Radio Kraków
RK Podcasty Przed hejnałem

Przed hejnałem


RSS Spotify

Kraków kładzie się spać późno, ale wcześnie wstaje. W magazynie "Przed Hejnałem" rozmawiamy o wszystkim, co społecznie ważne, ciekawe, zaskakujące, a czasem bulwersujące. O równości, prawach obywatelskich, ekologii, edukacji, zdrowiu, tym fizycznym, ale też tym duchowym i psychicznym. Spotykamy się z artystkami i artystkami, poznając punkt widzenia tych, którzy kształtują współczesną kulturę. Wszystko to w towarzystwie dobrej muzyki i porannej kawy.

Program prowadzi Sylwia Paszkowska, a przygotowują: Sylwia Paszkowska, Agata Ciechanowska i Aneta Hudzik.

Kontakt: [email protected]

Podcasty

Trudne czasy czy przebodźcowana codzienność? Prof. Cieślak o traumie, stresie i pop-psychologii

Gościem Sylwii Paszkowskiej w audycji „Przed hejnałem" był prof. Roman Cieślak — psycholog, badacz i rektor Uniwersytetu SWPS, który odwiedził Kraków przy okazji festiwalu Copernicus. W wywiadzie poruszono tematy szczególnie aktualne we współczesnym świecie: czym tak naprawdę jest trauma i jak odróżnić ją od potocznych, często nadużywanych definicji? Jakie są statystyki dotyczące zdarzeń traumatycznych i zespołu stresu pourazowego? Czy wszyscy jesteśmy narażeni, i jeśli tak, to w jakim stopniu? Profesor Cieślak dzieli się swoją wiedzą na temat mechanizmów radzenia sobie ze stresem, budowania odporności psychicznej oraz znaczenia zasobów — zarówno indywidualnych, jak i społecznych. Rozmowa dotyka także wpływu współczesnych mediów i przebodźcowania informacyjnego na naszą psychikę oraz roli wspólnotowości i poczucia sensu w odzyskiwaniu równowagi. To opowieść nie tylko o trudnościach, ale i o możliwościach, jakie każdy z nas posiada, by stawić im czoła.

24. Wielka Parada Smoków już w sobotę. Na widzów czeka smok niespodzianka!

24. Wielka Parada Smoków w Krakowie to wydarzenie, które na dobre wpisało się w kalendarz kulturalny miasta i przyciąga każdego roku tłumy z całego kraju i zagranicy. Tegoroczna edycja, organizowana przez Teatr Groteska, zapowiada się jednak szczególnie wyjątkowo. Formuła widowiska została nieco odświeżona, o czym opowiedzieli Sylwii Paszkowskiej Karol Suszczyński, dyrektor Teatru Groteska oraz Michał i Mateusz Sarapata, artyści.

"Celem analizy kolorystycznej jest pełna akceptacja siebie"

W świecie, w którym moda i wygląd często postrzegane są przez pryzmat panujących trendów, coraz więcej osób zaczyna szukać indywidualnego klucza do podkreślenia swojego piękna. Jednym z ciekawszych narzędzi, które odpowiada na tę potrzebę, jest analiza kolorystyczna, czyli subtelna sztuka dopasowania kolorów do naturalnych cech urody. Gościniami Sylwii Paszkowskiej były kolorystki Aleksandra Bialikiewicz i Olga Dziubek.

Kraków ma swoje wody lecznicze – i to od 120 lat!

Dla wielu mieszkańców Krakowa „Mateczny” to miejsce dobrze znane – jedno z najbardziej rozpoznawalnych rond na mapie miasta, które w świetle przepisów drogowych jest właściwie skrzyżowaniem. Imię swojego patrona, Antoniego Matecznego, otrzymało dopiero w 1992 roku, ale postać Matecznego już znacznie wcześniej zapisała się w świadomości krakowian jako odkrywca źródeł wód mineralnych i założyciel uzdrowiska w Podgórzu. To właśnie dzięki niemu w tym miejscu, na przełomie XIX i XX wieku, powstał zakład kąpielowy oparty na naturalnych bogactwach – wodach siarczano-solankowych o właściwościach leczniczych. Dziś, 120 lat później, dziedzictwo Matecznego kontynuuje Krakowska Pijalnia Zdrojowa. O historii uzdrowiska, właściwościach wód oraz jubileuszu działalności opowiada Sylwii Paszkowskiej Maciej Tomaszewski z Krakowskiej Pijalni Zdrojowej.

Aga Szuścik: „Znajdźmy język, w którym umiemy rozmawiać o zdrowiu bez oceniania”

Rozmowy o zdrowiu ginekologicznym wciąż bywają tematem trudnym i nacechowanym wstydem. Brak otwartości, unikanie medycznych nazw i społeczna tabuizacja utrudniają dostęp do wiedzy oraz skuteczną profilaktykę. Tymczasem edukacja zdrowotna oraz szczera, empatyczna komunikacja mogą przełamywać bariery lęku, a nawet ratować życie. Sylwia Paszkowska rozmawiała z Agą Szuścik, edukatorką zdrowotną, twórczynią internetową, aktywistką i laureatką 4. edycji Nagrody im. Kazimiery Bujwidowej, która dzięki swojej działalności inspiruje kobiety do regularnych badań, pomaga oswoić się z chorobą i otwiera przestrzeń do rozmów o trudnych tematach zdrowotnych. Jej historia pokazuje, jak osobiste doświadczenie może stać się siłą napędową zmiany społecznej i edukacyjnej.

Czy marzenia mają termin ważności? "Od nowa" to spektakl, który daje drugą młodość

Między codziennością a marzeniem, między starością a młodością. Nowy spektakl Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie zabiera widza w podróż pełną czułości, śmiechu i nadziei. Premiera spektaklu "Od nowa", która odbyła się 9 maja, to nie tylko artystyczne wydarzenie, to także ważny głos w dyskusji o starzeniu się, relacjach międzypokoleniowych i sile społeczności. Reżyserka spektaklu, Gosia Jakubowska-Raczkowska, chce opowiedzieć historię, która mogłaby wydarzyć się wszędzie – na osiedlu, w rodzinie czy wśród przyjaciół. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Dorota Godzic i Sławomir Rokita, aktorzy Teatru im. Juliusza Słowackiego oraz Gosia Jakubwska-Raczkowska, reżyserka, performerka, aktywistka.

Dwa domy, jedno dzieciństwo. Dramat dziecka po rozstaniu rodziców

Rozpad związku to dla dorosłych wyzwanie emocjonalne, prawne i logistyczne. Jednak to dzieci w takich sytuacjach ponoszą największe konsekwencje, nie tylko emocjonalne, ale też rozwojowe. O realiach i dylematach związanych z opieką nad dziećmi po rozstaniu z Sylwią Paszkowską w programie Przed hejnałem porozmawiali Karolina Lemańska, adwokatka i wykładowczyni w Tarnowskiej Szkole Wyższej, Katarzyna Wnęk-Joniec, psycholożka dziecięca oraz Bartłomiej Heichel, radca prawny z Fundacji Colectiva.

Wszyscy jesteśmy sąsiadami. Jak Fundacja Kocham Dębniki pielęgnuje ducha wspólnoty

W sercu krakowskich Dębnik działa miejsce, które stało się symbolem solidarności, sąsiedzkiego wsparcia i codziennego współdziałania. Fundacja Kocham Dębniki, założona w 2022 roku w odpowiedzi na kryzys uchodźczy, stworzyła przestrzeń, która z czasem przekształciła się w otwarte centrum aktywności dla wszystkich mieszkańców Krakowa – bez względu na pochodzenie, wiek czy status. Z okazji Światowego Dnia Sąsiada Sylwia Paszkowska rozmawiała z Olgą Piasecką-Nieć i Andrzejem Pabisiakiem z Fundacji Kocham Dębniki.

Noś kask i chroń mózg. Kampania, która naprawdę może uratować życie!

Czy w kasku rowerowym wyglądamy dobrze? Nie zawsze. Ale to nie o wygląd tu chodzi, tylko o bezpieczeństwo. Jednak wiele osób wciąż rezygnuje z jego noszenia. Aspekt wizualny często dominuje nad ochroną zdrowia, a my nieustannie wymyślamy nowe usprawiedliwienia: "Nie wyglądam w nim dobrze", "Idę na małą przejażdżkę" czy "Przecież nigdy nic mi się nie stało". Kampania "Noś kask" prowadzona przez Studenckie Koło Naukowe Neurochirurgii Dziecięcej Hippocampus UJ, walczy z takimi mitami i tłumaczy, dlaczego kask powinien być naszym nieodłącznym elementem podczas uprawiania sportu. Gościnią Sylwii Paszkowskiej była Aleksandra Krzywoń, członkini Studenckiego Koła Naukowego Neurochirurgii Dziecięcej Hippocampus UJ oraz zaangażowana w kampanię "Noś kask".

Małopolska kurator oświaty: Nie ma mojej zgody na oswajanie snusów w mediach

Snusy, bezdymne saszetki nikotynowe, które umieszcza się w jamie ustnej, zyskały rozgłos za sprawą gestu Karola Nawrockiego podczas debaty prezydenckiej. Zarówno pedagodzy, jak i lekarze alarmują, że używka ta stanowi nowe, poważne zagrożenie dla zdrowia i rozwoju młodych ludzi. Sylwia Paszkowska rozmawiała z dr Gabrielą Olszowską, małopolską kurator oświaty, oraz dr Piotrem Hydzikiem, specjalistą w zakresie toksykologii klinicznej.

Insektarium, motyle z Anglii i edukacja dla całej rodziny. Zbliżają się XXIII Ogólnopolskie Dni Owada

Od piątku 30 maja do niedzieli 1 czerwca Wydział Leśny Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie ponownie stanie się centrum entomologicznej eksplozji wiedzy. To właśnie wtedy odbędą się XXIII Ogólnopolskie Dni Owada – wydarzenie o charakterze edukacyjnym i popularyzatorskim, które na stałe wpisało się w kalendarz imprez naukowych. To okazja do bliższego poznania świata owadów – ich różnorodności, znaczenia w ekosystemie oraz roli w życiu człowieka. O niezwykłej historii i idei stojącej za tym barwnym świętem opowiada prof. Kazimierz Wiech – entomolog, pomysłodawca i organizator Dni Owada.

Silny, samotny i milczący. "Męskość w Polsce przypomina grupę rekonstrukcyjną"

Jak być dzisiaj facetem, nie gubiąc po drodze samego siebie? Przepuszczać kobiety w drzwiach czy nie? Jeśli flirtować, to jak? I jak mężczyźni mają wyrażać emocje – bo że mogą płakać, to wiadomo, ale co ze złością, z gniewem, lękiem? Czy męskość w Polsce naprawdę przypomina grupę rekonstrukcyjną? Jeżeli tak, to co właściwie próbujemy odtworzyć? Wspomnienia po szabli? Mityczny obraz ojca i wojownika? Współautorka książki "Sztuka męskości, czyli jak nie być chu*em" Aga Kozak opowiedziała Sylwii Paszkowskiej o tym, czy przyjaźni mężczyzn istnieje? A także o kryzysie męskości, który nie jest wojną płci, lecz wołaniem o bliskość, zrozumienie i czułość wobec mężczyzn, którzy przez lata byli wychowywani na samotnych bohaterów.

Racja czy relacja? O matczynej miłości, która dojrzewa z czasem

Z okazji Dnia Matki w studiu Radia Kraków spotkały się wyjątkowe kobiety – matki i córki, które łączy nie tylko więź rodzinna, ale także pasja twórcza i wspólne wartości. Marta Bizoń, ceniona aktorka i wokalistka, wraz ze swoją córką Matyldą Luberą, wokalistką znaną jako Mattie, oraz Aneta Pondo, krakowska dziennikarka i promotorka kobiecej przedsiębiorczości, w towarzystwie swojej córki Orki Politowicz, tworzącej muzykę pod pseudonimem Orcze, rozmawiały o macierzyństwie, dziedzictwie i relacjach międzypokoleniowych.

Był nie tylko dyrektorem, ale przede wszystkim pasjonatem. Krzysztof Gierat po 25 latach zamyka ważny rozdział

Kiedy Krzysztof Gierat ogłosił decyzję o rezygnacji ze stanowiska dyrektora Krakowskiego Festiwalu Filmowego po 25 latach, wielu przyjęło tę wiadomość z niedowierzaniem. Dla krakowskiego środowiska filmowego to symboliczny koniec epoki. Przez ćwierć wieku Krzysztof Gierat był twarzą i sercem jednej z najważniejszych imprez filmowych w Polsce. Jego historia z kinem zaczęła się dużo wcześniej, w czasach PRL-u, w salach kinowych pachnących kurzem, z programami pisanymi na maszynie i rozmowami o sztuce prowadzonymi do świtu. - „Wystarczy, może wystarczy. Trzeba czasami, jeżeli jest to możliwe, zamknąć jakiś etap życia. To był mój najdłuższy zawodowy okres” – mówi w rozmowie z Sylwią Paszkowską Krzysztof Gierat, filmoznawca i menadżer kultury.

Głód kontroli. Anoreksja zaczyna się w głowie

Anoreksja nie zaczyna się na talerzu, zaczyna się w głowie, w domu czy w niewinnym komentarzu wyglądu. Rozwija się stopniowo, odbiera radość z jedzenia, lustro zamienia we wroga. O tym, jak rozpoznać anoreksję, dlaczego nie dotyczy już wyłącznie kobiet i dlaczego leczyć należy całe rodziny, Sylwia Paszkowska porozmawiała z Ewą Szawul, scenarzystką i pisarką, autorką książki "Przeciw-ciało" oraz Ulą Zwierczyk dietetyczką z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wawel znowu zaskakuje: performans „Nie-bajka o smoku wawelskim” i nowa wystawa podziemna

Zamek Królewski na Wawelu ma dla zwiedzających dwie, zupełnie nowe propozycje: performans immersyjny „Nie-bajka o smoku wawelskim” oraz multimedialną, stałą wystawę archeologiczną „Międzymurze”. Projekty te przełamują tradycyjne sposoby narracji o Wawelu, łącząc historię i legendy z nowoczesnymi środkami wyrazu. O założeniach obu przedsięwzięć opowiadają Sylwii Paszkowskiej ich twórczynie: dr Magdalena Młodawska, Julia Butryn i Barbara Mateja.

Burleska, iluzja, sztuka i manifest różnorodności. Największa Rewia Drag Queen w Polsce!

27 czerwca w Małej Hali TAURON Areny Kraków wydarzy się coś, czego jeszcze nie było – największa w Polsce, i tej części Europy, Rewia Drag Queen, czyli jubileuszowe widowisko "OdLOT w szpilkach". Będzie to nie tylko zaproszenie do wspólnego świętowania różnorodności, ale także podróż przez historię rewii. Więcej o nadchodzącym wydarzeniu opowiedzieli Sylwii Paszkowskiej Paweł Rupala, performer, stand-uper, aktor krakowskiego Teatru Nowego Proxima oraz Anna Latocha, rzeczniczka prasowa TAURON Areny Kraków.

Ciche egzekucje i długowieczne matki – fascunujące życie pszczół

Pszczoły od wieków fascynują ludzi swoją niezwykłą organizacją i rolą, jaką pełnią w ekosystemie. To nie tylko producenci słodkiego miodu, ale przede wszystkim złożony superorganizm, w którym każdy osobnik ma swoje precyzyjnie wyznaczone zadanie i miejsce, tworząc razem zdumiewającą harmonię. Sylwia Paszkowska rozmawiała z Natalią Jakubas, pszczelarką, edukatorką i autorką książki „Pszczoły. Zbrodnia, intryga i miód”.

Copernicus Festival 2025: Tajemnica jako impuls poznania

Festiwal Copernicus to wyjątkowe wydarzenie, oferujące uczestnikom okazję do zgłębienia najważniejszych zagadnień współczesnej nauki. Tegoroczna edycja festiwalu koncentruje się wokół motywu tajemnicy – granicy wiedzy, za którą kryją się nowe wyzwania, mogące przeobrazić nasze rozumienie świata. W programie tegorocznej edycji wydarzenia znalazły się wykłady i dyskusje z udziałem gigantów współczesnej nauki, w tym takich postaci jak Terry Sejnowski, współtwórca fundamentów sztucznej inteligencji. Sylwia Paszkowska rozmawiała o festiwalu z Dianą Sałacką i dr Jan Argasińskim.

Winni są nie tylko motocykliści, winni są wszyscy. "Na drodze wszyscy jesteśmy współodpowiedzialni"

To miała być zwykła droga do domu. Nikt nie przypuszczał, że jazda na motocyklu z prędkością 50 km/h zakończy się śpiączką, rozerwaną dłonią, zerwanymi żyłami i wizją życia na wózku. Dziś, dziewięć lat po tym dramatycznym zdarzeniu, Szymon chodzi, pływa, jeździ w góry na rowerze, a swoje życie zawdzięcza systemowi ratownictwa, chirurgom i ciągłej rehabilitacji. To historia, która pokazuje, że cud to często wynik ciężkiej pracy wielu ludzi i determinacji jednego człowieka. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Szymon Smółka, nasz redakcyjny kolega, który kilka lat temu przeszedł poważny wypadek na motocyklu oraz dr Adam Pala, specjalista ortopedii i traumatologii, szef Zespołu Kręgosłupowego w ramach Oddziału Urazowo-Ortopedycznego Szpitala Specjalistycznego im. Rydygiera w Krakowie.
Więcej