Radio Kraków
RK Podcasty Przed hejnałem

Przed hejnałem


RSS Spotify

Kraków kładzie się spać późno, ale wcześnie wstaje. W magazynie "Przed Hejnałem" rozmawiamy o wszystkim, co społecznie ważne, ciekawe, zaskakujące, a czasem bulwersujące. O równości, prawach obywatelskich, ekologii, edukacji, zdrowiu, tym fizycznym, ale też tym duchowym i psychicznym. Spotykamy się z artystkami i artystkami, poznając punkt widzenia tych, którzy kształtują współczesną kulturę. Wszystko to w towarzystwie dobrej muzyki i porannej kawy.

Program prowadzi Sylwia Paszkowska, a przygotowują: Sylwia Paszkowska, Aneta Hudzik i  Agata Ciechanowska

Kontakt: [email protected]

Podcasty

"Proszę czekać, będzie rozmowa". Fascynująca historia telefonów na nowej wystawie w Niepołomicach

W Małopolskim Centrum Dźwięku i Słowa w Niepołomicach otwarto niezwykłą wystawę "Proszę czekać, będzie rozmowa" poświęconą historii telefonów. Stanowi ona nie tylko przegląd technologicznego postępu, ale również sentymentalną podróż do czasów, gdy telefon był symbolem luksusu i elegancji. Ekspozycja przyciąga zarówno entuzjastów dawnych technologii, jak i osoby chcące odkryć fascynujące zmiany, jakie zaszły w sposobie komunikacji na przestrzeni lat. Sylwia Paszkowska rozmawiała w audycji "Przed hejnałem" z Natalią Nowacką, dyrektorką Pola Kultury oraz Kaśką Rachwał, dyrektorką Muzeum Fonografii w Niepołomicach.

Okrąglak to nie tylko zapiekanki. W nadchodzące weekendy zamieni się w przestrzeń artystyczną

Serce Kazimierza zamienia się w miejsce otwarte na nowe inicjatywy kulturalne i artystyczne, dając mieszkańcom i turystom okazję do kontaktu z młodą sztuką oraz lokalnym designem. Przestrzeń Młodej Sztuki współpracująca z Hevre zaprasza wszystkich na zapoznanie się z twórczością młodych artystów w weekend - 26 i 27 października. W rozmowie z Sylwią Paszkowską Iza Chyłek (animatorka kultury związana z Hevre), Gleb Andreev (Przestrzeń Młodej Sztuki) i Agata Gromada (artystka) opowiedzieli o tej wyjątkowej inicjatywie i wsparciu dla młodych artystów.

"Rzeka jest po prostu sobą". Małgorzata Lebda i Rafał Siderski auotrami nowej wystawy w Gelerii Poprzecznej

Wszystko zaczęło się od biegu, który miał miejsce w 2021 roku. Było to wyjątkowe wyzwanie – bieg wzdłuż Wisły od jej źródła aż do ujścia. Trasa miała niesamowitą długość 1113 kilometrów, a Małgorzata Lebda pokonała ją w 28 dni. Każdego dnia biegła więcej niż maratoński dystans, średnio około 50 kilometrów. Ten wyczyn był nie tylko aktem sportowym, ale też poetyckim i aktywistycznym. Projekt miał głębszy sens – wyrażał refleksję nad przyrodą i naszymi związkami z nią. Do duchowo-sportowej podróży Małgorzata Lebda zaprosiła Rafała Siderskiego, który tworzył własną, wizualną narrację o rzece. W 2024 roku ukazała się książka fotograficzna "Dopływy, drgania, powidoki i pieśni na brzegach" (Wydawnictwo Warstwy), a w miechowskiej Galerii Poprzecznej trwa aktualnie wystawa o tym samym tytule. W audycji "Przed hejnałem" z artystami rozmawiała Sylwia Paszkowska.

"Chcemy, aby osoby z niepełnosprawnościami czuły się pełnoprawnymi i pełnowartościowymi obywatelami tego świata"

Fundacja Anny Dymnej "Mimo Wszystko" świętuje 21 lat działalności, odgrywając kluczową rolę we wspieraniu osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi. Przez te lata organizacja, założona przez znaną aktorkę Annę Dymną, stała się ważnym ośrodkiem w Polsce pomagających osobom potrzebującym wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. W rozmowie z Sylwią Paszkowską Maja Jaworska, dyrektorka i wiceprezeska Zarządu Fundacji Anny Dymnej "Mimo Wszystko" oraz Kasia Walaszek, dyrektorka ds. projektów, dzielą się refleksjami na temat działania Fundacji.

Canicross tworzy silną więź między człowiekiem a czworonogiem. Czy biegania z psem trzeba się uczyć?

Nowa Huta obchodzi w tym roku swoje 75-lecie, a w związku z tym organizowane są różne inicjatywy, w tym opracowanie tras biegowych, idealnych do biegania z psem. O tym, jak ważne jest odpowiednie przygotowanie do wspólnej aktywności ze zwierzakiem, opowiada Bartosz Giżycki, instruktor i behawiorysta, specjalista od szkolenia psów, związany z Akademią Dobrych Manier Biały Pies oraz Ośrodkiem Kultury Norwida. Jest także opiekunem Pedra, wyjątkowo energicznego i mentalnego Border Collie.

Dzienniki elektroniczne: Czy uczniowie tracą swoją prywatność?

Ponad 20 lat temu pojawiły się pierwsze elektroniczne dzienniki, które na stałe weszły do użytku w 2009 roku. Systemy, takie jak popularny Librus, ułatwiają życie, pozwalają na bieżąco śledzić postępy w nauce i organizację obowiązków. Jednak mogą również wprowadzać element nadmiernej kontroli i inwigilacji. Kluczem jest znalezienie odpowiedniego balansu między używaniem nowoczesnych narzędzi a dawaniem dzieciom przestrzeni na samodzielność. Sylwia Paszkowska rozmawiała w audycji „Pzed hejnałem” o zaletach i wadach elektronicznych dzienników z dwiema ekspertkami: dr Magdaleną Wulczyńską-Misiak, polonistką z Liceum Ogólnokształcącego nr 27 w Krakowie, oraz Magdaleną Kogut-Wałęcką, autorką bloga parentingowego i mamą trójki dzieci.

Urszula Grabowska-Ochalik: Zależy mi bardziej na podkreślaniu rangi mojego zawodu niż na byciu celebrytką

Urszula Grabowska-Ochalik, aktorka o wyjątkowym talencie i wszechstronności, od lat przyciąga uwagę widzów zarówno na ekranie, jak i na scenie. Jej kariera obfituje w różnorodne kreacje. Dziś jednak to teatr zajmuje szczególne miejsce w jej sercu, a widzowie mogą podziwiać jej kunszt na scenie Teatru STU, gdzie wkrótce odbędzie się premiera „Czarnej komedii” w reżyserii Mirosława Gronowskiego. Urszula Grabowska-Ochalik opowiedziała Sylwii Paszkowskiej w piątkowym Przed hejnałem o teatrze, rolach i wyzwaniach aktorskich.

Czy włosy są naszą wizytówką?

Włosy, zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn, od wieków stanowią istotny element wizerunku. Czy to bujna czupryna Zbigniewa Wodeckiego, która stała się jego znakiem rozpoznawczym, czy też dbałość o kondycję włosów w codziennym życiu – włosy odgrywają kluczową rolę w postrzeganiu nas przez otoczenie. Czym są dla nas włosy, jak o nie dbać, aby zachować ich piękno, a także jak zaakceptować, że nie zawsze będą wyglądać idealnie? Gościnią Sylwii Paszkowskiej była Małgorzata Fuchs, dermatolożka.

„Ludzie zamieniają staruszki na szczeniaki, to łamie serce”. KTOZ zaprasza na koncert "Granie na szczekanie"!

Koncert charytatywny „Granie na szczekanie” odbywa się raz w roku, a jego tradycja trwa już od 35 lat, z pandemiczną przerwą. Wydarzenie wspiera działalność Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt w Krakowie. Dzięki środkom zebranym podczas poprzednich edycji koncertu, schronisko zostało wyposażone w nowoczesne urządzenia, które znacząco podnoszą komfort leczenia i rehabilitacji zwierząt. Zakupiono m.in. aparaty do badań krwi, rentgeny, USG, a nawet bieżnię wodną – rzeczy, które w większości schronisk są niedostępne. Najbliższa edycja wydarzenia zbliża się wielkimi krokami – odbędzie się już 14 października 2024 roku o 18:30 w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Z tej okazji gośćmi Sylwii Paszkowskiej w programie „Przed hejnałem” byli Joanna Repel, rzeczniczka prasowa Krakowskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami (KTOZ), oraz Gromee, artysta, który wystąpi podczas nadchodzącego koncertu.

Jak rozmawiać z dzieckiem o adopcji? "Kłamstwo nikomu nie służy"

Rodzice adopcyjni stoją przed szeregiem wyzwań, a jednym z nich jest komunikowanie się z dzieckiem na temat jego historii. Eksperci są zgodni – adopcja nie powinna być dla dziecka tajemnicą. Jak mówi Katarzyna Wnęk-Joniec, "okłamywanie dziecka nikomu nie służy", a zatajanie prawdy może wywołać poważne problemy emocjonalne u najmłodszych. Jak rozmawiać z dzieckiem w sposób delikatny, ale jednocześnie szczery i zrozumiały? Sylwia Paszkowska pytała o to w audycji „Przed hejnałem” Ewelinę Augustyn, autorkę książeczki dla dzieci o adopcji „Zaczarowany las”, oraz Katarzynę Wnęk-Joniec, psycholożkę dziecięcą.

Feministyczne spojrzenie na polskie kino. "Mikrofeminizacje" otwierają przestrzeń do dyskusji

Cykl "Mikrofeminizacje" to wyjątkowa przestrzeń dla miłośników kina, która od dwóch lat oferuje nowe podejście do rozmów o filmie. Organizowane spotkania nie skupiają się jedynie na krytyce i analizie, lecz przede wszystkim na szerszym kontekście społecznym i politycznym, z naciskiem na tematykę feministyczną. O filmie „Rzeczy niezbędne” w audycji Przed hejnałem Sylwia Paszkowska porozmawiała z Justyną Adamczyk, filmoznawczynią.

"Wczesne wykrycie raka piersi daje bardzo dobre wyniki leczenia". Jak skutecznie się chronić?

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem wśród kobiet w Polsce, dotykającym około 20 tysięcy nowych pacjentek rocznie. Obecnie w kraju na raka piersi leczy się około 140 tysięcy kobiet. Niestety, choroba ta nie ogranicza się wyłącznie do kobiet starszych. Coraz częściej diagnozowana jest u młodszych kobiet, w tym nawet u dwudziesto- i trzydziestolatek. To zjawisko skłania do poszukiwania przyczyn tej tendencji, ale jednoznaczna odpowiedź wciąż pozostaje niejasna. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej w audycji Przed hejnałem byli Karolina Sztyler z Fundacji Go Healthy Girl oraz Marcin Mika, ginekolog.

"Wielu zaburzeniom psychicznym jesteśmy w stanie zapobiegać"

W Krakowie rozpoczął się kolejny Human Week, czyli Krakowski Tydzień Zdrowia Psychicznego. Tegoroczna, szósta edycja wydarzenia odbywa się pod hasłem „Bezpiecznie razem”, które podkreśla, jak ważne dla zdrowia psychicznego jest poczucie bezpieczeństwa, które daje wspólnota. Human Week to nie tylko okazja do poszerzenia wiedzy na temat zdrowia psychicznego, ale również przestrzeń do budowania relacji i wsparcia. Gościem Sylwii Paszkowskiej w audycji „Przed hejnałem” był profesor Maciej Pilecki, współtwórca projektu, psychiatra i psychoterapeuta specjalizujący się w psychiatrii dzieci i młodzieży.

Sztuka precyzji. Wynalazki, które przełamały bariery technologiczne

Wystawa „Miasto. Technoczułość” w Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie, która otrzymała prestiżową nagrodę podczas 44. edycji Konkursu na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2023 Sybilla, przygląda się miastu i technologii od każdej możliwej strony. Podczas jej zwiedzania przyjmujemy perspektywy 12 dziedzin inżynierii i techniki. Od hydrotechniki, energetyki, ciepłownictwa, przemysłu, handlu czy gazownictwa, przez architekturę, urbanistykę i mobilność, aż po zagadnienia z obszarów bezpieczeństwa, komunikacji, zdrowia publicznego czy ekologii. Sylwia Paszkowska gościła w audycji "Przed hejnałem" Katarzynę Zielińską i Filipa Wróblewskiego z Muzeum Inżynierii i Techniki, by porozmawiać o wystawie "Miasto. Technoczułość" oraz o nowo wydanej książce Simona Winchestera „Siła precyzji. Jak inżynierowie konstruowali współczesny świat”.

Słowo i gest budują mosty do zrozumienia i emocji. Czym różni się poezja migowa od pisanej?

W świecie, w którym codzienność pędzi, Noc Poezji przynosi chwilę zatrzymania, oferując prawdziwą magię słowa. Podczas dzisiejszej rozmowy wybiegniemy trochę w przyszłość, ku weekendowi, kiedy to Kraków stanie się areną poetyckiego świata. Wczorajsze wydarzenie, nagroda Nike 2024 za tom wierszy, będące wprowadzeniem do tej specjalnej nocy, pokazało, jak ważna w naszym życiu jest poezja. W studiu z Sylwią Paszkowską rozmawiały Karolina Opatowicz, kierowniczka Centrum Kultury Podgórza Strefa Sokolska, Joanna Augustyniak z Fundacji Grupa Migawki oraz poetka i pisarka Jadwiga Malina.

Marcin Koszałka: Psychiczne koszty bycia reżyserem są bardzo duże. Dotarłem do ściany

Marcin Koszałka, znany reżyser i operator filmowy, niedawno odebrał nagrodę za najlepszą reżyserię na Festiwalu Filmowym w Gdyni za swój najnowszy film „Biała Odwaga”. To nie pierwszy sukces Koszałki, który już wcześniej zasłynął filmem „Czerwony Pająk”, poruszającym trudne tematy i zdobywającym uznanie w środowisku filmowym. Każda produkcja Koszałki wzbudza ogromne emocje i pozostaje w pamięci na długo. - Ten cały ogromny stres, który był wokół filmu, premiery i tych wszystkich konfliktów, problemów z filmem, doprowadził mnie do dość głębokiej depresji. Musiałem się z niej wyzwolić. Dotarłem po prostu do ściany - mówi w rozmowie z Sylwią Paszkowską Marcin Koszałka, operator filmowy i reżyser.

Siła Fotografii 2024: od Nowej Huty po Strefę Gazy

Już po raz siódmy Nowohuckie Centrum Kultury zamienia się w wielką galerię sztuki, goszcząc prestiżową wystawę Siła Fotografii. Wśród tegorocznych wydarzeń znajduje się również dobrze znana wystawa World Press Photo, która obchodzi swoją 67. edycję. Regularnie organizowana od 1955 roku, przerwana zaledwie raz, wystawa ta ukazuje najważniejsze wydarzenia na świecie, uchwycone obiektywami najlepszych fotoreporterów. Jednak Siła Fotografii to znacznie więcej niż World Press Photo. W tym roku NCK stało się domem dla licznych fascynujących wystaw fotograficznych, które zachwycają różnorodnością i głębią przekazu. Sylwia Paszkowska rozmawiała w audycji Przed hejnałem z Moniką Stachnik-Czaplą, kuratorką projektu oraz Anitą Andrzejewską, autorką wystawy „Outside In”.

Nieplanowana podróż zamieniła się w miłość od pierwszego wejrzenia. Adam Kwaśny i jego opowieść o Kubie

„Hotel El Mundo” jest zwieńczeniem kubańskiej trylogii, która zaprasza czytelnika w fascynującą podróż po jednym z najbardziej unikalnych miejsc – Kubie. To trzeci tom cyklu, poprzedzony książkami „Wszystkie zajęcia Yoirysa Manuela” oraz „Piękny mamy dzień w Hawanie”. Każda z tych książek prezentuje inne oblicze Kuby, ukazując bogatą mozaikę historii, kultury i przede wszystkim ludzi, których życie toczy się wśród niespotykanej mieszanki tradycji i nowoczesności, zmagając się z realiami tego odizolowanego kraju. Gościem Sylwii Paszkowskiej był Adam Kwaśny, pisarz, podróżnik, scenarzysta i prezes Towarzystwa Przyjaciół Kuby.

Pączek krakowski, sernik z kratką, pischinger, zupa kminkowa. Zapomniane tradycje kulinarne Krakowa

W dzisiejszych czasach kuchnia staje się coraz bardziej istotnym elementem w promocji miast, przyciągając turystów nie tylko tradycyjnymi atrakcjami turystycznymi, ale również unikalnymi smakami i lokalnymi potrawami. Czy Kraków, jedno z najpiękniejszych miast w Polsce, może skutecznie promować się za pomocą swoich kulinarnych tradycji? Gośćmi Sylwii Paszkowskiej w audycji Przed hejnałem byli Mateusz Drożdż z Wydziału ds. Turystyki Urzędu Miasta Krakowa oraz dr Marcin Gadocha, historyk z Uniwersytetu im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, propagator wiedzy o tradycjach kulinarnych.

Pomoc psychologiczna w obliczu kryzsu. Co naprawdę liczy się dla ofiar powodzi?

Pomoc w sytuacjach kryzysowych wymaga świadomości potrzeb zarówno osób dotkniętych kryzysem, jak i tych, którzy niosą pomoc. Organizowanie wsparcia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego, jest procesem długotrwałym, wymagającym zaangażowania i empatii na każdym etapie. W takich momentach najważniejsza jest obecność – bycie z drugim człowiekiem, słuchanie i wsparcie bez dawania rad. Tylko w ten sposób możemy naprawdę pomóc w budowaniu lepszej przyszłości dla tych, którzy przeżyli tragedię. Sylwia Paszkowska gościła w audycji „Przed hejnałem” Maję Kwiatkowską – prezeskę Fundacji Malak, Marcina Pawelca – współzałożyciela Fundacji Z Wyboru i projektu The Presja oraz Małgorzatę Piotrowską i Agnieszkę Wnękowicz – trenerki komunikacji empatycznej z organizacji Leance.
Więcej