na placu Wolnica znajdziemy stoiska z bogactwem naturalnych miodów i innych pszczelich produktów. Wszystko zaczęło się 30 lat temu w niewielkiej pasiece Kazimierza Żółtego na terenie krakowskiego Bieżanowa. Wówczas grupa pszczelarzy i miłośników pszczół zorganizowała spotkanie dla okolicznych mieszkańców, by podzielić się swoją pasją. Kameralne wydarzenie dla lokalnej społeczności okazało się znakomitym pomysłem. Na przestrzeni lat inicjatywa rozwinęła się w sposób przekraczający oczekiwania pierwszych organizatorów. Dzisiejsze Krakowskie Miodobranie to nie tylko święto pszczelarzy i okazja dla odwiedzających by kupić produkty pszczele bezpośrednio z lokalnych pasiek. To również możliwość zasięgnięcia informacji na temat miodów, ich odmian i stosowania. Krakowskie Miodobranie to barwna impreza edukacyjno – kulturalno – rozrywkowa przyciągająca na Plac Wolnica całe rodziny. W audycji Przed Hejnałem Sylwia Paszkowska gościła Monikę Leleń i Przemysława Szeligę ze Zrzeszenia Pszczelarzy Krakowskich.

"Znam weterynarzy, którzy żywili się kawą i energetykami. To zawód obarczony olbrzymim stresem"

Praca weterynarza obarczona jest gigantycznym stresem i ryzykiem wypalenia zawodowego. To zawód, który może pochłonąć życie prywatne i cały wolny czas. Wpływa również na relacje z innymi osobami, w tym przede wszystkim z najbliższymi. Gościem Sylwii Paszkowskiej był Radek Rak, pisarz i lekarz weterynarii. Zdobywca m.in. Nagrody Literackiej Nike i Nagrody im. Janusza A. Zajdla w roku 2020 za „Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli”. W audycji Przed Hejnałem opowiedział o swojej karierze weterynaryjnej i wyzwaniach zawodu, który porzucił trzy lata temu na rzecz pisania. Zdradził również nad jaką książką aktualnie pracuje i zaprosił na 26. Marsz Jamników, podczas którego będzie pełnił rolę Mistrza Ceremonii.

Wojtek Długosz: Teatr rządzi się swoimi prawami. Dlatego go lubię

Jego kariera wymyka się wszelkim szufladkom. Szkoła muzyczna, DJ-ing, muzyka instrumentalna i elektroniczna, wieloletni romans z teatrem, ale również kameralny Mr Krime Live Band, tworzony ze grupą utalentowanych artystów. Wojtek Długosz, znany również jako Mr Krime, już 8 września zagra koncert w ramach Niepołomickiego Festiwalu Wina. Jego zespół, w skład którego wchodzą Piotr Bolanowski, Alan Wykpisz i Tomasz Nowak, porwie niepołomicką publiczność utworami z pogranicza jazzu, funku i electro-jazzu, z elementami improwizacji. W audycji Przed Hejnałem Długosz opowiada o sukcesie spektaklu "1989", którego jest kierownikiem muzycznym, wspomina swoje artystyczne początki i wpływ rodziny na wybór życiowej ścieżki.

Dr Magdalena Grzyb: Zabójcami kobiet są ich partnerzy, tak jest w 60 proc. przypadków

Pojęcie kobietobójstwa pojawiło się w języku polskim stosunkowo niedawno, ale samo zjawisko jest obecne z różnym nasileniem na całym w świecie. Na podstawie swoich badań dr Magdalena Grzyb szacuje, że w około 60% przypadków zabójstw kobiet w Polsce sprawcami zbrodni są ich partnerzy, co jest wyższym wskaźnikiem niż średnia światowa wynosząca 35%. Czy pokrewieństwo z ofiarą ma wpływ na wysokość kary? Jakie zjawiska i sygnały poprzedzają zbrodnie? Jak często okolicznościom zabójstw towarzyszą alkohol i inne substancje uzależniające? Gościnią Sylwii Paszkowskiej w audycji Przed Hejnałem była dr Magdalena Grzyb, kryminolożka, członkini zarządu Centrum Praw Kobiet, autorka monografii "Kobieta jako ofiara zabójstwa. Studium kryminologiczne".

Pomnik parykarza szczecińskiego, buhaja Ilona i fabryki kotłów. Dr Marcin Laberschek i jego nietypowy blog

W studiu Radia Kraków gościł dr Marcin Laberschek z Instytutu Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego, pasjonat pomników związanych z różnorodnymi organizacjami i przedsiębiorstwami. W Przed Hejnałem opowiadał o swoim blogu, na którym znajdziemy m.in. opis fragmentu kotła w Sędziszowie, pomnik opony w Olsztynie oraz buhaja w Osowej Sieni. Dzieła te, choć często wywołują uśmiech, są formą zarządzania symbolicznego i kulturowego. Na koniec rozmowy dr Laberschek opowiedział o pomniku Smoka Wawelskiego z ulicy Makuszyńskiego, który powstał z inicjatywy inicjatywy przedsiębiorstwa Jadar, zajmującego się produkcją kostki brukowej. Obecnie przechodzi on renowację w Nowohuckim Centrum Kultury, by stać się częścią Smoczego Szlaku w Krakowie. Na podcast zaprasza Sylwia Paszkowska.

Polska szkoła jest w dużej mierze oparta na modelu przemocowym

Pierwszy dzień nowego roku szkolnego to moment ważny dla uczniów i ich rodziców, ale również dla wszystkich pracujących w oświacie. Co do tej pory dla polskich szkół zrobiło nowe Ministerstwo Edukacji, na czele którego stoi ministra Barbara Nowacka? W jaki sposób instytucje kultury uzupełniają ofertę edukacyjną dla dzieci i młodzieży? Co zrobić, żeby szkoła była dobrym miejscem pracy dla nauczycieli i jednocześnie pomagała młodym ludziom kształtować wizję własnej przyszłości? - Będzie nam bardzo trudno uczynić szkołę "fajnym miejscem". To wymaga gigantycznych nakładów pracy, finansów, ale też myślenia myślenia w perspektywie dłuższej niż jedna kadencja. Żeby szkoła zaczęła rzeczywiście działać w sensownej perspektywie czasowe, z sensownymi nauczycielami, dobrymi płacami i rozsądnym programem, musimy przyjąć perspektywę najbliższych 15 lat - mówi w rozmowie z Sylwią Paszkowską Wojciech Rzehak, Kierownik Działu Edukacji w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, wieloletni nauczyciel języka polskiego.

Nieważne, by żyć długo, lecz długo i szcześćliwie

XI Międzynarodowe Senioralia w Krakowie odbędą się 6 września 2024 roku, a wydarzenie to ma na celu promowanie aktywności fizycznej, psychicznej, społecznej i zawodowej seniorów. Rozpoczną się one uroczystą mszą w Kościele Mariackim, a następnie barwny korowód przejdzie przez Kraków do Parku Jordana. W parku będzie można skorzystać z bezpłatnych badań, warsztatów i wykładów, a także obejrzeć występy artystyczne i wziąć udział w pokazach mody. Celem Senioraliów jest pokazanie, że życie po sześćdziesiątce może być pełne aktywności i radości. Prezes Stowarzyszenia MANKO i Redaktor Naczelny Głosu Seniora, Łukasz Salwarowski, podkreśla, że ważne jest wydłużenie okresu aktywności i sprawności seniorów, aby przeciwdziałać przedwczesnej niepełnosprawności i izolacji społecznej. W ramach Senioraliów organizowane są różne konkursy i inicjatywy mające na celu aktywizację osób starszych, takie jak konkursy stylowych seniorów czy marszobiegi. Salwarowski zwraca uwagę na potrzebę akceptacji słowa "senior" i promowania pozytywnego wizerunku osób starszych, które mogą być aktywne, uśmiechnięte i pełne życia.

Michał Zabłocki: Wreszcie mogę sam siebie wyreżyserować

Michał Zabłocki zadebiutował w 1982 roku publikacją trzech wierszy w czasopiśmie "Radar". W latach 1985–2001 współpracował z krakowską Piwnicą pod Baranami, a jego wiersze stały się bazą do powstania wielu popularnych piosenek – przede wszystkim dla Grzegorza Turnaua, Anny Szałapak, Beaty Rybotyckiej, Agnieszki Chrzanowskiej i Jacka Wójcickiego. Jego teksty ma w repertuarze wielu innych artystów, między innymi Czesław Mozil i Tomasz Mars. Jest laureatem nagrody publiczności na 61. Festiwalu Piosenki w Opolu. W 2023 roku rozpoczął nową, twórczą przygodę i zaczął performować wokalnie swoje piosenki. Premiera jego płyty, podpisanej już jako Zabłocki Osobiście, zaplanowana jest na 25 października 2024 roku. O albumie i narodzinach nowego, w pełni autorskiego projektu, rozmawiał z Sylwią Paszkowską w audycji Przed Hejnałem.

Dobre stosunki z sąsiadami są kluczowe dla naszego dobrostanu psychicznego

W erze miejskiego zgiełku i cyfrowej izolacji sąsiedztwo wraca do łask jako nieoceniony składnik codziennego życia. W dobie kryzysów i zmian odkrywamy na nowo, jak fundamentalne dla naszego dobrostanu są dobre relacje z sąsiadami. - Więzi społeczne po prostu ludziom są potrzebne do szczęścia, zdrowia psychicznego i poczucia zadowolenia z tego otoczenia. Miejsce Aktywności Mieszkańców jest swoistym centrum społecznościowym, w którym może działać tak naprawdę każdy - mówią w rozmowie z Sylwią Paszkowską Olga Glińska, koordynatorka programu Zaangażowanie Mieszkańcy, członkini Zarządu Fundacji Biuro Inicjatyw Społecznych i Aneta Szkaradek, animatorka w Miejscu Aktywności Mieszkańców na Kozłówce 25.

Trening triathlonisty jest treningiem samotnika

Czy naprawdę wystarczy stawiać sobie cele, aby sprostać codziennym wyzwaniom treningowym? W świecie sportowca liczy się nie tylko plan, ale i pasja, która każe nam przekraczać własne granice. - Cel i realizacja tego celu mnie jako sportowca nakręca i napędza. Fajnie jest mieć wokół siebie ludzi pozytywnie nakręconych do tej dyscypliny, która tworzy wokół nas klimat. Sam trening niewątpliwie jest treningiem indywidualnym i większość jednostek treningowych odbywa się w samotności - mówi w rozmowie z Grzegorzem Bernasikiem Artur Czerwiec.

W czasie wakacji jesteśmy atrakcyjni dla owadów. Te produkty musisz mieć w swojej apteczce

Ukąszenia i użądlenia przez owady, takie jak pszczoły, osy, szerszenie czy trzmiele, mogą wywoływać różnorodne reakcje, od łagodnych objawów, takich jak swędzenie i obrzęk, po ciężkie reakcje anafilaktyczne, które mogą zagrażać życiu. Warto zrozumieć, jak dochodzi do takich reakcji, jakie są ich objawy oraz jakie kroki należy podjąć, aby zapobiec i odpowiednio reagować. - U pszczelarzy alergia na jad pszczoły jest zdecydowanie większa. Człowiek jest dla owada atrakcyjny okresie ich zwiększonej aktywności – w lipcu, sierpniu i trochę we wrześniu. W apteczce musi się znaleźć lek przeciwhistaminowy, dobrze mieć steryd doustny. Jeśli pacjent ma w wywiadzie reakcję ogólną na użądlenia owadów, to musi mieć ze sobą adrenalinę. Nie ma dyskusji - mówi w rozmowie z Grzegorzem Bernasikiem dr Joanna Morawiecka-Baranek, alergolog z Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego im. św. Ludwika w Krakowie.

Andrzej Kłosiński: Jeśli chcesz być dobrym behawiorystą, musisz lubić zwierzęta i ludzi

Dla wielu psów schronisko to miejsce pełne lęku i frustracji. Niektóre z nich boją się ludzi i unikają kontaktu, inne z kolei wręcz "przyklejają się" do człowieka, jednak nie zawsze jest to wynikiem potrzeby miłości, ale często strachu i niepewności. - Zawsze zaznaczam to, że jeśli chcesz być dobrym behawiorystą, musisz lubić zwierzęta i ludzi. Dlatego, że pomagasz ludziom zrozumieć to zwierzę, musisz wziąć na siebie jego emocje, umieć je rozładować i pomóc zmienić - mówi w rozmowie z Grzegorzem Bernasikiem Andrzej Kłosiński, behawiorysta COAPE.

Teatr Nurt wpisał się na stałe w mitologię nowohucką. Trwa Festiwal Odyseja Nowohucka

„Pamięć miasta” w Jubilatce”, „Spotkanie z Widokiem na Nurt”, „Uprawiamy współistnienie” i Koncert Głębokiego Słuchania. To tylko część wydarzeń, jakie Teatr Łaźnia Nowa i Dom Utopii-Międzynarodowe Centrum Empatii przygotowały na najbliższy weekend, w ramach projektu Odyseja Nowohucka. W programie Odysei Nowohuckiej, która jest realizowana od 19 lipca do 30 sierpnia, znalazło się blisko 40 wydarzeń, od warsztatów i letniego kina, które odbywało się na Dachu Utopii, po wielkoformatowe projekcje na dawnym Kinie Świt i imprezy rave w dawnej restauracji Jubilatka. O szczegółach wydarzeń opowiedzieli Georginie Gryboś Elżbieta Łapczyńska oraz Bartosz Szydłowski.