Radio Kraków

Przed hejnałem


RSS Spotify

Kraków kładzie się spać późno, ale wcześnie wstaje. W magazynie "Przed Hejnałem" rozmawiamy o wszystkim, co społecznie ważne, ciekawe, zaskakujące, a czasem bulwersujące. O równości, prawach obywatelskich, ekologii, edukacji, zdrowiu, tym fizycznym, ale też tym duchowym i psychicznym. Spotykamy się z artystkami i artystkami, poznając punkt widzenia tych, którzy kształtują współczesną kulturę. Wszystko to w towarzystwie dobrej muzyki i porannej kawy.

Program prowadzi Sylwia Paszkowska, a przygotowują: Sylwia Paszkowska, Aneta Hudzik i  Agata Ciechanowska

Kontakt: [email protected]

Podcasty

Urszula Grabowska-Ochalik: Zależy mi bardziej na podkreślaniu rangi mojego zawodu niż na byciu celebrytką

Urszula Grabowska-Ochalik, aktorka o wyjątkowym talencie i wszechstronności, od lat przyciąga uwagę widzów zarówno na ekranie, jak i na scenie. Jej kariera obfituje w różnorodne kreacje. Dziś jednak to teatr zajmuje szczególne miejsce w jej sercu, a widzowie mogą podziwiać jej kunszt na scenie Teatru STU, gdzie wkrótce odbędzie się premiera „Czarnej komedii” w reżyserii Mirosława Gronowskiego. Urszula Grabowska-Ochalik opowiedziała Sylwii Paszkowskiej w piątkowym Przed hejnałem o teatrze, rolach i wyzwaniach aktorskich.

Czy włosy są naszą wizytówką?

Włosy, zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn, od wieków stanowią istotny element wizerunku. Czy to bujna czupryna Zbigniewa Wodeckiego, która stała się jego znakiem rozpoznawczym, czy też dbałość o kondycję włosów w codziennym życiu – włosy odgrywają kluczową rolę w postrzeganiu nas przez otoczenie. Czym są dla nas włosy, jak o nie dbać, aby zachować ich piękno, a także jak zaakceptować, że nie zawsze będą wyglądać idealnie? Gościnią Sylwii Paszkowskiej była Małgorzata Fuchs, dermatolożka.

„Ludzie zamieniają staruszki na szczeniaki, to łamie serce”. KTOZ zaprasza na koncert "Granie na szczekanie"!

Koncert charytatywny „Granie na szczekanie” odbywa się raz w roku, a jego tradycja trwa już od 35 lat, z pandemiczną przerwą. Wydarzenie wspiera działalność Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt w Krakowie. Dzięki środkom zebranym podczas poprzednich edycji koncertu, schronisko zostało wyposażone w nowoczesne urządzenia, które znacząco podnoszą komfort leczenia i rehabilitacji zwierząt. Zakupiono m.in. aparaty do badań krwi, rentgeny, USG, a nawet bieżnię wodną – rzeczy, które w większości schronisk są niedostępne. Najbliższa edycja wydarzenia zbliża się wielkimi krokami – odbędzie się już 14 października 2024 roku o 18:30 w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Z tej okazji gośćmi Sylwii Paszkowskiej w programie „Przed hejnałem” byli Joanna Repel, rzeczniczka prasowa Krakowskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami (KTOZ), oraz Gromee, artysta, który wystąpi podczas nadchodzącego koncertu.

Jak rozmawiać z dzieckiem o adopcji? "Kłamstwo nikomu nie służy"

Rodzice adopcyjni stoją przed szeregiem wyzwań, a jednym z nich jest komunikowanie się z dzieckiem na temat jego historii. Eksperci są zgodni – adopcja nie powinna być dla dziecka tajemnicą. Jak mówi Katarzyna Wnęk-Joniec, "okłamywanie dziecka nikomu nie służy", a zatajanie prawdy może wywołać poważne problemy emocjonalne u najmłodszych. Jak rozmawiać z dzieckiem w sposób delikatny, ale jednocześnie szczery i zrozumiały? Sylwia Paszkowska pytała o to w audycji „Przed hejnałem” Ewelinę Augustyn, autorkę książeczki dla dzieci o adopcji „Zaczarowany las”, oraz Katarzynę Wnęk-Joniec, psycholożkę dziecięcą.

Feministyczne spojrzenie na polskie kino. "Mikrofeminizacje" otwierają przestrzeń do dyskusji

Cykl "Mikrofeminizacje" to wyjątkowa przestrzeń dla miłośników kina, która od dwóch lat oferuje nowe podejście do rozmów o filmie. Organizowane spotkania nie skupiają się jedynie na krytyce i analizie, lecz przede wszystkim na szerszym kontekście społecznym i politycznym, z naciskiem na tematykę feministyczną. O filmie „Rzeczy niezbędne” w audycji Przed hejnałem Sylwia Paszkowska porozmawiała z Justyną Adamczyk, filmoznawczynią.

"Wczesne wykrycie raka piersi daje bardzo dobre wyniki leczenia". Jak skutecznie się chronić?

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem wśród kobiet w Polsce, dotykającym około 20 tysięcy nowych pacjentek rocznie. Obecnie w kraju na raka piersi leczy się około 140 tysięcy kobiet. Niestety, choroba ta nie ogranicza się wyłącznie do kobiet starszych. Coraz częściej diagnozowana jest u młodszych kobiet, w tym nawet u dwudziesto- i trzydziestolatek. To zjawisko skłania do poszukiwania przyczyn tej tendencji, ale jednoznaczna odpowiedź wciąż pozostaje niejasna. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej w audycji Przed hejnałem byli Karolina Sztyler z Fundacji Go Healthy Girl oraz Marcin Mika, ginekolog.

"Wielu zaburzeniom psychicznym jesteśmy w stanie zapobiegać"

W Krakowie rozpoczął się kolejny Human Week, czyli Krakowski Tydzień Zdrowia Psychicznego. Tegoroczna, szósta edycja wydarzenia odbywa się pod hasłem „Bezpiecznie razem”, które podkreśla, jak ważne dla zdrowia psychicznego jest poczucie bezpieczeństwa, które daje wspólnota. Human Week to nie tylko okazja do poszerzenia wiedzy na temat zdrowia psychicznego, ale również przestrzeń do budowania relacji i wsparcia. Gościem Sylwii Paszkowskiej w audycji „Przed hejnałem” był profesor Maciej Pilecki, współtwórca projektu, psychiatra i psychoterapeuta specjalizujący się w psychiatrii dzieci i młodzieży.

Sztuka precyzji. Wynalazki, które przełamały bariery technologiczne

Wystawa „Miasto. Technoczułość” w Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie, która otrzymała prestiżową nagrodę podczas 44. edycji Konkursu na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2023 Sybilla, przygląda się miastu i technologii od każdej możliwej strony. Podczas jej zwiedzania przyjmujemy perspektywy 12 dziedzin inżynierii i techniki. Od hydrotechniki, energetyki, ciepłownictwa, przemysłu, handlu czy gazownictwa, przez architekturę, urbanistykę i mobilność, aż po zagadnienia z obszarów bezpieczeństwa, komunikacji, zdrowia publicznego czy ekologii. Sylwia Paszkowska gościła w audycji "Przed hejnałem" Katarzynę Zielińską i Filipa Wróblewskiego z Muzeum Inżynierii i Techniki, by porozmawiać o wystawie "Miasto. Technoczułość" oraz o nowo wydanej książce Simona Winchestera „Siła precyzji. Jak inżynierowie konstruowali współczesny świat”.

Słowo i gest budują mosty do zrozumienia i emocji. Czym różni się poezja migowa od pisanej?

W świecie, w którym codzienność pędzi, Noc Poezji przynosi chwilę zatrzymania, oferując prawdziwą magię słowa. Podczas dzisiejszej rozmowy wybiegniemy trochę w przyszłość, ku weekendowi, kiedy to Kraków stanie się areną poetyckiego świata. Wczorajsze wydarzenie, nagroda Nike 2024 za tom wierszy, będące wprowadzeniem do tej specjalnej nocy, pokazało, jak ważna w naszym życiu jest poezja. W studiu z Sylwią Paszkowską rozmawiały Karolina Opatowicz, kierowniczka Centrum Kultury Podgórza Strefa Sokolska, Joanna Augustyniak z Fundacji Grupa Migawki oraz poetka i pisarka Jadwiga Malina.

Marcin Koszałka: Psychiczne koszty bycia reżyserem są bardzo duże. Dotarłem do ściany

Marcin Koszałka, znany reżyser i operator filmowy, niedawno odebrał nagrodę za najlepszą reżyserię na Festiwalu Filmowym w Gdyni za swój najnowszy film „Biała Odwaga”. To nie pierwszy sukces Koszałki, który już wcześniej zasłynął filmem „Czerwony Pająk”, poruszającym trudne tematy i zdobywającym uznanie w środowisku filmowym. Każda produkcja Koszałki wzbudza ogromne emocje i pozostaje w pamięci na długo. - Ten cały ogromny stres, który był wokół filmu, premiery i tych wszystkich konfliktów, problemów z filmem, doprowadził mnie do dość głębokiej depresji. Musiałem się z niej wyzwolić. Dotarłem po prostu do ściany - mówi w rozmowie z Sylwią Paszkowską Marcin Koszałka, operator filmowy i reżyser.

Siła Fotografii 2024: od Nowej Huty po Strefę Gazy

Już po raz siódmy Nowohuckie Centrum Kultury zamienia się w wielką galerię sztuki, goszcząc prestiżową wystawę Siła Fotografii. Wśród tegorocznych wydarzeń znajduje się również dobrze znana wystawa World Press Photo, która obchodzi swoją 67. edycję. Regularnie organizowana od 1955 roku, przerwana zaledwie raz, wystawa ta ukazuje najważniejsze wydarzenia na świecie, uchwycone obiektywami najlepszych fotoreporterów. Jednak Siła Fotografii to znacznie więcej niż World Press Photo. W tym roku NCK stało się domem dla licznych fascynujących wystaw fotograficznych, które zachwycają różnorodnością i głębią przekazu. Sylwia Paszkowska rozmawiała w audycji Przed hejnałem z Moniką Stachnik-Czaplą, kuratorką projektu oraz Anitą Andrzejewską, autorką wystawy „Outside In”.

Nieplanowana podróż zamieniła się w miłość od pierwszego wejrzenia. Adam Kwaśny i jego opowieść o Kubie

„Hotel El Mundo” jest zwieńczeniem kubańskiej trylogii, która zaprasza czytelnika w fascynującą podróż po jednym z najbardziej unikalnych miejsc – Kubie. To trzeci tom cyklu, poprzedzony książkami „Wszystkie zajęcia Yoirysa Manuela” oraz „Piękny mamy dzień w Hawanie”. Każda z tych książek prezentuje inne oblicze Kuby, ukazując bogatą mozaikę historii, kultury i przede wszystkim ludzi, których życie toczy się wśród niespotykanej mieszanki tradycji i nowoczesności, zmagając się z realiami tego odizolowanego kraju. Gościem Sylwii Paszkowskiej był Adam Kwaśny, pisarz, podróżnik, scenarzysta i prezes Towarzystwa Przyjaciół Kuby.

Pączek krakowski, sernik z kratką, pischinger, zupa kminkowa. Zapomniane tradycje kulinarne Krakowa

W dzisiejszych czasach kuchnia staje się coraz bardziej istotnym elementem w promocji miast, przyciągając turystów nie tylko tradycyjnymi atrakcjami turystycznymi, ale również unikalnymi smakami i lokalnymi potrawami. Czy Kraków, jedno z najpiękniejszych miast w Polsce, może skutecznie promować się za pomocą swoich kulinarnych tradycji? Gośćmi Sylwii Paszkowskiej w audycji Przed hejnałem byli Mateusz Drożdż z Wydziału ds. Turystyki Urzędu Miasta Krakowa oraz dr Marcin Gadocha, historyk z Uniwersytetu im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, propagator wiedzy o tradycjach kulinarnych.

Pomoc psychologiczna w obliczu kryzsu. Co naprawdę liczy się dla ofiar powodzi?

Pomoc w sytuacjach kryzysowych wymaga świadomości potrzeb zarówno osób dotkniętych kryzysem, jak i tych, którzy niosą pomoc. Organizowanie wsparcia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego, jest procesem długotrwałym, wymagającym zaangażowania i empatii na każdym etapie. W takich momentach najważniejsza jest obecność – bycie z drugim człowiekiem, słuchanie i wsparcie bez dawania rad. Tylko w ten sposób możemy naprawdę pomóc w budowaniu lepszej przyszłości dla tych, którzy przeżyli tragedię. Sylwia Paszkowska gościła w audycji „Przed hejnałem” Maję Kwiatkowską – prezeskę Fundacji Malak, Marcina Pawelca – współzałożyciela Fundacji Z Wyboru i projektu The Presja oraz Małgorzatę Piotrowską i Agnieszkę Wnękowicz – trenerki komunikacji empatycznej z organizacji Leance.

Roślinne jedzenie przestaje być kompromisowe

Czy da się jeść smacznie i zdrowo bez mięsa? Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat w Polsce obserwujemy dynamiczny wzrost zainteresowania dietami wegańskimi i wegetariańskimi. Co ciekawe, zmiany te nie dotyczą jedynie nawyków żywieniowych, lecz również dostępności produktów i oferty gastronomicznej. O ile kiedyś wegetarianizm wymagał dużego wysiłku i ograniczał się do prostych dań, takich jak kotlety sojowe i fasola, dziś wybór roślinnych alternatyw jest ogromny i dostępny niemal w każdym sklepie oraz restauracji. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej w audycji Przed hejnałem byli Maciej Wielgosz, dietetyk oraz Maciej Otrębski koordynator kampanii Roślinniejemy.

Krakowskie "Siłaczki". Ich determinacja torowała drogę innym kobietom

Wystawa "Siłaczki" w Muzeum Krakowa jest unikalną podróżą przez historię krakowskich kobiet – silnych, odważnych, dążących do niezależności i spełnienia. To hołd dla siły i determinacji osób, które walczyły o swoje prawa i realizację marzeń. Wystawa, którą w Kamienicy Hipolitów można zwiedzać do marca 2025 roku, jest również niezwykłą okazją, aby poznać fascynujące, czasem zapomniane postaci i dowiedzieć się, jak ich postawa wpłynęła na rozwój miasta i pozycję społeczną kobiet w Polsce. W audycji "Przed hejnałem" Sylwia Paszkowska rozmawiała z kuratorem wystawy "Siłaczki", Michałem Hankusem.

Potańcówki na ludowo, balet czy integracyjne warsztaty teatralne. Krakowskie Forum Kultury nie pozwala na jesienną nudę!

Krakowskie Forum Kultury to nie tylko siedziba przy Mikołajskiej, ale również sieć dynamicznych klubów, które tętnią życiem, integrując lokalną społeczność poprzez kulturę i sztukę. Od warsztatów po międzypokoleniowe potańcówki – tu każdy znajdzie coś dla siebie! - Nowinką są międzypokoleniowe potańcówki. Krakowskie Forum Kultury potańcówki organizuje od dawna, ale tym razem do końca roku organizujemy potańcówki na ludowo. I to jest ta nowość - mówi w rozmowie z Sylwią Paszkowską Dagmara Merecik z Krakowskiego Forum Kultury.

Kobieca rewolucja w kinie. Body horror "Substancja" brutalnie demaskuje współczesne społeczeństwo

Film „Substancja” w reżyserii Coralie Fargeat to obraz intrygujący, który krytycznie podchodzi do współczesnych standardów piękna i relacji międzyludzkich. Poprzez ironię i czarny humor, film analizuje presję estetyczną oraz wpływ społecznych oczekiwań na postrzeganie własnego ciała. Bohaterki ukazują napięcia między pokoleniami, a także między autentycznością a iluzją piękna. Obraz, osadzony w gatunku body horroru, otwiera się na wielorakie interpretacje, zachęcając widzów do refleksji nad rolą, jaką wszyscy odgrywamy w tej niekończącej się grze społecznej. Dzięki coraz liczniejszym kobietom-reżyserkom, takie historie zyskują na znaczeniu, przynosząc różnorodność do współczesnego kina. O "Substancji" i jej wielopłaszczyznowej symbolice Sylwia Paszkowska rozmawiała z filmoznawczyniami – dr Anną Taszycką z Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego oraz Justyną Adamczyk, związaną z kinem Mikro.

Maria Peszek: Szybko się zorientowałam, że bycie wyłącznie aktorką mnie nie zaspokoi, nie da mi pełni szczęścia i wolności

Maria Peszek, wokalistka, aktorka, a przede wszystkim artystka o niezłomnym duchu, wróciła do teatru z wyjątkowym spektaklem – „Serce ze szkła. Musical Zen”. Głębokie i otwarte rozmowy o miłości, rodzinie i egzystencji sprawiają, że książka oraz spektakl rezonują z czytelnikami na różne sposoby.

Wnikliwy obserwator emocji. Nieszczęśliwa miłość nas bardziej porusza

Z małej sceny prosto na dużą, dzięki Złotemu Bączkowi – emocje grają tu pierwsze skrzypce, a Wojtek doskonale wie, jak je uchwycić w muzyce. Gościem Sylwii Paszkowskiej w audycji Przed hejnałem był Wojtek Szumański, zwycięzca plebiscytu Złotego Bączka na Pol’and’Rock Festivalu.