Radio Kraków
RK Podcasty Regiony kultury

Regiony kultury


RSS Spotify

Od folkloru i tradycji po artystyczny eksperyment - karuzela spotkań i tematów. Dobór? Subiektywny. Ograniczenia zostawiamy innym. Tego, co ciekawe w kulturze poszukujemy tam, gdzie oczy poniosą i często tam, gdzie diabeł mówi dobranoc.

Audycja startuje 24 stycznia. Do usłyszenia od poniedziałku do piątku o godz. 13:00.

Podcasty

Czy kultura lachowska znajdzie się na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego?

Lachy podążają drogą górali. Ich kultura jest niemniej ciekawa i wartościowa, zatem i oni chcą wpisania jej na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Odbyło się już spotkanie liderów, następnym krokiem będą konsultacje społeczne. Przygotowaniem wniosku zajmuje się Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu. Goście audycji: Monika Kurzeja z MCK Sokół oraz Patryk Rutkowski, etnolog i badacz kultury lachowskiej. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Kubalówka - dawna zagroda podegrodzka

To niewielki skansen założony przez Urszulę i Krzysztofa Bodzionych w Podegrodziu. Architektura, zagospodarowanie i wyposażenie wnętrz oraz otoczenie zagrody są obrazem typowej lachowskiej zagrody z początków XX wieku. Turyści zwiedzają drewnianą chatę z 1858 roku, kuźnię i spichlerz. Dopełnienie stanowią ogródek kwiatowy, warzywny, zielarski, kapliczka, ul, a także ławeczki. Gość audycji: Krzysztof Bodziony. Rozmawia Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Kolacja u Maryi. Grupa Plemię zaprasza na świeckie spotkanie na Górze Jawor

Wielopokoleniowa grupa teatralna Plemię we współpracy z Parafią greckokatolicką pw. św. Michała Archanioła w Wysowej Zdroju zaprasza na wydarzenie teatralno-perfomatywne w wyjątkowej scenerii. Inspiracją dla nich stała się Góra Jawor, która jest miejscem kultu maryjnego. Na jej szczyt prowadzi malowniczy szlak, przy którym stworzone zostaną żywe kapliczki. Kolacja u Maryi będzie widowiskiem zwieńczonym koncertem pieśni maryjnych w nowoczesnych aranżacjach i poczęstunkiem. Gość audycji: Monika Babula, aktorka i dyr. GOK w Uściu Gorlickim.

Rzemiosło ludowe w regionie tarnowskim

To nowa wystawa czasowa w Muzeum Etnograficznym w Tarnowie. Zaaranżowano trzy warsztaty: plecionkarski, garncarski i bednarski. Prezentowane przedmioty lokalnych wytwórców posiadają liczne formy, zdobienia i kształty, a spełniając wymogi funkcjonalności, urzekają prostotą i pięknem. Znajdziemy tu i wyroby użytkowe i artystyczne, czego dopełnieniem są archiwalne fotografie. Po ekspozycji oprowadza jedna z kuratorek - Danuta Cetera. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Niezwykła powszedniość w Muzeum Życia Codziennego 1939-1989

W Płazie koło Chrzanowa od 2004 roku istnieje Muzeum Życia Codziennego. Ekspozycja rozłożona na 8 pomieszczeń m.in. kuchnię, pokój stołowy i sypialnię, prezentuje warunki życia w domu robotniczym oraz historię zakładu wapienniczego. Większość obiektów to dary mieszkańców. Wystawę można zwiedzać w miesiącach letnich po uprzednim umówieniu się z właścicielami. Gość audycji: Stanisław Garlicki, twórca muzeum. Rozmawia Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Mikrohistorie, które łączą pokolenia

Oficyna Wydawnicza Oryginały prowadzi projekt "Łączymy pokolenia na Podhalu". Barbara Caillot i Aleksandra Karkowska sięgają do archiwów rodzinnych i zachęcają do podjęcia świadomego międzypokoleniowego dialogu w myśl, że każda mikrohistoria jest ważna. Projekt zakłada warsztaty z dziećmi i dorosłymi, film i wywiady w formie podcastów ze znanymi osobami pochodzącymi z gmin: Kościelisko, Biały Dunajec, Czarny Dunajec, Poronin oraz Szaflary. Rozmawia Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Park Strzelecki w Tarnowie - miejsce wypoczynku mieszkańców i cel węgierskich wycieczek

Park Strzelecki w Tarnowie to miejsce chętnie odwiedzane przez mieszkańców, a także przez węgierskie wycieczki. W sercu parku znajduje się staw z mauzoleum generała Józefa Bema. Sarkofag wspierają kolumny korynckie. Generał, by przyłączyć się do armii tureckiej, przyjął islam. Zgodnie z tradycją ciało ułożono głową w kierunku Mekki. Goście audycji: dyrektorka tarnowskiego BWA Ewa Łączyńska-Widz oraz były dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie i wiceprezes Tarnowskiego Towarzystwa Przyjaciół Węgier Andrzej Szpunar. Rozmawia Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Rękawice furmańskie w Sądeckim Parku Etnograficznym

Grupa Przestrzenne Tkactwo Czarnych Górali i Towarzystwo Miłośników Piwnicznej zapraszają na wystawę "Rękawice furmańskie. Niematerialne dziedzictwo regionu". To zbiór ponad 30 rekonstrukcji łapawic z zasobów muzealnych Polski i Słowacji. W 2022 roku umiejętność tkania wpisano na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, a teraz podejmowane są starania o wpis na światową listę prowadzoną przez UNESCO. W spichlerzu z Męciny w Sądeckim Parku Etnograficznym można oglądać tę ekspozycję do 25 czerwca. Gość audycji: Małgorzata Polańska-Kubiak, współorganizatorka wystawy i twórczyni rękawic. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Odmienione Muzeum Kornela Makuszyńskiego w Zakopanem

Po czterech latach przerwy znów można zwiedzać biograficzno-literackie muzeum poświęcone Kornelowi Makuszyńskiemu. W willi Opolanka przeprowadzono gruntowny remont, ale co jest największą zmianą - udało się zaaranżować na cele muzealne cały obiekt. W rozmowie z Kingą Nędzą-Sikoniowską, koordynatorką tej filii Muzeum Tatrzańskiego, o nowej wystawie stałej, aktualności serii z Koziołkiem Matołkiem i potrzebnej dyskusji wokół wybranych wątków twórczości ukochanego przez dzieci pisarza. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Konsultacje ws. wpisu kultury góralskiej na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego

Polscy górale łączą siły i chcą wpisu na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, a w przyszłości nawet na światową Listę UNESCO. Działania koordynuje Związek Podhalan we współpracy z Małopolskim Centrum Kultury Sokół. W czasie otwartych spotkań prowadzone są rozmowy na temat tego, co jest żywe, wartościowe i prawdziwe w kulturze góralskiej, na którą składa się kilka komponentów, takich jak: muzyka, taniec, śpiew, zwyczaje religijne czy obrzędowość związana z cyklem rocznym. Goście audycji: Julian Kowalczyk - prezes Związku Podhalan, Dorota Majerczyk - członkini Rady Naukowej Związku Podhalan, Agata Mucha z Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Monika Kurzeja z MCK SOKÓŁ oraz Krzysztof Trebunia-Tutka - popularyzator kultury góralskiej.

Trasa górnicza Kopalni Soli Wieliczka ponownie dostępna

Po trzech latach przerwy znów można zwiedzać trasę górniczą Kopalni Soli Wieliczka. To prawdziwa ekspedycja dla tych, którzy chcą poznać tajniki pracy górników. Na Regiony Kultury na głębokości 60 metrów, w kasku, kombinezonie ochronnym i z pochłaniaczem tlenku węgla, zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska. Gość audycji: przewodnik i emerytowany górnik Mariusz Jarski.

Ruiny zamku w Czchowie

Zamek w Czchowie był jednym z ważniejszych ośrodków strzegących traktu handlowego prowadzącego na Węgry. Istniała tam komora celna i siedziba sądu ziemskiego. Warownia została wzniesiona w XIV, a jej upadek rozpoczął się pod koniec XVI wieku. W latach 90. XX wieku rozpoczęto prace konserwatorskie. W 2018 roku zrekonstruowano wieżę bramną i pomost drewniany. Udało się także odbudować piwnice pod częścią mieszkalną. Z Sylwią Hożymek i Moniką Reczyńską z MOKSIR w Czchowie rozmawia Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Kurier Historyczny Oświęcim

Miłośników historii i naukowców związanych z Muzeum Auschwitz, Muzeum Zamek oraz Muzeum Żydowskim udało się połączyć jednym wspólnym tytułem. To Kurier Historyczny Oświęcim. Do tej pory Fundacja Kultury i Rozwoju "Rajski Pałac" w Rajsku wydała już trzy numery tego biuletynu. W środku znajdziemy teksty poświęcone zarówno czasom II wojny, jak również Pradze Oświęcim oraz okresowi rozkwitu motoryzacji. Gość audycji: Tomasz Klimczak, pomysłodawca i redaktor naczelny Kuriera.

"Wtopieni w krajobraz. Zakopiańscy twórcy ludowi"

Książka Joanny Staszak "Wtopieni w krajobraz. Zakopiańscy twórcy ludowi" to prezentacja artystów i rzemieślników, którzy inspirują się i tworzą kulturę skalnego Podhala. Są tu przedstawiciele malarstwa na szkle, rzeźby, poezji, haftu czy kowalstwa. Prócz portretów i zdjęć ich wyrobów, znajdziemy wspólny motyw - to fotografia dłoni bohaterów tego albumu. Z autorką porozmawiamy o tym, czy pod Tatrami zamiłowanie do sztuki jest zaraźliwe, czy artystą jest się z wyboru, a może z urodzenia? Zapowiemy także zbliżający się Tatrzański Festiwal Zespołów Góralskich "Złote Kierpce" i planowane wydarzenia w związku z 90-leciem nadania praw miejskich Zakopanemu. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

"Strauss Wschodu" - usłyszymy kompozycje Jana Karola Fydy

15 kwietnia w Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Warszawie krakowska OR_KIESTRA zaprosi w muzyczną podróż do czasów międzywojnia. Muzycy przedstawią utwory Jana Karola Fydy. Kompozytor spod Nowego Sącza czekał blisko 80 lat na ponowne odkrycie. W Oranżerii wybrzmią utwory z różnych okresów jego twórczości - od muzyki balowej, po kompozycje sentymentalne. Nie zabraknie "Marie Klange Waltz" oraz "Zaślubiny Polski z Bałtykiem". Koncertowi będzie towarzyszyć wystawa "The Diary House". Goście audycji: Justyna Zawiślan, Maksymilian Motyka, Jakub Szachnowski. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Miechowska kolegiata z najstarszą w Polsce repliką grobu Chrystusa

Kolegiata Grobu Bożego w Miechowie jest bazyliką gotycką, przebudowaną w stylu barokowym. Przechodząc krużgankami docieramy do kaplicy z najstarszą w Polsce i jedną ze starszych w Europie, repliki grobu Chrystusa. Powstała ona w XVI wieku. Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Grobu Bożego nie przetrwał, natomiast kopii nie zniszczyły ani pożar, ani obie wojny. Z Sylwią Dziubą z Muzeum Ziemi Miechowskiej rozmawia Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Muzeum Orkana w Rabce-Zdroju z figurką, która zachwyciła Pabla Picassa

Muzeum w Rabce działa od ponad 85 lat. Utworzono je w drewnianym kościele pw. św. Marii Magdaleny z 1606 roku. Ekspozycję, na którą składa się ponad 5 tysięcy obiektów, poświęcono kulturze materialnej i duchowej Górali Zagórzańskich. Wśród eksponatów znajdziemy figurkę Chrystusa Frasobliwego z Makowa Podhalańskiego. Tym przedstawieniem zachwycił się sam Pablo Picasso w 1948 roku we Wrocławiu. Gość audycji: Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka, etnografka muzeum w Rabce. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Przygotowania do Niedzieli Palmowej w Tokarni

W Kliszczackim Centrum Kultury trwają ostatnie przygotowania do Konkursu na Najwyższą Palmę Wielkanocną Tokarska Bagnieć. Organizatorzy i tym razem spodziewają się turystów z całego regionu. Magnesem dla przyjezdnych są jednak nie tylko barwne kompozycje, ale również obrzęd obwożenia figury Chrystusa na osiołku wokół kościoła. W Regionach Kultury spotkanie z artystą ludowym Józefem Wroną, dyrektorem KCK Bartłomiejem Dyrczem oraz zespołem Kliszczacy. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Z Biecza do Krakowa pod skrzydłami anioła

Barbara Rudzińska prezentuje w holu Radia Kraków kilkanaście swoich prac. To wyjątkowa seria z wykorzystaniem zardzewiałej blachy. Na niej biecka artystka przedstawia kobiety, ich naturę i tajemnicę. Nie brak także czułego spojrzenia na Kraków i na Biecz, nazywany "Małym Krakowem".

Muzeum Krasnali w Nowym Sączu. Do zobaczenia ponad 1000 wizerunków kolorowych skrzatów

Nowy Sącz od stycznia ma jeszcze jedno miejsce warte polecenia. To Muzeum Krasnali, które powstało z prywatnych zbiorów Magdaleny i Mariusza Kędzierskich. Wyeksponowano często rzadkie i niespotykane egzemplarze pochodzące z XIX i połowy XX wieku. Ponad 1000 wizerunków, jakie są prezentowane przy Wąsowiczów 8 zobaczymy na obrazach, w formie figur, zabawek i unikalnych elementów dekoracyjnych. Gość audycji: Aleksandra Kędzierska, córka właścicieli kolekcji. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Stosunki polsko-żydowskie w okresie II wojny na przykładzie Myślenic

Dziennikarz i regionalista Marek Stoszek przeprowadził kilkadziesiąt wywiadów na temat ukrywania się Żydów w Myślenicach i okolicznych miejscowościach w czasie II wojny światowej. Z zebranych relacji wynika różna motywacja tych, którzy udzielali schronienia. Obok szlachetnej postawy Katarzyny Filipek uhonorowanej odznaczeniem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, pojawiają się osoby bierne i donosiciele.

Kultura i tradycje górali kliszczackich - spotkanie w Bacówce pod Kotoniem

Kliszczacy zamieszkują teren pomiędzy Makowem Podhalańskim, Jordanowem i Rabką-Zdrój. To grupa przejściowa góralsko-lachowska. Charakterystyczne dla nich jest wycięcie nogawki portek nazywane "kliszczem". W Kliszczackiej Bacówce pod Kotoniem spotkamy się z bacą Marcinem Małyszem, gospodyniami i gospodarzem z KGW Pcim, Stróża i Trzebunia oraz z Dariuszem Tylkiem, prezesem Lokalnej Organizacji Turystycznej Myślenicka Brama Beskidów. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Krystian Janik wraca do Odchylic

Krystian Janik w swojej najnowszej powieści obyczajowej "Nic się nie dzieje" ponownie zabiera czytelników do Odchylic. To fikcyjna wieś, gdzie alkohol leje się szerokim strumieniem, a czas odmierzają kolejne fazy rozgrywek w piłce nożnej. I tak jak w "Tu nie ma nic" wszyscy bohaterowie chcą uciec, ale nikomu się to nie udaje. Rozmawia Magdalena Zbylut-Wiśniewska

Serial dokumentalny na jubileusz tarnowskiego teatru

Na 70-lecie Teatru im. Ludwika Solskiego w Tarnowie powstanie serial dokumentalny o historii tej sceny. Za scenariusz i reżyserię będą odpowiedzialni dziennikarze Monika Faron i Krzysztof Borowiec, również pracujący jako dokumentalista. Premierę zaplanowano na przyszły rok w okolicy Międzynarodowego Dnia Teatru. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska

Kim była tajemnicza kobieta? Zagadka szczątków znalezionych w Chrzanowie

Badania antropologiczne pozwoliły zrekonstruować twarz kobiety, której szczątki znaleziono w latach 90. w Chrzanowie. Przez ponad 20 lat przechowywało je tamtejsze muzeum. Nadano jej popularne w XIX wieku imię - Regina. Teraz wiadomo, że zmarła w wieku ponad 60 lat, miała około 155 centymetrów wysokości i ciężko pracowała. Nie wiadomo, czy była mieszkanką miasta. Gość audycji: Kamil Bogusz, dyrektor Muzeum w Chrzanowie. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Gmach Główny Muzeum Tatrzańskiego

Przestrzeń wystawiennicza Gmachu Głównego Muzeum Tatrzańskiego została na nowo zaaranżowana. Jej motywem przewodnim jest spotkanie w Zakopanem i Tatrach z miejscową ludnością i tatrzańską przyrodą. Zaprezentowano blisko 1400 eksponatów. Wśród nich jest m.in. górski ekwipunek, pamiątki po hutnikach, instrumenty tradycyjne oraz stroje ludowe. Znaczną część wystawy poświęcono doktorowi Tytusowi Chałubińskiemu, patronowi muzeum. Obok multimediów, nowych dioram, pozostały charakterystyczna drewniana chałupa i ciężkie gabloty w przestrzeni geologicznej. Goście audycji: kuratorzy Anna Kozak i Marcin Warchałowski. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

51. Góralski Karnawał w Bukowinie Tatrzańskiej

Czterodniowy festiwal folkloru, nazywany na Podhalu najdłuższą nocą w roku, przyciąga artystów i miłośników kultury ludowej z całej Polski. Na scenie Bukowiańskiego Centrum Kultury zaprezentowały się 52 grupy kolędnicze, 47 par tanecznych i 3 zespoły prezentujące taniec zbójnicki. Goście audycji: dyrektor Domu Ludowego Bartłomiej Koszarek, zespół "Mali Wiyrchowianie", zespół "Sonina" z Soniny. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Zagórzańska Izba Regionalna - nowe miejsce na mapie Mszany Dolnej

W dawnym budynku Sokoła w Mszanie Dolnej powstała Zagórzańska Izba Regionalna. Ekspozycja jest poświęcona kulturze górali zagórzańskich. W jej ramach obejrzymy około 400 obiektów takich jak elementy stroju regionalnego, plastyka obrzędowa oraz przedmioty codziennego użytku. Zwiedzanie jest możliwe we wtorki i czwartki w godzinach od 10:30 do 13:30. Gość audycji: Teofila Latoś, prezeska Towarzystwa Ludoznawczego oddział Mszana Dolna i założycielka Zagórzańskiej Izby Regionalnej. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska

"Z biegiem rzeki, z biegiem czasu. W nurcie historii przez Dłubniański Park Krajobrazowy"

Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego wydał kolejny kulturowo-historyczny przewodnik. Tym razem o Dłubniańskim Parku Krajobrazowym, który jest jednym z ciekawszych i zarazem mniej znanych obszarów chronionych w okolicy Krakowa. Zachwycają tymczasem krystaliczne źródła, skalne wychodnie i zabytki. Na szczególną uwagę zasługuje klasztor norbertanek w Imbramowicach z obrazem "Madonna w girlandzie" Jana Breughla Aksamitnego. Goście audycji: autorka przewodnika Maria Czub-Wypych, edukator ZPKWM Paweł Ciaptacz.

Głos kobiet romskich bardziej słyszalny

W Muzeum Etnograficznym w Krakowie do 12 marca można oglądać wystawę "Powerbank/Siła kobiet". Wśród składających się na nią opowieści znalazła się i taka, którą poświęcono kobietom romskim. Kuratorki zdecydowały się powierzyć opracowanie tego fragmentu Elżbiecie Mirdze-Wójtowicz, Wojciechowi Szymańskiemu, Małgorzacie Mirdze-Tas oraz Monice Szewczyk. Instalacja fotograficzna z przemyślanymi podpisami, gdzie przekreślono słowo "cyganka" stała się przyczynkiem do ważnej dyskusji Magdaleny Zych z Elżbietą Mirgą-Wójtowicz, badaczką migracji społeczności romskiej na temat sytuacji kobiet reprezentujących tę mniejszość etniczną. Goście audycji: dr Elżbieta Mirga-Wójtowicz, Magdalena Zych.

Izba Zimnej Wojny i Socjalizmu w Nowym Targu

Na przełomie lat 50. i 60. w piwnicach budynku Prezydium Powiatowej Rady Narodowej powstało Stanowisko Kierowania Miejskiego Inspektoratu Obrony Cywilnej. Ukrycie znajdujące się pod obecnym Urzędem Miasta zagospodarowano w 2012 roku na cele ekspozycyjne. W Izbie Zimnej Wojny i Socjalizmu zobaczymy m.in. maski przeciwgazowe, radioodbiorniki i figurki Lenina. Gość audycji: Zbigniew Korczak, lokalny przewodnik.

10 lat Muzeum Ziemi Miechowskiej

Od dekady miechowscy muzealnicy pod szyldem Muzeum Ziemi Miechowskiej pieczołowicie dokumentują historię regionu. Placówka ma siedzibę przy Warszawskiej 1 w budynku Zamku Generałów. Na ekspozycji stałej można obejrzeć tkaniny i naczynia liturgiczne z kolekcji bożogrobców, wystawę poświęconą powstaniu styczniowemu oraz galerię portretów miechowskich proboszczów. Gość audycji: Marcin Florek, dyrektor muzeum. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Zbiór porcelany i szkła z kolekcji książąt Sanguszków w opracowanym katalogu

"Ceramika i szkło z depozytu książąt Sanguszków w Muzeum Okręgowym w Tarnowie. Świadkowie historii" to dwutomowy katalog, który przybliża dzieje i opisuje charakter niezwykłej kolekcji. Kolekcji, która trafiła w formie depozytu do tarnowskiego muzeum, a od zeszłego roku będącej już muzealną własnością. Reprezentuje wyjątkową wartość historyczną. Liczy blisko 2 tysiące obiektów, w tym niezwykły serwis portowy z manufaktury w Miśni czy jubilerski kielich z Drezna z przedstawieniem 12 miesięcy. Goście audycji: Barbara Bułdys, Manuela Stadnicka-Hoffman, Marcin Borys.

Bazylika katedralna w Tarnowie

Bazylika katedralna w Tarnowie to jeden z najważniejszych symboli miasta. Powstała ona w XIV wieku, a obecny wygląd jest efektem gruntownej przebudowy z końca XIX wieku. Katedra słynie z wysokiej klasy nagrobków, w tym z pomnika nagrobnego Barbary z Tęczyńskich Tarnowskiej, który jest uznawany za najpiękniejszą renesansową rzeźbę tego typu w całej Europie. Gość audycji: Dorota Lewicka, miejska przewodniczka i pracowniczka Muzeum Okręgowego w Tarnowie.

"Spadek nieboszczyka" - nowa komedia kryminalna Iwony Mejzy

Nadkomisarz Sławomir Ożegalski ma już dosyć policyjnej roboty, procedur i faktu, że sprawcom tak wiele uchodzi na sucho. Postanawia więc skorzystać z oferty dawnego kolegi i zająć się... sprzątaniem mieszkań po zmarłych. I tak trafia do lokalu pewnej staruszki, której córka Janina zaginęła przed laty w tajemniczych okolicznościach. Ożegalski nie może przejść obojętnie obok takiej sprawy, a Iwona Mejza nie może się pożegnać z postacią całkiem niezłego gliny.

Muzeum w Lanckoronie

Przy najbardziej stromym rynku na Bursztynowym Szlaku, czyli w Lanckoronie mieści się Muzeum im. Antoniego Krajewskiego. Już sam budynek jest cennym dla lokalnej architektury zabytkiem. W środku obejrzymy ekspozycję poświęconą życiu codziennemu z okresu XIX i XX wieku , a także pamiątki konfederacji barskiej. Gość audycji: Anna Witalis-Zdrzenicka. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

"Pasja Mateusza" Mariusza Koperskiego - powieść awanturnicza o góralach

Cwoberk - ktoś mógłby powiedzieć, że nie ma takiego miejsca. Jednak w powieści Mariusza Koperskiego była to wieś, w swoim czasie niewiele mniejsza od Zakopanego. W 1863 roku Mateusz Grandys zabija swojego przyjaciela Leona Chrama, co uruchamia lawinę zdarzeń. Ucieczka głównego bohatera zamienia się w podróż życia, która prowadzi go aż do klasztoru Mariafelsen w Szwajcarii. Gość audycji: Mariusz Koperski, pisarz.

Drugie wydanie "biblii podhalańskiej"

Po ponad 60 latach pojawiło się drugie wydanie książki "Drogami skalnej ziemi. Podtatrzańska włóczęga krajoznawcza" Hanny Pieńkowskiej i Tadeusza Staicha. Po dzieło sięgają przewodnicy, krajoznawcy oraz miłośnicy lokalnej historii. Opis wędrówki bohaterów cechuje kronikarski rytm, obrazowość i wiedza specjalistyczna. Wartość literacką z zakresu sztuki ludowej Podhala doceniono Nagrodą Literacką Miasta Zakopanego za rok 1957. Gość audycji: Rafał Monita z wydawnictwa Astraia.

"Józefa Mikowa - Królowa Orawy" - słuchowisko Radia Kraków

Ponad 50 osób zaangażowało się w przygotowanie słuchowiska "Józefa Mikowa - Królowa Orawy". Nagrania zrealizowało Radio Kraków w studiu im. Romany Bobrowskiej. Wystąpią m.in. muzycy projektu Biełaso oraz chór Eduardo z Lipnicy Wielkiej. Towarzyszą im krakowscy aktorzy: Ewa Romaniak i Andrzej Róg. Emisja w Radiu Kraków 26 grudnia o 14:05 i w Radiu Kraków Kultura 30 grudnia o 13:00.

Odwiedzamy dwory w Tokarni i Łopusznej

Na początku XIX wieku rozpoczęła się budowa dworu w Tokarni. W 1804 roku po ślubie Anny Łodzińskiej z Janem Kantym Targowskim herbu Tarnawa obiekt przeszedł w ręce rodziny Targowskich. Przebudowę według projektu słynnego architekta Franciszka Mączyńskiego przeprowadzono w latach 1907-1908. We wnętrzach obejrzymy galerię portretów, pamiątki historyczne oraz ekspozycje czasowe. Z kolei dwór w Łopusznej został wybudowany pod koniec XVIII wieku przez Romualda Lisickiego. To typowy przykład dworu szlacheckiego - parterowy, dach czterospadowy kryty gontem, wejście reprezentacyjne, bielony. Obecnie prezentowana jest tam wystawa poświęcona Tetmajerom, historii dworu, jego gościom, a także dziejom regionu.

Sądecki Sztetl tworzy Centrum Dialogu

Stowarzyszenie ma ambicje stworzyć małe muzeum i miejsce do edukacji na temat historii Żydów i innych mniejszości żyjących na Sądecczyźnie. Inspiracją jest m.in. Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Miasto Nowy Sącz przekazało organizacji niewielki lokal przy ulicy Lwowskiej. Jest więc szansa na to, że marzenia niebawem się zmaterializują, jeśli pasjonaci tematu hojnie wesprą zbiórkę prowadzoną w internecie. Gość audycji: Artur Franczak, wiceprezes stowarzyszenia Sądecki Sztetl.

Wizyta w Pieskowej Skale

Pieskoskalski zamek w otoczeniu Ojcowskiego Parku Narodowego. Zamek górski, wybudowany na stromym zboczu, a dzięki temu z imponującymi widokami na Dolinę Prądnika. Najstarsza wzmianka o nim pochodzi z 1315 roku. Zamek na przestrzeni wieków zmieniał właścicieli. Pierwszymi prywatnymi byli Szafrańcowie, potem Zebrzydowscy, Wielopolscy i Mieroszewscy. Pod koniec XIX wieku rezydencja popadała w ruinę. Wówczas grupa warszawskich intelektualistów założyła Spółkę Akcyjną i go wykupiła z przeznaczeniem na ekskluzywny pensjonat. Od 1970 roku obiekt funkcjonuje już jako muzeum i obecnie jeden z oddziałów Zamku Królewskiego na Wawelu. Gość audycji: kustosz Olgierd Mikołajski. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Podhale tu i teraz - paradne i pełne sprzeczności

Kim byli górale kiedyś, a kim są dzisiaj? Czy tworzą zwartą grupę? Czy mają poczucie przynależności? Odpowiedzi na te pytania poszukiwały góralki i etnolożki Agnieszka Gąsienica-Giewont i Stanisława Trebunia-Staszel. Efektem jest wydana przez Tatrzański Park Narodowy książka "Podhalanie. Wokół tożsamości", do której dołączono zeszyt z fotoreportażem Bartka Solika. Goście audycji: Agnieszka Gąsienica-Giewont, Stanisława Trebunia-Staszel i Paulina Kołodziejska. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Platforma edukacyjna Wojenny Nowy Sącz

Artykuły naukowe, filmy i podcasty znajdziemy na platformie edukacyjnej Wojenny Nowy Sącz. Fundacja Nomina Rosae we współpracy z partnerami przedstawia w przystępny sposób okupacyjną historię miasta. Formuła jest otwarta. Inicjatorzy wielkiego internetowego zbioru treści czekają na kolejne materiały, które sukcesywnie będą publikowane na stronie www.wojennysacz.pl. Gość audycji: Maria Molenda, prezeska Fundacji Nomina Rosae. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

"Ziemia obiecana? Średniowieczne osadnictwo w księstwie oświęcimskim"

Janusz Kudłacik, historyk Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego, po 20 latach przerwy, wraca do tematu rozwoju osadniczego na pograniczu śląsko-małopolskim. W książce "Ziemia obiecana? Średniowieczne osadnictwo w księstwie oświęcimskim" dzieli swoje poszukiwania na trzy okresy: przed kolonizacją na prawie niemieckim, kolonizację oraz czas późnego średniowiecza. Autor oparł swoje poszukiwania na dokumentach lokacyjnych, nadaniach i potwierdzeniach przywilejów, dyplomach potwierdzających czynności prawne czy rejestrach podatkowych.

Jan Karol Fyda nazywany "Straussem wschodu" odkryty po 80 latach

Aleksander Fyda i Jan Fyda, czyli wnuki kompozytora przez przypadek poznali początkującą geolog Justynę Zawiślan. Okazało się, że ma ona muzyczne zainteresowania, a oni schowane na strychu skarby w postaci partytur i rękopisów dziadka. Wspólnie postanowili, że dorobek kompozytora powinien zostać uporządkowany i następnie upowszechniony. Jan Karol Fyda był kompozytorem, dyrygentem, nauczycielem i społecznikiem. Urodził się w 1890 roku w Mystkowie k. Nowego Sącza. Zmarł w 1944 w Sachsenhausen podczas nalotu aliantów. Był osadzony w Auschwitz, gdzie tworzył w orkiestrze obozowej. Wcześniej walczył na czterech frontach. Wśród największych osiągnięć artystycznych można wymienić poloneza "Zaślubiny Polski z Bałtykiem", marsz żałobny z okazji śmierci Józefa Piłsudskiego czy Marie Klange Walz, za który otrzymał pochlebne recenzje w prasie austriackiej.

Koła gospodyń wiejskich upominają się o zabytki

Z inicjatywy Koła Gospodyń Wiejskich w Luborzycy wydano wyjątkowy kalendarz na 2023 rok. Działaczki z powiatu krakowskiego w strojach regionalnych pozują w nim na tle zamków, kościołów i dworów. Zdjęcia wykonał Krzysztof Kamiński.

Podziemna trasa Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka

Obok popularnej, komercyjnej trasy turystycznej w wielickiej kopalni można zwiedzać także trasę muzealną. Prezentowane na niej obiekty są oryginalne i pochodzą nie tylko z Wieliczki, ale również z Bochni. Na głębokości 135 metrów obejrzymy więc imponujące okazy kryształów, cenne obrazy Jana Matejki czy gigantyczne kieraty konne.

Cmentarz wojskowy w Łowczówku

Wojskową nekropolię zbudowano na wzgórzu Kopaliny. Autorami projektu byli Siegfred Haller i Heinrich Scholz. To jeden z największych cmentarzy legionowych. Spoczywa na nim 272 żołnierzy armii austro-węgierskiej (80 z I Brygady Legionów Polskich) i 241 Rosjan. Co roku w listopadzie w okolicy Święta Niepodległości organizowane są tam zloty i złazy PTTK. Bitwę pod Łowczówkiem stoczono w okresie Bożego Narodzenia 1914 roku. Zakończyła się zwycięstwem Legionów. Historycy oceniają ją jednak jako wyjątkowo krwawą. Gość audycji: Małgorzata Hajduga z Centrum Kultury w Pleśnej.

"Hamlet. Legenda" - premiera w "Solskim" 19 listopada

Szymon Budzyk sięga do legendy pewnej królewskiej rodziny. Odnajdujemy postaci w sytuacji kryzysu - tuż po nagłej śmierci króla Hamleta. Legenda ma zaciekawić tak mocno, by nie pozwolić przestać o sobie myśleć, jak ludzka czaszka znaleziona na strychu, w starym pudle po bananach. Na podstawie „Tragedii Hamleta, księcia Danii” Williama Szekspira (tłum. Jarosław Iwaszkiewicz) oraz fragmentów „Śmierci Ofelii” Stanisława Wyspiańskiego i „Prób” Michela de Montaigne’a. Muzyka Oskara Cenkiera. Gość audycji: reżyser Szymon Budzyk.

Muzeum Oshpitzin o ostatnim żydowskim oświęcimianinie i bieżących wydarzeniach

Szymon Kluger był ostatnim żydowskim mieszkańcem Oświęcimia. Historię tej symbolicznej, a zarazem zwyczajnej postaci przypomną w trakcie wydarzenia on-line 23 listopada Mirosław Ganobis oraz Artur Szyndler. Spotkanie poprowadzi Kinga Kołodziejska z Małopolskiego Instytutu Kultury. W Regionach Kultury także o zakończonych i obecnie prowadzonych projektach takich jak ptasi mural, Akademia Edukacji Antydyskryminacyjnej, szkolenia dla islandzkich policjantów, pomoc uchodźcom z Ukrainy oraz wysadzaniu krokusów w Parku Pamięci. Goście audycji: Tomasz Kuncewicz - dyrektor i Maciej Zabierowski odpowiedzialny za projekty specjalny w Muzeum Oshpitzin.

Klasztor Klarysek w Starym Sączu

Stary Sącz odwiedza ponad 200 tysięcy pielgrzymów rocznie. Przyciąga ich nie tylko ołtarz papieski, ale również klasztor Klarysek. To wyjątkowy zabytek historii i sztuki oraz żywe miejsce kultu św. Kingi - jego założycielki. O tym jak wygląda życie codzienne mniszek oraz o tym, co zobaczą Ci, którym wejść do domu zakonnego nie wolno, pisała w swojej książce "Za klauzurą. Starosądecki klasztor Klarysek od założenia do współczesności" Danuta Sułkowska.

Skanseny w Szymbarku i Wygiełzowie

Jesienna aura zachęca do spacerów na świeżym powietrzu. W Regionach Kultury mamy dla Państwa dwie propozycje. Pierwsza to Skansen Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku. który w tym roku obchodzi 35-lecie istnienia. Druga to z kolei Skansen w Wygiełzowie.

Konserwatorzy zajęli się pomnikiem Adama Mickiewicza w Krynicy-Zdroju

Monument autorstwa lwowskiego rzeźbiarza Antoniego Popiela odsłonięto w 1906 roku. Przedstawił on popiersie wieszcza oraz postać kobiety. Tej w niewyjaśnionych okolicznościach w latach 80. skradziono wieniec w formie girlandy, który teraz ma odzyskać. Gość audycji: Leszek Walczyk ze Stowarzyszenia Miłośników Krynicy.

W uroczystość Wszystkich Świętych odwiedzamy dwie nekropolie. Pierwszą w Nowym Sączu i drugą w Zakopanem

Sądecki Cmentarz, nazywany popularnie Starym Cmentarzem, został założony w 1785 roku na mocy dekretu cesarza Józefa II. Na ówczesnym Przedmieściu Węgierskim, czyli poza murami miasta, miejsce spoczynku znaleźli konfederaci barscy, powstańcy listopadowi i styczniowi.

"Dziejopis. Kliszczacki Trójkąt"

W Regionach Kultury Bartłomiej Bart Dyrcz ze swoją książką "Dziejopis. Kliszczacki Trójkąt". To pozycja popularnonaukowa składająca się z dziewiętnastu rozdziałów ilustrowanych archiwalnymi fotografiami. Spotykamy w nich ludzi świata nauki, sztuki i polityki m.in. architekta Franciszka Mączyńskiego, pisarza Jalu Kurka czy generała Władysława Sikorskiego. Gość audycji: Bartłomiej Bart Dyrcz.

Fala dobra po pożarze Sopatowca

17 września spłonął Sopatowiec - przyjazny dom w górach. To tworzone przez Małgosię Kacner miejsce wypełnione myślą, wspólnotą i wegetariańską kuchnią. Kiedy budynek strawił pożar, jej przyjaciele natychmiast ruszyli na pomoc. Zbiórkę na odbudowę prowadzoną w internecie wsparło już blisko trzy tysiące osób, którzy wpłacili łącznie ponad czterysta tysięcy złotych. Organizatorzy mają nadzieję zebrać pół miliona. Goście audycji: buddystka i kucharka Małgosia Kacner oraz nauczycielka jogi Natasza Moszkowicz.

"Tajemnice Uzdrowiska". Piwniczna-Zdrój: letnisko, zdrojowisko, zimowisko

Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Piwnicznej-Zdroju wspólnie z branżą turystyczną realizuje projekt "Tajemnice Uzdrowiska". Ma on na celu promocję walorów tego miasta. Efektem jest m.in. broszura informacyjna i wystawa. Pojawiają się tam wątki odkrycia wód mineralnych, ciekawe tereny do uprawiania turystyki pieszej oraz ważne dla polskiej kultury postaci takie jak aktorka Danuta Szaflarska czy pisarka Maria Kownacka.

Od strażniczki tradycji do bizneswoman - jak zmieniła się rola i znaczenie kobiety wiejskiej?

Okazji do rozmowy na ten temat jest co najmniej dwie: Międzynarodowy Dzień Kobiet Wiejskich obchodzony 15 października oraz przypadający 16 października Światowy Dzień Żywności. A dodatkowo, osoby tworzące inicjatywę "W kole natury" wspólnie z Kołami Gospodyń Wiejskich organizują akcję "Z wdzięczności do żywności", która ma zachęcić do wymiany i dzielenia się żywnością w swoich środowiskach oraz uczyć, jak ograniczyć marnowanie. Goście audycji: Barbara Gola z KGW Cianowice oraz Agnieszka Wegrzyn i Helena Dziedzic z KGW w Głogoczowie.

Iwona Mejza - pisarka z wrodzonym optymizmem

Od powieści historycznej przez obyczajową, aż po komedie kryminalne. Iwona Mejza, oświęcimska pisarka nie zamyka się w jednym gatunku. Jest autorką takich książek jak: "Oświęcim Praga. Czas miłości i nadziei", "Wszystkie grzechy nieboszczyka", "Wyszedł z domu i nie wrócił" oraz serii "Miasteczko Anielin". Z przekonania optymistka, a z zamiłowania - propagatorka historii rodzinnego miasta.

Luksusowe szałasy z prestiżową nagrodą i szansą na kolejne

Osada w Kościelisku zaprojektowana przez grupę Karpiel Steindel Architektura została laureatem European Property Awards 2022 i zwycięzcą w kategorii Architecture Multiple Residence. Teraz jest szansa także na ogólnoeuropejskie wyróżnienie. Architekci zainspirowali się prostotą pasterskich szałasów i zrealizowali swój zamysł na bazie najlepszych materiałów, jakimi są drewno, szkło, beton i kamień. Największym luksusem jest jednak niezakłócony widok na Tatry.

Spichlerz dworski w Ryglicach

W Regionach Kultury odwiedzamy Ryglice pod Tarnowem. Miasto słynie z rzemiosła, charakterystycznego motywu kwiatowego i wyjątkowego zabytku architektury drewnianej - spichlerza dworskiego datowanego na 1756 rok. To najstarszy tego typu obiekt w południowej Polsce. W ostatniej części programu przeniesiemy się jeszcze do zamku w Dębnie.

Szlak murali w Oświęcimiu

W Mieście Pokoju od 2010 roku powstają kolejne wielkoformatowe malowidła. Tematyka większości z nich nawiązuje do wartości, jakie chce promować Oświęcim, czyli do tolerancji, przełamywania barier i stereotypów oraz do otwartości. Na muralowym szlaku zobaczymy m.in. "Kontrabasistów" Edwarda Dwurnika, "Gitarzystę" Andrzeja Pągowskiego czy "Błogosławiony spokój nicości: Rafała Olbińskiego. Goście audycji: Tomasz Kobylański - promotor Oświęcimia oraz Marek Tarnowski z Wydziału Promocji Urzędu Miasta Oświęcim.

Czy Muzeum Palace powstanie w planowanym terminie?

Wokół remontu dawnego komisariatu Gestapo w Zakopanem i utworzenia wystawy stałej pojawiają się trudności. Nowe odkrycia, rosnące ceny i brak rąk do pracy nie sprzyjają prowadzonej inwestycji, która musi być ukończona do 30 czerwca 2023. W audycji także o prowadzonej zbiórce podhalańskich pamiątek związanych z II wojną światową. Gość audycji: Michał Murzyn, zastępca dyrektora Muzeum Tatrzańskiego ds. merytorycznych.

Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej

Formalnie jeszcze w przygotowaniu, ale otwarte już dla zwiedzających. Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej w Oświęcimiu mieści się w zabytkowym składzie zbożowym, zaledwie 200 metrów od miejsca pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau. Nowe muzeum uwzględnia w szczególności okres II wojny światowej i pomoc, jaką mieszkańcy nieśli więźniom, którzy trafiali do obozu.

Chata Kocjana - dom rodzinny olkuszanina, który wygrał wojnę

W Rabsztynie koło Olkusza można zwiedzać Chatę Kocjana, czyli dom rodzinny wybitnego przedwojennego konstruktora szybowców. Spośród 1400 konstrukcji w Polsce lat 30., połowa należała właśnie do niego. Ponadto, o Antonim Kocjanie mówi się, że był człowiekiem, który wygrał wojnę, bowiem niezwykle zasłużył się, jako szef wywiadu AK. Odkrył tajemnice niemieckiej broni V1 i V2, co według badaczy zmieniło bieg historii. Gość audycji: Grażyna Praszelik-Kocjan z Miejskiego Ośrodka Kultury w Olkuszu.

W Tarnowie otworzono Pasaż Odkryć

To miejsce, które ma być pochwałą kreatywności. Łączy historię z kulturą i nauką. Ekspozycję urządzono w historycznej przestrzeni jednej z renesansowych kamienic przy Rynku. Na wystawie nie brak ważnych dla miasta postaci jak filozofa i kosmologa ks. Michała Hellera czy wybitnego wynalazcy Jana Szczepanika. Zwiedzający przemierzają ścieżkę odkrycia podzieloną na etapy: ciekawości, poszukiwania, kreowania i realizacji.

Jubileusz 50-lecia powstania Muzeum Wincentego Witosa

W najbliższą niedzielę odbędą się jubileuszowe obchody 50-lecia powstania Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach oraz Towarzystwa Przyjaciół Muzeum. Powołano je staraniem rodziny wybitnego polityka oraz działaczy ludowych. Pamiątki - od oficjalnych dokumentów, odznaczeń aż po rzeczy osobiste po trzykrotnym premierze RP prezentowane są w "Witosówce", czyli zagrodzie, którą wybudował sam Witos w latach 1905-1913.

Synagoga w Bobowej

W Regionach Kultury ruszamy śladem bobowskich Żydów. Najważniejszym obiektem, obok grobu cadyka, jest XVIII-wieczna synagoga. Uznaje się ją za jeden z najcenniejszych zabytków żydowskiej architektury sakralnej w kraju.

Dom Pracy Twórczej BWA "U Jaksy" w Miechowie

Dom Pracy Twórczej prowadzony przez Biuro Wystaw Artystycznych "U Jaksy" w Miechowie to przestrzeń wystawiennicza. Wnętrza kamienicy wypełniają cztery galerie: Stefana Żechowskiego, "Pod Witrażem" Wincentego Kućmy, "Saint Tropez" Sachy Stawiarskiego oraz Salon Sztuki Współczesnej. Kolekcja dzieł Żechowskiego jest największym zbiorem w Polsce. W Miechowie oglądamy ponad 80 obrazów i rysunków tego artysty.

"Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna"

W sierpniu przypada 80. rocznica zagłady Żydów z Wieliczki i okolic. Z tej okazji ukazała się książka pod tytułem "Żydzi w Wieliczce. Opowieść dokumentalna" Małgorzaty Międzobrodzkiej. Badaczka, wieloletnia pracowniczka Muzeum Żup Krakowskich, zbierała materiały na ten temat od wielu lat. Choć - jak mówiła w rozmowie z Magdaleną Zbylut-Wiśniewską - nigdy nie przypuszczała, że w obrębie jej zainteresowań pojawi się tematyka żydowska.

"Zimowy pogrzeb" Hanocha Levina na otwarcie Festiwalu Komedii Talia

Filip Kowalczyk, aktor tarnowskiej sceny tym razem w innej roli. Reżyseruje w Teatrze im. Ludwika Solskiego w Tarnowie "Zimowy pogrzeb" Hanocha Levina. Premiera: 17 września na otwarcie Festiwalu Komedii Talia. Główny bohater dramatu goni po całym świecie swoją rodzinę, by przekazać jej wiadomość o śmierci matki. Nikt go jednak nie chce słuchać. Wszyscy są bowiem zajęci ślubem Welwecji.

53. Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem

W stolicy Tatr świętują górale z całego świata. To okazja do spotkania i zaprezentowania własnych tradycji i obyczajów, a także muzyki, śpiewu, tańca i stroju. Do 26 sierpnia zaplanowano koncerty, warsztaty i wystawy. Zespoły, które zjechały do Zakopanego powalczą o "Złote Ciupagi".

56. Sabałowe Bajania

Do niedzieli potrwa wielkie świętowanie w Bukowinie Tatrzańskiej - trwa 56. Festiwal Folkloru Polskiego Sabałowe Bajania. O nagrodę grand prix - Bukowiańskiego Buka powalczą tradycyjnie gawędziarze, instrumentaliści, śpiewacy, drużbowie oraz starości weselni. Impreza przyciąga miłośników tradycji i kultury regionalnej z całej Polski. Po paradzie zaprzęgów, równie dużo emocji wzbudza Sabałowa Noc. Z soboty na niedzielę odbędzie się ceremonia pasowania na Zbójnika oraz nadanie honorowego tytułu Wiyrchowyj Orlicy.

60 lat Oświęcimskiego Centrum Kultury

Najpierw był Zakładowy Dom Kultury Zakładów Chemicznych Oświęcim, później Miejski Ośrodek Kultury i wreszcie - Oświęcimskie Centrum Kultury. Mieszkańcy mogą korzystać z kina, oglądać spektakle i wystawy. To tutaj mają miejsce spotkania Uniwersytetu Trzeciego Wieku czy Oświęcimskiego Uniwersytetu Dziecięcego. Nie brak przestrzeni dla sceny alternatywnej. Na uwagę zasługuje także sam monumentalny budynek i polichromia Witolda Kaczanowskiego.

Festiwalowy leksykon przewodnikiem po Krynicy

55. Festiwalowi im. Jana Kiepury towarzyszyć będzie premiera książki "Krynica rozśpiewane miasto. Leksykon Festiwalu im. Jana Kiepury". Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz przedstawiła historię uzdrowiska i tradycji muzycznych w 85 hasłach. Wydawnictwo jest bogato ilustrowane. Za oprawę graficzną odpowiada Adrianna Pulchny.

40. Łemkowska Watra pod hasłem "Jedność daje siłę"

Tegoroczna Watra odbędzie się pod hasłem "Jedność daje siłę". To największe i najbardziej wyczekiwane wydarzenie przez Łemków zjeżdżających do Zdyni z różnych zakątków świata. Organizatorzy poświęcą jeden blok koncertowy wojnie w Ukrainie. Będzie także blok programowy poświęcony 75. rocznicy Akcji "Wisła". Gość audycji: Natalia Hładyk ze Zjednoczenia Łemków.

Ponad 200 prac wpłynęło do konkursu Małopolska Nagroda Poetycka Źródło

To odbywający się od sześciu w Borzęcinie i Tarnowie ogólnopolski konkurs adresowany do osób pełnoletnich. Wiersze ocenia czteroosobowe jury złożone z poetów - Józefa Barana, Jadwigi Maliny, Adama Ziemianina oraz aktorki Beaty Paluch. Laureatów poznamy w październiku podczas uroczystej gali w Centrum Sztuki Mościce w Tarnowie.

Rabka Festival rozpoczęty

Rabka Festival, czyli Międzynarodowy Festiwal Literatury Dziecięcej w Rabce-Zdroju rozpoczęty! To już 9. odsłona czytelniczego święta dla najmłodszych. Tym razem tematem przewodnim jest rodzina i uczucia. Festiwal tradycyjnie otworzyli sami zainteresowani, czyli dzieci - w budynku Miejskiej Biblioteki Publicznej i dworca kolejowego zarazem.

20 lat Małopolskiego Instytutu Kultury

Małopolski Instytut Kultury obchodzi w tym roku 20 urodziny. Początków działalności należy jednak szukać znacznie wcześniej. Obecnie działalność MIK opiera się na trzech filarach: Region (inicjowanie i organizowanie wydarzeń promujących kulturę regionu), Rozwój (tworzenie sieci współpracy), Refleksja (obserwacja i analiza procesów zachodzących w kulturze). Jaki się zmienia instytut? I co zaplanowano w ramach jubileuszu? Goście audycji: Joanna Orlik, dyrektorka MIK oraz Marta Chlanda, specjalistka ds. komunikacji.

Żegiestów-Zdroj - jedziemy do wód!

W Regionach Kultury jedziemy do wód! Żegiestów-Zdroj, kiedyś najsłynniejsze i najbardziej luksusowe uzdrowisko przez wiele lat popadało w ruinę. Otwarta na nowo pijalnia Anna jest zwiastunem zmian i pretekstem do przypomnienia historii.

Przed nami 7. Zakopiański Festiwal Literacki

"Na tatrzańskim szlaku literatury" to hasło tegorocznego festiwalu. Pasjonatów książki przyciągają pod Giewont spotkania z autorami, premiery, a także warsztaty. Zwieńczeniem tej części festiwalu jest przyznanie Nagrody Literackiej Zakopanego. Ważną imprezą towarzyszącą są Targi Książki na Placu Niepodległości.

Dworki, pejzaże, portrety. Twórczość Bronisławy Rychter-Janowskiej

Nastrojowe obrazy z motywami staropolskiej wsi oraz portrety i tkaniny artystyczne można obejrzeć na wystawie zatytułowanej "Dworki, pejzaże, portrety. Twórczość Bronisławy Rychter-Janowskiej". Ekspozycję zorganizowano w zabytkowych wnętrzach Galerii Marii Ritter, miejscu harmonizującym z tematami i charakterem malarstwa tej cenionej artystki. W audycji gościły kuratorki wystawy: Anna Florek, Edyta Ross-Pazdyk, Justyna Stasiek-Harabin.

"Malarki z Powiśla Dąbrowskiego"

Wystawa w Muzeum Etnograficznym w Tarnowie prezentuje wizerunki i prace 50. dawnych, nieżyjących już, artystek ludowych pochodzących z „malowanych wsi” w regionie tarnowskim. Ekspozycja odkrywa fragment bogatych zbiorów tarnowskiego Muzeum Okręgowego organizującego od prawie 50 już lat konkurs „Malowana Chata”. Pokazuje nie tylko piękne, unikatowe eksponaty – malowanki reprezentujące wzornictwo i styl każdej z malarek, ale także przedstawia na planszach dokumentację ich twórczości.

Świat roślin w dawnych zwyczajach

Noc Świętojańska za nami. Trwa lato - zaryzykujmy - najpiękniejsza pora roku. Czas intensywnego kwitnienia i zbioru plonów. W Regionach Kultury rozmawiamy o przenikaniu tradycji, wierzeń i zwyczajów ze światem roślin. Gość audycji: antropolog kultury Dorota Majkowska-Szajer z Muzeum Etnograficznego w Krakowie.

Klasztor Franciszkanów Reformatów w Kętach

Kęty na pograniczu śląsko-małopolskim są nazywane miastem kościołów. W Regionach Kultury odwiedzamy klasztor Ojców Franciszkanów Reformatów wraz z kościołem Najświętszej Marii Panny. W chórze zakonnym wyeksponowano niezwykle cenną gotycką Pietę datowaną na XV wiek. Na uwagę zasługuje także ogród podzielony na część ozdobną i owocową. Goście audycji: o. Rajmund Wilk OFM, gwardian oraz Janusz Kudłacik, historyk Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach.

Zamek i skansen w Dobczycach

W regionach Kultury odwiedzamy Dobczyce pod Krakowem. Ruiny zamku królewskiego i pobliski skansen przyciągają coraz więcej zainteresowanych. W skansenie na szczególną uwagę zasługuje dom pogrzebowy z cennym karawanem. Oba obiekty są prowadzone przez Muzeum Regionalne PTTK w Dobczycach. Gość audycji: Maria Topa, dyrektor muzeum.

W Regionach Kultury o Janie Szczepaniku - "polskim Edisonie"

W 2022 roku obchodzimy 150. rocznicę urodzin Jana Szczepanika, nazywanego "polskim Edisonem". Jego liczne patenty przyczyniły się do rozwoju m.in. fotografii barwnej, telewizji czy przemysłu tkackiego. Z tej okazji w Muzeum Okręgowym w Tarnowie otworzono wystawę "Jan Szczepanik - Geniusz, Wynalazca, Konstruktor".

Perełka modernistycznej architektury w Chełmku k. Oświęcimia

Kolonia robotnicza w Chełmku. To miało być idealne w zamierzeniu morawskiego przemysłowca miasto. W Regionach Kultury rozmawiamy o perełce modernistycznej architektury, a także o jasnych i ciemnych stronach założenia założenia Tomasza Baty.

O modelu sarkofagu królowej Jadwigi odnalezionym w Tarnowie

W Tarnowie po kilkudziesięciu latach odnalazł się model sarkofagu królowej Jadwigi. To bozzetto wykonane przez Antoniego Madeyskiego w 1901 roku w Rzymie. Zapewniło mu ono wygraną w konkursie na sarkofag władczyni na Wawelu, który wyrzeźbił rok później w marmurze kararyjskim.

Wizyta w dworku "Zacisze" w Miechowie

Dworek "Zacisze" w Miechowie to jeden z ciekawszych przykładów architektury drewnianej w Małopolsce. Wcześniej mieściło się tam niewielkie Muzeum im. Tadeusza Kościuszki. Obecnie opiekę nad zabytkiem sprawuje Biuro Wystaw Artystycznych "U Jaksy". Warto zaplanować zwiedzanie dworku jeszcze w czerwcu, ponieważ na początku lipca rozpocznie się dłuższy remont. Goście audycji: Paweł Olchawa - dyrektor BWA i Marcin Piekarczyk - lokalny przewodnik.

Narodowy Instytut Dziedzictwa świętuje w tym roku 60-lecie misji

Do Krakowa dotarła wystawa zatytułowana "Przyszłym pokoleniom". To pretekst do tego, by porozmawiać o obszarach działania instytutu na rzecz ochrony zabytków, materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także o wyzwaniach. Goście audycji: Katarzyna Zalasińska - dyrektor NID, Monika Bogdanowska - zastępca dyrektora NID oraz Andrzej Siwek - dyrektor oddziału terenowego NID w Krakowie.

Dziedzictwo wołoskie na terenie Sądecczyzny w komiksie

"Przybysze. Wołosi w Ochotnicy i Tylmanowej" - to pierwszy komiks o osadnictwie wołoskim na ziemiach polskich. Album w przystępny sposób prezentuje dziedzictwo wędrownych pasterzy, którzy pojawili się na Sądecczyźnie pod koniec XIV wieku. Goście audycji: Marcin Wierzchowski - grafik oraz Artur Wabik - twórca scenariusza.

Za nami 36. edycja Tarnowskiej Nagrody Filmowej

Już po raz 36. Tarnów od 27 maja był sercem polskiej kinematografii za sprawą kolejnej już edycji Tarnowskiej Nagrody Filmowej – Festiwalu wybranych polskich filmów pełnometrażowych. Festiwal zakończyła 4 czerwca Gala Wręczenia Nagród 36. TNF, którą zwieńczył koncert muzyki filmowej w wykonaniu Kwintetu Śląskich Kameralistów z udziałem solistów w tarnowskim Kinie Marzenie. Goście audycji: Kuba Armata - dyrektor festiwalu, Jerzy Stuhr - laureat nagrody za całokształt twórczości oraz Natalia Grzegorzek - producentka.

"Ze snu czy z ducha? Fantastyczne malarstwo Teofila Ociepki"

"Ze snu czy z ducha? Fantastyczne malarstwo Teofila Ociepki" - w Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka można obejrzeć pięćdziesiąt prac uznanego na świecie i jednego z najsłynniejszych malarzy prymitywistów. Inspiracją do przygotowania wystawy był obraz artysty zakupiony przez wielickie muzeum w 2013 roku przedstawiający pracujących wśród smoków górników. Ekspozycja jest efektem współpracy z Muzeum Śląskim w Katowicach. W Regionach Kultury gościmy kuratorki: Klementynę Ochniak-Dudek oraz Sonię Wilk.

Sentymentalna podróż tropem białego misia

Na rynku wydawniczym ukazał się długo wyczekiwany album "Foto z misiem". Założycielki Oficyny Wydawniczej Oryginały Barbara Calloit i Aleksandra Karkowska zebrały ponad tysiąc zdjęć. Na wybranych fotografiach opublikowanych w książce widzimy zmieniające się mody, ale i skrajne emocje pozujących - od szerokiego uśmiechu po płacz. Śledzimy także wędrówkę misia, ponieważ postać w futrze pojawiała się nie tylko pod Giewontem, ale i w Sopocie, Warszawie czy Chorzowie.

Zamek Tenczyn w Rudnie - jedna z piękniejszych jurajskich warowni

W Regionach Kultury zwiedzamy ruiny zamku Tenczyn w Rudnie. Zamek kiedyś był jedną z najpiękniejszych jurajskich warowni. Oprowadzają nas przewodniczka Zuzanna Zimnal oraz Robert Szczuka z Fundacji New Era Art.

Bartne i jej wizytówka - cerkiew św. Kosmy i Damiana

Bartne uznaje się za jedną z najważniejszych miejscowości łemkowskich Beskidu Niskiego. Jej wizytówką jest cerkiew św. Kosmy i Damiana typu zachodniołemkowskiego z połowy XIX wieku. Obecnie to filia Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach. Gościem w Regionach Kultury jest ks. Mirosław Ciudyło, proboszcz parafii prawosławnej.

Jerzego Trelę wspominają przyjaciele i współpracownicy

23 maja pożegnaliśmy Jerzego Trelę - giganta teatru i skromnego człowieka. Msza żałobna odbyła się w kościele oo. Dominikanów w Krakowie. Prochy aktora złożono w Leńczach koło Kalwarii Zebrzydowskiej w rodzinnym grobowcu. W Regionach Kultury aktora wspominają jego przyjaciele i współpracownicy m.in. Anna Dymna, Jerzy Stuhr czy Olgierd Łukaszewicz.

Nikifor Krynicki

Nikifor Krynicki to jeden z najwybitniejszych reprezentantów sztuki naiwnej w Polsce i na świecie. Był samoukiem z wrodzoną intuicją malarską. Środowisko zauważyło go dopiero w latach 30. Pod koniec jego życia w kolejce po obrazki ustawiali się z jednej strony kuracjusze po "pamiątkę z Krynicy" i z drugiej - kolekcjonerzy, którzy widzieli w nich wartość rynkową. W Regionach Kultury m.in. o umowności w opisywaniu życiorysu tego artysty i jego śladach w Krynicy-Zdroju. Gość audycji w przededniu umownej 127. rocznicy urodzin Nikifora: Zbigniew Wolanin z Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.

Czy anioły istnieją?

Odpowiedzi na to pytanie szukają aktorzy Teatru im. Ludwika Solskiego w Tarnowie. Ireneusz Pastuszak reżyseruje "Kantatę na cztery skrzydła" Roberta Bruttera. To opowieść o wyborach, ludzkich rozterkach i poszukiwaniu nadziei. Premiera 28 maja na Małej Scenie. Goście audycji: Kinga Piaty, Piotr Hudziak i Ireneusz Pastuszak.

Andrzej Budz - człowiek, w którego żyłach płynie muzyka

Muzyk i muzykant, śpiewak, tancerz, przewodnik tatrzański. Jest twórcą, a także rekonstruktorem instrumentów pasterskich m.in. końcówki czy trombity. Chce się dzielić swoją wiedzą i dlatego przygotowuje specjalny podręcznik. Odwiedzamy go w pracowni lutniczej Jana Bobaka w Nowym Targu.

O maziarstwie we wsi Łosie

We wsi Łosie mieszkańcy tradycyjnie zajmowali się maziarstwem. Maziarze to obwoźni handlarze mazią i smarami. Wozami docierali m.in. do Rygi, Odessy czy Brna. Dla łosian narodziny przemysłu naftowego stały się okazją do wzbogacenia się na sprzedaży produktów ropopochodnych. Wieś szybko stała się ewenementem na łemkowszczyźnie - stawiano wystawne domy, kupowano drogie stroje, zatrudniano służbę. Ostatni łosiański maziarz zmarł w latach 70. ubiegłego wieku. Goście audycji: Klaudia Zbiegień, kierowniczka oddziału "Zagroda Maziarska" w Łosiu - Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach oraz Zhanna Orchel, pracownik do spraw merytorycznych muzeum. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Zapraszamy do Galerii Baza w Tarnowie

Galeria Baza w Tarnowie to przestrzeń wystawiennicza sąsiadująca z pracownią malarską oraz sceną, na której spotykają się amatorzy muzyki. W przestrzeniach zabytkowej kamienicy przy Rynku coraz chętniej gromadzą się miłośnicy sztuki. W Regionach Kultury goszczą założyciele bazy: Kasia Nalezińska i Michał Martynów.

Kaplica św. Anny na Płazówce

To jeden z ciekawszych drewnianych obiektów sakralnych na Podhalu. Zaprojektował ją Juliusz Bełtowski w drugiej połowie XIX wieku w stylu neogotyckim. W środku nie zachowało się oryginalne wyposażenie, prócz organów typu fisharmonia. Największym atutem kaplicy jest jednak jej położenie. Przyjezdni chętnie podziwiają panoramę na Magurę Witowską i Tatry Zachodnie.

"Niespokojny duch Józefa Pitonia"

W Małopolskim Centrum Kultury "Sokół" w Nowym Sączu zaprezentowano film dokumentalny "Niespokojny Duch Józefa Pitonia" w reżyserii Aleksandry Klawy. Józef Pitoń to nestor podhalańskich regionalistów, gawędziarz, tancerz, ratownik górski i przewodnik. Obraz powstał w ramach programu Filmoteka Małopolska w koprodukcji z Telewizją Polską. Goście audycji: Józef Pitoń - bohater filmu, Aleksandra Klawa - reżyserka, Aleksander Gąsienica - wicedyrektor MCK "Sokół" oraz Bartłomiej Koszarek - dyrektor Bukowiańskiego Centrum Kultury.

Krawiectwo historyczne

Krawiectwo historyczne to wielka pasja Tomasza Łomnickiego. Góral z Sądecczyzny szczególnie interesuje się ubiorem XVII-wiecznym. Dlaczego naparstek to największy przyjaciel krawca? I co kryje się pod pojęciem fałszu w kontekście ubioru historycznego? Odpowiedzi na te pytania w audycji Regiony Kultury

"Amator zbrodni" - nowy kryminał Mariusza Koperskiego

"Amator zbrodni" to czwarta książka Mariusza Koperskiego z cyklu "Zakopiańska powieść kryminalna". Świeżo upieczonej komisarz zostaje przydzielona trudna sprawa podpalenia hotelu w centrum Zakopanego i odnalezionych w budynku zwłok. Trudno być kobietą na Podhalu, a jeszcze trudniej policjantką detektywem.

Centrum Kultury i Filmu im. Billy'ego Wildera

Z Suchej Beskidzkiej do Hollywood? W Regionach Kultury gościmy w Centrum Kultury i Filmu im. Billy'ego Wildera. Twórca "Pół żartem, pół serio" czy "Bulwaru zachodzącego słońca" pozostaje najsłynniejszym mieszkańcem w historii tego niewielkiego miasta. Jego filmy i działalność charytatywna inspirują kolejne pokolenia. W suskim centrum o osobie patrona przypomina nie tylko ogromny portret, ale również grafiki z jego obrazów. Gość audycji: Grzegorz Wysmołek, dyrektor CKiF.

Muzeum Drukarstwa w Nowym Targu

Podobne muzea znajdują się w Warszawie, Cieszynie czy Radomsku, ale tylko to w Nowym Targu może poszczycić się cenną maszyną z wiedeńskiej fabryki Helbig und Muller. W XIX wieku sprowadzono ją z Krakowa do drukarni Ignacego Borka, który właśnie w Nowym Targu założył pierwszą na Podhalu drukarnię. Po nowotarskim Muzeum Drukarstwa oprowadza Wiktoria Kowalczyk-Szlaga

Wyjątkowe odkrycie w królewskim Zamku Żupnym w Wieliczce

Podczas prac remontowych w królewskim Zamku Żupnym w Wieliczce natrafiono na wysokiej klasy polichromie naścienne. Okryto m.in. herb Wazów oraz tajemniczy napis. Najstarsze dekoracje wstępnie datowane są na wiek XVII. Gość audycji: Klementyna Ochniak-Dudek, kierowniczka Działu Sztuki i Etnografii wielickiego muzeum.

Dzieło malowane snem

W Teatrze im. Ludwika Solskiego w Tarnowie można oglądać neowitraż Piotra Franciszka Barszczowskiego pt. "Ostatnia wieczerza XXI wieku". To praca nagrodzona w ubiegłym roku na Biennale we Florencji. Artysta i teolog przedstawił własną wizję słynnej sceny biblijnej, zupełnie inną od tej, którą znamy z dzieła Leonarda da Vinci z prostokątną ławą i 13 postaciami. Nie byłoby jej jednak, gdyby nie sen...

Malarstwo romantyczne Elżbiety Pazery

Elżbieta Pazera maluje głównie sielankowe pejzaże. W tle najczęściej pojawia się kobieta w dynamicznej pozie, zwiewna, sensualna, jak u Edgara Degasa. Świadomie wybiera ciepłe barwy, czyli czerwienie, pomarańcze. Sukniom przypisała na stałe żółcienie i błękity. W Regionach Kultury o wystawie artystki w Galerii pod Trójką Muzeum Okręgowego w Tarnowie.

O słynnym konkursie palm w Lipnicy Murowanej

W Lipnicy Murowanej trwają ostatnie przygotowania do słynnego konkursu palm. W najbliższą niedzielę konstruktorzy swoje kompozycje na rynku ustawią już po raz 63. Palma musi być wykonana wyłącznie z naturalnych materiałów i ustawiona siłą ludzkich mięśni. Czy uda się komuś pobić rekord 37 metrów i 78 centymetrów z 2019 roku?

Z wizytą w Skansenie Przemysłu Naftowego na "Magdalenie" w Gorlicach

W 2022 roku świętujemy 200-lecie urodzin Ignacego Łukasiewicza - aptekarza, filantropa, człowieka, który opracował metodę destylacji ropy naftowej. Z tej okazji zaglądamy do Skansenu Przemysłu Naftowego na "Magdalenie", czyli na terenie dawnej kopalni w Gorlicach. Gorlice, z resztą, to także miejsce, gdzie Łukasiewicz spędził część swojego życia. Po skansenie oprowadza nas Kazimierz Dudek, górnik, pasjonat historii i założyciel tego miejsca.

Razem stwórzmy Kolekcję Designu Olkuskiej Emalii

"Nie wyrzucaj na śmietnik - przynieś do galerii BWA" - pod takim hasłem galeria w Olkuszu prowadzi zbiórkę przedmiotów, które zasilą tworzoną Kolekcję Designu Olkuskiej Emalii. Dzięki wyrobom z charakterystycznym czajniczkiem miasto znane jest w całej Polsce. Pracownicy galerii chcą zachować najciekawsze egzemplarze, a w przyszłości utworzyć specjalne muzeum.

Fotografia koncertowa Beaty Motuk w Tarnowskim Centrum Kultury

"Brzmienie czerni i bieli" - wystawa fotografii koncertowej autorstwa Beaty Motuk. W Tarnowskim Centrum Kultury zaprezentowano ponad 50 zdjęć z ciekawszych wydarzeń muzycznych. Na klimatycznych zdjęciach oglądamy Fisza, Piotra Roguckiego czy Marka Napiórkowskiego.

"Rzeszot". O galicyjskim Rockefellerze

"Rzeszot" to błyskotliwy debiut prozatorski Bartosza Sadulskiego. Główny bohater powieści, pionier przemysłu naftowego, chce wpłynąć na losy Europy i świata. Galicyjski Rockefeller - Pan Podedworny wszędzie był i wszystko widział. Do słuchania Regionów Kultury zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Regiony Kultury: o malarstwie Edwarda Dwurnika w Olkuszu

Malarstwo Edwarda Dwurnika do obejrzenia w Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Olkuszu. Na wystawie prezentowanych jest 21 wielkoformatowych płócien. Wszystkie pochodzą z kolekcji prywatnej - od wczesnych, jeszcze studenckich aż po prace ostatnie. Na wystawę zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Muzeum Powstania Chochołowskiego w Chochołowie

W 1846 roku miała miejsce "insurekcja pod Tatrami". Ekspozycja upamiętniająca ten zryw znajduje się w Muzeum Powstania Chochołowskiego w Chochołowie. Zagroda Bafiów to także bogata ekspozycja etnograficzna. Goście audycji: Maria Dziadoń, Michał Murzyn i Wojciech Szatkowski.

"Zwierzęta. Inspiracje - Duma - Towarzysze"

"Zwierzęta. Inspiracje - Duma - Towarzysze" - to tytuł najnowszej wystawy prezentowanej w Muzeum Historii Tarnowa i Regionu. Kuratorka Dorota Lewicka podkreśla, że zwierzęta od niepamiętnych czasów towarzyszą człowiekowi i stanowią natchnienie. W kamienicy przy Rynku 20 prezentowane są grafiki, rzeźby, fotografie, karty pocztowe, a także wybrane elementy miśnieńskiego serwisu ptaszkowego.

Komu 47. Nagroda im. Oskara Kolberga?

Nagroda im. Oskara Kolberga to najstarsze i najważniejsze wyróżnienie w dziedzinie kultury tradycyjnej w Polsce przyznawane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Patronem nagrody ustanowionej w 1974 roku jest Oskar Kolberg – polski etnograf, folklorysta i kompozytor. W tym roku kandydatów można zgłaszać do 30 marca 2022 r. Goście audycji: Dorota Ząbkowska - MKiDN oraz Lech Dzierżanowski - zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca ds. muzycznych.

Koronka klockowa z Bobowej

W Bobowej od ponad 100 lat kobiety i mężczyźni zajmują się wyrabianiem koronki klockowej. To obecnie największy ośrodek w Polsce, który skupia osoby zajmujące się tego rodzaju rękodziełem artystycznym. Najsłynniejsze bobowskie wzory to ślimaki czy liście dębu. Można je oglądać w galerii w Centrum Kultury i Promocji Gminy Bobowa. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Tunele zamkowe w Oświęcimiu

Pod wzgórzem zamkowym w Oświęcimiu przebiegają dwa tunele. Pierwszy, czyli tzw. tunel "austriacki" albo "długi" wybudowano w czasach zaboru austriackiego. Drugi tunel zbudowali Niemcy w latach 1940-1944. Dla zwiedzających przygotowano Interaktywną Trasę Historyczną "Gra o Niepodległą". Turysta wciela się w postać rekruta z Oświęcimia. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Orkiestra Dęta Sobolów od 20 lat na scenie

Orkiestra Dęta Sobolów działa od 20 lat. Aktualnie skupia 60 muzyków, z czego większość stanowią dzieci i młodzież. Kapelmistrzyni Justyna Chmielek-Korbut dba o wysoką jakość wykonań, co potwierdzają liczne nagrody, wyróżnienia i podróże orkiestry.

Między śmiercią i pogrzebem

"Łańcuch łączący Ziemię z Niebem. jako praktyka funeralna współczesnej Sądecczyzny" Kamila Basty to praca naukowa napisana pod kierunkiem Anny Niedźwiedź z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. Etnolog prowadził badania terenowe w latach 2019-2020. Uczestniczył w spotkaniach modlitewnych odbywających się pomiędzy śmiercią i pogrzebem. Znaczną część swojej książki poświęcił rozmowom ze świeckimi liderami oraz tematowi audiosfery tej praktyki.

Jak się ma tarnowski "Matejko"?

Ciasna, ale własna. Mowa o ośmiometrowej galerii "pod chmurką" Marka Chytrosia nazywanego "Matejką". Obok przystanku autobusowego przy alei Solidarności 2 w Tarnowie znajduje się budka z obrazami artystów związanych z miastem, a także z różnego rodzaju bibelotami. Jak tarnowski "Matejko" radzi sobie w pandemii?

Zamek na Mirowie w Książu Wielkim

Okazała budowla została wzniesiona w latach 1585-1595. Za projekt odpowiadał włoski architekt Santi Gucci. Fundatorem był biskup krakowski Piotr Myszkowski. Ten sam, któremu Jan Kochanowski zadedykował "Psalmy Dawidowe".

Pamiątki związane z bratem św. Jana Pawła II poszukiwane!

Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach poszukuje pamiątek związanych z Edmundem Wojtyłą oraz rodziną Wojtyłów. To w związku przypadającą w tym roku 90. rocznicą śmierci starszego brata Karola. Muzealnicy liczą na dokumenty, fotografie, a także przedmioty codziennego użytku.

Od 50 lat w zawodzie kuśnierza

Stanisław Gąsienica-Wawrytko w zawodzie kuśnierza pracuje już ponad 50 lat. Szyje tradycyjnie, według góralskich wzorców. Z jego pracowni wychodzą kożuchy, serdaki, czapki fjokierki oraz rękawice. Na zaproszenie Czerwonego Dworu - Centrum Kultury Rodzimej w Zakopanem podzielił się swoimi umiejętnościami oraz wiedzą z uczestnikami warsztatów. Rozmawiała z nim Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

"Compendium Ferculorum", czyli o kuchni dawnej

Żubrowy comber gotowany na rumiano czy kapłon z grzankami? W Regionach Kultury o tym, czym w XVII wieku zajadali się Lubomirscy. O "Compendium Ferculorum", czyli zbiorze opracowanym przez Stanisława Czernieckiego w Wiśniczu w rozmowie Magdaleny Zbylut-Wiśniewskiej z popularyzatorem wiedzy o kuchni dawnej - prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Jarosławem Dumanowskim.

Ośrodek Spotkania Kultur w Dąbrowie Tarnowskiej: kiedyś bożnica, dziś nowoczesne miejsce dialogu

Synagogę w Dąbrowie Tarnowskiej wzniesiono w drugiej połowie XIX wieku. Zaprojektował ją żydowski architekt i inżynier Abraham Goldstein, a ufundował - Izaak Stern. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali bożnicę i urządzili w niej spichlerz. Niektóre źródła mówią także, że w synagodze przetrzymywano wówczas broń. Budynek przez wiele lat pozostawał w fatalnym stanie. Dopiero w 2010 roku rozpoczął się jego gruntowny remont. Dwa lata później został oddany turystom. W 2012 roku w byłej synagodze powołano do życia Ośrodek Spotkania Kultur w Dąbrowie Tarnowskiej.

Nowa przestrzeń kulturalna na mapie Tarnowa

Multimedialne Centrum Artystyczne to nowa przestrzeń kulturalna na mapie Tarnowa. Opiekę nad tym miejscem i jego ofertą sprawuje tarnowskie Biuro Wystaw Artystycznych. Jako pierwszą zaprezentowano wystawę "Zobacz", której motywem przewodnim są oczy.

"Gniazdo". Beskid Niski i zbrodnie w środku zimy

Na rynku wydawniczym pojawiło się "Gniazdo", czyli piąta powieść kryminalna pióra Jędrzeja Pasierskiego z serii z komisarz Niną Warwiłow. Laureat Nagrody Wielkiego Kalibru słynie z tego, że nie epatuje krwią. W jego książkach zbrodnia jest konieczna, ale nie najważniejsza. Istotniejsze są pogłębiona psychologia i niepokój, czemu służy sceneria Beskidu Niskiego. To w tych stronach Pasierski akcję osadza już po raz trzeci.

"Podróż w przeszłość Wieliczki"

Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka zaprasza do miasta z lat 60. i 70. XX wieku. Wystawa fotograficzna "Podróż w przeszłość Wieliczki" pokazuje kilkadziesiąt fotografii byłych pracowników muzeum: Alfonsa Długosza - założyciela i wieloletniego dyrektora, Michała Grochala - pracownika Działu Naukowo-Oświatowego oraz Michała Kaszowskiego - fotografa placówki. Kuratorem wystawy jest Barbara Konwerska. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Maria Ritter - sądecka kapłanka sztuki

Pracownia i mieszkanie "sądeckiej kapłanki sztuki" mieści się w kamienicy pod numerem 2 przy Rynku. Artystka mieszkała na piętrze z amfiladowym układem pomieszczeń. Obecnie pierwsze wnętrze ma charakter galeryjny, a pozostałe - pokazują życie prywatne. Magdalena Zbylut-Wiśniewska rozmawia z Barbarą Szafran, kustosz działu sztuki Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.

Musicalowa "Ania z Zielonego Wzgórza"

W Teatrze im. Ludwika Solskiego w Tarnowie rozpoczęły się próby do musicalowej "Ani z zielonego wzgórza" w adaptacji Henryki Królikowskiej-Wojtyszko i Macieja Wojtyszko. Reżyseruje Matylda Baczyńska. W roli Ani zobaczymy Annę Zachciał, w roli Gilberta - Macieja Babicza. Premiera na Międzynarodowy Dzień Teatru.

Ada Sari - maestra ze Starego Sącza

Ada Sari, diwa operowa - jej potężny głos, sopran koloraturowy podziwiano w najlepszych ośrodkach Europy i obu Ameryk. Triumfy święciła przez trzydzieści lat. Nigdy nie zapomniała jednak o rodzinnym Starym Sączu. To właśnie tam w Muzeum Regionalnym znajduje się ekspozycja "Kariera i sława", gdzie zgromadzono pamiątki po maestrze - elementy garderoby, meble czy listy. Wystawą opiekuje się Andrzej Długosz. Do słuchania audycji zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Za nami Jubileuszowy 50. Karnawał Góralski

Barwne stroje, taniec i śpiew. W Bukowinie Tatrzańskiej zakończył się Jubileuszowy 50. Karnawał Góralski. W programie tradycyjnie znalazł się przegląd grup kolędniczych, pokazy tańca zbójnickiego czy kumoterki. Impreza w Domu Ludowym przyciąga nie tylko górali z różnych części regionu, ale także turystów. O organizacji i o początkach tego wyjątkowego festiwalu folkloru Magdalenie Zbylut-Wiśniewskiej opowiadają Bartłomiej Koszarek i Adam Sawina.

Krynicki Teatr Modrzewiowy kiedyś i dziś

Teatr Modrzewiowy-od/nowa przypomina o Teatrze Modrzewiowym funkcjonującym w Krynicy-Zdroju w czasach świetności uzdrowiska - na przełomie XIX i XX wieku. Na świeżo po jubileuszu pięciolecia istnienia jest okazja do refleksji. W rozmowie z Karoliną Fortuną i Szymonem Budzykiem o ukłonie w kierunku historii, spotkaniu artystów profesjonalnych z mieszkańcami i o oswajaniu przestrzeni oraz ciągłym jej braku.

Dla najmłodszych w romani

"Romano Abecadło" oraz "Mietek na wojnie" Natalii Gancarz - wydane po raz drugi. Pierwsza pozycja przeznaczona jest dla najmłodszych, którzy uczą się czytać i pisać w języku romskim. W prosty sposób podaje spis znaków występujących w romani, zgodnych z tzw. pisownią sulejowską, czyli odpowiednią dla Romów z Polski. Druga książeczka to opowieść chłopca o pobycie w rodzinnym obozie cygańskim, tzw. Familienzigeunerlager na terenie Birkenau. Spotkanie z Natalią Gancarz w Regionach Kultury. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Z wizytą w "Orkanówce"

W willi "Orkanówka" w Porębie Wielkiej (Gmina Niedźwiedź, Gorce) mieści się Muzeum Biograficzne Władysława Orkana. W domu znajdującym się przy zielonym szlaku wiodącym na Turbacz gromadzone i przechowywane są pamiątki związane z pisarzem. Przyjeżdżali tutaj najważniejsi twórcy Młodej Polski - Jan Kasprowicz, Leopold Staff czy Juliusz Osterwa. Zaprasza Magdalena Zbylut-Wiśniewska.

Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej w 2022 roku

Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej rozbrzmiewa muzyką na najwyższym poziomie. W dworze, a także w sali koncertowej występują wirtuozi oraz wykonawcy, którzy dopiero rozpoczynają karierę, soliści i kameraliści, wokaliści i instrumentaliści. Łukasz Gaj, dyrektor kąśnieńskiego ośrodka zdradza, kto w 2022 roku zagości w dawnej posiadłości mistrza.

Krystian Janik i powieść "Tu nie ma nic"

Po dobrze przyjętym kryminale w języku staropolskim "Pomsta. Opowieść z dziejów miasta Tarnowa", Krystian Janik proponuje powieść obyczajową "Tu nie ma nic". Akcja rozgrywa się w fikcyjnej małej podtarnowskiej miejscowości Odchylice, gdzie alkohol leje się szerokim strumieniem, a czas odmierzają kolejne fazy rozgrywek w piłce nożnej. Wszyscy bohaterowie chcą uciec, ale nikomu się to nie udaje.

Najcenniejsza w Polsce kolekcja nart

Najstarsze prezentowane w Piwnicznej-Zdroju narty pochodzą z połowy XVIII wieku. Dużym zainteresowaniem cieszy się także narta skokowa Adama Małysza. Kolekcję do muzeum przekazał profesor Zygmunt Bielczyk w 1979 roku. Liczyła ona wówczas ponad 70 nart i 90 wiązań. Z roku na rok przybywa eksponatów - obecnie jest ich około 400.

Park Pamięci Wielkiej Synagogi z szansą na "architektonicznego oscara"

Park Pamięci Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu to obok Centrum Aktywności Lokalnej w Rybniku, jeden z dwóch polskich obiektów, który znalazł się na tzw. krótkiej liście "architektonicznych oscarów". Mies van der Rohe Award jest najważniejszą nagrodą branżową w Europie. Dla komisji istotna jest forma oraz innowacyjność.

Rzeźby z Bazyliki św. Małgorzaty w Nowym Sączu po konserwacji

W Domu Gotyckim, jednym z oddziałów Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu można oglądać wystawę pt. "Siedemnastowieczne rzeźby z ołtarza Bazyliki św. Małgorzaty". Rzeźby nieznanego autorstwa w latach 2020-21 zostały poddane renowacji. Jest to więc okazja, żeby zobaczyć efekty wytężonej pracy konserwatorów - opowiada kurator ekspozycji Anna Florek.

100 lat białego misia

Zakopiańska legenda i symbol popkultury w tym roku obchodzi setne urodziny. Najczęściej pozuje do zdjęć w Zakopanem, ale w przeszłości wędrował także po różnych zakątkach Polski. Aleksandra Karkowska i Barbara Caillot z Oficyny Wydawniczej Oryginały w ramach akcji "Foto z misiem" zebrały 900 zdjęć. Teraz pracują nad książką, której premiera jest zaplanowana na wiosnę tego roku.

Kultura fizyczna w Nowym Sączu to nie tylko Sandecja

Oryginalne bobsleje, archiwalne fotografie czy rekonstrukcja stroju klubu piłkarskiego "Sandecja" - to tylko wybrane rzeczy, które można zobaczyć na wystawie "Bicepsy Sądecczyzny" w Gmachu Głównym Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Ekspozycję poświęcono historii sądeckiego sportu i kultury fizycznej na ziemi sądeckiej. Gość audycji: Anna Florek, kuratorka.

Muzeum Pożarnictwa w Alwerni okiem pasjonata

Małopolskie Muzeum Pożarnictwa w Alwerni powstało w 1953 roku z inicjatywy kpt. Zbigniewa Gęsikowskiego. Placówka prowadzona jest przez Ochotniczą Straż Pożarną. Muzeum ma w swoich zbiorach ponad 20 zabytkowych samochodów, w tym Fiata z 1938 roku czy Magirusa 1926 roku. Ekspozycję do czasu zakończenia budowy nowej siedziby, zwiedza się w trzech punktach: hali wystawowej, strażnicy OSP i w podziemiach. Goście audycji: Tomasz Siemek, Szymon Słomka i Marian Wilk z OSP w Alwerni.

Szlak Tkacki Rękawic Furmańskich

W Piwnicznej-Zdroju powstał Szlak Tkacki Rękawic Furmańskich. 20 rękawiczników pielęgnuje tradycję tkania wełnianych rękawic, które kiedyś służyły jako ochrona dla furmanów pracujących przy zwózce drewna. Pod koniec XX wieku ta umiejętność niemal całkowicie zanikła. Wyjątkiem jest Piwniczna. Obecnie można się tam nie tylko przyjrzeć czy kupić od rzemieślników tę część garderoby, ale również opanować umiejętność tkania podczas warsztatów w Muzeum Regionalnym.

"Panorama Siedmiogrodzka" - monumentalne dzieło w niemal stu fragmentach

"Panorama Siedmiogrodzka" to dzieło ilustrujące wiktorię armii węgierskiej w 1849 w bitwie pod Sybinem. Jan Styka postanowił podzielić malowidło na obrazy. Muzeum Okręgowe w Tarnowie do tej pory zgromadziło 24 części i ciągle prowadzi zbiórkę kolejnych. Można je obejrzeć w galerii na dworcu PKP. Goście audycji: Kamila Jasiak oraz Karolina Widuch z Galerii "Panorama".
Więcej