Radio Kraków
RK Podcasty Kultura na co dzień

Kultura na co dzień


RSS Spotify

Poranna publicystyka w Radiu Kraków Kultura. Otwieramy nowe muzea i galerie, zapraszamy na premiery, koncerty i wystawy. Śledzimy życie wewnętrzne uniwersytetów i akademii, tropimy plany NGO-ów, fundacji i stowarzyszeń. Dużo rozmawiamy z naszymi gośćmi, a wśród nich są ludzie, którzy rozdają karty w krakowskiej i małopolskiej kulturze - od artystek i artystów po szefów najważniejszych instytucji, organizatorów festiwali, animatorów życia kulturalnego. Odwiedzamy pracownie artystów, spotykamy się w kulisach. W porannej audycji RKK sporo informacji, dużo więcej refleksji, także krytycznej, wątki muzyczne, teatralne, plastyczne, operowe, filmowe i taneczne. A do tego dizajn i architektura. Po prostu kultura na co dzień.

"Radio Kraków Kultura na co dzień" prowadzą Paweł Szczepanik, Jacek Bańka, Justyna Nowicka, Robert Konatowicz, Wiola Gawlik.

Podcasty

Muzyka jako doświadczenie

Kompozytor, dyrygent, pedagog, jeden z najbardziej cenionych na świecie twórców muzyki - Krzysztof Eugeniusz Penderecki - w ubiegłym tygodniu obchodziłby swoje 90-te urodziny. To ważna data dla jego macierzystej uczelni, noszącej jego imię - Akademii Muzycznej w Krakowie. Z okazji jubileuszu organizowane jest Międzynarodowe Sympozjum "Krzysztof Penderecki. Muzyka jako doświadczenie". Jakich doświadczeń dostarcza dziś muzyka mistrza Pendereckiego? O to dr hab. Małgorzatę Janicką–Słysz, prof. AMKP, Kierowniczkę Katedry Teorii i Interpretacji Dzieła Muzycznego, odpowiedzialną za kierownictwo naukowe sympozjum pyta Wioletta Gawlik.

Jak twórcy filmowi przedstawiają osoby w spectrum?

2 i 3 grudnia 2023 odbędzie się 11. Przegląd Filmów o Spectrum Autyzmu. To cykl spotkań, prelekcji i pokazów filmowych, których osią wspólną są potrzeby osób w spectrum. Gdzie dochodzi do styku kultury i medycyny, psychologii, logopedii, czyli tych nauk, które badają autyzm? Czym dla autystów jest autyzm? W jaki sposób twórcy filmowi kreują obraz osób w spectrum? Wioletta Gawlik rozmawia z Moniką Szubrycht - dziennikarką, neurologopedką, autorką książek.

Kurtyna Kobiet

W Teatrze im. Juliusza Słowackiego powstaje Kurtyna Kobiet. Autorką kolejnej kurtyny, którą zobaczymy już 17 grudnia na scenie przy placu św. Ducha, jest Małgorzata Markiewicz - krakowska artystka wizualna. W swoich pracach często podejmuje tematykę kobiet, wykorzystując techniki tkackie i hafciarskie. Kurtynę współtworzą także podlaskie tkaczki - Bernarda Rość i Lucyna Kędzierska, krakowskie hafciarki ze Stowarzyszenia LUD-Art przy Muzeum Etnograficznym w Krakowie, a także teatralne krawcowe. Znajdą się na niej nazwiska 130 krakowianek, które były ważnymi postaciami w życiu społecznym, patriotycznym oraz artystycznym miasta, m.in. słynnej reżyserki radiowej Romany Bobrowskiej. Do słuchania podkastu zaprasza Justyna Nowicka, która rozmawia z Anną Bas - koordynatorką ds. Projektów Wizualnych w Teatrze im. Juliusza Słowackiego oraz Małgorzatą Markiewicz.

„Maria Stangret. Gra w miejsca”

Magdalena Ujma opowiada Justynie Nowickiej o założeniach wystawy „Maria Stangret. Gra w miejsca” i przygląda się temu, jak została odebrana przez publiczność. Polemizuje z jej krytykami. Zastanawia się nad miejscem artystki w obrębie tradycyjnego wartościowania i kanonu historii sztuki, podejmuje zagadnienie ulokowania Marii Stangret w sztuce powojennej. Mówi o możliwych drogach interpretacji tej twórczości w kontekście herstorii. Jednak przede wszystkim zajmuje się aktualnością dzieła Marii Stangret, zadaje pytania co z niego jest dzisiaj najbardziej interesujące, co zapowiada i komentuje nasze czasy. Magdalena Ujma – krytyczka i historyczka sztuki, kuratorka wystaw sztuki współczesnej. W Cricotece zajmuje się kolekcją dzieł Tadeusza Kantora. Współpracuje z ASP w Krakowie, jest wiceprezeską Sekcji Polskiej AICA.

Krzyże wolności

W 2023 MEK realizuje etnograficzne badania terenowe na temat krzyży i kapliczek – upamiętnień znoszenia obciążeń pańszczyźnianych. Badania uchwycą współczesny kontekst tych pomników. Polski krajobraz słynie z licznych reprezentacji kultury chrześcijańskiej m. in. w postaci małej architektury sakralnej, które w tradycyjnej kulturze wsi odgrywają nadal dużą rolę – temat ten stanowi od dekad przedmiot licznych badań i opracowań. Jednak, co zaskakujące, w dotychczasowym obiegu naukowym, muzealnym, społecznym brakuje syntetycznej dokumentacji obiektów, które – będąc krzyżami i kapliczkami – są jednocześnie pomnikami przywrócenia wolności, stawianymi przez gromady wiejskie w XIX wieku na znak znoszenia obciążeń pańszczyźnianych. - czytamy na stronie Muzeum Etnograficznego w Krakowie, a w studiu Radia Kraków Kultura Justyna Nowicka rozmawia z Magdaleną Zych - antropolożką oraz Wojciechem Wilczykiem - fotografem, którzy opowiadają o projekcie oraz wydarzeniach i publikacjach związanych z realizacją działań w ramach "Krzyży wolności", na które warto czekać.

Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius | rozmowa z Joanną Ślagą

Joanna Ślaga - zastępczyni dyrektora Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius była gościnią Jacka Bańki w programie Kultura na co dzień. W przyszłym roku 60. rocznica otwarcia Muzeum dla publiczności. Czym jest dziedzictwo akademickie i jaka jest jego istota? Dlaczego akurat ten moment w historii Muzeum jest tak istotny? Czy Muzeum UJ jest aktywne w sieciach łączących zarówno polską, jak i europejską wspólnotę muzealników uniwersyteckich? Jakie są plany na rok jubileuszu? Zapraszamy do słuchania podkastu.

Ostatnie Interakcje w 2023

Spółdzielnia Muzyczna contemporary ensemble organizuje ostatnie w 2023 roku Interakcje, tym razem skupione wokół twórczości kompozytorek. Koncertowi towarzyszyć będzie - zgodnie z ideą cyklu - dyskusja, do której tym razem zaproszone zostały Monika Szpyrka i dziennikarka radiowej Dwójki - Ewa Szczecińska. Ale Interakcje to zaledwie jeden z wielu punktów - niezwykle intensywnej ostatnio - działalności krakowskiego zespołu. Toteż w rozmowie Emilii Stefańskiej i Jakuba Gucika z Pawłem Szczepanikiem padały jeszcze takie sformułowania, jak "Orkiestra hałasów", "Spacery dźwiękowe", "Open Space" czy "Playground". Ich rozszyfrowanie, a także szereg rozważań o działalności niezależnego kolektywu wykonującego muzykę najnowszą znajdziecie Państwo w podcaście Radia Kraków Kultura.

Ciałko. Hiszpania kradnie swoje dzieci | Rozmowa z Katarzyną Kobylarczyk

"Ciałko. Hiszpania kradnie swoje dzieci" to tytuł najnowszej książki krakowianki Katarzyny Kobylarczyk. Autorka opisuje jeden z najbardziej wstrząsających rozdziałów w najnowszej historii Hiszpanii, nadal pełen pytań bez odpowiedzi. W bulwersujący proceder sprzedaży dzieci w Hiszpanii zamieszane były instytucje państwowe i kościelne. Z Katarzyną Kobylarczyk w Radiu Kraków Kultura rozmawiał Kuba Niziński.

90. urodziny Mistrza - Krzysztofa Pendereckiego

Brytania stała się ważna w ich życiu. 175 lat temu - 23 listopada 1848 roku Chopin opuścił Brytanię, gdzie zagrał swój ostatni koncert. 85 lat później - 23 listopada 1933 r. urodził się Krzysztof Penderecki, który debiutował jako twórca symfonii 50 lat temu w Anglii. Norwidowski "Fortepian Szopena" przeniósł w XXI wiek. (Wszystkie drogi prowadzą do Krakowa-''brytyjski" fortepian Chopina tu sobie mieszka). Krzysztof Penderecki zrewolucjonizował zapis muzyczny, a partytura jego "Trenu", wysłana do niemieckiego wydawcy, została zaaresztowana przez bezpiekę, która sądziła, że są to tajne plany samolotów lub broni. Zmierzał do pokazania natury dźwięku. Pozostawił po sobie ważny ślad w labiryncie kultury. A w studiu Radia Kraków Kultura spotkali się Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz i Robert Konatowicz, by świętować 90. urodziny Mistrza, nawiązując do ostatniego spektaklu Tadeusza Kantora "Dziś są moje urodziny". Ale co wspólnego ma Krzysztof Penderecki z Tadeuszem Kantorem? Okazuje się, że całkiem sporo...

Co nowego w Muzeum Podgórza?

Melania Tutak - kierowniczka Muzeum Podgórza - była gościem Jacka Bańki w Kulturze na co dzień. "Nawet jeśli nie jesteśmy pewni nazwisk osób, które zginęły pod Bogiem Ojcem, jest to miejsce męczeństwa Polaków, ofiar wojny, których mimo, że świat zapowiadał "nigdy więcej" wciąż pojawiają się tysiące..." - czytamy na stronie Muzeum na Facebooku. O Historii figury Boga Ojca, ale też tragedii, która miała miejsce w Podgórzu przed 80 laty opowiadała gościni audycji. Warto też posłuchać o zaplanowanych przez Muzeum działaniach. Co wydarzy się w Podgórzu w najbliższym czasie usłyszycie Państwo w podkaście.

Poezja jest wciąż żywa | Rozmowa z Dorotą Gruszką

Dobiega końca Rok Szymborskiej, ale zza zakrętu już zerka Miłosz, patron 2024 roku. Twórczość noblistów kojarzy się jednoznacznie z krakowskim Wydawnictwem Znak. Co to oznacza dla wydawnictwa i osób w nim pracujących? Jakie wyzwania stoją przed ludźmi literatury, którzy chcą kultywować, ale i przywracać pamięć o wielkich poetkach i poetach? Jak mówić o poezji w XXI wieku i czy powraca moda na czytanie wierszy? Czy dla Szymborskiej lub Miłosza jest miejsce w popkulturze? Wreszcie, czy Wojciech Bonowicz, którego nowa książka ukaże się nakładem Wydawnictwa Znak już w lutym 2024 roku, ma rację pisząc, że XXI wiek jest dobrym czasem dla poezji, gdyż ta pozwala nam "przystanąć", zwolnić? Do słuchania rozmowy zaprasza Georgina Gryboś.

Wydawnictwo Literackie - silna marka | Rozmowa z Marcinem Baniakiem

Dobiega końca jubileuszowy dla Wydawnictwa Literackiego rok. Od 70 lat WL kształtuje rynek książkowy w Polsce sięgając przede wszystkim po polską literaturę piękną, ale też wprowadzając na rynek znakomitych przedstawicieli literatury gatunkowej. Jak mówi gość Georginy Gryboś w Kulturze na co dzień Marcin Baniak - dyrektor działu promocji Wydawnictwa - dom wydawniczy nie boi się sięgać po nieoczywistą literaturę i nazwiska, choć przyznaje, że decyzje te bywają ryzykowne. O kultywowaniu tradycji, wytyczaniu nowych kierunków rozwoju, sile marki i znakomitych tegorocznych tytułach, po które warto sięgnąć już teraz posłuchacie Państwo w podkaście.

"Sobieski i Marysieńka" | powraca spektakl baletu Cracovia Danza

Oto Balet Cracovia Danza wznawia swój spektakl pt. "Sobieski i Marysieńka". Przedstawienie, które miało premierę w 2001 roku w Barcelonie, było prezentowane z dużym powodzeniem wielokrotnie w Polsce i zagranicą. Ostatni raz w Krakowie spektakl ten wystawiony został 10 lat temu. Teraz powraca do repertuaru Baletu Cracovia Danza - odświeżony i w nowej obsadzie. Na premierę powracającego widowiska zaprasza jego twórczyni, szefowa Cracovia Danza - Romana Agnel. Rozmawiał z nią Robert Konatowicz, który ma nadzieję, że spotka słuchaczy Radia Kraków Kultura 29 listopada o godzinie 19.00 w Teatrze Varieté.

Czego na co dzień nie widzimy | Rozmowa z Agnieszką Jachym

Jeszcze w weekend występowała z zespołem Sashy Waltz. Teraz wróciła do Krakowa, by w teatrach KTO i Łaźnia Nowa przypomnieć spektakl "GŁODNI", którego jest reżyserką i do którego stworzyła choreografię. Agnieszka Jachym opowiada Pawłowi Szczepanikowi o tym, czego na co dzień nie widzimy i o tym, dlaczego powinniśmy to dostrzegać.

Dlaczego Kraków to miasto witraży?

Kraków poszczycić się może niezwykle bogatym zasobem dzieł witrażownictwa, będąc jednocześnie siedzibą licznych firm specjalizujących się w tej dziedzinie. Dziesiątki wybitnych dzieł zdobi zarówno najwspanialsze zabytki miasta, jak i budynki mieszkalne i użytku publicznego. Niegdyś nasze miasto nazywano „witrażową mekką”, ale czy dziś to pojęcie jest nadal aktualne, czy należy przybliżać szerszej publiczności tę na pozór hermetyczną, a zarazem fascynującą gałąź sztuki? W Pałacu Potockich rozpoczyna się cykl wykładów „Vitrospekcja. Spotkania z witrażami w Krakowie", prowadzonych przez badaczy i konserwatorów zabytków, którego celem jest popularyzacja szerokiego spektrum zagadnień związanych z witrażownictwem. Dlatego o witrażach krakowskich, o ich procesie twórczym, o historii i konserwacji opowiadają: prof. Wojciech Bałus, historyk sztuki, Instytut Historii Sztuki UJ oraz dr Tomasz Szybisty, historyk sztuki, UKEN. Rozmawia Wioletta Gawlik.

Gdzie design spotyka się z nauką i nowymi technologiami? Na wystawie "Jak to działa? Zabawki napędzane nauką"

W Aptece Designu - miejscu, gdzie design spotyka się z nauką, nowymi technologiami i aktywizmem - można oglądać wystawę "Jak to działa? Zabawki napędzane nauką". Wystawa powstawała w ramach festiwalu „Sztuka do rzeczy. Design w Krakowie”, którego tegorocznym hasłem jest „sprawczość”. Ekspozycja nawiązuje do hasła poprzez pokazanie postępu technologicznego na przestrzeni wieków z perspektywy zabawki. Wraz z rozwojem technologii powstawały coraz to bardziej pomysłowe, wielofunkcyjne i kompaktowe mechanizmy, które wykorzystano w procesie produkcji zabawek. Jak galopujący rozwój technologiczny wpłynie na przyszłość zabawek? O to Katarzynę Sosenko, dyrektorkę Muzeum Zabawek i Marka Sosenko, opiekuna merytorycznego wystawy „Jak to działa? Zabawki napędzane nauką”, pyta Wioletta Gawlik.

Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL | nowa wystawa w Muzeum Narodowym w Krakowie

Prof. Andrzej Szczerski - dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie i inicjator cyklu 4xnowoczesność oraz prof. Piotr Juszkiewicz - współkurator, współszef zespołu kuratorskiego przygotowującego wydarzenie - trzecią odsłonę wspomnianego cyklu, tym razem pt. "Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL" - byli gośćmi Justyny Nowickiej w programie Kultura na co dzień. W rozmowie goście przypominają ideę cyklu, dyskutują o obecności PRL-u w sztuce nowoczesnej, zwłaszcza w designie oraz rzucają nowe światło na sztukę tamtego okresu.

"Krakowska szkoła reżyserii" - autentyczny fenomen czy marketingowe hasło?

Gościnią Justyny Nowickiej jest prof. Olga Katafiasz, dziekan WRD. W dniach 16-20 listopada odbędzie się 13. Forum Młodej Reżyserii. Trzynasta edycja Forum będzie połączona z wyjątkowym wydarzeniem: Jubileuszem 50-lecia utworzenia Wydziału Reżyserii Dramatu (obecnie Wydział Reżyserii i Dramaturgii) oraz 20-lecia specjalności dramaturgia w Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie. Z tej okazji odbędzie się konferencja naukowa pod nazwą „Krakowska Szkoła Reżyserii”. Forum Młodej Reżyserii (FMR) jest przeglądem prac studentek i studentów reżyserii polskich publicznych uczelni teatralnych (Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie, Filii AT w Białymstoku, Akademii Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie oraz Filii AST we Wrocławiu). Redaktor Nowicka pyta o rangę takich wydarzeń, ale też pełnoprawność spektakli realizowanych przez osoby studenckie - czy są niższe rangą wobec tych, które wyreżyserowane są przez osoby po szkole.

Gra z Kantorem | kierunek: Hiszpania

Cricoteka wraz z Instytutem Cervantesa w Krakowie, krakowską Akademią Sztuk Teatralnych oraz hiszpańskim Centrum Dokumentacji Sztuk Scenicznych i Muzyki organizuje Festiwal _Gra z Kantorem: Hiszpania - furie, fantomy, infantki_. Na dziesięciodniowy przegląd, odbywający się od 16 do 25 listopada, złożą się prezentacje zaproszonych twórców, realizowane w formule spektakli na żywo i projekcji - pokazywane w Polsce po raz pierwszy - czytanie performatywne, spotkania, panele dyskusyjne z udziałem artystów i badaczy oraz ekspozycje. Kuratorką festiwalu Gra z Kantorem jest Magdalena Link-Lenczowska. To właśnie z Magdaleną Link-Lenczowską rozmawiała o wydarzeniu Justyna Nowicka w Kulturze na co dzień. Zapraszamy do słuchania podkastu wypełnionego hiszpańskimi wątkami.

Quo vadis kulturo w Krakowie?

Małgorzata Jantos i Łukasz Maślona - krakowscy radni z Komisji kultury - rozmawiają w Kulturze na co dzień z Jackiem Bańką. Podstawowe zadania, które stoją przed politykami związanymi z kulturą w Krakowie to próba pogodzenia interesów artystów z interesem miasta. Pretekstem do zadania sobie tego pytania, jednego z wielu skierowanych do rządzących, to zmiana przeznaczenia budynku Składu Solnego na Centrum Literatury i Języka Planeta Lem. "Lepszym ekonomistą jest ten, kto zobaczy daną sprawę w perspektywie" - cytuje francuskiego ekonomistę Małgorzata Jantos. "Brakuje pieniędzy na wynagrodzenia, na działalność artystyczną, a utrzymanie budynków instytucji kultury w Krakowie pochłania ogromne kwoty z puli publicznych pieniędzy. ICE Kraków Congress Center, powstający w Cichym Kąciku Centrum Muzyki, dyskutowane od kilkunastu lat powstanie Centrum Literatury i Języka Planeta Lem - budować dalej czy zastanowić się nad tym na co i kiedy wydatkowane są finanse z budżetu miasta, a może część działań powinna być finansowana na szczeblu centralnym? "Zachować jedność artystów" - podkreśla Łukasz Maślona, komentując sytuację związaną ze Składem Solnym. Zapraszamy do słuchania podkastu.

10. Festiwal Literatury dla Dzieci

Dekada minęła niezauważenie - tak przynajmniej o 10 latach istnienia Festiwalu Literatury dla Dzieci mówi Łukasz Dębski - poeta, pisarz, autor kilkunastu książek dla dzieci, pomysłodawca Nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego, prezes Fundacji Burza Mózgów i organizator festiwalu. W rozmowie z Georginą Gryboś zastanawia się nad ideą współpracy, międzyinstytucjonalnym wsparciem, ale też zaufaniem, które zyskuje się przez zbudowanie silnej na rynku marki, jaką bez wątpienia jest festiwal, ale też element ludzki - grupę, która działa szybko, sprawnie i rzetelnie. Skąd wziął się pomysł festiwalu? Czy pomysłodawcy działają jak opozycja do kanonu i systemu szkolnictwa? Czy muszą wymyślać sposoby opowiadania o literaturze dla dzieci wciąż na nowo? Jakimi odbiorczyniami i odbiorcami są dzieci i czego powinniśmy się od nich nauczyć? Odpowiedzi na pytania znajdziecie Państwo w podkaście.

Miasto Idealne

To będzie wyjątkowa podróż. W Domu Utopii odbywa się wystawa pt. „Miasto Idealne”, na której zaprezentowane zostały fotografie Henryka Makarewicza i Wiktora Pentala, dokumentujące pierwsze dziesięciolecia istnienia Nowej Huty. Gościem Kuby Nizińskiego był kurator wystawy Łukasz Trzciński.

Niepołomice. Miasto, czas i ludzie

Edycja sportowa jest kolejną z cyklu wystaw czasowych organizowanych w ramach wystawy stałej pt. "Niepołomice. Miasto, czas i ludzie". Pierwotnym motorem do zorganizowania wystawy i zgromadzenia treści dotyczących historii sportu w Niepołomicach był przypadający w 2023 roku Jubileusz 100–lecia Miejskiego Klubu Sportowego, lecz historyczny i spektakularny sukces miejskiej drużyny piłkarskiej, która awansowała do PKO Bank Polski Ekstraklasy spowodował przeformułowanie scenariusza i zmianę akcentów aranżacji. W studiu Radia Kraków Kultura były Marzena Wilczyńska i Katarzyna Druszcz z Muzeum Niepołomickiego.

Foodies i Małopolska

Jedzenie w podróży jest dla współczesnych turystów niezwykle ważne. Szczególną grupę wśród nich stanowią zdeklarowani turyści kulinarni (tzw. foodies), którzy podróżując gromadzą smakowe doznania i wiedzę gastronomiczną, i dla których kulinaria to cel sam w sobie. Jak opowiadać o Małopolsce przez pryzmat smaków z Mateusz Gałką - odpowiedzialnym za projekt Małopolska Paleta Smaków - rozmawiał Kuba Niziński.

Czarodziej kina - Fellini

Niedawno, bo 31 października, minęło 30 lat od śmierci "czarodzieja kina" - Federica Felliniego. Kino było dla niego „formą sztuki, a jednocześnie cyrkiem, lunaparkiem, podróżą na pokładzie statku szaleńców, przygodą, iluzją, mirażem”, co widzimy doskonale w arcydziele "AMARCORD", którego 50. rocznica premiery przypadnie niebawem. Ducha włoskiego mistrza kina wywoływała w studiu Radia Kraków Kultura krakowska mistrzyni krytyki filmowej -Maria Malatyńska, a towarzyszył jej Robert Konatowicz.

Muzeum Manggha | nowe wystawy

Justyna Nowicka rozmawia w Kulturze na co dzień z Katarzyną Nowak - dyrektorką Muzeum Manggha o startujących właśnie, nowych wystawach w przestrzeni Muzeum. 7 listopada rozpoczęła się wystawa Agaty Agatowskiej "Cosmic Generation". Gościni zwraca uwagę na szczególną formę ekspozycji i "dziwność", z którą zetkniecie się Państwo oglądając rzeźby artystki. 9 listopada natomiast "psia wystawa". Brak powrotu do kocich tematów gwarantuje Masakazu Miyanaga i jego wystawa "Pół na pół". O specyfice sztuki prezentowanej obecnie w Muzeum oraz planach na 2024 rok, kiedy to instytucja będzie świętować 30-lecie działalności, wskazując na pierwszą z wystaw w jubileuszowym cyklu - "Hiroshige 2023".

Kultura algorytmu, kultura prefiguralna

Prof. Klaudia Cymanow-Sosin - medioznawczyni z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II - była gościnią Jacka Bańki w Radio Kraków Kultura w porannym programie "Kultura na co dzień". Pretekstem do spotkania i rozmowy stała się konferencja pt. "Transmedialne i multimodalne narracje i dyskursy w obliczu zagrożeń cywilizacyjnych. Wolność – odpowiedzialność – bezpieczeństwo w języku i postawach Polaków w XXI wieku". "Tematyka konferencji obejmuje opis, analizę i diagnozę współczesnych transmedialnych i multimodalnych narracji i dyskursów dotyczących współczesnych zagrożeń cywilizacyjnych, wśród których dzisiaj główne miejsce zajmują zagrożenia wolności i bezpieczeństwa poszczególnych osób, wspólnot i całych narodów w obliczu wojen oraz konfliktów. Z zagrożeniami wolności i bezpieczeństwa związane jest poczucie odpowiedzialności, ponieważ – jak twierdzi wielu filozofów wolności, myślicieli i etyków – nie ma wolności bez odpowiedzialności. Wszystkie te zjawiska (werbalne i niewerbalne, teksty, dyskursy, narracje, obrazy, dźwięki), poddawane procesom informatyzacji, służą jako materiał, przedmiot i środki przekazów medialnych i zmediatyzowanych." - czytamy w informacji o konferencji organizowanej przez Polską Akademię Umiejętności. Zapraszamy do rozwikłania pojęć z tytułu konferencji i zgłębiania tematu, który rozwija gościni audycji.

WCIELENIA_Kraków tańczy!

Trwa pierwsza odsłona projektu "WCIELENIA_Kraków tańczy!", nic więc dziwnego, że w Radiu Kraków Kultura gościniami są artystka i kuratorka związane właśnie z tą dziedziną sztuki. Przypadkowe(?) spotkanie Małgorzaty Haduch i Adriany Markowskiej owocuje twórczym dialogiem między praktyczką a teoretyczką, które - co zdradzają na antenie - znajdzie swoje wcielenie w tanecznym performansie. Czym jest wystawa tańca, jak wygląda i od czego zależny jest proces rodzącego się wspólnego projektu, wreszcie o powrót do "starych" pokazów w nowym kontekście - społecznym, emocjonalnym i artystycznym - takie wątki pojawiają się w rozmowie, którą prowadzi Paweł Szczepanik.

Multiwersum Sacrum Profranum

Wzbiera ostatnia fala Sacrum Profanum - festiwalu, który w tym roku chce jeszcze skuteczniej zasypywać okopy dzielące muzykę nową i popkulturę. Już samo zaproszenie do wkroczenia w Multiwersum kieruje nasze myśli ku kinowym blockbusterom, ale tych mostów jest znacznie więcej. I to właśnie po nich prowadzi nas Krzysztof Pietraszewski, kurator Sacrum Profanum, opowiadając o programie tegorocznego festiwalu, wskazując na mnogość odniesień i połączeń w obrębie czterech dni szczelnie wypełnionych koncertami i performansami. Zaprasza Paweł Szczepanik.

Festiwal Lema Bomba Megabitowa

W Krakowie trwa III edycja Festiwalu Lema Bomba Megabitowa. To wydarzenie, które ma charakter interdyscyplinarny i łączy ze sobą dziedziny na co dzień odległe - które spajał także patron festiwalu Stanisław Lem – czyli technologię, kulturę i naukę. Przedstawiciele tych trzech światów spotykają się na jednej scenie, żeby w tym roku rozmawiać o obliczach inteligencji. Mottem przewodnim wydarzenia jest bowiem inteligencja: sztuczna, przyrody i emocjonalna. Gośćmi festiwalu są: Szczepan Twardoch, Andrzej Chwalba, Michał Rusinek, Borys Szyc, Bartłomiej Topa, Jacek Dukaj, czy Rafał Sonik. Festiwal zwieńczy uroczysta gala wręczenia nagród "Planety Lema". Z kuratorem festiwalu dr Maciejem Kaweckim, prezesem Instytutu Lema, rozmawia Wioletta Gawlik.

"Na drodze do nowej harmonii"

W dniach 13-19 listopada 2023 odbędzie się Międzynarodowa Konferencja pt.: "Na drodze do nowej harmonii VII. Źródła, inspiracje, konteksty. Literatura solowa i kameralna na instrumenty dęte drewniane i akordeon". W ramach konferencji odbędą się wykłady, warsztaty mistrzowskie oraz koncerty. "Chcemy szukać nowych połączeń" - mówi dr hab. Piotr Lato, prof. AMKP, kierownik Katedry Instrumentów Dętych Drewnianych i Akordeonu, kurator festiwalu, z którym rozmawia Wioletta Gawlik.

Robert Konatowicz spotkał się z Kubą Guzikiem z DeocentriCity

DeocentriCity to grupa wokalistek i wokalistów połączonych dzięki przyjaźni i pasji do muzyki gospel, z którą przygodę rozpoczęli ponad 10 lat temu, i którą wykonują wspólnie jako chórzyści, uczestnicy, organizatorzy lub instruktorzy warsztatów. Zespół powstał w styczniu 2011 roku; działa przede wszystkim w Krakowie, gdzie koncertuje i współorganizuje różnorodne wydarzenia muzyczne. Angażuje się także w projekty realizowane w innych miastach Polski i za granicą. Artyści zapraszają na koncert : "Wchodzimy w okres jesienny i pomyśleliśmy, że dobrze by było posłać w świat trochę światła, nadziei i pozytywnych inspiracji. Od jakiegoś czasu mieliśmy też potrzebę wrócić do naszych korzeni, a ponieważ DeocentriCity powstało po warsztatach prowadzonych przez Briana Fentressa, uznaliśmy, że to wydarzenie nie może się odbyć bez niego. Po wielu latach Brian znowu poprowadzi dla nas weekendowe warsztaty, których zwieńczeniem będzie wspólny koncert. Brian Fentress to znany amerykański wokalista wychowany na muzyce gospel, który od lat mieszka i tworzy w Polsce. Jego pasją jest dzielenie się swoją muzyką i wiarą z innymi ludźmi. Z Brianem współpracowaliśmy już kilka razy i zawsze było to niesamowite doświadczenie.Zagrają z nami znakomici muzycy: Paweł Seweryn - piano, Artur Wypich - piano, Wojtek Gąsior - bas, Łukasz Zając - perkusja. Koncert Sound of Hope będzie pełen pozytywnych emocji, radości i wzruszeń. Będziemy śpiewać utwory nowe i te, od których wszystko się zaczęło oraz odkryjemy nowy dla nas świat musicalu. Jeśli chcecie być częścią tego wyjątkowego wydarzenia, zapraszamy was do studia Radia Kraków".

Nowa wystawa w Muzeum Armii Krajowej w Krakowie

  • Jacek Bańka
  • access_time 00:26:31
  • calendar_today Czwartek, 2023.11.02
Jacek Bańka rozmawia z Mateuszem Gawlikiem z Muzeum Armii Krajowej w Krakowie oraz prof. Krzysztofem Krajewskim-Siudą - członkiem rodziny Krajewskich, której będzie poświęcona nowa wystawa w Muzeum AK. Historia to nie tylko mężczyźni, którzy niosą rodzinną tradycję sięgającą powstania styczniowego. To również kobiety, o których również pomysłodawcy wystawy chcą opowiedzieć. "Rodzina ma dodatkowy walor - daje poczucie pewności, że to jest mój brat, to jest moja siostra (...). Bez tego zaufania nie funkcjonowało polskie państwo podziemne" - podkreśla Mateusz Gawlik. "W zachowaniu pamięci, tożsamości rodzinnej, wielką rolę odegrały kobiety, które przechowywały pamiątki i opowiadały historie. Robiły to znacznie chętniej i częściej niż mężczyźni" - opowiada prof. Krzysztof-Krajewski-Siuda. O fenomenie rodzin AK-owskich, pomyśle na opowiedzenie historii w formie wystawy oraz jej bohaterkach i bohaterach posłuchacie Państwo w podkaście.

Open Eyes Art Festival

Prof. Joanna Kubicz z Akademii Sztuk Pięknych, Natalia Zarzecka - dyrektorka Cricoteki, Magdalena Tryba - jedna z kuratorek festiwalu odpowiedzialna za projekty społeczne, a także Andrzej Knapik - rzecznik ASP byli gośćmi Jacka Bańki w Radiu Kraków Kultura. "Nasi studenci muszą zaistnieć na rynku sztuki" - podkreśla Andrzej Knapik. Choćby to zdanie wyjaśnia dlaczego sztuka może uczyć się od ekonomistów i odwrotnie. "Misją festiwalu jest promocja młodych artystów, ale też zderzenie ich z odbiorcami" - dodaje prof. Kubicz. O 3. Open Eyes Art Festival posłuchacie w podkaście.

68. Krakowskie Zaduszki Jazzowe

Andrzej Zdebski - jeden z członków komitetu organizacyjnego Krakowskich Zaduszek Jazzowych i jeden z założycieli Fundacji "Krakowskie Zaduszki Jazzowe" był gościem Jacka Bańki w Kulturze na co dzień w Radiu Kraków Kultura. Najstarsza marka festiwalu jazzowego na świecie i marka wciąż udowadniająca swoją siłę. Zapraszamy na podsumowanie tegorocznej edycji i rzut okiem w przyszłość festiwalu.

Koncertowa wersja Steinwaya stanęła w studiu im. Romany Bobrowskiej

W Studiu im. Romany Bobrowskiej stanął dziś nowy fortepian - koncertowa wersja Steinwaya, która przyjechała do Radia Kraków wprost z hamburskiej fabryki tych słynnych instrumentów. Wspólnymi zabiegami osobistości świata muzycznego, darczyńcy - Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Radia Kraków udało się pozyskać instrument, który służyć będzie zarówno słuchaczom, przy okazji organizowanych w rozgłośni koncertów i słuchowisk, jak i orkiestrom i muzykom nagrywającym w studiu swoje interpretacje. O tym, jak ważna dla krakowskiego życia muzycznego była to inwestycja oraz wrażeniami z wizyty w fabryce Steinwaya w Hamburgu dzieli się w Radiu Kraków Kultura Mariusz Bartkowicz - prezes i redaktor naczelny Radia Kraków.

5. odsłona Sącz Jazz Festival

Piąta odsłona Sącz Jazz Festivalu rozpocznie się 11 listopada. Ten mały jubileusz jest okazją do opowiedzenie o tym, jak ma się jazz na Sądeczczyźnie, czy warto eksperymentować - tak w warstwie artystycznej, jak poddawać tym eksperymentom publiczność, wreszcie - zupełnie wprost - o programie festiwalu, który potrwa do 3 grudnia. W Radiu Kraków Kultura dzieli się swoimi spostrzeżeniami Wojciech Knapik, pomysłodawca wydarzenia i dyrektor Centrum Kultury i Sztuki im. Ady Sari w Starym Sączu.

Teatr Integracyjny

Teatr Integracyjny ma już 20 lat. Czym jest teatr integracyjny? Powołany został do życia w ramach zajęć teatroterapii jako jednej z metod rehabilitacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami umysłowymi i ruchowymi. Projekt realizowany jest przez Fundację Pełną Życia, który umożliwia dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami dostęp do tworzenia i odbioru dóbr kultury. Gośćmi Radia Kraków Kultura byli prezeska Fundacji Aleksandra Włodarczyk i aktor Teatru Słowackiego Sławomir Rokita.

Michał Zabłocki i jego performan-monodram

Gościem Radia Kraków Kultura był Michał Zabłocki. Pretekstem do rozmowy Kuby Nizińskiego z poetą, autorem tekstów piosenek był spektakl, który tuż po tegorocznym Święcie Zmarłych odbędzie się w Piwnicy Pod Baranami. Michał Zabłocki 3 listopada zaprezentuje swój pierwszy wokalny performans - monodram, który miał swoją podwójną premierę w Warszawie (Kalinowe Serce) i Krakowie (Piwnica pod Baranami) w kwietniu i maju 2023 roku. Jest to półtoragodzinna opowieść o jego matce, znanej aktorce, Alinie Janowskiej, która w tym roku obchodziłaby 100. urodziny. W jej ramach usłyszycie Państwo aż 20 piosenek bez żadnego akompaniamentu ani podkładu, za to w zaskakujących brzmieniach oraz bardzo zróżnicowanych, aktorskich interpretacjach! Prezentowane piosenki pochodzą ze spektaklu pod tym samym tytułem, muzykę do nich skomponowali: Kuba Badach, Maciej Balcar, Łukasz Golec, Konrad Imiela, Marcin Kołaczkowski, Maciej Miecznikowski, Czesław Mozil, Janusz Radek, Grzegorz Turnau i Sławek Uniatowski.

Autoportret | Starość

Nowy numer „Autoportretu”, kwartalnika poświęconego dobrej przestrzeni, tym razem podejmuje temat starości. Ostrożne szacunki demografów mówią, że za 20 lat nasze społeczeństwo w czterdziestu procentach będzie składało się emerytów. Nie jesteśmy osamotnieni w tych prognozach – podobny los czeka wiele krajów europejskich i bogate gospodarki Azji. Czy nasze mieszkania, miasta, wsie, międzymieścia, instytucje publiczne, systemy transportu i opieki medycznej są przygotowane na zjawisko określane w języku ekonomii niepokojącą frazą "silver tsunami"? W tym numerze Autoportretu przyglądamy się przestrzennym pułapkom architektury i urbanistyki projektowanym z założenia – albo braku wystarczającej wyobraźni – dla ludzi silnych i zdrowych. W studiu Radia Kraków Kultura redaktorka naczelna magazynu - Dorota Leśniak-Rychlak, a także piszący w tym numerze - Marcel Andino Velez, koordynator opieki geriatrycznej, były wicedyrektor Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz Anna Cioch ze Spółdzielni Ogniwo, członkini Stowarzyszenia Dialog Społeczny. Rozmawia Justyna Nowicka.

„CZAS NAŚWIETLANIA / CZAS WYWOŁYWANIA. Fotografia etnograficzna z Małopolski na przełomie XIX i XX wieku”

"Wystawa „CZAS NAŚWIETLANIA / CZAS WYWOŁYWANIA. Fotografia etnograficzna z Małopolski na przełomie XIX i XX wieku” pokaże ponad sto siedemdziesiąt fotografii wybranych z najstarszych zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Materiał źródłowy stanowić będą negatywy na kliszach szklanych oraz niewielkie papierowe odbitki wykonane w szlachetnych technikach. Na podstawie ich cyfrowych odwzorowań przygotowane zostaną wielkoformatowe wydruki, które pozwolą dostrzec całe bogactwo przedstawień i informacji zawartych w fotografiach. Prezentowane zdjęcia zrobiono na wsiach i w miastach Małopolski pod koniec XIX wieku i trzech pierwszych dziesięcioleciach XX. Przedstawiają ówczesne życie w tym regionie: zwyczaje mieszkańców, ich wygląd, pracę, domy i otoczenie." - czytamy w nocie prasowej wystawy. Justyna Nowicka wraz z kuratorkami wystawy - Anną Bujnowską i Anną Sulich - przeprowadzi Państwa przez historię koncepcji i powstania tej niezwykłej wystawy, na którą zaprasza Muzeum Etnograficzne w Krakowie.

XX edycja Międzynarodowego Festiwalu Zaduszki Organowe im. prof. Jana Jargonia

Krakowskie Forum Kultury i Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie zapraszają na XX edycję Międzynarodowego Festiwalu Zaduszki Organowe im. prof. Jana Jargonia. Koncerty odbędą się w krakowskich kościołach od 28 października do 9 listopada. Zaduszki Organowe to wydarzenie związane z uczczeniem pamięci prof. Jana Jargonia – wybitnego krakowskiego organisty, kompozytora i pedagoga. Pomysłodawcami festiwalu byli studenci profesora, którzy po jego śmierci zaproponowali utworzenie wydarzenia, w celu upamiętnienia jego niezwykłej postaci i działalności. Organizatorzy festiwalu, kontynuując pierwotną inicjatywę, przygotowują co roku wyjątkowy cykl koncertów organowych w wykonaniu znanych polskich muzyków oraz artystów zagranicznych. Wstęp na koncerty jest bezpłatny. Koncert inauguracyjny odbędzie się w sobotę 28 października - Dariusz Bąkowski-Kois – organy i Marek Mleczko – obój, zagrają o 19:30 w Bazylice Mariackiej. Na Festiwal zaprasza jego dyrektor artystyczny - Dariusz Bąkowski-Kois. Rozmawiał z nim w programie Radio Kraków Kultura - "Kultura na co dzień" - Robert Konatowicz.

Sinfonietta Cracovia | teraz, jutro, w nadchodzącym roku

Najbliższe tygodnie będą dla Sinfonietty Cracovii niezwykle intensywne. Do końca roku przed orkiestrą koncerty w Krakowie, występy na festiwalach Sacrum Profanum i Krakowskich Zaduszkach Jazzowych oraz obchody 90. urodzin profesora Pendereckiego, które zwieńczy trasa w Hiszpanii i Portugalii. Tymczasem przyszły rok zapewne nie przyniesie wytchnienia - będzie bowiem rokiem jubileuszowym, w którym Sinfonietta świętuje swoje 30-lecie. Nic więc dziwnego, że w rozmowie Pawła Szczepanika z Krzysztofem Siwoniem, specjalistą ds. promocji i komunikacji marki pojawiały się tyleż liczne, co zaskakujące wątki, padały nazwiska kolejnych kompozytorów i współpracujących z krakowską orkiestrą muzyków czy zapowiedzi tego- i przyszłorocznych przedsięwzięć.

550 lat druku w Polsce

Biblioteka Jagiellońska przechowuje wiele wyjątkowych pamiątek z dziejów polskiej literatury, kultury, pisma i druku. Jedną z nich jest najstarszy druk polski, kalendarz krakowski z 1473 roku. Można go obejrzeć na wystawie przygotowanej z okazji 550. rocznicy narodzin druku na ziemiach polskich. To okazja do rozmowy o historii drukarstwa, o roli Gutenberga, o wędrownych drukarzach i formach zdobień dawnych ksiąg. Rozmawiają Jacek Partyka, kurator wystawy, Małgorzata Kusak, zarządzająca wystawami w BJ oraz Wioletta Gawlik.

Trwają przygotowania do 26. Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie

Zbliżają się 26. Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie, podczas których zaprezentuje się 470 wystawców. O ile większe wydawnictwa opanowały tę formę promocji, to pytanie pojawia się o sposób wykorzystania przestrzeni targowej przez mniejsze i nowe wydawnictwa. A prezentacja literatury dziecięcej jest szczególnie interesująca, gdyż musi przeciągnąć i młodego i dorosłego bywalca targów. Jak wyglądają przygotowania wystawców do Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie? Opowiadają o nich Agnieszka Minkiewicz z Wydawnictwa Literackiego, odpowiedzialna za promocję książek dla dzieci i młodzieży oraz Anna Mujta z Wydawnictwa Świetlik. Rozmowę prowadzi Wioletta Gawlik.

Przed nami weekend z Pracowniami do wglądu

To kontynuacja internetowego projektu, który od kilku lat prezentuje miejsca pracy krakowskich artystów przy pomocy wywiadów i zdjęć. Tym razem pracownie malarek i malarzy, rzeźbiarzy, grafików, ceramiczek i twórców-aktywistów, szeroko otwierają drzwi dla publiczności. To miejsca wyjątkowe, na co dzień niedostępne lub udostępniane tylko wąskiemu gronu przyjaciół. Przestrzenie prywatne i często pełne dzieł sztuki: zarówno tych gotowych do pokazania, jak i niedokończonych. Po raz pierwszy swoją pracownię udostępni m.in prof. Dariusz Vasina z wydziału grafiki krakowskiej ASP. A o inicjatywie Justynie Nowickiej także dr Agnieszka Jankowska-Marzec z ASP.

130 URODZINY TEATRU im. Juliusza Słowackiego w Krakowie

Zapraszamy w sobotę, 21 października o godz. 11:00 do gmachu głównego przy Pl. Św. Ducha 1., najpiękniejszego polskiego budynku teatralnego, zaprojektowanego przez Jana Zawiejskiego w 2. połowie XIX wieku. Przewodnikiem będzie aktorka, Lidia Bogaczówna, która przywita gości w westybulu, gdzie przedstawi historię Teatru, łącząc fakty historyczne z powiązanymi z nimi anegdotami. Następnie, podobnie jak 130 lat wcześniej (21 października 1893 r.), odczyta „Prolog” Adama Asnyka na Dużej Scenie, w scenografii „Dziadów” w reż. Mai Kleczewskiej.

Od przyszłego roku krakowskim Miesiąc Fotografii w Krakowie będzie organizowany w formule biennale

Jednak, jak zapowiada organizująca festiwal Fundacja Sztuk Wizualnych, festiwalowe wydarzenia będą pojawiać się w mieście przez cały rok. Większość organizowana będzie w Pałacu Potockich na krakowskim Rynku, w nowej siedzibie fundacji.

Start Art Hub

Liczby są bezwzględne - na ca. 1000 absolwentów uczelni i szkół muzycznych II stopnia rocznie przypada zaledwie... 25 miejsc w instytucjonalnych orkiestrach i chórach. W jaki sposób młodzi muzycy mogą sobie radzić z takim deficytem? Co mogą zrobić, by nie zaprzepaścić lat ćwiczeń i kształcenia? W jaki sposób kierować swoją przyszłą karierą i tzw. marką osobistą? W teorii na te pytania powinien odpowiadać system edukacji, ale wiemy, że najczęściej pozostają one bez odpowiedzi. W takich chwilach dociera do nas rola trzeciego sektora, a osobliwie - pilotażowego programu Start Art Hub, który, jak piszą organizatorki, "ma na celu zainspirować młodych artystów do zmiany myślenia, by wykorzystać ich kompetencje, zachęcić do przedsiębiorczości i pokazać mechanizmy rynku muzycznego". O projekcie w rozmowie z Pawłem Szczepanikiem opowiada Aleksandra Rudzka-Kurdyś z fundacji Konsek Kultury.

Łukasz Długosz - jeden z najwybitniejszych flecistów świata

Ponad dwieście prawykonań współczesnych kompozycji fletowych, kolejnych kilkanaście czeka na swoją premierę - to dorobek jednego z najwybitniejszych flecistów świata - Łukasza Długosza. Muzyka, który za szczególnie doniosły aspekt swojej twórczości uważa promocję i popularyzację muzyki najnowszej. "Muzyka współczesna nie gryzie", mówi gość Radia Kraków Kultura. Wręcz przeciwnie, to opowieść o nas tu i teraz, komentarz i twórcza opowieść o świecie, w którym żyjemy. O misji skutecznego przekazywania tej opowieści i twórczym dialogu z kompozytorami opowiada Pawłowi Szczepanikowi najbardziej utytułowany polski flecista.

Interakcje

Spółdzielnia Muzyczna nieustająco zaprasza. To młodych komponujących do twórczego dialogu w ramach warsztatów Open Space, to publiczność do dyskusji - taka jest specyfika cyklu Interakcje, wreszcie do swojej siedziby przy ul. Kopernika, gdzie zespół znalazł swoją stałą siedzibę. Wszystko po to, by przełamywać zmurszałe bariery oddzielające tzw. artystów-wykonawców od reszty świata i pokazywać, że muzyka najnowsza otwiera kolejne pola dla wspólnoty i opowiadania o współczesności. Bez znaczenia, czy językiem w tych rozmowach będzie muzyka, czy słowo. Do wchodzenia w interakcje ze Spółdzielnią Muzyczną zapraszają w Radiu Kraków Kultura Emilia Stefańska i Małgorzata Mikulska.

W cieniu szczytów Karakorum

Ireneusz Trybulec zaprasza do Dworu w Jabłoniowym Sadzie tuż obok Miechowa. Właśnie tam, w Grzymałowie, odbywa się wystawa fotografii Jarosława Mudyna pt. "W cieniu szczytów Karakorum". Fotografik jest podróżnikiem, który odwiedził ponad 60 krajów. Jego prace były publikowane w książkach i periodykach, a na jego koncie jest kilka wystaw, które odbyły się również w Krakowie. Zaprasza Kuba Niziński.

„Krowodrza subiektywnie Nie tylko futbol. Zawodowcy, amatorzy, kibice”

Nowa książka Janusza Miki „Krowodrza subiektywnie Nie tylko futbol. Zawodowcy, amatorzy, kibice” - gościa Jakuba Nizińskiego w Kulturze na co dzień - opowiada nie tylko o sporcie, ale i o podejściu autora do tej dzielnicy Krakowa. Blisko centrum, a jednak na uboczu. Krowodrza to mała ojczyzna? Kiedy myślimy o autorze myślimy o patriotyzmie lokalnym? Który ze wspominanych w rozmowie meczów był "szalony"? Czy emocje sportowe dominują w radiu czy telewizji? Zapraszamy do słuchania podkastu.

Co się dzieje w bibliotece?

Piotr Sionko - Mediateka, Biblioteka Miejska w Wieliczce - rozmawia z Kubą Nizińskim w Kulturze na co dzień o zmianach, planach, działaniach, które trwają lub za moment się zmaterializują w instytucji. Nowatorski projekt "Wielicki quiz literacki" ma sprawdzić jak czytamy - czy wciąż potrafimy przyswajać informacje, które przeczytamy? Czy ten projekt stanie się bardziej popularny niż dyktando, które przez bibliotekę w Wieliczce było organizowane z sukcesami przez wiele lat? Zapraszamy do słuchania podkastu.

10. Krakowska Jesień Muzyczna

Stowarzyszenie Artystyczne "Porta Musicae" zaprasza na 10. Krakowską Jesień Muzyczną! Festiwalowy program jest niezwykle zróżnicowany, obejmuje podróż przez różne epoki i style muzyczne. Na scenie pojawią się wybitni artyści, tacy jak Piotr Lato, Paweł Cal, Wojciech Koprowski, Łukasz Syrnicki, Mauris Ensemble, Duo Sollini Barbatano, Katarzyna Oleś-Blacha i Mariola Cieniawa. A to jeszcze nie koniec, ponieważ finałowy koncert będzie wyjątkowy - po raz pierwszy na festiwalu zagra Śląska Orkiestra Kameralna, a solistami będą Jan Kalinowski i Marek Szlezer. Całość poprowadzi utalentowany Antonin Rey, pochodzący z Francji. Organizatorzy tak piszą w zaproszeniu: " To wyjątkowy rok, w którym obchodzimy nie tylko jubileusz naszego festiwalu, ale także oddajemy hołd niezwykle ważnym kompozytorom naszych czasów: Krzysztofowi Pendereckiemu, Wojciechowi Kilarowi i Szymonowi Laksowi. Ich twórczość od dawna inspiruje nas wszystkich, i to właśnie im dedykujemy tegoroczną edycję. Terminy, które warto sobie zanotować to 15-18 października, gdy odbędą się cztery pierwsze festiwalowe koncerty, oraz finałowa gala w sobotę 21 października. Nie możemy doczekać się, abyście mogli do nas dołączyć!". Festiwal będzie się odbywał w Filharmonii Krakowskiej, a na jego temat Robert Konatowicz rozmawiał z Janem Kalinowskim - dyrektorem artystycznym (razem z Markiem Szlezerem) Krakowskiej Jesieni Muzycznej.

Rezonanse

Powtarzamy, że 13 jest szczęśliwa. Szczególnie w piątek. I oto trzynastego w piątek rozpoczyna się 3. edycja niezwykłego festiwalu "Rezonanse". Wydarzenie organizuje Fundacja InCanto, która tak o nim pisze: "Rezonanse to festiwal muzyczny, który powstał po to, by znów napełnić życiem i brzmieniem wyjątkowe wnętrza unikalnej drewnianej architektury sakralnej – by „rezonowały” dźwiękiem muzyki oraz swoim własnym pięknem. W programach koncertów sięgamy przede wszystkim po dawną, kameralną muzykę sakralną, zarówno wokalną, jak i instrumentalną. Najbardziej interesuje nas muzyka średniowiecza, renesansu i baroku, ale doceniamy także twórczość współczesną, która zakorzeniona jest w tradycji i ją rozwija. Przestrzeń kościołów, na co dzień służąca liturgii i modlitwie, nie powinna być wykorzystywana komercyjnie, a będąca naszym wspólnym skarbem muzyka sakralna, wykonywana w ich wnętrzach, powinna być udostępniana wszystkim chętnym. Z tego powodu wszystkie koncerty w ramach Rezonansów są całkowicie nieodpłatne." O tym, że warto wybrać się w ten weekend w muzyczną podróż do miejscowości na pograniczu naszego województwa z Podkarpaciem opowiadała w studiu Radia Kraków Kultura Justyna Poprawska z Fundacji InCanto.

"UrbaMistyka. Sztuka w Zakopanem"

Słynny kosz na śmieci w kształcie misia, ruchoma lalka z witryny sklepu kuśnierskiego czy elementy wyposażenia Domu Turysty. To tylko wybrane obiekty z wystawy Muzeum Tatrzańskiego. "UrbaMistyka. Sztuka w Zakopanem". "Interesuje nas historia powojennej sztuki, związanej zarówno z miejską przestrzenią jak i prywatnymi wnętrzami, z lokalnym rzemiosłem i masową produkcją, z fascynacją pierwotną ludowością i obsesją awangardy. W tym sensie UrbaMistyka to próba zmierzenia się z zapomnianą, wymazaną albo nigdy nie urzeczywistnioną ikonografią Zakopanego i fenomenem miasta, którego wizja rozciąga się między góralską wsią, nowoczesną metropolią, a legendarną kolonią artystów." - piszą kuratorki tej ekspozycji Anna Batko i Julita Dembowska. Ekspozycja wpisuje się w długoletni program Muzeum Tatrzańskiego i pozwala się czytać jako kontynuacja ekspozycji „Made in Zakopane” prezentującej zakopiańskie rzemiosło artystyczne od II połowy XIX wieku do II wojny światowej. Na wyprawę do zakopiańskiej Willi Oksza i Galerii Hasiora, a także na spacer do miejskich domów wczasowych zabiera Państwa Justyna Nowicka, która rozmawia z Julitą Dembowską.

"Magnetyzm serc"

Czy "Śluby panieńskie" Aleksandra Fredry mogą nam coś opowiedzieć o współczesnych dwudziestolatkach? Kalina Jagoda Dębska i Maria Gustowska, studentki Wydziału Reżyserii i Dramaturgii krakowskiej AST opowiadają w RKK o swoim debiucie na scenie Narodowego Starego Teatru. Jeszcze w tym roku na Nowej scenie NST zobaczymy spektakl pt. "Magnetyzm serc", przygotowany przez młode artystki z okazji Roku Aleksandra Fredry. Reżyserka Kalina Jagoda Dębska i dramaturżka Maria Gustowska opowiadają też Justynie Nowickiej o wspólnym spektaklu na scenie krakowskiej AST. „Escape_Musical” to spektakl dekonstruujący formę musicalu, antymusical, również poświęcony zawikłanym relacjom młodych. Zapraszamy na spotkanie z najmłodszym polskim teatrem.

Nowy rok akademicki - nowa przestrzeń

ASP w Krakowie ma nową przestrzeń dydaktyczną, budynek, w którym mieści się widział grafiki. Prof. Andrzej Bednarczyk - Rektor Akademii Sztuk Pięknych i Andrzej Knapik - Rzecznik uczelni są gośćmi Jacka Bańki w audycji Kultura na co dzień. Grafika to nie tylko praca koncepcyjna i ludzkie ręce, to również gigantyczne maszyny, które zajmują nie tylko sporą powierzchnię, ale również pochłaniają spore zasoby finansowe. Przestrzeń i pracownię będzie można obejrzeć chociażby w organizowanych przez uczelnię dniach otwartych. Smakowity budynek - jak mówią goście programu - to projekt Jana Zawiejskiego, kojarzonego przede wszystkim z projektem Teatru im. Juliusza Słowackiego. Open Eyes Economy Summit to tylko jedno z wydarzeń, które ASP współorganizuje lub organizuje w ramach działań w murach uczelni, ale i poza nimi. Zapraszamy do słuchania.

Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego

Bartosz Rzońca - kierownik nowego oddziału Muzeum Krakowa - Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego - opowiada Jackowi Bańce w Kulturze na co dzień, kto rządzi w nowym obiekcie, ale też jak minął weekend otwarcia. 3 ha lasu i łąki, miejsce ogniskowe, przestrzeń wewnątrz muzeum: sale multimedialne, edukacyjne, baza noclegowa i wystawy - to wszystko czeka na odwiedzających, ale też na harcerki i harcerzy, który w tej nowej przestrzeni chcą spędzić czas. Skauci z Europy mogą spędzić czas w Krakowie nie tylko w przestrzeni Muzeum, ale też poznać miasto i region. O planach oddziału oraz angażowaniu mieszkańców w włączenie się w tworzenie i odwiedzanie tego miejsca posłuchacie w podkaście.

Wcielenia _ Kraków tańczy!

Pierwsza odsłona cyklu wydarzeń zatytułowanego "Wcielenia _ Kraków tańczy!" to swoisty - zgodnie z ideą działania Fundacji Crush on Trash - upcyckling tego, co już było. A bardziej szczegółowo - tego, co w ubiegłych latach było owocem Stypendium Twórczego Miasta Krakowa, ale dotychczas owocem efemerycznym. Wcielenia przywołują bowiem powstałe w ciągu ubiegłych pięciu lat spektakle taneczne, by tchnąć w nie drugie życie, trafić do kolejnych odbiorców, wreszcie, by dyskutować wszechobecną "projektowość". Dzięki temu między 25 października a 10 grudnia na scenach Nowohuckiego Centrum Kultury, Teatru KTO, Teatru Łaźnia Nowa, w kinie Paradox oraz... w przestrzeni miejskiej odbędzie się seria spektakli, przegląd filmów tańca, performance'ów oraz spacer sensoryczny z warsztatami. W Radiu Kraków Kultura o projekcie opowiadają inicjatorki z Fundacji Crush on Trash: Marta Mietelska-Topór i Agata Kamykowska oraz choreografki, tancerki i Stypendystki z lat 2019 i 2022: Magdalena Niedzielska i Agnieszka Jachym. Zaprasza Paweł Szczepanik.

KRAKÓW JAZZ WEEK

9 października staruje KRAKÓW JAZZ WEEK, czyli fuzja dwóch znakomitych i znaczących wydarzeń jazzowych: Seifert Jazz Days i festiwalu Jazz Juniors. Z tej okazji z prezeską Fundacji im. Zbigniewa Seiferta Anetą Norek-Skrycką i dyrektorem festiwalu Jazz Juniors Tomaszem Handzlikiem o tym, co czeka na nas w Cricotece - od dziś do niedzieli - rozmawiał Rafał Zbrzeski.

"Milczenie i cisza w poezji"

Audiospacer, roz(mowa) z ciszą, wieczory poetyckie, warsztaty poezji slamowej, czytanie perfomatywne, wystawy, spektakle, gry miejskie i wiele innych aktywności znalazło się w programie rozpoczynającej się dziś (6.10.2023) Nocy Poezji. To, obok Nocy Teatrów, Muzeów, Tańca, Jazzu, Cracovia Sacra i Kin studyjnych - element cyklu Krakowskie Noce. Tematem tegorocznej 13. edycji Nocy Poezji jest "Milczenie i cisza w poezji". Skąd milczenie i cisza? "Najprostsza odpowiedź brzmi: z przerw, ze szczelin między słowami. A te w poezji potrafią nosić szczególnie wiele znaczeń." I to właśnie tym przestrzeniom „pomiędzy słowami” Wioletta Gawlik przygląda się wraz z gościniami programu, którymi są: Joanna Szulborska, koordynatorka programu Nocy Poezji z Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa i Urszula Tłomak z Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida.

Kiedy fotografia staje się sztuką?

Od dziś (6.10.2023) w Nowohuckim Centrum Kultury można oglądać sześć wystaw w ramach cyklu Siła fotografii. Czołową ekspozycją jest World Press Photo 2023, która prezentowana jest po raz szósty w Nowej Hucie. Na tegoroczną 66. edycję konkursu fotografii reportażowej napłynęło prawie 60 tysięcy zdjęć, nadesłanych przez ponad 3,5 tysiąca fotografów ze 127 krajów. Zwycięzcą globalnym (region Europa) w kategorii zdjęcie pojedyncze został Evgeniy Maloletka. Na fotografii „Mariupol Maternity Hospital Airstrike” widzimy ewakuację ciężarnej Iryny Kalininy (32) z uszkodzonego podczas ataków rakietowych szpitala w ukraińskim Mariupolu. Miron urodził się martwy, pół godziny po porodzie zmarła także Iryna. Czy tematy konfliktu ukraińsko - rosyjskiego zdominowały tegoroczną edycję konkursu? Co łączy World Press Photo 2023 z pozostałymi wystawami Siły fotografii? Kiedy fotografia staje się sztuką? Odpowiedzi szukają: Julia Kozakiewicz, kuratorka wystawy World Press Photo, Monika Stachnik-Czapla, kuratorka projektu Siła fotografii, Bogdan Głowacki, autor wystawy „Tam gdzie… Tam nigdzie?”. Rozmowę prowadzi Wioletta Gawlik.

144 lata Muzeum Narodowego w Krakowie

W ten weekend Muzeum Narodowe w Krakowie zaprasza nas na swoje 144. urodziny, bowiem 7 października 1879 roku Rada Miejska Krakowa powołała do życia pierwsze na ziemiach polskich Muzeum Narodowe. Urodziny te połączą 8 października o godzinie 13.00 Sukiennice i Rynek Główny z muzyką angielskiego baroku, a także z Louisem Armstrongiem, The Beatles, muzyką filmową Wojciecha Kilara i z... Metallicą. Na to wydarzenie zaprasza nas Karol Kusz - szef Cracow Singers, który odpowiada za to muzyczne wydarzenie. Spotkajmy się w niedzielę o 13.00 pod Adasiem! Nawet chłód nam nie przeszkodzi, bowiem przewidziane są rozgrzewające tańce.

"My Tamagochi is Dead" Marty Antoniak w Todoro

Pracownia Marty Antoniak przypomina świat Alicji w krainie czarów. W swoim malarstwie opowiada nam przewrotne bajki z lat 90.: tworzy obrazy ze stopionych żołnierzyków i zabawek z Kinder Niespodzianek, nakleja na nie błyszczące naklejki, tatuuje podobrazia jednorazowymi tribalami, rzeźbi z pluszaków. Teraz ta ceniona artystka wizualna i wykładowczyni krakowskiej ASP zaprojektowała kolekcję biżuterii dla krakowskiej pracowni Todoro. Premiera już 5 października. W galerii zobaczymy także jej instalację i obrazy. Kolekcję sfotografował Michał Sosna. Na zdjęciach widzimy m.in socjolożkę, pisarkę i badaczkę lat 90. Olgę Drendę. Z Martą Antoniak i Olą Idzikowską z Todoro rozmawia Justyna Nowicka.

Festiwal Kompozytorów Polskich

Andrzej Kosowski i Robert Konatowicz zapraszają do cudownego, położonego niespełna 100 kilometrów od Krakowa - Bielska-Białej. Od 5 października trwa tam największe w Polsce cykliczne wydarzenie poświęcone wyłącznie rodzimej muzyce klasycznej, czyli Festiwal Kompozytorów Polskich. W tym roku pod hasłem "Wojciech Kilar 2F.Filharmonia. Film. W 10. rocznicę śmierci".

Bunkier Sztuki wraca do gry

Robert Piaskowski - Pełnomocnik Prezydenta miasta Krakowa ds. Kultury był gościem Justyny Nowickiej w Radiu Kraków Kultura w audycji Kultura na co dzień. Tematem spotkania była przede wszystkim informacja o finiszu remontu Galerii Bunkier Sztuki, na co wielu krakowian i wiele krakowianek czekało z nieskrywaną niecierpliwością. Został też ogłoszony konkurs dla kandydatów i kandydatek na stanowisko dyrektora lub dyrektorki Instytucji. O historii budynku, ale i pierwszej wystawie zaplanowanej za kilka miesięcy oraz o zmianach, które już niebawem zobaczymy. Zapraszamy do słuchania podkastu.

Poezja w Bibliotece Kraków

Agnieszka Staniszewska-Mól - dyrektorka Biblioteki Kraków oraz Piotr Wasilewski - rzecznik Biblioteki rozmawiają z Jackiem Bańką o poezji. Nadchodzi Noc Poezji, do której przygotowuje się również krakowska biblioteka. Choć procent tomów poezji w zasobach instytucji nie jest znaczący, to - jak podkreśla gościni - warsztaty, które prowadzi m.in. Jadwiga Malina cieszą się dużą popularnością i zainteresowaniem. Peron literacki okazał się sukcesem, który stworzył niejako kuźnię przyszłych twórców i twórczyń. Nie zabrakło również pytań o twórczość Wisławy Szymborskiej. Jej tomy są chętnie wypożyczane, a Staniszewska-Mól nazywa to zjawisko "fenomenem". Czytelniczkom i czytelnikom nie jest też obca twórczość Anny Świrszczyńskiej. Skąd wzięło się hasło "wymiatać z poezji"? Czy moda na poezję lub twórczynie i twórców się zmienia? Czy literatura ulega modom? Zapraszamy do słuchania podkastu.

Łąki Nowohuckie. Przestrzenie edukacji

Elżbieta Urbańska-Kłapa - Kierowniczka Pracowni Animacji Ekologicznej | Nowohuckie Laboratorium Dziedzictwa, działającej przy Ośrodku Kultury im. C.K. Norwida opowiada Jackowi Bańce m.in. o przewodniku "Łąki Nowohuckie. Przestrzenie edukacji". Gościni jest przekonana, że Łąki Nowohuckie są niezwykle interesujące pod względem przyrodniczym oraz miejskiej bioróżnorodności, ale też warto zwrócić uwagę na ich bogactwo krajobrazowe czy społeczne. Elżbieta Urbańska-Kłapa podkreśla, że ten niezwykły teren jest już znany nie tylko lokalnie, ale opowieść o nim wykracza daleko poza granice Nowej Huty czy nawet Krakowa. Modraszek, mrówka wścieklica... czy ktoś jeszcze zamieszkuje te tereny? Zachęcamy do słuchania podkastu.

Muzyczny krajobraz Gliwic | All'Improvviso

Od 16 lat Festiwal Muzyki Dawnej Improwizowanej "All'Improvviso" uzupełnia muzyczny krajobraz Gliwic - miasta tyleż o długiej historii - także kulturalnej - co pozbawionego regularnego sezonu artystycznego czy stałej orkiestry. Okazuje się jednak, że na linii miasto - organizacje pozarządowe może istnieć współpraca, co więcej, niekiedy warto oddać pole oddolnie działającym entuzjastom. Taki charakter - oddolny i tworzący społeczność wokół wykonawstwa historycznego - ma "All'Improvviso", którego jesienna odsłona rozpoczęła się 22 września i potrwa do 11 listopada. W rozmowie z Pawłem Szczepanikiem o festiwalu opowiada Artur Malke.

Edukacja muzyczna to coś więcej niż gra na instrumencie

Orkiestra Barokowa Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego to kuźnia tego, co w Radiu Kraków Kultura cenimy szczególnie: wykonawstwa historycznego. Ale granie kameralistyki i muzyki orkiestrowej wieków XVII i XVIII to także - a może przede wszystkim - kształcenie kompetentnych muzyków, którzy za kilka lat wkroczą na sceny sal koncertowych i festiwali oraz przygotowanie do współpracy i nauka wrażliwości wobec innych - cechy dalece wykraczające poza zwyczajne przygotowanie do zawodu. O roli takiej edukacji, młodych muzykach sięgających po dawne instrumenty oraz inaugurującym sezon Orkiestry Barokowej koncercie opowiada w Radiu Kraków Kultura profesor Zbigniew Pilch, kierownik Katedry Muzyki Dawnej krakowskiej akademii.

Przed jakimi wyzwaniami stoi tłumacz?

Międzynarodowy Dzień Tłumacza, który wypada 30 września, to okazja do rozmowy na temat wyzwań translatorskich. Język inkluzywny jest dziś jednym z największych wyzwań, przed którymi stają tłumacze i tłumaczki, redaktorki i redaktorzy. Jak pisać inkluzywnie? Jak tłumaczyć slang młodzieżowy, by nie brzmiał sztucznie? Jak wspierać debiutujących tłumaczy? Z pomocą przychodzą programy CELA i Translatorium oraz konwencja krakowska. O zawodzie tłumacza rozmawiają: Maria Świątkowska – koordynatorka z ramienia KBF/KMLU programu Connecting Emerging Literary Artists CELA, Agnieszka Rasińska-Bóbr – koordynatorka programu mentoringowego dla tłumaczy Translatorium, Olga Bartosiewicz-Nikolaev - doktorka literaturoznawstwa, romanistka, rumunistka, tłumaczka, wykładowczyni w Instytucie Filologii Romańskiej UJ. Rozmowę prowadzi Wioletta Gawlik.

Senior w muzeum, czyli weekend seniora z kulturą

29 września oficjalnie rozpoczyna się „Weekend seniora z kulturą”. Oprowadzania po muzeach, spacery tematyczne, warsztaty i spektakle teatralne, koncerty operowe oraz muzyczno-poetyckie, pokazy filmowe, spotkania autorskie, a także zajęcia gimnastyczne i taneczne – to tylko niektóre z atrakcji proponowanych przez ponad 500 instytucji w całej Polsce. A w Krakowie seniorzy będą mogli wziąć udział m.in. w oprowadzaniu po wystawach prezentowanych w Muzeum Narodowym. Oprowadzanie seniorów i przez seniorów stało się głównym celem projektu dla osób 55+ zatytułowanego "Jak oprowadzać po wystawie". Ponadto trwa nabór do nowego projektu MNK pt.: "Naczynia połączone - osoby dorosłe". Senior w muzeum, czyli jak dbać o tego szczególnego odbiorcę? Rozmawiają Katarzyna Mrugała i Izabela Lechowicz-Woźniczka z Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Krakowie. Zaprasza Wioletta Gawlik.

Andrea Bocelli - dlaczego zachwyca, skoro nie zachwyca?

Andrea Bocelli - muzyczny fenomen. Minęło 30 lat odkąd zaczęła się jego niezwykła kariera, a on sam obchodził ostatnio 65. urodziny. Z tej okazji Robert Konatowicz zaprosił do rozmowy Mateusza Ciupkę, który na swojej stronie podcastowej "Szafa Melomana" zajął się zgłębianiem popularności włoskiego piosenkarza, który zapragnął zostać śpiewakiem operowym. Tak mówi pan Mateusz: "'Gdy Andrea Bocelli wystąpił w 1999 roku jako tytułowy Werther w operze Masseneta wystawianej w Detroit, poniósł sromotną klęskę. Jak wielką, wystarczy sięgnąć do recenzji owego spektaklu. Wcale mu to jednak nie zaszkodziło. Dostał owacje na stojąco i niczym się nie przejmując, dalej twierdził, że jego kariera dzieli się na popową i klasyczną. Owszem, wyciągnął wnioski i rzadko pojawiał się na operowych deskach, chyba że dało się załatwić nagłośnienie. Dzielnie nagrywa komplety operowe (w tym roku „Otello!”) i daje rozmaite koncerty swoich crossoverowych wiązanek, powiększając sumę sprzedanych albumów idącą w dziesiątki milionów. Na czym polega ten sukces? Skąd wzięła się ta oszałamiająca kariera i czy jest ona szkodliwa dla świata muzyki klasycznej? A może stanowi dla niego przestrogę?". O tym możemy posłuchać także w podkaście RKK.

"Lepper. Będziemy wisieć albo siedzieć" - pierwsza premiera nowego sezonu w Teatrze im. J.Słowackiego

Justyna Nowicka w studiu Radia Kraków Kultura rozmawia z Jarosławem Murawskim. Bohaterem jego dramatu jest jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci polskiej polityki ostatnich dekad, trybun ludowy, twórca „Samoobrony”. Jego burzliwa działalność polityczna: od organizatora rolniczych blokad i strajków do stanowiska wicepremiera i wicemarszałka Sejmu, aż po tajemnicze samobójstwo w 2011 roku, prowokuje do przyjrzenia się fenomenowi transformacji lat 90. Czy czeka nas smutny spektakl? A może przeciwnie? Skąd pomysł, aby sięgnąć po taki właśnie temat? Zapraszamy do słuchania podkastu.

„Weekend z Tetmajerem”

Justyna Nowicka rozmawia w Kulturze na co dzień z Ewą Rossal z Krakowskiego Muzeum Etnograficznego o wydarzeniu "Weekend z Tetmajerem". W tym roku mija 100 lat od śmierci tego artysty, społecznika, polityka, jednego z czołowych przedstawicieli Młodej Polski, znanego ze swoich związków z podkrakowskimi (wówczas) Bronowicami. W Muzeum nie brak śladów tej niezwykłej postaci i właśnie o niej będziemy rozmawiać w najbliższy weekend. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o wydarzeniu, ale też tym arcyciekawym artyście.

Apteka DESIGNU: otwarta!

Carolina Pietyra - Dyrektorka Krakowskiego Biura Festiwalowego i Katarzyna Sosenko z Muzeum Zabawek rozmawiają z Justyną Nowicką o nowym miejscu na mapie Krakowa. Plany zostały zrealizowane, a miasto zaprasza do przestrzeni Apteki Designu. "Rodzaj designu, dla którego otwiera się przestrzeń Apteki, odróżnia się od sztuki czy rzemiosła, zabierając nas w podróż w potencjalną przyszłość i pomagając w budowaniu nowych narracji. Co design może dać społeczności lokalnej, przekonamy się poprzez program aktywności partycypacyjnych i edukacyjnych dla mieszkańców dzielnicy i inicjatyw sąsiedzkich dzielnicy Wesoła, a także podczas dni otwartych i warsztatów organizowanych cyklicznie w tym miejscu." - zapowiadają realizatorzy. Dowiemy się również czy kawa jest początkiem wielu dobrych pomysłów...

Zgniatacz

W studiu Radia Kraków Kultura gośćmi Jacka Bańki byli Monika Kozioł - kierowniczka Nowohuckiego Laboratorium Dziedzictwa w Ośrodku Kultury im. C.K. Norwida, Jarosław Klaś - Dyrektor Ośrodka Kultury im. C.K. Norwida oraz Adam Gliksman - członek redakcji "Zgniatacza" - nowego czasopisma poświęconego Nowej Hucie. Czy jest jeszcze miejsce dla papierowych wydań czasopism? Z jakich potrzeb wynika decyzja o wydawaniu rocznika? Czy czasopisma naukowe mogą docierać do mieszkańców i mieszkanek? Jakich tematów brakuje w opowieści o Nowej Hucie oraz czy "Zgniatacz" uzupełni te "brakujące refleksje"? Zapraszamy do słuchania podkastu.

Jesienna Opera Rara

Festiwal Opera Rara od kilku lat nie przypomina już Perseid, które rozjaśniają niebo raz do roku, ale przypomina o sobie znacznie częściej. Pretekstem dla jesiennej odsłony wydarzenia jest Światowy Dzień Opery obchodzony 25 października i wówczas w Centrum Kongresowym ICE Kraków zespół L'Arpeggiata i Christina Pluhar wraz z polskimi i zagranicznymi śpiewakami zaprezentują koncertową wersję opery, od której wszystko się zaczęło, czyli "L'Orfeo" Claudia Monteverdiego. Na przełomie października i listopada do Krakowa przyjadą także Ian Bostridge, Philippe Jaroussky i prowadzona przez Juliena Chauvina orkiestra Le Concert de la Loge. O artystycznych spotkaniach, wykonawcach i o tym, co stanowi o fenomenie opery opowiada w Radiu Kraków Kultura Marzena Lubaszka z Capelli Cracoviensis. Zaprasza Paweł Szczepanik

Od Hendrixa i Bowiego do Kopernika, czyli nowy musical w Operze Krakowskiej

„Cóż zaś piękniejszego nad niebo, nad ten skład wszystkich piękności, jak to pokazują nawet same wyrazy coelum i mundus, z których drugi oznacza czystość i ozdobę, a pierwszy misterne sklepienie, od wielu filozofów dla swojej nadzwyczajnej wspaniałości bogiem widzialnym nazywane”. (Mikołaj Kopernik "De Revolutionibus", Księga pierwsza). Żegnamy letnie niebo w roku 550. urodzin Mikołaja Kopernika. Tego lata jego elektroniczny awatar śpiewał wieczorami w rodzinnym mieście, czyli Toruniu, piosenkę Davida Bowie "Starman". Tego też lata we Fromborku, gdzie Kopernik działał i umarł, odbyła się prapremiera musicalu "Kopernik". Ze wzgórza katedralnego we Fromborku spektakl przeniósł się na słynne krakowskie wzgórze, czyli na Wawel. Jesienią przedstawienie zamieszka ''u siebie'', czyli w Operze Krakowskiej, bo dla niej zostało stworzone. Premiera 1 października. Libretto „Kopernika" napisała Ałbena Grabowska, popularna pisarka (neurolożka), autorka m.in. historycznej sagi „Stulecie Winnych” zekranizowanej przez Telewizję Polską. W rolę tytułową wciela się w premierowej obsadzie Marcin Franc (na zmianę z Marcinem Jajkiewiczem i Januszem Krucińskim) - wcześniej wystąpił w „Stuleciu winnych" właśnie, w „Pilotach" z warszawskiej Romy czy „Jesus Christ Superstar" z Teatru Muzycznego w Łodzi. Piosenki napisał Daniel Wyszogrodzki – autor m.in. polskich przekładów musicali „Koty" czy „Upiór w operze". Muzykę skomponował Tomasz Szymuś. Robert Konatowicz gościł w studiu Radia Kraków Kultura Daniela Wyszogrodzkiego.

40 lat Nowohuckiego Centrum Kultury

Dla mieszkańców Nowej Huty to miejsce wyjątkowe. Po trwającej blisko 10 lat budowie, Nowohuckie Centrum Kultury rozpoczęło działalność jesienią 1983 roku. Wielki dom kultury w ogromnej dzielnicy szybko stał się miejscem kultowym, w którym zagościła sztuka i edukacja artystyczna, prezentująca wielobarwne i różnorodne oblicze. O 40. urodzinach NCK z dyrektorem Zbigniewem Grzybem rozmawiał Kuba Niziński.

Jest takie miejsce

Jest takie miejsce w Małopolsce, które opuszcza się tylko z dobrymi myślami. O Pogórzu Ciężkowickim, kuchni regionalnej, poezji śpiewanej i poszukiwaniu własnego miejsca na ziemi z gospodarzem Chatki Włóczykija w Jamnej - Adamem Gancarkiem - rozmawiał Kuba Niziński.

„Nova Iconologia”

Jakub Woynarowski - artysta wizualny, kurator, designer oraz Marta Kudelska - kuratorka opowiadają Justynie Nowickiej w Radiu Kraków Kultura o nowej wystawie pt. "Nova Iconologia" w BWA Krosno. Jak czytamy w opisie: "wystawa stanowi część wielowątkowych działań Jakuba Woynarowskiego polegających na próbie łączenia tradycji sztuki nowoczesnej z różnego rodzaju praktykami magicznymi, alchemicznymi, ale także systemami wiedzy tajemnej. Klamrą, która spina wszystkie te działania, jest przenikająca się we wszystkich projektach Woynarowskiego symbolika zbudowana na wspomnianych wyżej schematach. Oś wystawy buduje przegląd najróżniejszych elementów graficznych, stanowiących wieloelementowy atlas wizualny, będący komplikacją grafik przygotowywanych przez artystę na potrzeby książek, tomików poezji, plakatów czy innych projektów kojarzonych przede wszystkim ze sztuką użytkową. Pozornie są to tylko zwykłe znaki: koła, linie, trójkąty, które przybierają kształty dziurek od klucza, płatków róży, pięcioramiennych gwiazd czy tajemniczych okręgów". Zapraszamy do słuchania podkastu.

Narodowy Stary Teatr w Krakowie | balans klasyki i nowości

W studiu Radia Kraków Kultura Justyna Nowicka rozmawiała z z-cą dyrektora Narodowego Starego Teatru ds. programowych Beniaminem Bukowskim oraz reżyserem wrześniowego - pierwszego w historii NST choreograficznego spektaklu - Pawłem Sakowiczem. Premiera spektaklu "Boa" zaplanowana jest na 29 września. Co możemy znaleźć w ciele? Czy ciało może być nadzieją? Czy nowy sezon w NST zachowuje balans między klasyką, a na wskroś nowym współczesnym spojrzeniem na teatr? Zapraszamy do słuchania podkastu.

Rzeczne światy cz.6 | Finał

Podsumowaniem cyklu zajęli się goście Roberta Konatowicza w studiu Radia Kraków Kultura: dra Magdalena Sztandara (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ) - opiekunka merytoryczna projektu, reportażystka Katarzyna Gałek (opracowanie materiałów badawczych w formie reportażu), Robert Guła (realizacja nagrań, miks i mastering oraz montaż, Studio nagrań uSound.pl) oraz - w postaci dobrego ducha krakowskich rzek - Mariusz Laudański.

Pytania elementarne

Pretekstem do rozmowy Pawła Szczepanika z maestro Andrzejem Kucybałą jest cykl koncertów uznanej Janáček Philharmonic Orchestra w bielskiej Cavatina Hall. W ramach trzech koncertów, zaplanowanych na wrzesień i listopad bieżącego roku oraz styczeń przyszłego, muzycy z Ostrawy zaprezentują tam przegląd znaczącej XIX- i XX-wiecznej literatury muzycznej. Okazuje się jednak, że wspomniane wydarzenia mogą stać się przyczynkiem do szerszej rozmowy o kondycji muzyki klasycznej, jej odbiorcach i tzw. "rynku" muzycznym. W jaki sposób możemy uczyć lub zachęcać do słuchania klasyki, jak o niej opowiadać, wreszcie - co robić, by stała się elementem codzienności młodych ludzi? Może warto zacząć od zadawania tych elementarnych pytań.

Multiwersum | Sacrum Profanum

Krzysztof Pietraszewski, kurator festiwalu Sacrum Profanum, wciąga nas do multiwersum - pod takim hasłem odbędzie się tegoroczna odsłona festiwalu. Festiwalu, który przyzwyczaił już nas do tego, że nic nie jest jednoznaczne, zaś muzyka uwielbia wymykać się szufladkowaniu. I właśnie ta mnogość to pierwszy - ale nie jedyny - powód, dla którego będziemy przyglądać się multiwersum. O pozostałych powodach i pierwszej porcji wydarzeń w ramach Sacrum Profanum, zaplanowanych na wrzesień i październik, dowiemy się z rozmowy, którą w Radiu Kraków Kultura przeprowadził Paweł Szczepanik.

WSZYSTKO GRA! Dyskusyjny Klub Muzyczny

Za co kochamy Mozarta? Był to temat pierwszego spotkania DYSKUSYJNEGO KLUBU MUZYCZNEGO ''Wszystko gra”, który zainaugurował swoją działalność 11 lutego w Filharmonii Krakowskiej. A już w sobotę, 16 września 2023 roku o godz. 16.30, zapraszamy na inaugurację spotkań Dyskusyjnego Klubu Muzycznego "Wszystko gra" w nowym sezonie artystycznym Filharmonii. Gośćmi klubowych spotkań, prowadzonych przez Agnieszkę Malatyńską-Stankiewicz, będą niezwykłe postaci muzyki: kompozytorzy, dyrygenci, instrumentaliści, naukowcy, pisarze muzyczni. Wśród nich znajdą się m.in.: Łukasz Borowicz, Jerzy Maksymiuk, Maciej Tworek, Krzysztof Meyer, Teresa Chylińska, Antoni Wit, Adam Makowicz, Alexander Humala, Sebastian Perłowski. Gościem najbliższego spotkania, zatytułowanego "Za co świat pokochał Szymanowskiego?", będzie Teresa Chylińska - redaktorka naukowa edycji źródłowo-krytycznej dzieł Karola Szymanowskiego, autorka monumentalnej monografii poświęconej kompozytorowi pt. "Karol Szymanowski i jego epoka", i niekwestionowany autorytet w dziedzinie jego twórczości. Radio Kraków Kultura zaprasza też do słuchania podcastów, które pojawią się na stronie Radia, po każdym spotkaniu DKM w Filharmonii.

79. sezon artystyczny Filharmonii Krakowskiej

Filharmonia Krakowska uroczyście inauguruje 79. sezon artystyczny, jednocześnie otwierając IV edycję Festiwalu Szymanowski / Polska / Świat. "Mamy nadzieję, że to będzie kolejny sezon artystyczny, który przysłuży się budowaniu marki i poziomu artystycznego naszych zespołów." - powiedział na konferencji prasowej dyrektor instytucji, Mateusz Prendota. O jaką markę chodzi i jaki będzie 79. sezon artystyczny? O to Wioletta Gawlik pyta gości programu: Mateusza Prendotę, dyrektora Filharmonii Krakowskiej i Piotra Piwko, chórmistrza Filharmonii Krakowskiej.

Niektórzy lubią Szymborską

Wisława Szymborska jest patronką 2023 roku, więc Fundacja Muzeum Herstorii Sztuki organizuje szereg działań poświęconych noblistce, m.in. grę miejską “Poetki Krakowa: Pytania zadawane sobie”, spotkanie “Niektórzy lubią Szymborską. rozmowy międzypokoleniowe” oraz Sabat u Szymborskiej. Te działania inspirują do stawiania pytań: Gdzie we współczesnym świecie szukać poezji? Jak nie zgubić sztuki kobiet? Dlaczego kolejne pokolenia muszą aktywnie poszukiwać, na nowo odkrywać i zapisywać herstorie swoich poprzedniczek? Odpowiedzi udzielają: Patrycja Chlebus-Grudzień, socjolożka, badaczka społeczna, prezeska Fundacji Muzuem Herstorii Sztuki i Aneta Pawłowska, współinicjatorka Fundacji Muzeum Herstorii Sztuki. Pyta Wioletta Gawlik.

Cracow Singers wracają do Czartoryskich

La Dama con l'ermellino, czyli Dama z Gronostajem - prywatnie Cecilia Galleran - już nie może się doczekać tego muzyczne spotkania. Oto bowiem w niedzielę, 17 września (godz.19.00), w Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie wysłucha koncertu włoskiej muzyki wczesnego baroku w wykonaniu zespołu Cracow Singers i gości z Italii. O tym, że warto do niej dołączyć, przekonuje Państwa Robert Konatowicz, który gości w studiu Radia Kraków Kultura artystów zespołu Cracow Singers - Katarzynę Freiwald i Karola Kusza. Koncert nosi tajemniczy tytuł "Barokowy sekretarzyk muzyczny".

Litwa. Dwa stulecia fotografii

O Litwie i jej mieszkańcach, a także o historii, pamięci i współczesnej litewskiej kulturze opowiada wystawa w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Ekspozycja: "Litwa. Dwa stulecia fotografii" nie jest typową retrospektywą, ujętą w czasowe ramy. Koncentruje się wokół wybranych wątków i tematów: od zdjęć atelierowych przez awangardowe eksperymenty po autoportret. Najstarsze z pokazywanych na wystawie zdjęć pochodzą z XIX wieku, najnowsze z 2023 roku. Po wystawie oprowadzają nas kuratorzy - Natalia Żak i Adam Mazur. Zaprasza Justyna Nowicka.

Edward Steichen w Krakowie

W studiu Radia Kraków Kultura Agnieszka Olszewska i Dominik Kuryłek z Muzeum Fotografii opowiedzieli Justynie Nowickiej o ostatnich dniach wystawy "Nagroda Deutsche Bӧrse Photography Foundation 2023". Ekspozycja prezentuje prace czworga finalistów największego na świecie konkursu dla artystów posługujących się fotografią. Wielkim wydarzeniem w Krakowie będzie spotkanie z Edwardem Steichenem, który przez wielu nazywany jest jednym z ojców współczesnej fotografii. "Portrecista, jeden z pierwszych fotografów modowych i reklamowych, kurator Działu Fotografii w nowojorskim Museum of Modern Art odpowiedzialny za stworzenie wystawy Rodzina człowiecza [Family of Men]. Po raz pierwszy w Polsce prezentujemy retrospektywę twórczości tego wyjątkowego artysty złożoną w całości z autorskich odbitek z kolekcji luksemburskiego Musée national d'archéologie, d'histoire et d'art." - piszą Organizatorzy. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy i na tę wyjątkową wystawę do MuFo.

Lekcje słuchania | Musica Divina

Dwa wątki pojawiły się w rozmowie Pawła Szczepanika z Justyną Poprawską i Łukaszem Serwińskim. Pierwszym była Musica Divina, festiwal który w tym roku trwa nieco dłużej, niż zwykle - a przecież lubimy, gdy dobre rzeczy trwają. Na finałowy koncert z udziałem Scholi Cantorum Minorum Chosoviensis i Ensemble Organum, zespołu-legendy, organizatorzy zapraszają już 23 września. Tymczasem drugim pretekstem są... lekcje słuchania - nowe przedsięwzięcie Fundacji InCanto. O tym, czy potrafimy słuchać muzyki sakralnej i czy warto uczyć się świadomego jej odbioru rozmawiamy w Radiu Kraków Kultura.

Unsound - festiwal niepokorny

Unsound w tym roku wydaje się szczególnie niepokorny - wszak jego przewodnim hasłem jest dada. Do tego, że kroczy nieutartymi ścieżkami festiwal, ze swoją ponad dwudziestoletnią historią, zdążył nas już przyzwyczaić. Ale co dzieje się, gdy odrzucamy wszelkie kanony, zrywamy z tradycją i reagujemy absurdalnymi gestami na niewygodną rzeczywistość? Wreszcie zaprzęgamy do współtworzenia programu nieskore do współpracy narzędzia, czyli sztuczną inteligencję? O tym wszystkim opowiada Pawłowi Szczepanikowi Małgorzata Płysa.

Co się stało z językiem esperanto?

Czy esperanto to język zapomniany? Został stworzony przez Polaka, Ludwika Zamenhofa. Esperanto został skonstruowany z myślą, że będzie językiem międzynarodowym. Co się z nim stało? Jakub Niziński w Radiu Kraków Kultura rozmawia z Marią Majerczak z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nowy rok szkolny - nowe atrakcje w Muzeum Inżynierii i Techniki

Nowy rok szkolny, nowe atrakcje. Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie zaprasza na edukacyjne zajęcia dla całych klas. Zajęcia odbywają się w oddziale Muzeum przy ulicy Wawrzyńca w Krakowie i w Ogrodzie Doświadczeń im. Stanisława Lema. Gościem Kuby Nizińskiego w Kulturze na co dzień była rzeczniczka prasowa instytucji - Edyta Gajewska.

Józef Kański - pianista zakochany w operze

Był pianistą, którego wielką pasją była opera. Zajmowała ona poczesne miejsce w jego działalności publicystycznej i dziennikarskiej. W latach 1953 - 1979 prowadził redakcję muzyki operowej w Polskim Radiu, a na antenie i na łamach prasy relacjonował wydarzenia z największych scen operowych. Był autorem kompendium "Mistrzowie sceny operowej", ale nade wszystko legendarnego "Przewodnika operowego", który doczekał się aż jedenastu wydań. Był świadkiem narodzin najstarszych polskich festiwali, zarazem aktywnie przyczyniając się do ich powstania: Warszawskiej Jesieni, Muzycznego Festiwalu w Łańcucie, Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku i Wratislavia Cantans, a także Bydgoskiego Festiwalu Operowego. Przez dziesięciolecia był redaktorem i współpracownikiem "Ruchu Muzycznego", w którym publikował artykuły i recenzje. Postać zmarłego w sierpniu - Józefa Kańskiego - w Radiu Kraków Kultura przypominają Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz i Robert Konatowicz.

Trwają obchody 45. rocznicy wpisu centrum Krakowa na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO

Przypomnijmy – we wrześniu 1978 roku, podczas swojego pierwszego posiedzenia, Komitet Światowego Dziedzictwa podjął decyzję o wpisaniu historycznego centrum Krakowa na listę miejsc o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa świata. Kraków wraz z pobliską Kopalnią Soli w Wieliczce był jednym z pierwszych 12 miejsc w tym prestiżowym zestawieniu. Co ważne i precedensowe, na listę wpisano nie pojedyncze obiekty, ale cały zespół miejski obejmujący Wawel, Stare Miasto, dawne przedmieście Stradom i miasto królewskie Kazimierz. W 1978 roku powstał także Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa. W studiu Radia Kraków Kultura Justyna Nowicka rozmawiała z Borysławem Czarakcziewem - Przewodniczącym SKOZK oraz Maciejem Wilamowskim - Dyrektorem Biura i Sekretarzem SKOZK.

Jutro w bazylice Mariackiej wielkie święto dziedzictwa

Trwająca sześć lat konserwacja ołtarza Wita Stwosza została wyróżniona najważniejszą nagrodą w zakresie dziedzictwa - Nagrodą Europejskiego Dziedzictwa / Nagrodą Europa Nostra - przyznawaną przez Komisję Europejską i międzynarodową organizację Europa Nostra. Ważącą cztery kilogramy brązową plakietę z rąk wiceprezydenta Europa Nostra, prof. Jacka Purchli i sekretarz generalnej Europa Nostra, Sneški Quaedvlieg-Mihailovic, odbierze wieczorem archiprezbiter bazyliki ksiądz infułat dr Dariusz Raś.

"Obraz Zlotego Wieku"

"Historyczną przestrzeń rezydencji królewskiej wypełnia ponad czterysta starannie dobranych eksponatów sprowadzonych z kilkudziesięciu muzeów oraz bibliotek z kraju i zagranicy, w tym tak renomowanych jak Metropolitan Museum w Nowym Jorku, Bodleian Library w Oksfordzie, British Library w Londynie, Luwr i Biblioteka Narodowa w Paryżu. Trudno wymienić wszystkie instytucje, lecz należy podkreślić, że większość eksponatów pochodzi z polskich zbiorów publicznych, kościelnych, a także kolekcji prywatnych. Z okazji wystawy Zamek Królewski na Wawelu otrzymał również hojny dar od Jerzego Wojciechowskiego – trzydzieści dzieł Gian Jacopa Caraglia". Więcej dowiedzą się Państwo z podkastu, w którym Justyna Nowicka rozmawia z współkuratorką wystawy "Obraz Złotego wieku" - Natalią Koziarą-Ochęduszko.

Odczarować Orzeszkową - choć raz w roku

Przed nami kolejne Narodowe Czytanie. W tym roku zaproponowano "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej. Jacek Bańka w studiu Radia Kraków Kultura rozmawia z Agnieszką Staniszewską-Mól - Dyrektorką Biblioteki Kraków oraz Piotrem Wasilewskim - Rzecznikiem Prasowym instytucji o planach biblioteki w związku z wydarzeniem. Czy Maciej Maleńczuk odczaruje niekoniecznie lubianą lekturę? Jakie wspomnienia z lektury mają goście audycji? Jak sprawdza się - z perspektywy Biblioteki - Narodowe Czytanie? A co wydarzy się... jesienią? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy, a na wielkim czytaniu (i nie tylko!) spotykamy się 9 września o 16.00.

Europejskie Dni Dziedzictwa | wspólna historia

Agnieszka Wargowska-Dudek - regionalna koordynatorka Europejskich Dni Dziedzictwa oraz współfundatorka i założycielka Fundacji Sztuki, Przygody i Przyjemności ARTS mówi Jackowi Bańce o wyjątkowości dni, w których świętuje się wspólną historię i dziedzictwo. To wydarzenie, które pozwala m.in. na odwiedzenie miejsc zamkniętych dla zwiedzających w ciągu roku. O planach, programie, zmianie perspektywy na wydarzenie na przestrzeni lat, ale i o... Wiśniowej posłuchacie w podkaście.

Domykanie

"Domykanie" - taki tytuł nosi cykl solowych improwizacji tanecznych Małgorzaty Haduch. Artystka nie zdradza w rozmowie z Pawłem Szczepanikiem, jakie - prywatne, dodajmy - wątki zamierza zamknąć 9 i 10 września na Scenie Supernova, niemniej opowiada o domykaniu w odniesieniu do wielości interpretacji, także w praktyce ruchowej. Dywaguje nad formułą, planowaniem, znaczeniem "improwizacji" w odniesieniu do "przygotowań". A ponadto zdradza plany na intensywny początek września.

Muzyka w Starych Balicach

Mateusz Mati Zubik jest - obok Barbary Łypik-Sobaniec - jednym z dyrektorów i kuratorów festiwalu Muzyka w Starych Balicach - wydarzenia, które w tym roku świętuje swoje 10-lecie. I mimo że tegoroczna odsłona rozpoczęła się instalacją operową opartą o czysto francuską tradycję muzyczną, organizatorzy mówią, że "Festiwal przypomina raczej dziko zarośniętą łąkę niż ogród francuski". Dzięki temu zróżnicowaniu i otwartości słuchacze będą zaskakiwani we wszystkie wrześniowe weekendy. A czym? O tym Mateusz Zubik opowiedział w Radiu Kraków Kultura Pawłowi Szczepanikowi.

Rzeczne światy: cz.5 | Sprzątanie

Dra Magdalena Sztandara (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ) i Robert Konatowicz zapraszają na kolejny odcinek cyklu "Rzeczne światy". Projekt zatytułowany "Rzeczne światy" był realizowany w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego przez osoby studenckie z drugiego roku studiów na kierunku etnologia i antropologia kulturowa. Oto kolejna "etiuda" dźwiękowa pt. "Rzeczy nie na swoim miejscu". Jej autorka, Zofia Rasińska, tak o niej mówi: "Pierwsza akcja sprzątania terenów nadrzecznych, na której się pojawiłam, była organizowana przez grupę, która dobrze się znała. Czułam się nieco jak intruz. Brak komfortu wzmocniła też pogoda. Ulewny deszcz nie tylko solidnie mnie zmoczył, ale i odbierał energię do działania. Na kolejne akcje sprzątania szłam już jednak pewniejsza i gotowa. Nie ukrywam, że samo zbieranie śmieci nie było dla mnie komfortowe. Odczuwałam wstyd, kiedy czułam na sobie wzrok zdziwionych przechodniów, chociaż dotychczas sprzątania nie uważałam za coś, czego powinno się wstydzić. Jeśli chodzi o same śmieci to jedynie te z kategorii „obrzydliwych” powodowały u mnie zniechęcenie i chęć rezygnacji. Na początku tak bardzo zależało mi na nawiązaniu kontaktu z osobami uczestniczącymi w akcjach sprzątania, że samej czynności podnoszenia śmieci nie poświęcałam większej uwagi. To się jednak zmieniło. Zaczęłam kierować uwagę na to, co robię i na rodzaje śmieci. Rozpoznawać je i komentować znaleziska z innymi sprzątającymi osobami. Stałam się podobnie jak oni uczestniczką sprzątania, której zależy na czystości rzek i ich okolic".

"W żniwa straszny był zadymek, teraz czas na odpoczynek", czyli o współczesnych dożynkach

Koniec sierpnia i początek września to czas, kiedy na polskich wsiach i w miastach organizowane jest Święto Plonów. "W żniwa straszny był zadymek, teraz czas na odpoczynek" - mówi polskie przysłowie, które nadal jest aktualne, gdyż dożynki to zjawisko wielowymiarowe, żywe i ważne dla społeczności wiejskiej. Czy równie ważne dla mieszkańców miast? O tradycji dożynek i ich współczesnym odbiorze rozmawiają Małgorzata Oleszkiewicz - etnograf, wieloletnia kustosz Muzeum Etnograficznego w Krakowie i Mariusz Zielinski - regionalista, kustosz Izby Regionalnej w Zielonkach i dyrektor Biblioteki Publicznej w Zielonkach. Gości podejmuje Wioletta Gawlik.

Stanisław Lem wielkim filozofem był?

III Kongres Futurologiczny odbędzie się w 9-10.09.2023. Tegoroczna edycja wydarzenia, podobnie jak w ubiegłych latach, odbędzie się pod oficjalnym patronatem Stanisława Lema w zabytkowych wnętrzach Pałacu Potockich i ma służyć integracji środowisk artystycznych i akademickich, stwarzając przestrzeń do interdyscyplinarnego dyskursu. W jaki sposób twórczość Stanisława Lem inspiruje współczesnych filozofów i pisarzy? O to gości programu, którymi są: Szymon Kloska - krytyk i aktywista literacki, członek Zarządu Polskiej Fundacji Fantastyki Naukowej; Michał Kłodawski - pisarz, laureat konkursu literackiego Polskiej Fundacji Fantastyki Naukowej; Jakub Gomułka - filozof, informatyk, kulturoznawca, lemolog, współredaktor antologii "Filozoficzny Lem" - pyta Wioletta Gawlik.

Gwiazdy muzyki zaczną we wrześniu świecić w Filharmonii Krakowskiej

Studio Radia Kraków Kultura odwiedził jej dyrektor-Mateusz Prendota, który rozmawiał z Robertem Konatowiczem o nowym sezonie oraz zapraszał na IV edycję Festiwalu SZYMANOWSKI/POLSKA/ŚWIAT. W najbliższą niedzielę, 3 września 2023 roku o godz. 18.00, w sali koncertowej przy ulicy Zwierzynieckiej odbędzie się pierwszy z koncertów gwiazd światowej muzyki kameralnej. W studiu pojawił się też duch Chopina.

„Nazywam się Anna Walentynowicz”

1 września o godz. 19.00 w Teatrze Łaźnia Nowa w Krakowie odbędzie się premiera spektaklu „Nazywam się Anna Walentynowicz” w reżyserii Anny Gryszkówny. W tytułowej roli wystąpi Agnieszka Przepiórska, znana m.in. ze znakomitych monodramów, w których wcieliła się w Zuzannę Ginczankę, Simonę Kossak i Barbarę Sadowską.

„Jenner: zostać sobą”

Krakowski Teatr BARAKAH zaprasza na premierę spektaklu „Jenner: zostać sobą” w reżyserii Michała Any Nowickiego – 9 i 10 września 2023 roku o godzinie 19:00. Caitlyn Jenner to amerykańska osobowość medialna (znana z popularnego serialu dokumentalnego o rodzinie Kardashianów) i mistrzyni olimpijska w dziesięcioboju lekkoatletycznym mężczyzn na igrzyskach olimpijskich w Montrealu w 1976 roku oraz rekordzistka świata. Głównymi tematami spektaklu są tranzycja i przemiany głównej bohaterki na przestrzeni lat. - Spektakl ma charakter multidyscyplinarny, za sprawą połączenia światów teatru, sportu, dokumentu oraz muzyki - opowiadają Justynie Nowickiej współtwórcy spektaklu Monika Kufel i Michał Ana Nowicki.

W Międzynarodowym Centrum Kultury wystawa „Plakat przeciw wojnie”

W galerii MCK Zobaczymy 50 plakatów autorów z Ukrainy, Polski, Słowacji, Litwy, Niemiec, Armenii, Austrii, Wielkiej Brytanii, Francji i Japonii. Plakaty antywojenne nie tylko potępiają agresję, lecz także poruszają bolesne kwestie społeczne, odzwierciedlają skomplikowane interakcje człowieka ze światem, stanowią również dowód ukraińskiego patriotyzmu. Justyna Nowicka rozmawia z kuratorką wystawy Olhą Lukovską i Łukaszem Galuskiem z MCK.

''Maestro'' w 105. rocznicę urodzin Leonarda Bernsteina

25 sierpnia minęła 105. rocznica urodzin niezwykłego dyrygenta, kompozytora, pianisty i popularyzatora muzyki-człowieka legendy Leonarda Bernsteina. W tym tygodniu zaczyna się Festiwal Filmowy w Wenecji. Jest to święto filmu organizowane od sierpnia 1932 roku i odbywa się w ramach międzynarodowego biennale sztuki współczesnej. Tegoroczna jubileuszowa edycja potrwa od 30 sierpnia do 9 września.

Rzeczne światy: część 4 | "Parsęta musi być czysta"

Dra Magdalena Sztandara (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ) zaprasza na kolejny odcinek cyklu "Rzeczne światy". Tak go przedstawia: "Rzeka jest nie tylko trafną metaforą pojęcia badań terenowych w antropologii, ale może być ważnym i fascynującym tematem badawczym, któremu poświęciliśmy roczne laboratorium etnograficzne. Projekt zatytułowany "Rzeczne światy" był realizowany w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego przez osoby studenckie z drugiego roku studiów na kierunku etnologia i antropologia kulturowa. Przez kilka miesięcy, Zuzanna, Nina, Joanna, Zofia, Soph i Ewa, przyglądały się ekosystemom miejskim, a dokładniej rzecznym światom w miastach. Prowadząc własne mini-projekty, dociekały w jaki sposób życie ludzi splata się z życiem rzek oraz przestrzeniami, przez które przepływają i jak te relacje wpływają na ich działania i praktyki. Próba przyjrzenia się rzekom miejskim, pozwoliła zwrócić uwagę także na procesy i relacje pomiędzy przeszłością - teraźniejszością oraz przyszłością miejskich praktyk, organizacji przestrzeni oraz krajobrazów, ale i kwestie dotyczące rozwoju społecznego oraz ekosystemu. Szczególnie interesujące były nie tylko znane krajobrazy rzeczne Wisły, ale i mniejszych rzek w Krakowie i Kołobrzegu. Po wielu miesiącach pracy w terenie, na podstawie notatek terenowych, obserwacji, rozmów oraz dźwięków zebranych podczas badań etnograficznych, powstało sześć opowieści. Każda z nich jest zapisem o tym, jak ludzie na co dzień wchodzą w interakcję z rzekami i ich bliskimi światami, jak walczą o nie i troszczą się, żyją dzięki nim, utrzymują się, ale i zanieczyszczają oraz niszczą. Sześć udramatyzowanych opowieści to także wgląd w subiektywne doświadczenie samych procesów badawczych oraz ucieleśnionych doświadczeń badaczek." Nad wodę zaprasza też Robert Konatowicz, prezentując czwartą studencką ''etiudę dźwiękową, która przenosi nas z Krakowa do Kołobrzegu.

1 września fotel dyrektora Teatru Groteska obejmie Karol Suszczyński

Nowy dyrektor krakowskiej sceny jest wykładowcą akademickim, cenionym badaczem, jurorem, selekcjonerem, a także krytykiem i organizatorem sztuki lalkarskiej, związanym z najważniejszymi scenami tego nurtu w Polsce. Karol Suszczyński urodził się i wychował w Warszawie. Część dzieciństwa spędził podróżując po Europie z ojcem, artystą cyrkowym. Jest absolwentem Wydziału Wiedzy o Teatrze w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie (2004) oraz kierunku aktorskiego Wydziału Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku (2006), gdzie pracuje na stanowisku adiunkta.

"Obraz Złotego Wieku" w Zamku Królewskim na Wawelu

450 dzieł sprowadzonych z 13 państw Europy i Ameryki Północnej, m.in. z takich instytucji jak Bodleian Library w Oksfordzie, British Library w Londynie, Metropolitan Museum w Nowym Jorku, Luwr w Paryżu, a także wielu polskich muzeów. Już w połowie września Zamek Królewski na Wawelu zaprasza na nową wystawę czasową Obraz Złotego Wieku. Zobaczymy kosztowności należące do królów, pamiątki – nieraz nigdy niepokazywane na wystawach. Przed nami szeroka panorama XVI-wiecznej epoki nazywanej powszechnie złotym wiekiem polsko-litewskiej monarchii ostatnich Jagiellonów – Aleksandra, Zygmunta I i Zygmunta Augusta. Z Krzysztofem Czyżewskim, twórcą koncepcji i kuratorem wystawy i Rafałem Ochęduszko, współkuratorem ekspozycji rozmawia Justyna Nowicka.

Muzeum MOCAK zaprasza do końca sierpnia na... krakowskie przystanki

Na citylightach w centralnych punktach Krakowa zobaczyć można fotografie Krzysztofa Marchlaka z cyklu "Sztuka to ja". To portrety krakowskich malarek i malarzy różnych generacji. O wakacyjnych wystawach opowiada Justynie Nowickiej Delfina Jałowik.

W listopadzie odbędzie się w Krakowie 55. kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA International pod hasłem "CONTESTED INFRASTRUCTURES ART CRITICISM AND THE INSTITUTIONALISATION OF ART"

Czy nowoczesne instytucje są w stanie sprostać wyzwaniom, które wynikają z aktualnych sporów kulturowych czy politycznych, ale przede wszystkim z długotrwałych kryzysów ekonomicznych i ekologicznych? Jaka jest rola krytyka sztuki dziś? Kongres AICA International stanowi też świetną okazję do promocji polskiej sztuki i krytyki artystycznej. Gościem RKK jest dr Arkadiusz Półtorak, prezes polskiej sekcji AICA International.

- Uwolnić się – nowa wystawa w Wirtualnych Muzeach Małopolski

Czym jest wolność? Gdzie jej szukać? W jaki sposób odnaleźć ją w sobie? Te pytania pozostają aktualne, niezależnie, czy szukamy na nie odpowiedzi dziś, czy szukali jej nasi przodkowie przed kilkuset laty. Robi to również Magdalena Zych w najnowszej wystawie w portalu WMM. Wystawa autorstwa Magdaleny Zych Uwolnić się to opowieść o przestrzeniach wolności, które stwarzali sobie kobiety i mężczyźni stanu chłopskiego odrabiający pańszczyznę w realiach feudalnych, ilustrowana scenami ich codzienności i eksponatami, na które należy patrzeć przez pryzmat społecznego kontekstu, w jakim są osadzone, bo tylko w ten sposób odejdziemy od figury „etnograficznej ciekawostki”. O wystawie opowiadają Justynie Nowickiej Magda Zych z MEK oraz Kinga Kołodziejska z WMM.

Jaki jest teatr wiejski?

Sejmiki wiejskich zespołów teatralnych przeżywają w tym roku jubileusz - mija 40. rok ogólnopolskiego teatralnego sejmikowania. To wydarzenie, podczas którego przed Radą Artystyczną i publicznością prezentują się amatorskie teatry ludowe. Głównym zadaniem sejmików jest popularyzacja dorobku artystycznego wiejskich zespołów teatralnych oraz ukazanie piękna tkwiącego w tradycyjnej kulturze ludowej. Jak dziś kształtuje się amatorska scena teatralna, czy jest dopełnieniem instytucjonalnego teatru i jak postrzegają ją współcześni odbiorcy? Na te pytania odpowiada prof. Lech Śliwonik, Prezes Towarzystwa Kultury Teatralnej, z którym rozmawia Wioletta Gawlik.

Gdzie szukać źródeł tradycji i kultury Nowej Huty?

Zbliża się Letnia Akademia Folkloru (29.08 - 9.09). To już szósta edycja wydarzenia promującego tradycję i kulturę ludową Nowej Huty. Jak każdego roku nie zabraknie spotkań z haftem, folklorowego warsztatu dla dzieci i wernisażu wystawy. O nowohuckich tradycjach opowiadają Katarzyna Szczęśniak, kierowniczka ARTzony oraz dr Jarosław Klaś, dyrektor Ośrodka Kultury im. C.K. Norwida. Z gośćmi rozmawia Wioletta Gawlik

Trwa druga edycja Małopolskiego Festiwalu Muzyka w Zabytkach

Muzyka rozbrzmiewa w cudownych zabytkach naszego regionu. Od 12 sierpnia do 10 września potrwa druga edycja Małopolskiego Festiwalu Muzyka w Zabytkach. To koncerty muzyki klasycznej w obiektach zabytkowych wraz z prelekcjami dotyczącymi zabytków i konserwacji. Organizatorem wydarzenia jest FUNDACJA ART FORUM, której przedstawiciele: Bożena Boba-Dyga - artystka interdyscyplinarna oraz Maciej Zimka - wirtuoz akordeonu, dyrektor artystyczny Festiwalu, odwiedzili Roberta Konatowicza w studiu Radia Kraków Kultura.

Klub Książki Środkowoeuropejskiej

Gościem Radia Kraków Kultura był dr Jan Burnatowski - redaktor naczelny "Czasu Literatury" oraz pracownik Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie. Oś rozmowy stanowiła zapowiedź kolejnych spotkań Klubu Książki Środkowoeuropejskiej - wydarzenia, które prowokuje do sięgania do nieoczywistych lektur, pojawiających się na polskim rynku książki. Małe języki czy mniej popularna literatura to nie gorsza literatura, przeciwnie - to nierzadko angażujące lektury, poruszające ważkie tematy dotyczące społeczeństwa, historii, wyborów, które podejmują współcześni. O niedoborach związanych z finansowaniem literatury, rozproszeniu towarzyszącym literaturze np. naszych sąsiadów oraz o sile żywej dyskusji w siedzibie MCK w Krakowie Jan Burnatowski opowiadał Georginie Gryboś.

Dla przyszłych pokoleń

Chór Polskiego Radia obchodzi w tym roku 75-lecie działalności. To naturalna okazja dla podsumowań, ale i doskonały pretekst, by dyskutować o przyszłości. Z tą wiążą się wyzwania, plany, pomysły, ale i odpowiedzialność - za kolejne pokolenia śpiewaków, dyrygentów, wreszcie publiczności. I z myślą o nich, a zwłaszcza o tych pierwszych, powstała Akademia Chóru Polskiego Radia - warsztaty, wykłady i próby, których koncertowy efekt usłyszymy 10 września w Filharmonii Krakowskiej. Radio Kraków Kultura gościło Marię Piotrowską-Bogalecką, dyrektorkę artystyczną zespołu oraz Michała Szczepana, śpiewaka i specjalistę ds. promocji Chóru. Rozmawiał Paweł Szczepanik.

Rzeczne światy: część 3 | "Bezmoście"

Dra Magdalena Sztandara (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ) zaprasza na kolejny odcinek cyklu "Rzeczne światy". Tak go przedstawia: "Rzeka jest nie tylko trafną metaforą pojęcia badań terenowych w antropologii, ale może być ważnym i fascynującym tematem badawczym, któremu poświęciliśmy roczne laboratorium etnograficzne. Projekt zatytułowany "Rzeczne światy" był realizowany w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego przez osoby studenckie z drugiego roku studiów na kierunku etnologia i antropologia kulturowa. Przez kilka miesięcy, Zuzanna, Nina, Joanna, Zofia, Soph i Ewa, przyglądały się ekosystemom miejskim, a dokładniej rzecznym światom w miastach. Prowadząc własne mini-projekty, dociekały w jaki sposób życie ludzi splata się z życiem rzek oraz przestrzeniami, przez które przepływają i jak te relacje wpływają na ich działania i praktyki. Próba przyjrzenia się rzekom miejskim, pozwoliła zwrócić uwagę także na procesy i relacje pomiędzy przeszłością - teraźniejszością oraz przyszłością miejskich praktyk, organizacji przestrzeni oraz krajobrazów, ale i kwestie dotyczące rozwoju społecznego oraz ekosystemu. Szczególnie interesujące były nie tylko znane krajobrazy rzeczne Wisły, ale i mniejszych rzek w Krakowie i Kołobrzegu. Po wielu miesiącach pracy w terenie, na podstawie notatek terenowych, obserwacji, rozmów oraz dźwięków zebranych podczas badań etnograficznych, powstało sześć opowieści. Każda z nich jest zapisem o tym, jak ludzie na co dzień wchodzą w interakcję z rzekami i ich bliskimi światami, jak walczą o nie i troszczą się, żyją dzięki nim, utrzymują się, ale i zanieczyszczają oraz niszczą. Sześć udramatyzowanych opowieści to także wgląd w subiektywne doświadczenie samych procesów badawczych oraz ucieleśnionych doświadczeń badaczek." Nad wodę zaprasza też Robert Konatowicz, prezentując trzecią studencką ''etiudę dźwiękową'' autorstwa Niny Lewandowskiej "Bezmoście". Odwiedźmy razem "królową polskich rzek" nieopodal Krakowa.

Zioła w kulturze ludowej

W chrześcijańskim kalendarzu liturgicznym 15 sierpnia obchodzone jest święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zwane świętem Matki Boskiej Zielnej. Jak głosi legenda „po śmierci Najświętszej Marii Panny apostołowie trzeciego dnia ciała jej w grobie nie znaleźli, tylko same zioła i kwiaty”. Dlatego w dniu Matki Boskiej Zielnej, patronki ziemi i roślinności, w podziękowaniu za opiekę święcono niemal wszystko, co w tym czasie kwitnie i owocuje. Na ile ta tradycja jest wciąż obecna w naszym życiu? Jak z niej czerpać, by ją dostosować do obecnych realiów, ale zanadto nie unowocześnić? Czym wiązki z ziół różnią się od współczesnych bukietów i jakie miejsce zioła zajmują w kulturze ludowej? Na rozmowę z Małgorzatą Oleszkiewicz, etnografką, długoletnią kustosz Muzeum Etnograficznego w Krakowie zaprasza Wioletta Gawlik.

Kultura, ekologia i edukacja, czyli Green Film Festival

Green Film Festival to wielkie święto ludzi, którym los naszej planety nie jest obojętny. To jedyny w Polsce i jeden z największych na świecie festiwal filmowy o tematyce ekologicznej. W czasie 8 festiwalowych dni, między 13 a 20 sierpnia 2023 roku, w plenerowych kinach na Bulwarze Czerwieńskim w Krakowie, publiczność zobaczy 83 konkursowe filmy, które będę rywalizować w ośmiu kategoriach o miano najlepszego. Gdzie dochodzi do styku kultury, ekologii i edukacji? O to Grzegorza Dukielskiego, prezesa Fundacji Green Festiwal, pyta Wioletta Gawlik.

Zobaczyć i usłyszeć sztukę, czyli Festiwal Barok na Spiszu

Fundacja Kulturalny Szlak działa od 2011 roku i ma na celu promowanie wartościowych zjawisk z dziedziny kultury, nauki i sztuki w kraju i za granicą oraz działalność edukacyjną w tych obszarach. Zaprasza nas na Spisz, gdzie 13 sierpnia rozpocznie się 11. Festiwal Barok na Spiszu. Jego hasło to "Muzyczne podróże". Pierwszy koncert odbędzie się w pięknym barokowym kościele św. Bartłomieja w Niedzicy (13 sierpnia o 16:30). Radością muzycznych podróży dzielą się ze słuchaczami Radia Kraków Kultura - Katarzyna Wiwer (dyrektorka artystyczna) i Rafał Monita(dyrektor wykonawczy) z Fundacji Kulturalny Szlak. Rozmawiał z nimi Robert Konatowicz.

Cudowna Moc Bukietów

Liliana Sonik ze Stowarzyszenia Instytut Dziedzictwa opowiada o zainteresowaniu tradycją, zwyczajem wykonywania bukietów zielnych. "Wykluczenie botaniczne" - to termin, który ukuła gościni Jacka Bańki. Mówi o zanikaniu wiedzy, dotyczącej roślin, które znajdują się najbliżej nas. Jacek Bańka w Kulturze na co dzień pyta też o zmiany w postrzeganiu roślin, jako pożądanego i potrzebnego elementu miast. "Przyroda nas chroni" - mówi Liliana Sonik.

47. Międzynarodowe Targi Sztuki Ludowej

Michał Czerski - Prezes "Imago" Centrum Sztuki Ludowej - opowiada o 47. Międzynarodowych Targach Sztuki Ludowej, które rozpoczęły się w poniedziałek na Rynku Głównym w Krakowie. Jacek Bańka w Kulturze na co dzień pyta o zmiany, jakie wprowadzili organizatorzy podczas planowania targów. Tradycja i nowoczesność to elementy, które są wpisane w wydarzenie, stąd w ofercie poza znanymi producentami, znaleźli się młodzi rękodzielnicy i producenci. To propozycja nie tylko pełna folkloru, ale też designerskie produkty, które docierają do innych odbiorców, a tym samym, poszerzają grono odbiorców. Organizatorzy nie zapominają też o wystawcach, którzy przyjeżdżają na Targi od lat 70. XX wieku. Koronkarze, szopkarze, designerzy - gość audycji zachęca do odwiedzenia krakowskiego Rynku.

Sprawa Arteteki: spór czy porozumienie?

Jacek Bańka rozmawia z Krzysztofem Głuchowskim - dyrektor Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie oraz Jerzym Woźniakiewiczem - dyrektorem Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej o sporze czy konflikcie, który wywołała koncepcja zorganizowania wystawy poświęconej Wisławie Szymborskiej, korzystając z jednego piętra Arteteki, a zatem zmiany przeznaczenia wybranej przestrzeni. Dyrektor Głuchowski mówi: "To się po prostu wydarzy", a dyrektor Woźniakiewicz sugeruje brak zrozumienia dla potrzeb użytkowniczek i użytkowników Biblioteki. Obie instytucje podlegają Małopolsce.

Święto Lotnictwa Polskiego

28 sierpnia minie 91 lat od historycznego zwycięstwa kpt. pil. Franciszka Żwirki i inż. pil. Stanisława Wigury w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge w 1932 roku w Berlinie i to właśnie tego dnia obchodzimy Święto Lotnictwa Polskiego. Jacek Bańka w porannym programie Radia Kraków Kultura - Kultura na co dzień - rozmawia z Ewą Cuber-Strutyńską z Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie o zainteresowaniu wydarzeniami i ekspozycją Muzeum, ale również o propozycji, jaką dla zainteresowanych przygotowuje instytucja w dniu wspomnianego święta. Ten rok to również 60 lat MLP w Krakowie - jubileusz trwa, proszę posłuchać co, w tym szczególnym dla placówki roku, przygotował zespół instytucji.

O.N.E.

Połowa kwartetu O.N.E., czyli kontrabasistka Kamila Drabek i perkusistka Patrycja Wybrańczyk dzielą się przemyśleniami związanymi z najnowszym albumem zatytułowanym "Entoloma". Jednocześnie płyta staje się pretekstem dla dyskusji o zespołowej demokracji, kompozytorskich i improwizatorskich zamysłach, odwadze i inspirowaniu, wreszcie o mniej oczywistych pasjach, ze szczególnym naciskiem na... grzybobranie. Prowokował do wynurzeń na antenie RKK Paweł Szczepanik.

Rzeczne światy: część 2 | "Bycie i czucie nad Dłubnią"

Dra Magdalena Sztandara (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ) zaprasza na kolejny odcinek cyklu "Rzeczne światy". Tak go przedstawia: "Rzeka jest nie tylko trafną metaforą pojęcia badań terenowych w antropologii, ale może być ważnym i fascynującym tematem badawczym, któremu poświęciliśmy roczne laboratorium etnograficzne. Projekt zatytułowany "Rzeczne światy" był realizowany w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego przez osoby studenckie z drugiego roku studiów na kierunku etnologia i antropologia kulturowa. Przez kilka miesięcy, Zuzanna, Nina, Joanna, Zofia, Soph i Ewa, przyglądały się ekosystemom miejskim, a dokładniej rzecznym światom w miastach. Prowadząc własne mini-projekty, dociekały w jaki sposób życie ludzi splata się z życiem rzek oraz przestrzeniami, przez które przepływają i jak te relacje wpływają na ich działania i praktyki. Próba przyjrzenia się rzekom miejskim, pozwoliła zwrócić uwagę także na procesy i relacje pomiędzy przeszłością - teraźniejszością oraz przyszłością miejskich praktyk, organizacji przestrzeni oraz krajobrazów, ale i kwestie dotyczące rozwoju społecznego oraz ekosystemu. Szczególnie interesujące były nie tylko znane krajobrazy rzeczne Wisły, ale i mniejszych rzek w Krakowie i Kołobrzegu. Po wielu miesiącach pracy w terenie, na podstawie notatek terenowych, obserwacji, rozmów oraz dźwięków zebranych podczas badań etnograficznych, powstało sześć opowieści. Każda z nich jest zapisem o tym, jak ludzie na co dzień wchodzą w interakcję z rzekami i ich bliskimi światami, jak walczą o nie i troszczą się, żyją dzięki nim, utrzymują się, ale i zanieczyszczają oraz niszczą. Sześć udramatyzowanych opowieści to także wgląd w subiektywne doświadczenie samych procesów badawczych oraz ucieleśnionych doświadczeń badaczek." Nad wodę zaprasza też Robert Konatowicz, prezentując drugą studencką ''etiudę dźwiękową'' autorstwa Ewy Łapińskiej pt. "Bycie i czucie nad Dłubnią".

W wakacje KULTURA nie śpi!

Kraków - miasto nie tylko literatury, ale kultury we wszelkich jej przejawach. Katarzyna Jakubowiak - rzeczniczka prasowa Krakowskiego Biura Festiwalowego - opowiadała w Kulturze na co dzień o nowych i tych dobrze już znanych wydarzeniach na mapie kulturalnej miasta. Apteka Designu, Pałac Potockich, to główne kierunki, które eksplorujemy, ale nie jedyne. O współpracy, możliwościach, które otwierają przed mieszkankami i mieszkańcami nowe lokalizacje wypełnione twórczą aktywnością rozmawia z gościnią RKK Georgina Gryboś.

Księgarnie to moja praca i pasja

Milena Gumienny - właścicielka księgarń De Revolutionibus Books oraz Compare Bookstore - była gościnią Georginy Gryboś w porannym programie Radia Kraków Kultura - Kultura na co dzień. Doskonale zacząć dzień od rozmowy o książkach i dobrej literaturze, a takiej - jak przekonuje gościni - nie brakuje w krakowskich księgarniach kameralnych. O współpracy z Pałacem Potockich i Krakowskim Biurem Festiwalowym, wyzwaniach, które stoją przed księgarzami w nowych lokalizacjach księgarni oraz marzeniach, planach i wydarzeniach kulturalnych, na które zapraszają De Revo i Compare posłuchacie w podkaście. Nie zabraknie książkowych poleceń - nie tylko na wakacje.

Dyskusyjne Kluby Czytelnicze oczami Marcina Wilka

Jesień przynosi powrót Dyskusyjnych Klubów Czytelniczych. Spotkania podzielone są na klasykę, esej, poezję, reportaż, komiks i prozę. Odbywają się w gościnnych progach: Antykwariatu Abecadło, Księgarni Karakter, De Revolutionibus Books, Bonobo Księgarni i Kawiarni Podróżniczej, Fankomiksu i Massolit Books & Cafe. Moderatorem spotkań pełnych klasyki jest Marcin Wilk (Wyliczanka) i to właśnie on opowie Georginie Gryboś o wybranych w tej edycji książkach, potrzebie dyskutowania i milczenia oraz wartości, jaką niesie rozmowa o literaturze.

Wawel o zmierzchu. Piękno dla uszu i oczu

Od 4 do 13 sierpnia Wawel stanie się przepiękną plenerową salą koncertową, mieniącą się wielobarwnymi światłami. Koncerty kameralne, symfoniczne, występy orkiestry i młodych pianistów znalazły się w programie 16. festiwalu "Wawel od zmierzchu". Plenerowe koncerty muzyki klasycznej odbędą się na renesansowym dziedzińcu arkadowym oraz kameralnym dziedzińcu Batorego Zamku Królewskiego na Wawelu. Dyrektorka artystyczna festiwalu - Małgorzata Janicka-Słysz - podkreśla: "Ideą przewodnią tegorocznej edycji imprezy jest stylistyczna różnorodność wykonywanej muzyki". Zaprasza Robert Konatowicz.

Teatralny Instytut Młodych

Gościem Jacka Bańki w Kulturze na co dzień był dyrektor Teatru Ludowego Jerzy Fedorowicz. Tematem rozmowy stał się Teatralny Instytut Młodych, którego siedzibę będziemy mogli odwiedzić już za niewiele ponad miesiąc. Dyrektor instytucji opowiada o ostatnich pracach, związanych z uruchomieniem przestrzeni, ale też o możliwościach, jakie to miejsce zaoferuje wszystkim zainteresowanym. Kilka scen, m.in. dziecięca czy warsztatowa, a wraz z nimi - nowe możliwości, nowa przestrzeń, nowe idee. Zachęcamy do wysłuchania podkastu.

Jakie będzie to lato?

To pytanie zadaje Jacek Bańka Prezesowi Lokalnej Organizacji Turystycznej - Grzegorzowi Soszyńskiemu. Kraków wciąż uważany jest za miasto położone blisko Ukrainy, zatem pojawiają się pytania o bezpieczeństwo. Mieszkańcy Europy pytają nie tylko o możliwe bliskie sąsiedztwo ataków, ale również o obecność uchodźców z terenów ogarniętych wojną. Niepokój dotyczy - jak mówi Prezes LOT-u - głównie firm, nie turystyki indywidualnej. Wszystko jednak wskazuje na to, że to lato - w przestrzeni turystyki - będzie lepsze, aniżeli w latach poprzednich. Zapraszamy do słuchania rozmowy w formie podkastu.

Zbiory krakowskiego Muzeum Narodowego częścią gry planszowej

  • Tadeusz Marek
  • access_time 00:24:51
  • calendar_today Poniedziałek, 2023.07.31
Reprodukcje cyfrowych zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie trafiły na barwne karty do gry Dixit, które już niebawem ujrzą światło dzienne. Nadchodząca premiera stała się pretekstem do rozmowy o nowych sposobach popularyzacji sztuki. Agata Jabłońska z MNK opowiadała o sposobie, w jaki pracownicy Muzeum wybierali dzieła ilustrujące karty z ponad miliona obiektów należących do obszernej kolekcji MNK. Na kartach znalazły się fragmenty dzieł m.in. Boznańskiej, Malczewskiego czy Matejki, jednak największej frajdy dostarczyło selekcjonerom odkrywanie potencjału mniej znanych dzieł. Z Agatą Jabłońską rozmawiał Tadeusz Marek.

Jaką rolę pełnią gry planszowe w terapii?

  • Tadeusz Marek
  • access_time 00:12:55
  • calendar_today Poniedziałek, 2023.07.31
Gry planszowe to nie tylko atrakcyjny sposób na spędzenie wolnego czasu z dala od ekranu smartfona czy komputera. Planszówki mogą pełnić istotną rolę w procesie terapii dzieci i młodzieży w spektrum autyzmu. Właściwie użyte bywają także swoistym emocjonalnym laboratorium. O potencjale gier planszowych mówiła Tadeuszowi Markowi psycholożka i psychoterapeutka z Fundacji Dziewczyny w Spektrum – Agnieszka Żurek.

„Ukraiński haft w Polsce” – nowa wystawa sztuki użytkowej

  • Tadeusz Marek
  • access_time 00:09:41
  • calendar_today Poniedziałek, 2023.07.31
Do końca sierpnia będzie można w hallu Pałacu Krzysztofory oglądać wystawę poświęconą ukraińskiej sztuce użytkowej. Wszystkie obiekty wybrane na ekspozycję łączy haft – istotna dla ukraińskiej kultury technika przyozdabiania m.in. obrusów, ręczników okazjonalnych i tkanin kościelnych. O pochodzeniu pozyskanych na potrzeby wystawy obiektów mówiła Tadeuszowi Markowi Marta Lewosiuk–Oliynyk z krakowskiego koła Związku Ukraińców w Polsce, który jest głównym organizatorem wystawy.

W Krynicy-Zdrój już niebawem 56. Festiwal im. Jana Kiepury

  • Tadeusz Marek
  • access_time 00:14:11
  • calendar_today Poniedziałek, 2023.07.31
Już 12. sierpnia Krynica-Zdrój zamieni się w wielką estradę. Do miasta na tydzień powróci bowiem Festiwal im. Jana Kiepury, a wraz z nim moc koncertów i spotkań artystycznych. O programie tegorocznego festiwalu, a także o swoich osobistych doświadczeniach z muzyką Kiepury, mówił Tadeuszowi Markowi dyrektor artystyczny festiwalu – prof. Tadeusz Pszonka.

Krakowski spleen - spacer śladami Kory w 5. rocznicę śmierci artystki

W sobotę mija 5 lat od śmierci Kory. Wydawnictwo Znak organizuje spacer śladami artystki, a przewodniczką będzie znakomita dziennikarka związana z Tygodnikiem Powszechnym i autorka m.in. biografii Kory "Się żyje" - Katarzyna Kubisiowska.

Rowerowe prozy

Od premiery książki Jakuba Kornhausera "Premie górskie najwyższej kategorii" minęło trzy lata. Choć książka, jako zaproszenie do ruszenia z domu i poznania najbliższych nawet okolic, nie straciła na aktualności, to ten krótki - zdawałoby się - czas, zmienił niektóre z krajobrazów i tras. "Rower to wolność" - mówi autor książki. O zmianach, wolności, Krakowie i aktywności, jako sposobie na wyczyszczenie głowy lub sposobie na życie z Jakubem Kornhauserem rozmawia Georgina Gryboś.

Rzeczne światy: część 1

Oto w studiu Radia Kraków Kultura pojawiła się dra Magdalena Sztandara z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Patrząc na jej fotografię na tle logo Radia Kraków Kultura można odnieść wrażenie, że pod nim meandruje symboliczna rzeka. I jest to znakomite skojarzenie! Dzięki pani Magdalenie pojawia się w RKK nowy cykl - "Rzeczne światy". Tak go przedstawia: "Rzeka jest nie tylko trafną metaforą pojęcia badań terenowych w antropologii, ale może być ważnym i fascynującym tematem badawczym, któremu poświęciliśmy roczne laboratorium etnograficzne. Projekt zatytułowany "Rzeczne światy" był realizowany w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego przez osoby studenckie z drugiego roku studiów na kierunku etnologia i antropologia kulturowa. Przez kilka miesięcy, Zuzanna, Nina, Joanna, Zofia, Soph i Ewa, przyglądały się ekosystemom miejskim, a dokładniej rzecznym światom w miastach. Prowadząc własne mini-projekty, dociekały w jaki sposób życie ludzi splata się z życiem rzek oraz przestrzeniami, przez które przepływają i jak te relacje wpływają na ich działania i praktyki. Próba przyjrzenia się rzekom miejskim, pozwoliła zwrócić uwagę także na procesy i relacje pomiędzy przeszłością - teraźniejszością oraz przyszłością miejskich praktyk, organizacji przestrzeni oraz krajobrazów, ale i kwestie dotyczące rozwoju społecznego oraz ekosystemu. Szczególnie interesujące były nie tylko znane krajobrazy rzeczne Wisły, ale i mniejszych rzek w Krakowie i Kołobrzegu. Po wielu miesiącach pracy w terenie, na podstawie notatek terenowych, obserwacji, rozmów oraz dźwięków zebranych podczas badań etnograficznych, powstało sześć opowieści. Każda z nich jest zapisem o tym, jak ludzie na co dzień wchodzą w interakcję z rzekami i ich bliskimi światami, jak walczą o nie i troszczą się, żyją dzięki nim, utrzymują się, ale i zanieczyszczają oraz niszczą. Sześć udramatyzowanych opowieści to także wgląd w subiektywne doświadczenie samych procesów badawczych oraz ucieleśnionych doświadczeń badaczek." Nad wodę zaprasza też Robert Konatowicz, prezentując pierwszą studencką ''etiudę dźwiękową'' - "Ekoświrowanie" - autorstwa Zuzanny Wysockiej. Wsłuchajmy się w szum DRWINKI.

Kromer Festival Biecz 2023

Paweł Szczepanik opowiada Justynie Nowickiej w Radiu Kraków Kultura o programie tegorocznej edycji Kromer Festivalu Biecz, który rozpoczyna się już jutro i potrwa do niedzieli, 30 lipca. To cztery dni muzycznej uczty, która zabierze słuchaczki i słuchaczy do czasów I Rzeczypospolitej. Wśród artystów fenomenalni Les Musiciens de Saint-Julien, Capella Cracoviensis czy recital znakomitej lutnistki - Anny Wiktorii Swobody. Do perły Małopolski - Biecza - zapraszamy nie tylko melomanów.

Jakub Julian Ziółkowski | rozmowa z artystą

"Jakub Julian Ziółkowski (1980) jest jednym z najważniejszych współczesnych polskich artystów. Wystawa w MOCAK-u to pierwsza tak obszerna prezentacja jego twórczości. Pokazujemy ponad 100 prac, wśród nich wielkoformatowe obrazy, rozbudowane instalacje, precyzyjne rysunki oraz monotypie, niewielkie rzeźby i obiekty ceramiczne. Specjalnie na wystawę powstały monumentalny obraz Sen o życiu oraz totemiczna rzeźba Duch naszego ludu, eksponowana na zewnątrz." - czytamy na stronie MOCAK-u. Justyna Nowicka rozmawia z artystą o niechęci do udzielania wywiadów, byciu "obcym" wśród swoich prac na wystawie oraz ucieczce do życia bliżej natury. "Świat do nas nieustannie przemawia (...) teraz przemawia do mnie zupełnie innymi głosami, funkcjonuje w innym kontekście. Niektórzy ludzie potrafią to zobaczyć i się komunikują z tym światem" - mówi Jakub Julian Ziółkowski.

"Kultura to my" - rozmowa z Moniką Drożyńską

Monika Drożyńska - naukowczyni, artystka, performerka, posługuje się haftem. W rozmowie z Justyną Nowicką w Kulturze na co dzień zastanawia się nad hafciarstwem, jako czynnością klasową: drogą, zarezerwowaną dla dworów i Kościoła. Wyobrażenie o haftowaniu na wsiach pozostaje zatem tylko wyobrażeniem. W jaki sposób ten "kobiecy" środek wyrazu transformował w narzędzie buntu? Jaki wpływ na pracę gościni mają techniki tradycyjne? Jak rozszerza obszary użycia tego medium? Zapraszamy do słuchania podkastu.

Krakowski Festiwal Tańca

Gościniami Jacka Bańki w porannym programie Radia Kraków Kultura - Kultura na co dzień - były przedstawicielki Krakowskiego Centrum Choreograficznego - Marta Wołowiec i Dominika Wiak. To już dziesięć lat odkąd przy Nowohuckim Centrum Kultury działa Krakowskie Centrum Choreografii - to dobry czas na podsumowanie. Gościnie podkreślają, że przez dekadę KCCh stało się marką rozpoznawalną w kraju i na świecie, jako miejsce, który wytycza sposoby na postrzeganie tańca i wykorzystywania go do zabierania głosu w ważnych sprawach, opowiadania historii. Ten kierunek kontynuowany będzie w trakcie 3 Krakowskiego Festiwalu Tańca, o którego programie oraz nieoczywistych połączeniach tańca i materii nieożywionej opowiadają gościnie audycji.

Historia KL Plaszow wymaga opowiadania

Gośćmi Jacka Bańki są Marta Śmietana i Jacek Stawiski, którzy opowiadają o wydarzeniach w Muzeum. Warto zwrócić uwagę na spacery edukacyjne, które są organizowane przez zespół pracowników muzeów. Czy warto wciąż, od nowa, opowiadać historię miejsca, którym jest KL Plaszow? Jakie możliwości daje rozłożenie koncepcji edukowania w trakcie wakacji na trzy miesiące? O czym możemy się dowiedzieć uczestnicząc w wydarzeniach? Zapraszamy do wysłuchania podkastu.

Kraków Culture

Grzegorz Słącz - redaktor naczelny Kraków Culture i Robert Piaskowski - Pełnomocnik Prezydenta miasta Krakowa ds. Kultury i autor Kraków Culture rozmawiają w Radiu Kraków Kultura w audycji Kultura na co dzień. Justyna Nowicka pyta o intensywność działań w okresie letnim w Krakowie. Kiedyś - leniwe, letnie miesiące, w których wydarzeń było mniej - teraz: róg obfitości. Jak zatem programować działania kulturalne w lipcu i sierpniu? Czy pandemia wciąż ma wpływ na decyzje dotyczące wydarzeń kulturalnych? "Od Świdnicy uczymy się spojrzenia na region. Nie odcinamy się od tego, co się dzieje w Bieczu, w Lusławicach, Starym Sączu, tylko próbujemy (...) widzieć ten piękny kontekst: dziedzictwo, muzyka, lifestyle. Plątanie się po tych miejscach, szukanie smaczków" - mówi w rozmowie Robert Piaskowski.

Sztuka kinetyczna prof. Piotra Bożyka

Poezja Wisławy Szymborskiej, proza Josepha Conrada, muzyka Jana Sebastiana Bacha, ale i zjawiska atmosferyczne czy spotkani ludzie, inspirują prof. Piotra Bożyka z Krakowa do tworzenia tzw. kinetycznych rzeźb. Niezwykłe drewniane obiekty, których integralną częścią jest ruch, oglądać można do 20 sierpnia w Galerii CENTRUM Nowohuckiego Centrum Kultury. Artysta od 1970 roku związany jest z krakowską ASP, gdzie stworzył i prowadził Pracownię Projektowania Konceptualnego. Jako dizajner zajmuje się projektowaniem produktów i wystaw, jako artysta wizualny tworzy sztukę kinetyczną. "Forma nigdy nie jest tu głównym celem" - tłumaczy twórca. Ekspozycja zat. Zachwyt gromadzi 40 rzeźb kinetycznych. Zaprasza Justyna Nowicka.

Kobiety w sporcie

Igrzyska w Tokio były pierwszymi, w których liczba kobiet biorących w nich udział, zbliżyła się do 49 procent uczestników. Jednak osiągnięcie tej równowagi trwało 120 lat. Przypomnijmy, że kobiety zadebiutowały w 1900 roku podczas igrzysk w Paryżu, gdzie wystartowały w dwóch dyscyplinach – w tenisie ziemnym i golfie. Stanowiły wtedy zaledwie dwa procent startujących zawodników. Na debiut lekkoatletyczny musiały czekać aż do 1928 roku. O kobiecym sporcie - przez pryzmat krakowskich imprez biegowych - z dyrektorką Zarządu Infrastruktury Sportowej Katarzyną Stępniewską-Walaszczyk - rozmawiał Kuba Niziński.

Szkoła Letnia Filharmonii

To będą wyjątkowe zajęcia. Przez tydzień uczniowie i studenci szkół muzycznych z całej Polski będą szlifować swój talent w Krakowskiej Filharmonii. W sierpniu pod Wawelem rusza 2. edycja Szkoły Letniej Filharmonii. O edukacji muzycznej opowiadała dyrektorka krakowskiej Filharmonii - Beata Płoska.

"Bułgarskie ikony szkoły Bansko"

"Bułgarskie ikony szkoły Bansko" to wystawa w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka w Muzeum Narodowym w Krakowie. Możemy oglądać 43 ikony ze zbiorów Kompleksu Muzealnego Miasta Bansko, sprowadzone do Polski we współpracy z Instytutem Kultury Bułgarskiej. Bańska szkoła malowania ikon należy do najwybitniejszych zjawisk w historii kultury bułgarskiej XVIII-XIX wieku. Bańsko to niewielka osada położona blisko monasteru Riła – duchowego centrum kultury bułgarskiej. Jej znaczenie wzrosło w XVIII i XIX wieku dzięki ożywionym kontaktom z głównymi ośrodkami kultury w Europie Zachodniej. Na wystawę zapraszają jej kuratorzy: dyrektorka bańskiego muzeum Svetla Baryakova, Mirosław Kruk w Muzeum Narodowego w Krakowie oraz dyrektor muzeum prof. Andrzej Szczerski. Zaprasza Justyna Nowicka.

Lidia Grychtołówna - dama polskiej pianistyki

Zachwyca talentem, podejściem do pracy – bo przecież koncertuje cały czas – postawą życiową, radością, witalnością i umiejętnością korzystania z nowoczesnej techniki. Lidia Grychtołówna, dama polskiej pianistyki, skończyła w tym tygodniu (18 lipca) – 95 lat! Plurimos annos! - życzenia składają w imieniu Radia Kraków Kultura - Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz i Robert Konatowicz.

Zabytki, przyroda, nagrody - działania Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa

Gościem Justyny Nowickiej w Kulturze na co dzień w Radiu Kraków Kultura jest Dyrektor Biura Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa Maciej Wilamowski. Czym dzisiaj zajmuje się SKOZK, jakie inicjatywy wspiera? Drzewa i SKOZK? Tak, zwłaszcza, że te towarzyszyły ludziom i zabytkom od zawsze. Zmienia się świat i społeczne fascynacje - nowoczesność łączy się z harmonią, ekologią, poszukiwaniem spokoju w otoczeniu zieleni. Wawel, konserwacja ołtarza Wita Stwosza, Nagroda Europa Nostra... to tylko część tematów poruszonych w audycji. Pojawią się również kontrowersje wokół dziedzińca u Norbertanek czy temat zaawansowanych przygotowań do obchodów 45-lecia wpisania Krakowa na pierwszą Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zapraszamy do słuchania.

Samoorganizacja jako forma architektury?

"W numerze o samoorganizacji przeplatają się dwa zasadnicze nurty. Po pierwsze, w kontekście wojny w Ukrainie przyglądamy się zdolności naszych sąsiadek i sąsiadów do tworzenia poziomego, sieciowego państwa. Sięgamy do doświadczenia dla społeczeństwa Ukrainy formacyjnego – Majdanu z 2014 roku. Analizujemy przykłady oddolnych architektonicznych i artystycznych odpowiedzi na sytuację uchodźczą już w czasie pełnoskalowej wojny, na siłę, z jaką ruchy obywatelskie przystąpiły do tworzenia schronień, mniej lub bardziej podstawowych. Architektura się zmienia: z formy przestrzennej w ludzką aktywność, zdolność do myślenia o przyszłości wbrew otaczającej brutalności wojny. W rozmowie z Natalią Raczkowską Joanna Kusiak przywołuje minioną odbudowę Warszawy i przyszłą syryjskiego Homs, by wyjaśnić, czym jest radykalna nadzieja, która popycha do działania nawet w sytuacji miastobójstwa. Drugi wątek dotyczy architektury oddolnej, samorzutnej, anarchitektury. Wywraca hierarchie, ignoruje porządki, dowartościowuje kolektywny wysiłek. Często jest wykluczana z oficjalnych podręczników i dyskursów, pomijana. Ona również opowiada o ludzkiej sprawczości, empatii i zdolności do współpracy. Jest ciągłym ruchem, zmianą, na którą ubywa miejsca w zawłaszczanej przez pieniądz i rentę gruntową przestrzeni." - ze wstępu Doroty Leśniak-Rychlak. Justyna Nowicka pyta o konteksty i poruszone tematy gościnie Kultury na co dzień: Dorotę Jędruch, Martę Karpińską i Kingę Zemłę.

sFOTOhutowani

Startuje kolejna edycja warsztatów i konkursu fotograficznego sFOTOhutowani. W studiu Radia Kraków Kultura Jacek Bańka rozmawia z przedstawicielką Ośrodka Kultury Kraków - Nowa Huta - Magdą Grynczel o tym, jak widzą Nową Hutę uczestnicy warsztatów? Czego poszukują i co chcą uchwycić w obrazie? "Naszym celem jest zobaczenie Nowej Huty oczami mieszkańców i osób z nią związanych, aby pokazać jej codzienność, drogę do pracy, miejsca spędzania wolnego czasu i sąsiedzkie spotkania. Poprzez ten projekt chcemy wspólnie zwalczać stereotypy dotyczące Nowej Huty jako gorszej części Krakowa." - czytamy na stronie organizatora. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy.

Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego

Bartosz Rzońca - kierownik Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego (część Muzeum Krakowa) oraz Dariusz Grochal z okręgu małopolskiego ZHR-u są gośćmi Jacka Bańki w Kulturze na co dzień - porannym programie Radia Kraków Kultura. Od dwóch tygodni można oglądać już pierwszą wystawę w Forcie Jugowice - „Fort Jugowice. Dziedzictwo miejsca”. 30 września wystawa zostanie uzupełniona o eksponaty ściśle połączone z harcerstwem. Czy Centrum będzie łączyło kilka grup? Co ma wspólnego z harcerstwem Fort? Historia miejsca, historia harcerstwa w Krakowie - jak te historie się splatają? Zapraszamy do słuchania podkastu.

Festiwal "Muzyczna Korzkiew"

Festiwal "Muzyczna Korzkiew" już jedenasty rok z rzędu wypełni lukę w kalendarzu wydarzeń poświęconych muzyce klasycznej organizowanych w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. To kameralne przedsięwzięcie organizowane w korzkiewskim kościele Narodzenia św. Jana Chrzciciela w 2023 roku rozpisane zostało na sześć niedzielnych popołudniowych koncertów, w których wystąpią zarówno uznani artyści - by wymienić zaledwie Agatę i Łukasza Długoszów czy Daniela Stabrawę - jak i młodzi muzycy, już laureaci konkursów, ale dopiero rozpoczynający swą karierę. O misji festiwalu i przygotowanym na najbliższe tygodnie programie "Muzycznej Korzkwi" opowiada w Radiu Kraków Kultura Tomasz Sowa, współautor programu festiwalu. Zaprasza Paweł Szczepanik.

Budowniczowie

Jacek Dargiewicz - człowiek mocno związany z Nową Hutą, działa na wielu płaszczyznach, jest m.in. właścicielem Księgarni NOWA, a dziś opowiada Kubie Nizińskiemu w porannym programie Radia Kraków Kultura o kolejnym projekcie. "Budowniczowie" to opowieść o pierwszych mieszkankach i mieszkańcach Nowej Huty. Wystawa, która została zorganizowana na 70-lecie Nowej Huty ma ciąg dalszy. Film - wielkie przedsięwzięcie, poszukiwanie środków, zbiórki, praca, zbieranie materiału, który udało się zgromadzić przed pandemią. Posłuchajcie o efektach pracy wielu ludzi zaangażowanych w tworzenie kolejnej, ważnej opowieści o tym niezwykłym miejscu, którym była i jest Nowa Huta.

Na szczycie Kruczej Skały

Kuba Niziński zabiera nas na wycieczkę do Zamku Rabsztyn. W studiu Radia Kraków Kultura Jacek Sypień i Michał Mączka. "Posłuchajcie, trzeba z tym coś zrobić" - powiedzieli sobie członkowie stowarzyszenia, które chciało zaprosić turystki i turystów do Zamku Rabsztyn. Historia zamku jest - jak to zwykle bywa - fascynująca. Od historii samego budynku przez wspomnienia gości audycji, aż po turystyczne walory zamku - niech ta rozmowa będzie dla Państwa pretekstem do wycieczki.

XIII Krakowskie Miniatury Teatralne

17 lipca w Krakowie rozpoczną się XIII Krakowskie Miniatury Teatralne. O festiwalu w Radiu Kraków Kultura w porannym programie Kultura na co dzień rozmawiali Robert Konatowicz i jego gościni Zofia Gnoińska z Krakowskiego Forum Kultury.

"Inwentaryzacja" Marii Pyrlik - przewrotny projekt site-specific

O kolekcjonowaniu, tworzeniu sztuki i dokumentacji, ale także o gentryfikacji i zmianach w strukturze miast, opowiada wystawa krakowskiej artystki, wykładowczyni ASP Marii Pyrlik. "Inwentaryzacja" to przewrotny projekt site-specific, pokazujący opuszczone krakowskie mieszkanie w jednej z kamienic przy ulicy Dietla. Przez prawie dwie dekady swoją kolekcję sztuki budował w tym miejscu krakowski rzeźbiarz i projektant wystaw - Mateusz Okoński, łącząc elementy Wunderkamery i Kunstkamery. Zmuszony niedawno do opuszczenia wynajmowanej przestrzeni, zaprosił do współpracy artystkę wizualną posługującą się fotografią. Maria Pyrlik zrealizowała w przestrzeni przy Dietla cykl abstrakcyjnych polaroidów. Następnie je powiększyła, nazywając przewrotnie "inwentaryzacją". Zaprasza Justyna Nowicka.

Młoda sztuka rządzi!

Magdalena Ujma - krytyczka, historyczka sztuki, kuratorka związana m.in. z Cricoteką, Maria Ciborowska - spiritus movens wielu nowych wydarzeń w Krakowie, prowadząca Galerię UFO, Agnieszka Jankowska-Marzec - krytyczka, historyczka sztuki, wykładowczyni akademicka pod czujnym okiem Justyny Nowickiej dyskutują o nowej, młodej sztuce. Pretekstem do spotkania jest Art Fair Cracow, czyli targi sztuki współczesnej. Czy młoda, nowa sztuka rządzi? Czy Kraków powinien porównywać się z Warszawą? Czy artystkom i artystom jest potrzebne spotkanie, dyskutowanie pomysłów? Czym jest działanie oddolne w życiu artystycznym?

Galerie, kolektywy, sztuka

Nowe miejsce na kulturalnej mapie Krakowa, nowi kuratorzy, nowa młoda sztuka. W Radiu Kraków Kultura wycieczka na ul. Wrocławską, gdzie po wystawie Wiktorii Kieniksman w Galerii Szaber - jednej z trzech galerii mieszczących się pod tym adresem - oprowadza Justynę Nowicką kuratorka - Weronika Ptak. Głos zabiera również sama artystka. Radiowy spacer kontynuujemy w Galerii Piana za sprawą Michała Sroki. Pod adresem Wrocławska 56 znajdziemy jeszcze autorską galerię Bartka Buczka. Czyje głodne oczy oglądają nową sztukę? Czym zajmują się artyści, co ich łączy? Czy kolektywy są przyszłością sztuki?

24. Festiwal Tańców Dworskich "Cracovia Danza"

Gwiazdy, planety, kosmos a taniec dworski – to temat tegorocznej 24. edycji Festiwalu Tańców Dworskich „Cracovia Danza”, która odbędzie się w dniach 15-23 lipca w Krakowie. Jak zwykle Festiwal organizowany przez Balet Cracovia Danza przyniesie spektakle, pokazy, warsztaty, a także Krakowski Bal Królewski. Oprócz Baletu Cracovia Danza wystąpią: francuski zespół HéliosKine, indyjski zespół z New Delhi Kathak Sanskriti Alaknanda oraz Capella Antiqua Bialostociensis. Poza tym zgodnie z tradycją Rynek Główny zamieniony zostanie w największą salę taneczną w Europie, gdzie wraz z publicznością międzynarodowe grono tancerzy odtańczy wspólnie poloneza. Na wszystkie imprezy Festiwalu wstęp wolny! O tym wydarzeniu, a właściwie wydarzeniach, opowiada Romana Agnel - szefowa zespołu Cracovia Danza. Rozmawia z nią w studiu Radia Kraków Kultura Robert Konatowicz.

Marek Pospieszalski - człowiek, muzyk, instytucja

Jeden wieczór, ale aż trzy koncerty zbudowane wokół... jednego muzyka. To musi być człowiek-instytucja. W istocie, mimo młodego wieku, Marek Pospieszalski jest ewenementem na scenie improwizowanej - obok jazzu z radością wypływa na wody muzyki tradycyjnej, współczesnej czy elektroniki. Nic dziwnego, że Centrum Kultury Dworek Białoprądnicki i radio JAZZKULTURA koncerty w ramach Nocy Jazzu poświęciła właśnie Pospieszalskiemu. Premierowy projekt we współpracy z Radical Polish Ansambl, Malediwy, czyli duet z Qbą Janickim z gościnnym udziałem awangardowej wokalistki Maggie Nicols oraz producentki Ursuli Sereghy, wreszcie wspólny występ z Danielem Szlajndą znanym w muzycznym świecie jako Daniel Drumz. A wszystko to jednego wieczoru. Jak zmieścić tyle inspiracji w trzech koncertowych godzinach opowiada Pawłowi Szczepanikowi Mery Zimny, szefowa JAZZKULTURY.

Program festiwalu Musica Divina

Festiwal Musica Divina ogłasza program na antenie Radia Kraków Kultura! W tym roku organizatorzy skupiają się na przywołaniu tradycji nieszporów, ale - do czego zdążyli nas już przyzwyczaić - nie poprowadzą nas utartymi ścieżkami. Muzyka liturgii kościoła wschodniego, sięganie do niezwykle rzadko wykonywanej muzyki portugalskiej, premierowe programy i zaskakujące artystyczne alianse. Na festiwal Musica Divina - Vespers zaprasza dyrektor artystyczny wydarzenia: Łukasz Serwiński. Rozmawia Paweł Szczepanik.

Bulwar[t] Sztuki

Bulwar[t] Sztuki 2023 to tygiel kulturalnych wydarzeń odbywających się w lipcu w Nowej Hucie. Łącznie pięć weekendów z teatrem, literaturą, dźwiękiem i ciszą. Na bulwar[t]owej scenie zobaczymy nagradzane i doceniane spektakle z programu Teatru Łaźnia Nowa. Na dachu Domu Utopii, podczas cyklu „Widok z dachu świata”, porozmawiamy o literaturze, a Rafał Mazur zaprosi do słuchania Muzyki w Komnatach Ciszy. O Bulwar[t]cie Sztuki rozmawiają Małgorzata Szydłowska, dyrektorka ds Domu Utopii Międzynarodowego Centrum Empatii, kuratorka Bulwar[t]u i Wioletta Gawlik.

Międzynarodowy Konkurs Wiolonczelowy im. K. Pendereckiego

W roku 2023 świat muzyczny obchodzi 90. rocznicę urodzin jednego z największych kompozytorów naszych czasów – Krzysztofa Pendereckiego. Z tej okazji Akademia Muzyczna im. K. Pendereckiego zaprasza na IV Międzynarodowy Konkurs Wiolonczelowy im. Krzysztofa Pendereckiego. Konkurs odbędzie się w dniach 26 listopada - 4 grudnia 2023 roku w Krakowie, ale zgłoszenia uczestnictwa należy wysyłać do 31 sierpnia. W konkursie mogą wziąć udział młodzi wiolonczeliści urodzeni w latach 1993-2007. O korzyściach wynikających z uczestnictwa w konkursach muzycznych rozmawiają prof. Wojciech Widłak, rektor AMKP, prof. Zdzisław Łapiński, kierownik Katedry Wiolonczeli i Kontrabasu AMKP, Agata Grabowiecka, dyrektorka Sinfonietty Cracovii oraz Wioletta Gawlik.

Czy Kraków wciąż inspiruje?

Justyna Nowicka i pytanie jak z Gombrowicza: czy Kraków wciąż inspiruje? Czy wciąż inspiruje pisarki i pisarzy?Gościem RKK był prof. Krzysztof Zajas - pisarz, tłumacz, literaturoznawca, wykładowca UJ, przewodniczący jury Krakowskiej Książki Miesiąca. Prof. Zajas rekomenduje lektury na lato, opowiada, czym może być "krakowskość" jako literacka kategoria. Rozmawiamy o książkach nagrodzonych tytułem Krakowskiej Książki Miesiąca w pierwszej połowie 2023 roku. Gość Kultury na co dzień opowie także o swoich najnowszych książkach, które ukażą się już jesienią - w wydawnictwach Universitas i Marginesy.

"Włodzimierz Tetmajer. Siła barw i temperamentu"

"Włodzimierz Tetmajer to postać niezwykła - malarz, projektant, dekorator, literat, działacz społecznyi polityczny, ale także wielka osobowość Krakowa, dusza każdego towarzystwa i każdej krakowskiej biesiady, upamiętniona w wielu anegdotach, nieśmiertelna z powodu wizji Stanisława Wyspiańskiego, który uczynił go Gospodarzem w swoim dramacie „Wesele”. Trudno powiedzieć, aby był to twórca nieznany (choć myli się go czasem z bratem Kazimierzem), jest jednak artystą wciąż nie odkrytym. Przez krytyków sztuki został zaszufladkowany w panteonie sław okresu Młodej Polski gdzieś w „środku stawki”. Jednak od wielu lat jest naszym odkryciem, a Muzeum Krakowa od ponad dekady konsekwentnie buduje kolekcję jego dzieł." - tak o artyście pisze dr Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Krakowa. Justyna Nowicka zaprosiła do studia Radia Kraków Kultura kuratorkę wystawy "Włodzimierz Tetmajer. Siła barw i temperamentu", którą możemy oglądać w Pałacu Krzysztofory, Martę Marek. Czy Tetmajer był feministą? Zapraszamy do wysłuchania podkastu.

Biblioteka na lato

Jacek Bańka w porannym programie Radia Kraków Kultura - Kultura na co dzień - rozmawia z Jerzym Woźniakiewiczem, dyrektorem Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie z siedzibą przy ul. Rajskiej. Nowe inwestycje, otwarcie Zielonej Czytelni (już 30 sierpnia o godz. 11.00), połączonej z równie zieloną przestrzenią Parku Szymborskiej. Do tego nowe punkty informacji. Dyrektor zaprasza również do podróży z Lotną Czytelnią, która w tym roku wybierze się na wycieczkę po Małopolsce wraz z Festiwalem Smaku. Posłuchajcie o wakacyjnych planach Biblioteki w podkaście.

21. Letnia Szkoła Wyszehradzka | Przyszłość

Prof. Dominika Kasprowicz - szefowa Instytutu Kultury Willi Decjusza oraz Aleksandra Szymańska-Niekłań - kierowniczka Platformy Dialogu Międzykulturowego opowiadają Jackowi Bańce o 21. Letniej Szkole Wyszechradzkiej. "Nasz plan jest skromny (...), gdyż pochylamy się nad jednym tematem. W tym roku pytamy o prawa człowieka." - mówi w rozmowie prof. Kasprowicz.

Etno Kraków / Rozstaje

Dwadzieścia pięć lat istnienia festiwalu Etno Kraków / Rozstaje to, rzecz jasna, przyczynek do postawienia cezury. O tym, co wydarzenie przyniosło polskiej scenie muzyki tradycyjnej i etno-folkowej, o głębokich zmianach, jakie zaszły w środowisku, wreszcie o filozofii, budowaniu społeczności i komunikacji z odbiorcami. Ale nade wszystko o tym, czego możemy spodziewać się w tym roku, przy okazji jubileuszowej odsłony festiwalu Etno Kraków / Rostaje, opowiadają w Radiu Kraków Kultura Jan Słowiński, dyrektor artystyczny wydarzenia i odpowiedzialna za kontakty z mediami Katarzyna Śmigielska. Zaprasza Paweł Szczepanik.

WODA. Historia pewnego porwania

Doszło do porwania - w styczniu 2020 roku w meksykańskim stanie Michoacán zaginął Homero González, strażnik sanktuarium motyli. Szymon Opryszek rusza tropem ostatnich śladów zostawionych przez ofiarę. Jego dochodzenie odkrywa pajęczynę lokalnych i globalnych powiązań: kartele narkotykowe, skorumpowani politycy, międzynarodowe koncerny, a także… my, zajadający się awokado zadowoleni konsumenci. I choć szuka zaginionego społecznika, wszędzie, gdzie przyłoży ucho, słyszy tylko szum wody. Co łączy motyle monarchiczne z plantacjami awokado? Jaki jest związek między krzykiem jodeł a technologicznymi gigantami, takimi jak Google czy Meta? I dlaczego wydarzenia w Iraku wpływają na to, co dzieje się na granicy polsko-białoruskiej? Gościem Radia Kraków Kultura był Szymon Opryszek. Rozmawiał Kuba Niziński.

Muzeum Tatrzańskie - dziś i jutro

Wielkie gratulacje! Muzeum Tatrzańskie kilka dni temu otrzymało nagrodę "Giganci Kultury 2023" w kategorii "Przestrzeń Kultury". "Chcemy, aby Muzeum Tatrzańskie było jeszcze bardziej przyjazne i nowoczesne oraz, co najważniejsze, aby każdy z odwiedzających opuszczał nasze progi pełen pozytywnych wrażeń." - mówi Michał Murzyn, dyrektor Muzeum Tatrzańskiego. Rozmawia Kuba Niziński.

Muzyczny podróżnik z Lewantu odc. 4

Robert Konatowicz zaprasza na kolejny odcinek cyklu spotkań ''Muzyczny podróżnik z Lewantu". Gość muzyczny, artysta, człowiek - orkiestra rodem z Damaszku: Wassim Ibrahim - kompozytor i założyciel Chóru w Kontakcie - odwiedza nasze studio wraz z niezwykłym instrumentem. Oud, czyli arabska lutnia, pochodzi z Persji i jeszcze w średniowieczu została z powodzeniem przyswojona przez kulturę europejską. Czy da się na tym instrumencie zagrać arię z "Wariacji Goldbergowskich"? Proszę sprawdzić. A przy okazji pojawia się temat muzyki Johanna Sebastiana Bacha z perspektywy Lewantu. Rozmawia Robert Konatowicz.

Wystawa "Matejko. Malarz i historia"

'Jan Matejko (1838–1893), o czym wiedzą nawet dzieci, był najwybitniejszym malarzem doby historyzmu, miłośnikiem zabytków i kolekcjonerem. Ponad 300 obiektów – m.in. obrazów, szkiców, rysunków, fotografii, dokumentów, medali i strojów – prezentuje wystawa „Matejko. Malarz i historia” w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie. „Matejko chciał malować obrazy o polskich dziejach, które zarazem będą «utworami artystycznymi». Pragnął być «artystycznym dziejopisem». Czy potrafił skutecznie ująć fakty historyczne w formę artystyczną?” – to podstawowe pytanie, jakie stawia kurator wystawy dr hab. Michał Haake, prof. UAM. Odpowiedź każdy musi znaleźć samodzielnie. Podpowiedzią jest układ ekspozycji, podzielonej na tematy: „Cóż po malarzu w czasie marnym?”, „Młody Matejko”, „Narodziny artystycznego dziejopisa”, „Obrazowanie historii”, W Europie Środkowo-Wschodniej, czyli gdzie?”, „Rzeczpospolita, ale czyja”, „Cywilizacja, ale jaka?”.' - czytamy w nocie o wystawie. Justyna Nowicka w porannej audycji RKK "Kultura na co dzień" rozmawia z prof. Andrzejem Szczerskim - dyrektorem instytucji.

Japonia w Kamienicy Szołayskich

„Tradycja japońskiego ubioru. Formy i przemiany od około 1900 roku do lat 60” to wystawa w Kamienicy Szołayskich Muzeum Narodowego w Krakowie, na którą zapraszamy, zwłaszcza, że możemy ją oglądać tylko do najbliższej niedzieli, tj. 2 lipca. Ekspozycja jest pierwszą z trzech odsłon cyklu zatytułowanego „Japonia u progu nowoczesności. Design i wzornictwo ubiorów na przykładzie darów współczesnych w Muzeum Narodowym w Krakowie”. Cykl przybliża klasyczne japońskie stroje oraz motywy charakterystyczne dla wschodniej tradycji. We wnętrzach Kamienicy Szołayskich możemy oglądać około stu szat i elementów japońskiego stroju, w tym m.in stuletnie kimona. "Jesteśmy dumni, że do naszej kolekcji wciąż trafiają nowe dzieła" - mówi kuratorka wystawy Beata Romanowicz, z którą rozmawia Justyna Nowicka.

OKNOPLAST FOR ART

W Kulturze na co dzień Justyna Nowicka rozmawia z Delfiną Jałowik - kierowniczką Działu sztuki MOCAK-u. Czerwcowe otwarcie to trzy nowe ekspozycje. Szczególnie jedna zwraca uwagę, gdyż jest wystawą pokonkursową. Jury w składzie: przewodnicząca komisji Anda Rottenberg, prof. dr hab. Andrzej Bednarczyk, Maria Anna Potocka i Andrzej Starmach, wyłoniło zwycięzców pierwszej edycji międzynarodowego konkursu dla artystów OKNOPLAST FOR ART, organizowanego wspólnie z Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK. "Konkurs musi funkcjonować, mieć regularność. To praca na prestiż" - mówi gościni audycji. O kulisach konkursu posłuchacie w podkaście.

"Łysa śpiewaczka" w Teatrze Praska 52

Jakub Baran - opiekun naczelny i artystyczny w Teatrze Praska 52 oraz Kuba Wierzejski - aktor opowiadają Jackowi Bańce w porannym programie Radia Kraków Kultura "Kultura na co dzień" o premierze spektaklu "Łysa śpiewaczka". O tej klasycznej sztuce Eugène’a Ionesco najlepiej piszą twórcy: "Autor „Łysej śpiewaczki” odczuwa złośliwą przyjemność z obnażania pustoty dialogów, która sprawia, że świat przedstawiony wypełnia „nonsens” i rozmontowane relacje międzyludzkie. Tutaj króluje paradoks i bezsens – choć komunikacja zajmuje w nim całą przestrzeń, to de facto nie mówi się już o niczym istotnym. Czyż nie przypomina to i naszej rzeczywistości?". O spektaklu i planach Teatru posłuchają Państwo w podkaście.

RUAH | Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie

Festiwal Kultury Żydowskiej domyka cykl żywiołów, by w tym roku podjąć wątek "ruah", powietrza. Nieustanny ruch i zmienność to także aspekty, które bezpośrednio wiążą się z rozwojem żydowskiej muzyki, która - mimo że osadzona w tradycji - czerpie soki z niezliczonej liczby ośrodków, z którymi związane były diaspory i podlega permanentnej ewolucji. O muzycznym "tu i teraz", ale od ponad trzech dekad kuszącym egzotyką i tęsknotą za minionym światem opowiada w Radia Kraków Kultura Ula Nowak, kuratorka wydarzeń FKŻ.

All that ja... MUSICAL!

"Jedno jest pewne - musical żyje i ma się dobrze" - tymi słowami puentują odautorskie słowo wstępu twórcy książki "Ten cały musical". I rzeczywiście - lektura wydawnictwa opublikowanego nakladem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego daje dobitne świadectwo, że ten nurt muzycznego teatru to nie tylko potężny przemysł, zapadające w pamięć piosenki czy powszechna rozpoznawalność najpopularniejszych tytułów, ale nade wszystko nieustanny dialog z rzeczywistością - społeczną, polityczną, kulturową. Trzech entuzjastów musicalu - redaktor Radia Kraków i Radia Kraków Kultura Mateusz Borkowski oraz Jacek Mikołajczyk i Marcin Zawada ze swadą, znawstwem, ale i przymrużeniem oka opowiadają historię gatunku, przybliżają największych twórców (także polskich!) oraz opowiadają o swoich ulubionych tytułach. O tym wszystkim rozmawiają w Radiu Kraków Kultura Paweł Szczepanik i jego gość - Mateusz Borkowski.

Romuald Twardowski w Małych monografiach

"Małe monografie" - to znakomita seria PWM. Robert Konatowicz zaprasza na rozmowę z Mateuszem Ciupką -autorem świeżo wydanej książki, poświeconej sylwetce Romualda Twardowskiego.

Noc Świętojańska dawniej i dziś

Przed nami wigilia św. Jana, czyli Noc Świętojańska. Dawniej wierzono, że to noc pełna czarów, magii, dziwów i miłości. Nad wodą i na wzgórzach palono ogniska, tańczono przy nich, zbierano zioła, które nabierały cudownych właściwości, wróżono, przepowiadano sobie przyszłość, wypędzano złe demony. Zażywano także rytualnych kąpieli, które miały zapewnić płodność i powodzenie. Te zwyczaje, w większości, przestały mieć znaczenie, a współcześnie świętujemy Wianki w nieco inny sposób. O łączeniu tradycji z nowoczesnością opowiadają Monika Dudek, etnolożka, dyrektorka Muzeum Etnograficznego, Katarzyna Jakubowiak, rzeczniczka prasowa Krakowskiego Biura Festiwalowego oraz Michael Łyczek, dyrektor programowy KBF-u. Zaprasza Wioletta Gawlik.

Tynieckie Recitale Organowe

Zbliża się 49. edycja Tynieckich Recitali Organowych. Na stronie internetowej Centrum Kultury Podgórza, organizatora Festiwalu, czytamy: "Najwspanialsze utwory muzyki klasycznej, najwybitniejsi polscy wirtuozi organów i magia liczącego kilkaset lat Opactwa Benedyktynów w Tyńcu. Połączenie tych trzech elementów sprawia, że Tynieckie Recitale Organowe koniecznie należy wpisać do wakacyjnego kalendarza." O wyjątkowości Festiwalu opowiadają Joanna Pieczonka z Działu Marketingu i PR CKP oraz Przemysław Walaszczyk, rzecznik prasowy CKP. Rozmawia z nimi Wioletta Gawlik.

Symfonia drgających strun

Grupa Cracow Singers wraca do Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie, by przypomnieć nam, że wszechświat to symfonia drgających strun - także głosowych. 25 czerwca o 19:00 ząspiewają, z towarzyszeniem Katarzyny Zabielskiej grającej na harfie, w programie "Ad astra". Robert Konatowicz rozmawia z Katarzyną Freiwald i Karolem Kuszem.

"Pewnego długiego dnia" na deskach Narodowego Starego Teatru

Już w najbliższy piątek ostatnia premiera tego sezonu w Narodowym Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. Belgijski reżyser - Luk Perseval - sięga po tekst Eugene’a O’Neilla z 1941 pt. „Long Day’s Journey into Night”. Ta autobiograficzna sztuka staje się punktem wyjścia do rozważań o uzależnieniu, a to - według reżysera - jest powodem, dla którego to dzieło jest uniwersalne i wciąż aktualne. Sam twórca opowiada o tym Justynie Nowickiej w Kulturze na co dzień. Równie ważna w teatrze jest też metoda pracy reżysera, jak zauważa Justyna Nowicka - niezwykle ważna w kontekście ostatniej dyskusji wokół odwołania spektaklu Krystiana Lupy w genewskim teatrze - dlatego do dyskusji o premierze zostali zaproszeni również aktorzy: Małgorzata Zawadzka i Roman Gancarczyk. Jeśli teatr, to kulisy, a co za nimi? O tym opowiada inspicjentka Teatru Starego - Katarzyna Gaweł.

FestivALT

"FestivALT to działający w Polsce międzynarodowy kolektyw złożony z żydowskich artystów(-ek) i aktywistów(-ek), dla których centralnym punktem odniesienia są współczesne kwestie żydowskie w Polsce. Działają na przecięciu sztuki i aktywizmu, rzucając wyzwanie stereotypom i promując nowe sposoby myślenia. Hasłem tegorocznej edycji FestivALTu jest „Dojkajt” – słowo w języku jidysz, które można przetłumaczyć jako „tuteczność” albo „tu i teraz”." - czytamy na stronie organizatora, ale też możemy usłyszeć w rozmowie z gośćmi Justyny Nowickiej w porannym programie Radia Kraków Kultura - Kultura na co dzień. W programie rozmawiają: Magdalena Rubenfeld Koralewska - współinicjatorka i współdyrektorka wydarzenia FestivALT, Dominika Knapik - reżyserka, choreografka, której performans taneczny "Valeska Valeska Valeska Valeska" będzie miał premierę w trakcie festiwalu, Natan Kryszk - rzeźbiarz, saksofonista i kompozytor zaangażowany w selekcję tegorocznej odsłony FestivALTu oraz Jakub Skrzypczak, który otworzy 7. edycję festiwalu wernisażem jego wystawy "Pani Loda".

Nowa sztuka miłości

Po raz kolejny redakcja Miesięcznika ZNAK sięga po tematy uniwersalne dla społeczeństwa. Mówi się, że o miłości napisano i powiedziano już wszystko. Czy zatem potrzebujemy nowego spojrzenia na to największe z uczuć? Czy miłość - jako potrzeba kochania i bycia kochanym - zmieniła się w XXI wieku? Czy portale randkowe sprawiły, że otworzyliśmy się na nowe możliwości poznania, czy spowodowały, że patrzymy na potencjalnego partnera/partnerkę jak na przedmiot, a zasoby aplikacji - jak na asortyment, z którego wybieramy do woli? Jacek Bańka w rozmowie z przedstawicielką periodyku - Martyną Słowik - zastanawia się nad miłością.

Nikt tak nie pisał o Wiśle

Nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się niezwykła książka. "Wisła. Biografia rzeki" prof. Andrzeja Chwalby to wciągający tekst o rzece, której losy nadają się na... film. Ta szczególna biografia - jak obiecuje wydawca - zachwyci nie tylko fanów historii, ale też fascynatów sztuki, literatury, przyrody. Czy książka o Wiśle może być opowieścią o kobiecie? O biografii królowej polskich rzek Jacek Bańka rozmawia z autorem.

NH Fest | Nowohucki Festiwal Sztuki

Zbigniew Grzyb - dyrektor Nowohuckiego Centrum Kultury, Marta Wołowiec - choreografka, tancerka i Joanna Gościej-Lewińska - założycielka Galerii CENTRUM i główna kuratorka wystaw NCK opowiadali Jackowi Bańce w Kulturze na co dzień o wakacyjnych planach NCK-u. Wielka kumulacja, tygiel wydarzeń pełnych sztuki - szeroko pojętej - doskonały mariaż sztuk wizualnych, ruchu czy muzyki. Wakacje to wyjście w plener, to radość, to uczestnictwo w różnorodnych zajęciach i warsztatach. Przed nami m.in. Krakowski Festiwal Tańca, Krakowskie Miniatury Teatralne, wydarzenia na Scenie Letniej.

Zakończenie sezonu? Przecież wciąż się dzieje!

Sinfonietta Cracovia kończy sezon. Czerwcowy koncert to swoiste résumé ostatniego roku działalności orkiestry - program bowiem łączy muzykę najnowszą, twórczość kompozytora muzyki filmowej, jak i XIX-wieczną klasykę. Ale tak samo, jak oblicz Sinfonietty jest więcej, tak zakończenie sezonu okazuje się tylko symboliczne - krakowską orkiestrę będziemy spotykać także w wakacje. O nowych ścieżkach, eksperymentach repertuarowych, tym, co już za nami, ale i perspektywach na przyszłość opowiada w Radiu Kraków Kultura Katarzyna Tomala-Jedynak, pierwsza dyrygentka i dyrektorka artystyczna Sinfonietty Cracovii. Zaprasza Paweł Szczepanik.

Sztuka i sport

Dziś w Radiu Kraków Kultura Kuba Niziński zapraszał na ostatnie dni wystawy końcoworocznej studentów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W rozmowie z rektorem ASP - prof. Andrzejem Bednarczykiem - pytał również o sport w sztuce - czy to bliskie sobie dyscypliny? Według gościa Kultury na co dzień: tak! Posłuchajcie rozmowy o przyszłości polskiej sztuki.

Igrzyska Europejskie Kraków-Małopolska 2023

Prawa do transmisji zawodów wykupiły stacje telewizyjne z 50 krajów całego świata, a lista wciąż nie jest zamknięta. Imprezę będzie można zobaczyć nie tylko w krajach europejskich, ale też w Ameryce Południowej i Azji. 21 czerwca rozpoczną się Igrzyska Europejskie Kraków-Małopolska 2023. Czy Igrzyska będą szansą na promocję Polski i regionu? Gościem Kuby Nizińskiego był prezes Małopolskiej Organizacji Turystycznej - Grzegorz Biedroń i rzecznik prasowy Igrzysk Europejskich 2023 - Dawid Gleń.

Royal Opera Festival

Wkrótce rozpocznie się piąta edycja Royal Opera Festival – wielkiego święta włoskiego geniusza stylu belcanto - Gioacchina Rossiniego - którego twórczość stanowi najistotniejsze źródło inspiracji dla organizatorów tego wydarzenia. Tegoroczny festiwal odbywa się w terminie od 16 czerwca do 9 lipca 2023 roku – głównie w siedzibie Filharmonii Krakowskiej, ale również w Wadowicach. Royal Opera Festival to także spotkanie z gwiazdami stylu belcanto, takimi jak sopranistki Serena Farnocchia, Camilla Carol Farias i Francesca Pusceddu, śpiewające kontraltem Teresa Iervolino i Diana Haller, tenorzy Michele Angelini, Francesco Lucii, Cesar Cortes czy Hyunduk Kim. I jeszcze John Chest, Roberto Maietta i Emmanuel Franco (baryton), a także śpiewający basem Francesco Bossi, Fabio Capitanucci oraz Shi Zong. Wśród występujących artystów znajdują się także śpiewacy znani dobrze krakowskiej publiczności – sopranistka Katarzyna Guran, Bartłomiej Chorąży (tenor) oraz baryton Patryk Wyborski. Po raz drugi w historii festiwalu, w ramach imprez towarzyszących, odbywać się będzie Akademia Belcanto, czyli warsztaty mistrzowskie dla młodych śpiewaków, którzy będą mieli okazję nie tylko uczyć się pod okiem znakomitych artystów, ale i wspólnie z nimi wystąpić w na estradzie Filharmonii. Na początek – Signior Bruschino Rossiniego w wersji półscenicznej (reż. Jochen Schoenleber) – już w najbliższy piątek, 16 czerwca 2023 roku o godz. 19.30 i w sobotę 17 czerwca o godz. 18.00 w Filharmonii Krakowskiej. Na Festiwal zaprasza dyrektor Filharmonii Krakowskiej - Mateusz Prendota. Rozmawia Robert Konatowicz.

Ktoś, nie coś

Festiwal "Ktoś, nie coś" zawiera w sobie cztery hasła, o których w rozmowie z Justyną Nowicką mówi inicjatorka wydarzenia naturocentrycznego Ewa Mańkowska: piękno, wstyd, misja i edukacja. Spotkania w ramach krakowskiego wydarzenia już w najbliższy weekend w progach Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. "Natura ze swej natury jest piękna" - mówi gościni, odsłaniając i poszerzając kolejne tematy, tytuły, kryjące się za organizacją festiwalu. O tym czy zmiany są trudne, o poczuciu wstydu, edukacji - tak ważnej, kiedy podejmujemy trudne tematy. "Festiwal „Ktoś, nie coś” jest to pionierskie wydarzenie w Polsce, to idea, w której ludzką zachłanność konfrontujemy z czymś więcej niż jedynie konsekwencjami działań człowieka w naturze. Spróbujemy bowiem pokazać relacje ludzi z naturą – nie tylko „dziką”, lecz także tą najbliższą, choćby ze zwierzętami domowymi i hodowlanymi. Chcemy zwiększać świadomość ekologiczną i eksplorować prawdziwą „naturę natury” oraz miejsce człowieka w niej." Zapraszamy do słuchania i uczestnictwa w zaplanowanych wydarzeniach.

"Leksykon architektów i budowniczych pochodzenia żydowskiego w Krakowie w latach 1868–1939"

"To jest książka mojego życia" - mówi w rozmowie z Justyną Nowicką Barbara Zbroja - polska historyczka sztuki, badaczka dziejów polskich Żydów, absolwentka Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jak przyznaje autorka, jej zainteresowania Kazimierzem oraz kulturą żydowską rozpoczęło się już, kiedy miała trzynaście lat. Czy zatem ta książka powstawała tak długo? Gromadzenie materiałów, zgłębianie tematów, bohaterowie, którzy już odeszli oraz pamięć - jako element wykraczający poza rozmowę o architektach i budowniczych, których widzimy w tytule publikacji.

60 lat Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

Świętowanie obchodów 60-lecia MLP w Krakowie potrwają od 15 do 18 czerwca. Jacek Bańka w porannym programie Radia Kraków Kultura - Kultura na co dzień - pyta dyrektora Muzeum, Tomasza Koseckiego, o przeszłość i przyszłość tej instytucji. O punktach zwrotnych w funkcjonowaniu Muzeum, poczynając od samego założenia instytucji, przez przemiany w latach 90., aż po nowy budynek. Gość audycji podkreśla, że Muzeum wciąż chce i musi się rozwijać, dlatego plany na kolejne dziesięć lat, o których opowiada, są imponujące. Zapraszamy do słuchania podkastu i, oczywiście, zapraszamy do świętowania.

Biblioteka - instytucja, która jest wszystkim potrzebna

Jacek Bańka w Kulturze na co dzień - porannym programie Radia Kraków Kultura - rozmawiał z przedstawicielami Biblioteki Kraków: Agnieszką Staniszewską-Mól - dyrektorką instytucji oraz Piotrem Wasilewskim - rzecznikiem biblioteki. "Chcemy zbudować wizerunek biblioteki, jako instytucji, która jest wszystkim potrzebna, która gromadzi książki dla każdego, o różnych zainteresowaniach." - mówił w audycji Piotr Wasilewski. Goście podkreślili, że padł rekord: 17 tysięcy nowych czytelników zapisało się do Biblioteki Kraków, a to oznacza, że to miejsce jest potrzebne.

Nieustanny głód sztuki

Kontratenor w repertuarze klasycystycznym? W Mozarcie?! To oburzenie jest tylko udawane, bowiem dla Franca Fagiolego nie ma repertuaru niemożliwego. A z rozmowy z Marzeną Lubaszką z Capelli Cracoviensis możemy dowiedzieć się, że Mozart zawsze był marzeniem śpiewaka, a najchętniej zrealizuje je z krakowską orkiestrą przy okazji festiwalu Opera Rara. To jednakże nie wszystkie wątki, które pojawiły się w Radiu Kraków Kultura - bowiem Capella należy do bytów niespokojnych i nienasyconych. Ale czy nie na nieustannym głodzie sztuki opiera się rozwój?

Interakcje

Jedną z najmocniejszych i najbardziej nieprzyjemnych scen w filmie "Tár" jest dyskusja, która dotyczy inkluzywności w muzyce. Pretekstem do niej jest utwór islandzkiej kompozytorki Anny Thorvaldsdottir zatytułowany "RÓ". I to od niego rozpocznie swoje drugie w 2023 roku Interakcje Spółdzielnia Muzyczna. Tym razem krakowski zespół będzie badał relacje natury, przestrzeni i dźwięku. Stworzy w Cricotece przestrzeń łagodną i sprzyjającą, choć użyje do tego - jak zawsze w swych koncertach - eksperymentu. Do współdzielenia przyjemności z eksplorowania dźwiękowych krajobrazów zapraszają w Radiu Kraków Kultura Tomasz Sowa i Jakub Gucik.

Czarna sztuka

Z okazji przypadającej w tym roku 550. rocznicy pierwszego druku nad Wisłą 10 i 11 czerwca w Pałacu Potockich odbędą się bezpłatne, edukacyjne warsztaty, w czasie których uczestniczki i uczestnicy poznają dzieje wynalazku Gutenberga. Warsztaty poprowadzi Tadeusz Grajpel - humanista, znawca dawnych technologii i rzemiosł związanych z dziejami książki, dokumentu i drzeworytu, który od wielu lat prowadzi Pracownię Badań i Edukacji Historycznej. O czarnej sztuce, z prowadzącym warsztaty, rozmawia Wioletta Gawlik.

Mikołaj Kopernik- odnowiciel astronomii

Rok 2023 został ustanowiony przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej Rokiem Mikołaja Kopernika. W tym czasie przypadają trzy ważne rocznice związane z wybitnym astronomem – 550. rocznica urodzin, 480. rocznica śmierci, a także 480. rocznica pierwszego wydania jego dzieła De revolutionibus orbium coelestium. Biblioteka Jagiellońska wpisuje się w obchody i zaprasza na wystawę "Mikołaj Kopernik, odnowiciel astronomii", którą można odlądać do 30 czerwca. Jakiego Kopernika kuratorzy chcą pokazać odbiorcom? Odpowiadają: Małgorzata Kusak - kuratorka wystawy, dr hab. Wojciech Świeboda - z Sekcji Rękopisów BJ i Adam Szczepaniec - z Sekcji Starych Druków BJ, współautorzy wystawy. Rozmawia Wioletta Gawlik.

"Czarodziejski flet" w Kinie Kijów

W Krakowie mamy ''światowe okoliczności przyrody'' - możemy pójść do Kijowa na transmisję z Nowego Jorku. Do Kina Kijów, które od kilkunastu lat zaprasza nas na transmisje spektakli z legendarnej nowojorskiej Metropolitan Opera. Robert Konatowicz zaprasza na ostatnią transmisję w tym sezonie (11 czerwca o 18:55) - nową realizację niezwykłej baśni muzycznej, czyli "Czarodziejskiego fletu", ostatniego dzieła scenicznego Mozarta. Posłuchajcie też o tym, jak Nathalie Stutzmann, francuska dyrygentka, która prowadzi nową premierę Metropolitan Opera, doprowadziła do małego skandalu w Nowym Jorku, a może bardziej burzy w szklance wody. "Czarodziejski flet" jest pełen zagadek, a na końcu naszego podcastu znajduje się zagadka - można wygrać zaproszenie na niedzielne spotkanie z arcydziełem Mozarta w kinie Kijów.

Art Brut. Sztuka poza instytucją, sztuka wykluczonych

We wrześniu Kino Kijów wspólnie z Akademią Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie i Szpitalem Klinicznym im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie oraz Małopolskimi Parkami Przemysłowymi zaplanowało wydarzenie popularyzujące Art brut pacjentów szpitala. Ale Art brut ma znacznie dłuższą historię. Goście Kultury na co dzień: prof. Andrzej Bednarczyk - Rektor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, Miłosz Horodyski - przedstawiciel ASP oraz Kina Kijów, Maciej Bóbr - historyk sztuki, rzecznik prasowy Szpitala im. Babińskiego - opowiadają o historii pojęcia wędrując przez świat sztuki osób wykluczonych, ale zwracając uwagę na cele współpracy: zmianę myślenia, zniwelowanie tendencji do stygmatyzowania, wywołanie wciąż bardzo potrzebnej dyskusji o chorobach psychicznych w Polsce. Rozmawia Georgina Gryboś.

Otwarte Wydarzenie o Pisaniu

Marta Marecka, Aleksandra Lipczak i Marta Urbaniak-Piotrowska - były gościniami Georginy Gryboś w audycji Kultura na co dzień. Czy przygotowanie do pisarskiego debiutu musi wiązać się z popełnianiem błędów, odrzuceniem maszynopisu i utratą marzeń o zostaniu pisarzem/pisarką? Pisarska banda, Szkoła pisania KMLU łączą siły, aby odpowiedzieć na najbardziej męczące przyszłych debiutantów pytania. W ramach Otwartego wydarzenia o Pisaniu, które wystartuje się 10 czerwca o godz. 17.00 w Pałacu Potockich organizatorki zapowiadają rozmowy z redaktorkami, przedstawicielkami wydawnictw, byłymi już debiutantkami oraz tymi, którzy debiut właśnie przeżywają. O potrzebie wymiany doświadczeń i wskazywaniu odpowiednich kierunków; wiedzy z zakresu prawa autorskiego, ale też ważnej i wciąż niedocenianej pracy redaktorek i redaktorów gościnie opowiedziały Georginie Gryboś.

Akcja: LATO | Centrum Kultury Podgórza

Joanna Pieczonka i Przemysław Walaszczyk opowiedzieli Jackowi Bańce, w Kulturze na co dzień, czego możemy się spodziewać w wiosenno-wakacyjnym czasie w Podgórzu. Dwie nowe filie mają przed sobą pierwsze działania, zatem warto przyjrzeć się również ofercie w Forcie Borek oraz w Domu Kultury w Swoszowicach. Przede wszystkim różnorodność oraz lokalność - bez względu na wiek. Przed nami m.in. "Kino pod chmurką" w Parku Dębnickim czy Tynieckie Recitale Organowe. Czy warto otwierać nowe, kulturalne miejsca? Joanna Pieczonka nie ma wątpliwości: "Oczywiście, że warto!".

"Ludowy antyklerykalizm"

Jacek Bańka w Kulturze na co dzień - porannym programie Radia Kraków Kultura - rozmawia z prof. Michałem Rauszerem, kulturoznawcą i etnografem z Uniwersytetu Warszawskiego, którego książka "Ludowy antyklerykalizm. Nieopowiedziana historia" ukazała się nakładem Wydawnictwa Znak. "Ludzie w Polsce są religijni (...), ale to nie oznacza, że zrobią wszystko, co ksiądz nakaże." - mówił w dzisiejszej rozmowie Rauszer. Zapraszamy do wysłuchania podkastu.

"Stary"

Jednym z wydarzeń zakończonego właśnie Krakowskiego Festiwalu Filmowego był filmowy portret Narodowego Starego Teatru. "Stary" to film Magdy Hueckel i Tomasza Śliwińskiego, twórców nominowanych kilka lat temu do Oscara za krótkometrażowy dokument „Nasza klątwa”. Gościnią Radia Kraków Kultura była Magda Hueckel - artystka wizualna, scenografka, autorka scenariuszy, fotografka teatralna. Jej prace wystawiane były na kilkudziesięciu wystawach w kraju i na świecie (m.in. w Tate Britain w Londynie), znajdują się w kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu i licznych kolekcjach prywatnych. Jest również autorką książek „Anima. Obrazy z Afryki” oraz HUECKEL/TEATR”. Absolwentka ASP w Gdańsku, doktorantka UP w Krakowie, stypendystka MKiDN oraz Miasta Sopot, laureatka nagrody Sopocka Muza dla Młodych Twórców. W filmie pt. "Stary" kamera podąża korytarzami budynku, prowadzi nas przez niedostępne dla widzów miejsca za kulisami. Spotykamy prawdziwe i legendarne postaci związane z narodową sceną, a są wśród nich m.in Konrad Swinarski, Anna Polony, Jerzy Trela, Anna Dymna, Dorota Segda, Krystian Lupa. Z artystką rozmawia Justyna Nowicka.

FON

Świeczniki, kubki, lichtarze, chochle, jagiellońskie numizmaty, a także portmonetki i torebki balowe – w sumie 113 zabytków wybranych z 2,5 tonowego zbioru srebra pochodzącego z Funduszu Obrony Narodowej. Zbiór niesie ze sobą silny ładunek emocjonalny. Zabytki pochodzą bowiem z historycznej, dobrowolnej i masowej składki społecznej, która wesprzeć miała dozbrojenie armii w obliczu zagrożenia państwa polskiego przez hitlerowskie Niemcy. Polacy masowo oddawali na ten cel nie tylko wyroby ze srebra, ale także gotówkę, nieruchomości, kosztowności ze złota, a także zboże i zwierzęta. Pokaz sreber zostanie wzbogacony o kilka dawno nie eksponowanych dzieł ze zbiorów wawelskich. Zobaczymy chorągiew państwową, którą nakryta była trumna marszałka Piłsudskiego w 1935 roku, a także świeczniki, kilim oraz zjawiskowy stół-gablotę wykonaną na Wystawę Światową w Nowym Jorku w 1939 roku. Z Justyną Nowicką rozmawiają: Dariusz Nowacki i Aneta Giebuta - muzealnicy i kuratorzy.

"Beton, mama, beton"

"Zaczęłam fotografować z takiego wkurzenia, że beton mi zabierają" - mówi w rozmowie z Kubą Nizińskim w Radiu Kraków Kultura w audycji Kultura na co dzień - fotografka, wykładowczyni, Katarzyna Laskus-Stwora. Ten sam kadr, tryliardy zdjęć - jak mówi autorka - bez względu na pogodę, nastrój, warunki. "Beton, mama, beton" to zapis zmian Alei Róż. O tym architektoniczno-fotograficznym projekcie posłuchacie w podkaście.

Nowohuckie Centrum Kultury: plany, marzenia, działania

Zbigniew Grzyb - dyrektor Nowohuckiego Centrum Kultury - podsumowuje, patrzy w przyszłość i już wie, że wiele imprez plenerowych znajdzie nowe miejsce przed NCK. Kino letnie, stand up, potańcówka, dostęp do łąk, odkopane schody i pszczoły, które z dachu Centrum zlatują wprost na łąki - można się rozmarzyć. O to, co jeszcze w Nowej Hucie pyta Jakub Niziński.

Bogini tonów - Szymanowska

Maria Janion pisała: „Szymanowska była prawnuczką Eliszy Szora z Rohatyna, oraz wnuczką Salomona Ben Elisza, zwanego Szlomą z Rohatyna; jej mąż, a ojciec Celiny, Józef Szymanowski, wywodził się również z rodziny frankistowskiej. Mateusz Mises określa rodzoną siostrę Celiny, Helenę Malewską, jako stuprocentową Żydówkę, po mieczu i po kądzieli”. Maria Szymanowska to niezwykła, i niezwykle ważna w naszej kulturze, postać. Jej żywiołem były podróże muzyczne po Europie: najpierw podbiła Wschód, a w 1823 roku wybrała się (z fortepianem!) na podbój Zachodu. Grała m.in. w Dreźnie, Lipsku, Berlinie, Paryżu, Wenecji i Neapolu, budząc wszędzie zachwyt. Dwieście lat po rozpoczęciu tej wielkiej muzycznej podróży możemy wybrać się na wyprawę razem z artystką za sprawą nowej książki ze znakomitej serii PWM "Małe Biografie" pt. "Szymanowska". Robert Konatowicz rozmawiał autorką książki - Danutą Gwizdalanką.

Tycjan, czerwony dywan i rynek sztuki

Do kogo w tym roku trafi prestiżowa Sybilla - nagroda uznawana za Oscara w muzealnym środowisku? Przekonamy się już 31 maja o godz. 19.00. A czerwony dywan rozwiniemy na wzgórzu Zamku Królewskiego na Wawelu. "To wielkie emocje. Przypomnijmy, że w ubiegłym roku Grand Prix otrzymał właśnie Wawel za wystawę arrasów. To nagroda dla tych, którzy przygotowują wystawy, dla muzealników." - mówi w rozmowie z Justyną Nowicką dra Joanna Winiewicz-Wolska, kuratorka. Zanim poznamy werdykt, porozmawiamy o wystawie "Tycjan i inni. Najnowsze dzieła z Zamku Królewskiego na Wawelu". Okazuje się, że wciąż można kupić dzieło Tycjana - jaka jest droga starych-nowych obrazów, jak wygląda ich obieg na rynku sztuki? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy.

Szekspir zawsze jest świetny

W studiu Radia Kraków Kultura, w porannym programie Kultura na co dzień, Justyna Nowicka rozmawiała z reżyserką, dramaturżką - Zdenką Pszczołowską. Gościni jest zapracowana, zatem warto zapytać: co u Ciebie? A potem popędzić do wyczekiwanej premiery "Romea i Julii", która niebawem w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Twórczynie i twórcy zadają pytania-kolosy: czy możliwa jest miłość bez ofiar? Umieramy z powodu miłości? A dziś, jak się zakochujemy?

Kultura na uchodźstwie | przede wszystkim: solidarność

Gośćmi Jacka Bańki w porannej audycji Kultura na co dzień w Radiu Kraków Kultura byli prof. Dominika Kasprowicz - dyrektorka Instytutu Kultury Willa Decjusza oraz białoruski krytyk, poeta, literaturoznawca - Andrej Chadanowicz. Pretektem do rozmowy są Dni solidarności w Willi Decjusza, Kultura na uchodźstwie. "Przede wszystkim chcemy pokazać solidarność z tymi, którzy nie poddają się w walce o lepszą Białoruś. Lepszą, demokratyczną, wolną." - mówiła prof. Kasprowicz.

Kobieca siła w muzyce

Kompozytorka Dora Pejačević jawi się jako symbol - dla Chorwatów wejścia w świat symfoniki, dla muzycznego świata - kobiecej siły i odwagi. Monograficzny koncert poświęcony twórczyni organizowany przez Katedrę Skrzypiec i Altówki krakowskiej Akademii Muzycznej stał się tym samym pretekstem do rozmowy o miejscu kobiet w muzycznym świecie: pokutujących stereotypach, ale i ich łamaniu oraz towarzyszących temu zmianach. Te wątki wybrzmiały tym donośniej, że z Pawłem Szczepanikiem dyskutowała skrzypaczka i pedagożka Oriana Masternak.

Festiwal Muzyki Polskiej

Festiwal Muzyki Polskiej wypełni lipcowe weekendy już po raz dziewiętnasty. Wydarzenie znów przypomni, że mamy obowiązek przywoływać rodzimych kompozytorów i ich dzieła. Obowiązek, ale i przyjemność - przecież FMP, obok istotnej misyjnej działalności, chce także, byśmy czerpali radość z obcowania z polską twórczością muzyczną. Festiwal zagląda także tam, gdzie zwykle nie patrzymy - przełamuje schematy, wyciąga na światło dzienne utwory i nazwiska pozostające poza obiegiem koncertowym, wreszcie umieszcza polską muzykę w szerszym międzynarodowym kontekście. O tych aspektach i tegorocznym programie opowiada Mateusz Borkowski, rzecznik prasowy Festiwalu Muzyki Polskiej.

Spotkanie z artystami

Działające od 19 lat Krakowskie Stowarzyszenie Miłośników Opery ARIA zaprasza na "Spotkanie z Artystą". Gośćmi wydarzenia, które odbędzie się 28.06.23 o godz. 15.00 w Filharmonii Krakowskiej, będą Mateusz Prendota, dyrektor naczelny Filharmonii Krakowskiej oraz Alexander Humala, dyrektor artystyczny instytucji. Celem spotkania jest przybliżenie sylwetek artystów krakowskim melomanom. W Radiu Kraków Kultura pytamy gości o wspólne zarządzanie krakowską instytucją. Na rozmowę z Elżbietą Gładysz, prezes Krakowskiego Stowarzyszenia Miłośników Opery ARIA, Mateuszem Prendotą i Alexandrem Humalą, dyrektorami Filharmonii Krakowskiej zaprasza Wioletta Gawlik.

Nowa Huta lat 60.

W pierwszych dniach czerwca Nowa Huta cofnie się w czasie, do lat 60. To jeden ze szczęśliwszych okresów w historii dzielnicy. Po pionierskich latach 50. życie zaczęło tu płynąć spokojniej i dostatniej. Na ulice powrócą architektki, murarki, artystki oraz inne postaci tamtej dekady. Wszystko za sprawą IV Korowodu Nowohuckiego oraz wydarzeń festiwalu Nowa Huta Retro Fest. Jaką rolę pełniły kobiety w budowaniu nowego, socjalistycznego projektu jakim miała być Nowa Huta? Odpowiedzi w rozmowie z dr Jarosławem Klasiem, dyrektorem Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida w Krakowie oraz Katarzyną Kobylarczyk reporterką, członkinią Nowohuckiego Laboratorium Dziedzictwa szuka Wioletta Gawlik.

Rynek gier komputerowych | Kraków i Małopolska

  • Jacek Bańka
  • access_time 00:24:59
  • calendar_today Czwartek, 2023.05.25
Gośćmi Jacka Bańki w Kulturze na co dzień byli przedstawiciele Krakowskiego Parku Technologicznego: Anna Krampus-Sepielak i Igor Gałkowski, którzy podsumowali i omówili rapert dot. branży gier w Krakowie i Małopolsce. Czy 70 silnie działających studiów growych to dużo czy niekoniecznie? Co nam to mówi o rynku i co podpowiada włodarzom? Znamy też laureatów Digital Dragons Awards - najstarszych i najbardziej prestiżowych nagród w polskiej branży gier. Bez zaskoczeń? Zapraszamy do słuchania.

„Jestem obok”

Dariusz Starczewski i Anna Graczyk - współtwórcy spektaklu "Jestem obok", ale i twórcy teatru pozainstytucjonalnego. Od 2013 roku wydarzyło się wiele, m.in. udało się świętować 10-lecie "sztuki na wynos". Czym w siedzibie teatru jest kuchnia? Czy trzeba być milionerem, aby otworzyć teatr? Czy teatr szekspirowski jest wciąż żywy? Zaprasza Justyna Nowicka.

„Wilno, Vilnius, Vilne 1918–1948. Jedno miasto – wiele opowieści”

„Można wskazać wiele powodów, dla których wystawa powstająca w roku obchodów 700-lecia Wilna odbywa się w Muzeum Narodowym w Krakowie.” – pisze w katalogu do ekspozycji prof. dr hab. Andrzej Szczerski, dyrektor MNK a zarazem kurator – „Historyczne związki tych dwóch miast były wielokrotnie badane i podkreślane. Dla obu istotne znaczenie ma dziedzictwo jagiellońskie, łączą je także życiorysy ich mieszkańców, w przeszłości i współcześnie, a dziś dodatkowo wspólne wsparcie dla walczącej o wolność Ukrainy." Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Justyny Nowickiej z prof. dr hab. Andrzejem Szczerskim.

Muzyka polskich benedyktynek

"Najbliższy weekend to najlepszy czas, żeby odwiedzić Modlnicę. Tam, wedle starej tradycji, wszystko będzie się działo Między panem a plebanem. Trzeba więc koniecznie odwiedzić dwór i kościół. Będzie piękna muzyka, będą opowieści, będzie słońce!" - mówi Katarzyna Wiwer, która gościła w studiu Radia Kraków Kultura. To zaproszenie warte jest uwagi, bowiem już w tę niedzielę, w przepięknym kościele w Modlnicy, zespół Donne Armoniche zaprezentuje nam muzyczne "perły z klasztornej szkatułki" (27 maja o 18:45). Zespół Donne Armoniche to wyjątkowy zespół, w którego skład wchodzą śpiewaczki specjalizujące się w muzyce dawnej oraz w kameralistyce. Ukazała się właśnie ich płyta "Beata es - wielogłosowa muzyka polskich benedyktynek", a na niej słyszymy kobiece głosy w niebiańskiej harmonii. Można się o tym przekonać, słuchając rozmowy Roberta Konatowicza z sopranistką, szefową zespołu Donne Armoniche - Katarzyną Wiwer.

Rytm dla Krakowa

Magdalena Dudek i Maciej Trifonidis, wspólnie pracujący pod szyldem Trifopark, nie potrafią usiedzieć w miejscu. Radio, Huta Jazzu, a tym razem... Rytm dla Krakowa. To happening, który 28 maja zamieni Błonia w wielkie forum perkusyjne łączące muzyków z różnych środowisk: akademickich, klasycznych, jazzowych, etno czy rockowych. Ale nade wszystko przedsięwzięcie jest zaproszeniem dla wszystkich mieszkańców miasta, bez względu na wiek czy doświadczenie. Posłuchajcie, co o Rytmie dla Krakowa mają do powiedzenia goście Pawła Szczepanika.

oŚĆ!

Martę Wiśniewską znamy raczej z jej alter ego i przekazów medialnych - kto w Polsce nie słyszał o Mandarynie? Tymczasem Małgorzata Haduch to tancerka i choreografka, która porusza się w zgoła innej przestrzeni, by nie rzec - niszy. A jednak, okazuje się, że ze spotkania tych dwóch dojrzałych, pragnących nieustannego rozwoju kobiet, może wyjść coś niezwykłego, tak dla nich samych, jak dla świadków tego spotkania. "oŚĆ!" to performance na głos i ciało w reżyserii Małgorzaty, w którym solowy występ daje Marta. Intymny i zaskakujący, o czym artystki opowiadają w Radiu Kraków Kultura Pawłowi Szczepanikowi.

Wolność

Definitywnie jedna z najciekawszych płyt pierwszej połowy roku - "Ytinamuh" Natalii Kordiak. Czy to wciąż jazz? Teoretycznie tak, ale to, co wysuwa się na pierwszy plan, to swoboda. Stylistyczna, ekspresji, granic - między tym, co zapisane w partyturze, a improwizacją. "Ytinamuh", czyli "humanity" zapisane wspak, to swoisty koncept album, spójna opowieść o kondycji ludzkości w oparciu o teksty Ayn Rand, Olgi Tokarczuk, Jolanty Brach-Czainy, Sylvii Plath i samej artystki. Natalii Kordiak towarzyszą na "Ytinamuh" jazzowi wirtuozi młodego pokolenia: Przemysław Chmiel na saksofonie tenorowym i sopranowym, Mateusz Kołakowski (fortepian), Alan Wykpisz (kontrabas, gitara basowa) i Grzegorz Pałka na perkusji, każdy z nich, dzięki umiejętnie podzielonym partiom, dostaje sporo wolności w improwizowanych fragmentach przeplatających opowieść liderki. Całość dopełnia elektronika zaaranżowana przez Natalię Kordiak, której interwencje pogłębiają niesamowity klimat przewijający się przez cały album. Arcydzieło polskiej improwizowanej wokalistyki. O inspiracjach, artystycznej szczerości i wolności oraz o kondycji współczesnego człowieka w rozmowie z Pawłem Szczepanikiem opowiada Natalia Kordiak.

Ring w operze, ale nie Wagnera, czyli chodźmy na operę do Kijowa

W Krakowie mamy ''światowe okoliczności przyrody'' - możemy pójść do Kijowa na transmisję z Nowego Jorku. Do kina "Kijów", które od kilkunastu lat zaprasza nas na transmisje spektakli z legendarnej nowojorskiej Metropolitan Opera. Robert Konatowicz z Mateuszem Borkowskim omawiają ostatnią premierę: "Czempion", autorstwa słynnego trębacza jazzowego Terence'a Blancharda. „To najbardziej napakowana akcją opera, jaką widziałem” – mówi bas-baryton Ryan Speedo Green. A już w sobotę, 20 maja o 18:55, czeka na nas “Don Giovanni” Mozarta.

50:50 - połowa dla Gustawa, połowa dla Almy

Choć ta rozmowa rozpoczęła się od wyzwań, które stoją przed PR-owcem Sinfonietty Cracovii - Krzysztofem Siwoniem, który był gościem Georginy Gryboś w audycji Kultura na co dzień, to i tak wszystkie drogi prowadziły do koncertu, który krakowska publiczność usłyszy 18 maja w Teatrze Łaźnia Nowa. W ramach cyklu Sinfonietta Nova na scenie spotkają się światowej sławy artystka - solistka, kompozytorka, pedagożka - Agata Zubel, austriacki dyrygent Ernst Kovacic oraz, oczywiście, orkiestra. Pieśni stworzone przez małżeństwo Mahlerów dzieli wiele - jak mówi Siwoń - ale emocje działają na publikę równie mocno. O Sinfonietcie Cracovii, która jest kobietą; przywracaniu kobietom należnego w historii muzyki miejsca oraz opowiadaniu o Almie Mahler tylko w kontakście mężczyzn oraz słabości ludzi do plotek - kiedyś i dziś - rozmawiamy w audycji.

Menahem Pressler: "świetlisty" pianista

Był laureatem wielu wyróżnień. Sześciokrotnie nominowano go do Grammy. Otrzymał Wigmore Medal, Menuhin Prize oraz liczne nagrody krytyków muzycznych. „Był genialnym pianistą, niezwykłym nauczycielem i wrażliwą duszą, która wywierała wpływ na pokolenia pianistów na całym świecie […]. To ogromna strata dla nas wszystkich” – napisała Abra Bush, dziekan Jacobs School of Music, w której pracował artysta. Menahem Pressler żył blisko 100 lat, zmarł w Londynie 6 maja. Do końca pozostał aktywnym pedagogiem i wykonawcą, artystą wybitnym do samego końca. Mateusz Ciupka (Ruch Muzyczny, Szafa Melomana) wspomina Menahema Presslera w rozmowie z Robertem Konatowiczem.

Setna rocznica urodzin Gustawa Holoubka

Był najlepszym Napoleonem w historii polskiego filmu i najwspanialszym Konradem w dziejach teatru. 21 kwietnia przypadła setna rocznica urodzin Gustawa Holoubka. Nie wszyscy pamiętają, że ukształtował go Kraków. Był juniorem w „Cracovii”, tu zdał maturę, potem służył w 20. Pułku Piechoty w Krakowie, a w 1945 roku znalazł się w Studiu Aktorskm przy Teatrze im. Juliusza Słowackiego. Tu też grał pierwsze role, epizody, studiował w krakowskim Państwowym Studiu Dramatycznym (przekształconym później w Państwową Wyższą Szkołę Teatralną). W Krakowie miał też miejsce jego sceniczny debiut - 1 marca 1947 rolą Charysa w „Odysie u Feaków” Stefana Flukowskiego w Starym Teatrze w Krakowie. Potem był Śląsk i Warszawa, ale to Kraków był krainą dzieciństwa i młodości, miejscem wiecznego powrotu. W studiu Radia Kraków Kultura Maria Malatyńksa kreśli portret Gustawa Holoubka w rozmowie z Robertem Konatowiczem.

Oblicza akordeonu

Akordeon i akordeon ćwierćtonowy. Dwa oblicza instrumentu, który, mimo krótkiej historii, odznacza się szeroką skalą i charakterystyczną barwą, ale i potrafi doskonale zespolić się z orkiestrą kameralną. Dowodem na te tezy jest album "In Between" z koncertami akordeonowymi Macieja Zimki i Mikołaja Majkusiaka - w pierwszym odbiorze zaskakująco przystępnymi, w kolejnych - odkrywającymi kolejne warstwy możliwości tego instrumentu. O płycie nagranej z Sinfoniettą Cracovią pod batutą Macieja Tworka oraz o roli akordeonu w muzyce nowej opowiada solista - Wiesław Ochwat. Rozmawia Paweł Szczepanik.

Święto gitary w Akademii Muzycznej

VII dni Dni Jana Nepomucena Bobrowicza to międzynarodowa konferencja artystyczno-naukowa, którą organizuje AMKP. Festiwal w tym roku odbywa się pod hasłem „Hiszpańska muzyka gitarowa – fenomen historyczny i kulturowy. Korzenie, inspiracje, źródła”. O programie wydarzenia Wioletta Gawlik rozmawia z prof. Michałem Naggy, kierownikiem Katedry Gitary i Harfy AMKP, autorem koncepcji programowej Festiwalu.

Translanguaging w edukacji

Translanguaging to pojęcie wykorzystywane w edukacji. Budowa wyrazu wiele wyjaśnia, gdyż przedrostek trans - sugeruje proces, a zastosowanie languaging zamiast language określa dynamikę. I to wskazuje na fakt, że translanguaging dotyczy komunikacji, a nie samego języka. Translanguaging wykorzystuje się w szkołach wielokulturowych lub klasach z dziećmi różnego pochodzenia. W Krakowie po elementy pedagogiki translanguagingowej dopiero zaczyna się sięgać. Potrzeba jeszcze kilku zmian systemowych, naszego otwarcia się na odmienność w formalnym języku edukacji oraz wyrzucenia popularnego hasła: w Polsce mówimy wyłącznie po polsku. O korzyściach wynikających z translanguagingu Wioletta Gawlik rozmawia z Urszulą Majcher-Legawiec, Prezeską Zarządu Fundacji Wspierania Kultury Języka Polskiego im. M. Reja i Anną Seretny, prof. UJ w Instytucie Glottodydaktyki Polonistycznej.

Antoni Kątski - cudowne dziecko

Antoni Kątski, także Antoine de Kontski - pianista, kompozytor i pedagog. Oklaskiwano go jako „cudowne dziecko”. W Moskwie grał przed carem. W Paryżu poznał Chopina, z którym się zaprzyjaźnił, a który rozprowadzał bilety na jego koncerty. 14 maja, czyli w najbliższą niedzielę jego muzyka objawi się w Krakowie. Paweł Wajrak - koncertmistrz Orkiestry Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie - odwiedził Roberta Konatowicza w studiu Radia Kraków Kultura, by zaprosić słuchaczy na koncert promujący wydanie albumu z serii "Wielcy z Małopolski", zawierającego kompozycje Antoniego Kątskiego.

"niemęski", czyli jaki?

"Wykręcone historie bohaterów konfrontują się z kulturowym rozpadem systemu, a „niemęski” to utopijna spekulacja na temat jego stanu. W scenach w humorystycznej i onirycznej konwencji mężczyźni otrzymują miękkie kompetencje, zazwyczaj przypisywane kobietom. Zagubieni bohaterowie z kompleksami próbują odnaleźć się w nowej rzeczywistości wciąż jeszcze na granicy jawy i snu. Nam także „niemęski” pomoże oswoić się z lękami, strachami i obawami wywołanymi upadającym patriarchatem". - czytamy na stronie Narodowego Starego Teatru w Krakowie. Justyna Nowicka zaprosiła do rozmowy o nadchodzącej premierze twórczynie: reżyserkę i autorkę tekstu Darię Kubisiak, dramaturżkę Magdalenę Urbańską, kierowniczkę dramaturgów NST Agatę Dąbek i kostiumografkę Hankę Podrazę.

Leśny Autoportret

Jakie miejsca możemy nazywać lasem? Czy warto pozostawić świadków po wycince? Czy nowe habitaty są możliwe? Las sobie bez nas poradzi, a my bez niego? Justyna Nowicka zaprosiła do studia Radia Kraków Kultura: Magdalenę Petrynę, Magdalenę Zych i Dorotę Leśniak-Rychlak, aby porozmawiać o nowym numerze Autoportretu - pisma o dobrej przestrzeni publikowanego przez Małopolski Instytut Kultury - którego najnowszy numer zatytułowany jest "LAS". Zapraszamy do wysłuchania rozmowy.

Koszmarki architektoniczne czy czyste piękno? Poznaj nowy numer Miesięcznika ZNAK

Jacek Bańka w Kulturze na co dzień rozmawia z Martyną Słowik (Miesięcznik ZNAK) o nowym numerze wydawanego w Krakowie periodytku. Redakcja zaprosiła znakomitych gości, aby opowiedzieli o Polsce z perspektywy architektonicznej - wciąż przecież zmieniającej się i odzwierciedlającej (lub nie?) społeczne marzenie o idealnym miejscu do życia, do mieszkania, do osiedlenia się, ale i patrzenia...