Radio Kraków

Przed hejnałem


RSS Spotify

Kraków kładzie się spać późno, ale wcześnie wstaje. W magazynie "Przed Hejnałem" rozmawiamy o wszystkim, co społecznie ważne, ciekawe, zaskakujące, a czasem bulwersujące. O równości, prawach obywatelskich, ekologii, edukacji, zdrowiu, tym fizycznym, ale też tym duchowym i psychicznym. Spotykamy się z artystkami i artystkami, poznając punkt widzenia tych, którzy kształtują współczesną kulturę. Wszystko to w towarzystwie dobrej muzyki i porannej kawy.

Program prowadzi Sylwia Paszkowska, a przygotowują: Sylwia Paszkowska i Agata Ciechanowska.

Kontakt: [email protected]

Podcasty

130-lecie Zasiedlenia Gmachu Zakładu. V LO w Krakowie wspomina i patrzy w przyszłość

Krakowska "Piątka" niedawno świętowała 150-lecie istnienia, dziś obchodzi 130-lecie zasiedlenia swojego gmachu.. Z tej okazji absolwenci i pedagodzy wspominają niezwykłą historię liceum, jego dyrektorów, nauczycieli i tradycję, która łączy pokolenia. V LO to nie tylko szkoła, to wspólnota, która żyje i rozwija się dzięki pasji swoich ludzi. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Piotr Czekaj, prezes Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół V LO oraz Marek Kordylewski, kanclerz Stowarzyszenia i przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Jubileuszu 150-lecia V LO.

Wielka, nieosiągalna miłość i dama do towarzystwa. Norwid jest wciąż żywy

Cyprian Kamil Norwid od lat uchodzi za poetę trudnego. Jego twórczość gęsta od symboli, niejednoznaczności i intelektualnych tropów, rzadko trafiała pod strzechy. On sam zresztą nie zabiegał o powszechną popularność. A jednak wciąż fascynuje i inspiruje, zwłaszcza tych, którzy gotowi są poszukać do niego własnego klucza. Gościnią Sylwii Paszkowskiej była Urszula Tłomak, polonistka, krytyczka literacka i autorka koncepcji wydarzenia "Norwid na dwa głosy. Spacer urodzinowy", który już w najbliższą niedzielę.

Polski tenis jest kobietą

Czy polski tenis ma dziś kobiecą twarz? Od lat kojarzony był z nazwiskiem Wojciecha Fibaka, później z sukcesami Agnieszki Radwańskiej, a dzisiaj ma twarz Igi Świątek. O tym, dlaczego tenis w Polsce ma dziś kobiece oblicze, jak trudna jest droga do sukcesu w tej dyscyplinie i jak ważną rolę odegrały wcześniejsze pokolenia zawodniczek, w rozmowie z Sylwią Paszkowską, opowiedział Dominik Senkowski, dziennikarz sportowy, autor książki "Królowe polskiego tenisa. Droga do Igi Świątek".

Obrazy, które uczą patrzeć na świat. 68. edycja World Press Photo

Od 3 do 26 października Nowohuckie Centrum Kultury po raz ósmy zaprasza na wielkie święto fotografii. W ramach cyklu "Siła Fotografii 2025" publiczność zobaczy m.in. najnowszą edycję World Press Photo – jedyną prezentację tego konkursu w Polsce. Wystawa, pełna emocji i trudnych opowieści, konfrontuje widzów z problemami współczesnego świata. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Monika Stachnik-Czapla, kuratorka wystawy "Siła Fotografii 2025" i Zbigniew Grzyb, dyrektor Nowohuckiego Centrum Kultury.

Jak film "That Boy" łączy dwa światy? Dokument, który prowokuje do myślenia

"That Boy" to dokument inny niż wszystkie. Trwa niespełna czterdzieści minut, a opiera się na jednym prostym pomyśle – rozmowie dwóch mężczyzn, których życiorysy mogłyby na zawsze pozostać po przeciwnych stronach barykady. Dziś o godzinie 18:00 w auli Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie odbędzie się projekcja filmu "That Boy" oraz dyskusja z udziałem współtwórców. Wstęp jest bezpłatny. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli prof. Michał P. Garapich, Centre for Global Diversities and Inequalities, London Metropolitan University, dr Elżbieta Mirga-Wójtowicz, Fundacja Jaw Dikh, Ośrodek Badań Nad Migracjami Uniwersytet Warszawski oraz Toby Górniak MBE, współreżyser i producent, aktywista romski, mówca i mentor.

Od hipisów do mindfulness. Nowy cykl porannych spotkań

Już 4 października o godzinie 9:00 w krakowskiej Aptece Designu odbędzie się pierwsza edycja nowego cyklu kameralnych, porannych spotkań. Mają one łączyć literaturę, rozmowę z ekspertami, praktykę dbania o dobrostan i warsztaty rozwojowe. Tematem pierwszego spotkania będzie "Od hipisów do mindfulness. Czy i jak Wschód zmienił Zachód?". Gościniami Sylwii Paszkowskiej były Agnieszka Andreasik i Paulina Walerowska.

"Trać i żyj". Jak zaakceptować życiowe straty i przemijanie?

Czy można pogodzić się z przemijaniem, zmianą, rozczarowaniem? Jak nie utknąć w żalu, ale ruszyć dalej, stając się silniejszym i mądrzejszym? Wielu z nas zadaje sobie te pytania, najczęściej w milczeniu. Szukamy odpowiedzi, choć mijający czas ich nie przynosi. Utrata młodości, miłości, zdrowia, marzeń, planów – każda z nich boli, ale każda może też prowadzić do odkrycia nowej siły i dojrzałości. O tym, jak oswajać nieuniknione straty i odnajdywać w nich wolność opowiedziała w rozmowie z Sylwią Paszkowską prof. Bernadetta Janusz, psychoterapeutka z Katedry Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego i współautorka książki "Trać i żyj".

Masaż, stand-up i teatr. Autorski projekt Martyny Krzysztofik

Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie otworzył nową scenę – MOS Underground, przestrzeń przeznaczoną na artystyczne eksperymenty. Jednym z pierwszych projektów jest autorski "sit-up" Martyny Krzysztofik. To nietypowe połączenie stand-upu i masażu, w którym publiczność może nie tylko się pośmiać, ale też odprężyć, a nawet wzruszyć. Gościnią Sylwii Paszkowskiej była Martyna Krzysztofik, aktorka Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

"Plotka jest przemocą". Aż dwie trzecie codziennych rozmów to plotki

Czy język rozwinął się po to, abyśmy mogli plotkować? Taką odważną tezę postawił prof. Robin Dunbar z Oksfordu. Według jego badań aż dwie trzecie codziennych rozmów to plotki. – "Dotyczą stosunków osobistych, gustów, sympatii i antypatii, zachowań innych osób. Żaden inny temat nie zajmował nawet 10% czasu rozmowy, od polityki, religii, kultury, pracy, po sport" – pisze w książce "Pchły, plotki a ewolucja języka". To wcale nie jest zaskakujące, ponieważ według Dubara język wykształcił się właśnie po to, by umożliwiać ludziom plotkowanie. To nie wielkie idee, ale codzienna paplanina miała napędzać rozwój społeczny i cywilizacyjny. Plotka bowiem nie tylko kształtuje więzi, ale także porządkuje świat społeczny, pozwala nam rozpoznać zagrożenia, a czasem staje się narzędziem manipulacji i przemocy. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli dr Małgorzata Majewska, językoznawczyni i dr Mariusz Makowski, psycholog społeczny z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Targi Unikatów 360°

W najbliższy weekend Hala Stulecia KS Cracovia w Krakowie zamieni się w przestrzeń pełną wyjątkowych przedmiotów. Od soboty do niedzieli, w godzinach 11:00-18:00, odbędzie się kolejna edycja Targów Unikatów 360° – wydarzenia, które łączy sztukę, rękodzieło, kulinaria i popkulturę. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Kinga Piekarz i Dominik Fert, organizatorzy wydarzenia.

"Brunetki, blondynki...". Jasiek z Sosnowca, który podbił światowe sceny

Krynica-Zdrój od ponad pół wieku kojarzy się przede wszystkim z Festiwalem im. Jana Kiepury – największym w Polsce wydarzeniem muzycznym upamiętniającym życie i twórczość wielkiego tenora. Tradycja muzyczna tego miejsca sięga znacznie dalej niż rok 1967, kiedy to zainaugurowano festiwal. O niezwykłym dziedzictwie, geniuszu Jana Kiepury i miłości do Marty Eggerth w rozmowie z Sylwią Paszkowską opowiedziała Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz, dziennikarka, fotografka, prelegentka i autorka leksykonu "Krynica – śpiewające miasto".

Apteka Designu świętuje drugie urodziny! Warsztaty, koncerty, debaty – co działo się przez dwa lata?

27 września Apteka Designu obchodzi swoje drugie urodziny. To wyjątkowe miejsce na mapie Krakowa, działające przy ul. Kopernika 19a. Od początku łączy historię dawnej apteki szpitalnej z nowoczesnym podejściem do kultury, projektowania i miejskich innowacji. Urodziny będą okazją do otwartych spotkań i refleksji nad tym, jak inaczej można myśleć o rozwoju miasta i społeczności. Gościnią Sylwii Paszkowskiej była Barbara Fijał, koordynatorka programowa Apteki Designu.

"Jedna na osiem Polek albo ma, albo będzie miała raka piersi". Dlaczego wciąż unikamy badań profilaktycznych?

W Polsce na raka piersi zachoruje co ósma kobieta. Mimo to z bezpłatnych badań przesiewowych korzysta mniej niż połowa uprawnionych – średnio 41 procent, podczas gdy skuteczność screeningu pojawia się dopiero przy 70-procentowej zgłaszalności. O skali problemu, błędnych przekonaniach i tym, jak przełamać lęk przed diagnostyką w rozmowie z Sylwią Paszkowską opowiedziała prof. Diana Hodorowicz-Zaniewska, kierująca Centrum Leczenia Chorób Piersi (Breast Unit) w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie.

Kraków odda hołd Stanisławowi Soyce. Niezwykły koncert w Nowohuckim Centrum Kultury

25 września w Nowohuckim Centrum Kultury odbędzie się wyjątkowy koncert poświęcony pamięci Stanisława Soyki. Pierwotnie artysta miał sam wystąpić na tej scenie, ale los zdecydował inaczej – po jego nagłej śmierci wydarzenie stało się muzycznym hołdem. Wystąpią m.in. Krystyna Prońko, Magdalena Steczkowska, Janusz Radek oraz Janusz Yanina Iwański, a całość poprowadzi Krzysztof Materna. Big Band Małopolski pod batutą prof. Ryszarda Krawczuka zapewni oprawę muzyczną. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Magdalena Mazurkiewicz, Radna Miasta Krakowa, Przewodnicząca Komisji Kultury, jedna z inicjatorek koncertu i prof. Ryszard Krawczuk, wykładowca Akademii Muzycznej w Krakowie.

Osiem godzin snu to mit? Ile powinien trwać naturalny sen?

Coraz częściej współczesną plagą określa się problemy ze snem i bezsenność. Czy źródła tych trudności leżą w naszym trybie życia, sztucznych ramach dnia pracy i szkoły, a może w utracie naturalnych rytmów snu, które kształtowały się przez tysiące lat? O tym, czym jest sen, kiedy mówić o bezsenności i jak ją leczyć opowiedział w rozmowie z Anetą Hudzik Damian Przybycień, psycholog, specjalista zajmujący się badaniami nad snem i terapią zaburzeń snu.

Bartosz Szydłowski: Wierzę w to, że im bardziej pod górkę, tym wszystko ma większą wartość

Bartosz Szydłowski, reżyser i dyrektor Teatru Łaźnia Nowa, urodził się w 1968 roku we Wrocławiu. Jego droga artystyczna nie była oczywista. Zaczynał od studiów psychologicznych, by następnie podjąć filmoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim. To właśnie tam odkrył fascynację kinem artystycznym – od Tarkowskiego, przez Bressona, po film niemy, który opowiadał obrazem bardziej niż kino dźwiękowe. Jednak zamiast kariery filmowej wybrał reżyserię dramatu na krakowskiej PWST, zbliżając się coraz bardziej do teatru. - "Wierzę w to, że im bardziej pod górkę, tym wszystko ma większą wartość. Najważniejsze to rozbudzić w kimś marzenia, że to miejsce jest także jego" – mówi w rozmowie z Anetą Hudzik.

"Dialog jest niezbędny". 6. edycja Festiwalu Równości

W najbliższy weekend w Dworku Białoprądnickim w Krakowie odbędzie się 6. edycja Festiwalu Równości. O idei wydarzenia, współczesnych wyzwaniach i stereotypach Sylwia Paszkowska porozmawiała z Dorotą Halberdą, współorganizatorka festiwalu, dr hab. Joanną Hańderek, prof. UJ oraz prof. Leszkiem Sosnowskim. Walka o równość to nie tylko hasła, ale przede wszystkim proces społeczny, w którym dialog i krytyczne myślenie mają kluczowe znaczenie.

Czy metamorfozy mogą być przyjemne? Kolejna odsłona Sztuki Dobrego Życia w TAURON Arenie Kraków

Już dziś, 18 września o godzinie 18:00 w TAURON Arenie Kraków odbędzie się kolejna odsłona cyklu „Sztuka Dobrego Życia”. Tematem spotkania będzie metoda małych kroków i metamorfozy. Gościnią wydarzenia będzie terapeutka Katarzyna Haller, a w programie przewidziano także warsztaty oddechowe, gimnastykę słowiańską i rozmowy o zmianach. Więcej o wydarzeniach opowiedziały Sylwii Paszkowskiej Aga Kozak, Kasia Kachel i Anna Latocha.

Podgórze różnorodności. Jak otworzyć się na kulturę osób Głuchych?

Polski Język Migowy (PJM) to nie tylko narzędzie komunikacji, ale także wyraz tożsamości i bogatej kultury społeczności Głuchych. O tym, dlaczego warto go poznawać, jakie różnice kryją się między pojęciami "Głuchy" a "niesłyszący" oraz w jaki sposób Centrum Kultury Podgórza otwiera przestrzeń dialogu w rozmowie z Sylwią Paszkowską opowiadają Karolina Opatowicz, kierowniczka Strefy Sokolska CKP oraz Dorota Łesyk, kierowniczka Działu Marketingu i PR CKP.

Akademia młodego miłośnika Krakowa. Bezpłatne wykłady i warsztaty

Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa we współpracy z Muzeum Krakowa od lat zaprasza dzieci i młodzież na wyjątkową podróż w czasie. Akademia młodego miłośnika Krakowa i Młodzieżowy Uniwersytet Krakowa to projekty edukacyjne, które przybliżają najmłodszym historię miasta w sposób żywy, angażujący i dostępny, a przy okazji inspirują całe rodziny. Gościem Sylwii Paszkowskiej był dr Marcin Gadocha, historyk i przewodniczący Komisji ds. Młodzieży Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa.