Wyczesane rozmowy

RSS

Nie mydlimy oczu, nie owijamy w bawełnę, nie nabieramy wody w usta, lecz otwarcie mówimy o zawiłościach językowych. Dr Artur Czesak, językoznawca przeczesuje słowniki, a Wiola Gawlik pyta, czasem rzucając mu kłody pod nogi. Wszystko po to, by rozwikłać najbardziej tajemnicze zagadki słowne.

Podcasty

"Na" czy "w" Ukrainie?

Paweł Sołtysik
05:15:00
Czwartek, 2022.03.03

Na to pytanie w Wyczesanych rozmowach próbuje odpowiedzieć językoznawca, dr Artur Czesak.

Babie lato

00:03:14
Piątek, 2019.09.06

Skąd wyraz "baba" w związku frazeologicznym "babie lato"? Siwe włosy, len, ale i jesień życia przywodzą na myśl włókna pajęcze, ale właściwy trop wskaże językoznawca dr Artur Czesak w rozmowie z Wiolettą Gawlik.

Deszcz i dżdżownica

00:05:40
Piątek, 2019.08.30

Co wspólnego ma dżdżownica z deszczem, prócz istotnego faktu, że w czasie deszczowej pogody wychodzi na powierzchnię ziemi? Na to pytanie odpowiedzi szukają dr Artur Czesak i Wioletta Gawlik, analizując słowo "deszcz".

Klimat

00:04:06
Piątek, 2019.08.23

Słowo "klima" nie jest neologizmem. Istniało już w XVIII wieku i oznaczało: dział ziemi od równika ku biegunom. Kiedy rodzaj żeński zmienił się na męski? Dlaczego klimat mylony jest ze słowem "pogoda"? Co dzisiaj oznacza słowo "klimat"? Na te pytania odpowiedzi szukają dr Artur Czesak i Wioletta Gawlik.

Skąd zmiana znaczenia słowa ferie?

00:04:32
Piątek, 2019.08.16

W wakacyjnym wydaniu cyklu "Wyczesane rozmowy" poruszamy dziś temat ferii - nie zimowych, lecz letnich. Pochodzące z łaciny słowo "feriae" dziś oznacza czas wolny od nauki szkolnej, choć pierwotnie określało czas przeznaczony na obrzędy religijne. Dlaczego semantyka uległa zmianie? Wyjaśni to dr Artur Czesak z którym rozmawia Wioletta Gawlik.

Uzdrowisko

00:05:35
Piątek, 2019.08.09

Czym uzdrowisko różni się od sanatorium? Dlaczego poloniści nie lubią słowa kurort? Czy w resorcie można wypocząć? Odpowiedzi na te pytania poznamy w rozmowie dr Artura Czesaka i Wioletty Gawlik. Dziś w wakacyjnym cyklu "Wyczesane rozmowy" biorą oni na tapet słowo uzdrowisko.

Wakacje, wywczasy i wolność

00:04:33
Piątek, 2019.08.02

Wakacje to słowo wywodzące się z łaciny. Dlaczego jednak jest dziś bardziej popularne niż rodzime wywczasy? Tę tajemnicę odkrywają Wioletta Gawlik i dr Artur Czesak.

Lato, latoś, nowolatki

00:05:02
Piątek, 2019.07.26

Lato, lato, co ty na to... Lato - słowo stare i często dziś używane jest niewiadomego pochodzenia. Jak to możliwe, że lingwiści tego nie zbadali? Tego dowiemy się z rozmowy Wioletty Gawlik i językoznawcy dr Artura Czesaka.

Motyle w brzuchu

00:04:34
Piątek, 2019.07.19

Motyle w brzuchu odczuwają wszyscy zakochani, ale skąd te motyle w języku? Tego dowiemy się z rozmowy dr Artura Czesaka, językoznawcy i Wioletty Gawlik.

Jedziemy na wczasy - czyli dokąd?

00:05:41
Piątek, 2019.07.05

Jedziemy na wczasy w wakacyjnym cyklu "Wyczesane rozmowy". Na wczasy, czyli dokąd? Czy powszechny chillout to inaczej wczasy? Czy słowo "weekend" można zastąpić wyrazem "wyraj"? Pytań wiele, dlatego na językowe poszukiwania odpowiedzi zapraszają dr Artur Czesak i Wioletta Gawlik.

Stopy wody pod kilem

00:03:19
Piątek, 2019.06.28

Pomyślnych wiatrów najczęściej życzymy żeglarzom. Jednak, choć nie jesteśmy narodem żeglarskim, mówimy też "Stopy wody pod kilem". Dziś ten związek frazeologiczny rozkładają na czynniki pierwsze dr Artur Czesak i Wioletta Gawlik.

Wystrychnąć na dudka

00:04:38
Piątek, 2019.06.21

Upupa epops, czyli dudek, to ptak barwny z wyglądu i zachowania. Niestety, w języku nie ma dobrej prasy. Wystrychnąć kogoś na dudka - dziś analizują ten frazeologizm dr Artur Czesak i Wioletta Gawlik.

Mecyje

00:02:58
Piątek, 2019.06.14

Słowo "mecyje" trafiło do języka polskiego z języka jidysz. Oznacza ono coś nadzwyczajnego, wartego uwagi, choć często wypowiadane jest sarkastycznie. Na tapet biorą je dziś dr Artur Czesak, językoznawca i Wioletta Gawlik.

Kocie łby

00:03:33
Piątek, 2019.06.07

Czym są kocie łby? Dlaczego kocie, a nie psie? Skąd pochodzi ten związek frazeologiczny? Na te pytania odpowiada dr Artur Czesak, językoznawca, a pyta Wioletta Gawlik. Pod lupę w cyklu "Wyczesane rozmowy" bierzemy dziś "kocie łby".

Iść po linii najmniejszego oporu

00:03:21
Piątek, 2019.05.31

Iść po linii najmniejszego oporu, czy iść po najmniejszej linii oporu? Wątpliwości co do używania poprawnej formy tego popularnego wyrażenia wciąż jest sporo, dlatego do tematu wracają dziś dr Artur Czesak, językoznawca i Wioletta Gawlik.

Na cykl "Wyczesane rozmowy" zapraszamy już za tydzień.

Czarno na białym

00:03:23
Środa, 2019.05.22

O frazeologizmie "czarno na białym" (lub "czarne na białym") rozmawiają Wioletta Gawlik i dr Artur Czesak.

Życie na kocią łapę

00:03:15
Piątek, 2019.05.17

Żyją na kocią łapę, czyli w związku nieformalnym. Dlaczego jednak mówimy na kocią łapę, a nie na psią - jak w języku czeskim? Wyjaśnia to dr Artur Czesak w rozmowie z Wiolettą Gawlik.

Zrobić kogoś w balona czy w konia

00:04:31
Piątek, 2019.05.10

Zrobić kogoś w balona lub zrobić kogoś w konia - czy to synonimiczne związki frazeologiczne, czy nie? Naszych radiowych przeczesywaczy słowników to dziś zastanowiło, a nawet podzieliło. Dr Artur Czesak, językoznawca i Wioletta Gawlik zapraszają na cykl "Wyczesane rozmowy".

Szpakami karmiony

00:05:09
Piątek, 2019.04.26

Dawniej szpaki hodowano. Ceniono je za inteligencję i umiejętności mimetyczne. A co oznacza frazeologizm "Szpakami karmiony"? Tego dowiemy się z rozmowy Wioletty Gawlik i dr Artura Czesaka.

Robić coś na czyjąś modłę

00:03:45
Czwartek, 2019.04.18

Robić coś na czyjąś modłę - czy związek frazeologiczny ma coś wspólnego z modlitwą? Tego starała dowiedzieć się Wioletta Gawlik w rozmowie z dr. Arturem Czesakiem.

Więcej