Radio Kraków
RK Podcasty Przed hejnałem

Przed hejnałem


RSS Spotify

Goście magazynu „Przed hejnałem” mają swoje pasje, swoje plany, swoje marzenia. Miło wypić w ich towarzystwie przedpołudniową kawę...

Podcasty

Powrót do korzeni: Jerzy Fedorowicz na scenie Teatru Nowego Proxima

Spektakl "Amadeusz" w Teatrze Nowym Proxima w Krakowie to interpretacja słynnego dramatu Petera Shaffera, który opowiada o rywalizacji między Wolfgangiem Amadeuszem Mozartem a Antonio Salierim. Reżyser Piotr Sieklucki przedstawia historię nie tylko jako opowieść o geniuszu Mozarta, ale także o zazdrości, intrygach dworskich i próbie kontrolowania muzycznego talentu. Spektakl porusza pytania o naturę geniuszu i to, czy można go ukształtować na nowo, odbierając klasyczne brzmienie jego twórczości. W rolę Antonio Salieriego wcielił się powracający do teatru Jerzy Fedorowicz.

"Materialiści mają zawsze gorsze relacje z innymi"

Zakupy mogą poprawiać humor. Wiąże się to z ośrodkiem nagrody i wydzielaniem dopaminy w naszych mózgach. Ale czy istnieje granica, po przekroczeniu której zakupy nam szkodzą? Czy nabywanie dóbr może wynikać z chęci kompensowania sobie trudności życiowych? Jak wpływa to na relacje interpersonalne i dlaczego tak łatwo jest popaść w błędne koło? Czy pobudki ekologiczne hamują społeczny pęd do nabywania? Gościnią Sylwii Paszkowskiej w audycji Przed Hejnałem była dr hab. Katarzyna Stasiuk, profesor w Instytucie Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Cukier jest dla pszczół, a ty poczęstuj się miodem. 31. Krakowskie Miodobranie

Na 31. Krakowskie Miodobranie po raz kolejny zaprasza Zrzeszenie Pszczelarzy Krakowskich. Od 6 do 8 września na placu Wolnica znajdziemy stoiska z bogactwem naturalnych miodów i innych pszczelich produktów. Wszystko zaczęło się 30 lat temu w niewielkiej pasiece Kazimierza Żółtego na terenie krakowskiego Bieżanowa. Wówczas grupa pszczelarzy i miłośników pszczół zorganizowała spotkanie dla okolicznych mieszkańców, by podzielić się swoją pasją. Kameralne wydarzenie dla lokalnej społeczności okazało się znakomitym pomysłem. Na przestrzeni lat inicjatywa rozwinęła się w sposób przekraczający oczekiwania pierwszych organizatorów. Dzisiejsze Krakowskie Miodobranie to nie tylko święto pszczelarzy i okazja dla odwiedzających by kupić produkty pszczele bezpośrednio z lokalnych pasiek. To również możliwość zasięgnięcia informacji na temat miodów, ich odmian i stosowania. Krakowskie Miodobranie to barwna impreza edukacyjno – kulturalno – rozrywkowa przyciągająca na Plac Wolnica całe rodziny. W audycji Przed Hejnałem Sylwia Paszkowska gościła Monikę Leleń i Przemysława Szeligę ze Zrzeszenia Pszczelarzy Krakowskich.

"Znam weterynarzy, którzy żywili się kawą i energetykami. To zawód obarczony olbrzymim stresem"

Praca weterynarza obarczona jest gigantycznym stresem i ryzykiem wypalenia zawodowego. To zawód, który może pochłonąć życie prywatne i cały wolny czas. Wpływa również na relacje z innymi osobami, w tym przede wszystkim z najbliższymi. Gościem Sylwii Paszkowskiej był Radek Rak, pisarz i lekarz weterynarii. Zdobywca m.in. Nagrody Literackiej Nike i Nagrody im. Janusza A. Zajdla w roku 2020 za „Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli”. W audycji Przed Hejnałem opowiedział o swojej karierze weterynaryjnej i wyzwaniach zawodu, który porzucił trzy lata temu na rzecz pisania. Zdradził również nad jaką książką aktualnie pracuje i zaprosił na 26. Marsz Jamników, podczas którego będzie pełnił rolę Mistrza Ceremonii.

Wojtek Długosz: Teatr rządzi się swoimi prawami. Dlatego go lubię

Jego kariera wymyka się wszelkim szufladkom. Szkoła muzyczna, DJ-ing, muzyka instrumentalna i elektroniczna, wieloletni romans z teatrem, ale również kameralny Mr Krime Live Band, tworzony ze grupą utalentowanych artystów. Wojtek Długosz, znany również jako Mr Krime, już 8 września zagra koncert w ramach Niepołomickiego Festiwalu Wina. Jego zespół, w skład którego wchodzą Piotr Bolanowski, Alan Wykpisz i Tomasz Nowak, porwie niepołomicką publiczność utworami z pogranicza jazzu, funku i electro-jazzu, z elementami improwizacji. W audycji Przed Hejnałem Długosz opowiada o sukcesie spektaklu "1989", którego jest kierownikiem muzycznym, wspomina swoje artystyczne początki i wpływ rodziny na wybór życiowej ścieżki.

Dr Magdalena Grzyb: Zabójcami kobiet są ich partnerzy, tak jest w 60 proc. przypadków

Pojęcie kobietobójstwa pojawiło się w języku polskim stosunkowo niedawno, ale samo zjawisko jest obecne z różnym nasileniem na całym w świecie. Na podstawie swoich badań dr Magdalena Grzyb szacuje, że w około 60% przypadków zabójstw kobiet w Polsce sprawcami zbrodni są ich partnerzy, co jest wyższym wskaźnikiem niż średnia światowa wynosząca 35%. Czy pokrewieństwo z ofiarą ma wpływ na wysokość kary? Jakie zjawiska i sygnały poprzedzają zbrodnie? Jak często okolicznościom zabójstw towarzyszą alkohol i inne substancje uzależniające? Gościnią Sylwii Paszkowskiej w audycji Przed Hejnałem była dr Magdalena Grzyb, kryminolożka, członkini zarządu Centrum Praw Kobiet, autorka monografii "Kobieta jako ofiara zabójstwa. Studium kryminologiczne".

Pomnik parykarza szczecińskiego, buhaja Ilona i fabryki kotłów. Dr Marcin Laberschek i jego nietypowy blog

W studiu Radia Kraków gościł dr Marcin Laberschek z Instytutu Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego, pasjonat pomników związanych z różnorodnymi organizacjami i przedsiębiorstwami. W Przed Hejnałem opowiadał o swoim blogu, na którym znajdziemy m.in. opis fragmentu kotła w Sędziszowie, pomnik opony w Olsztynie oraz buhaja w Osowej Sieni. Dzieła te, choć często wywołują uśmiech, są formą zarządzania symbolicznego i kulturowego. Na koniec rozmowy dr Laberschek opowiedział o pomniku Smoka Wawelskiego z ulicy Makuszyńskiego, który powstał z inicjatywy inicjatywy przedsiębiorstwa Jadar, zajmującego się produkcją kostki brukowej. Obecnie przechodzi on renowację w Nowohuckim Centrum Kultury, by stać się częścią Smoczego Szlaku w Krakowie. Na podcast zaprasza Sylwia Paszkowska.

Polska szkoła jest w dużej mierze oparta na modelu przemocowym

Pierwszy dzień nowego roku szkolnego to moment ważny dla uczniów i ich rodziców, ale również dla wszystkich pracujących w oświacie. Co do tej pory dla polskich szkół zrobiło nowe Ministerstwo Edukacji, na czele którego stoi ministra Barbara Nowacka? W jaki sposób instytucje kultury uzupełniają ofertę edukacyjną dla dzieci i młodzieży? Co zrobić, żeby szkoła była dobrym miejscem pracy dla nauczycieli i jednocześnie pomagała młodym ludziom kształtować wizję własnej przyszłości? - Będzie nam bardzo trudno uczynić szkołę "fajnym miejscem". To wymaga gigantycznych nakładów pracy, finansów, ale też myślenia myślenia w perspektywie dłuższej niż jedna kadencja. Żeby szkoła zaczęła rzeczywiście działać w sensownej perspektywie czasowe, z sensownymi nauczycielami, dobrymi płacami i rozsądnym programem, musimy przyjąć perspektywę najbliższych 15 lat - mówi w rozmowie z Sylwią Paszkowską Wojciech Rzehak, Kierownik Działu Edukacji w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, wieloletni nauczyciel języka polskiego.

Nieważne, by żyć długo, lecz długo i szcześćliwie

XI Międzynarodowe Senioralia w Krakowie odbędą się 6 września 2024 roku, a wydarzenie to ma na celu promowanie aktywności fizycznej, psychicznej, społecznej i zawodowej seniorów. Rozpoczną się one uroczystą mszą w Kościele Mariackim, a następnie barwny korowód przejdzie przez Kraków do Parku Jordana. W parku będzie można skorzystać z bezpłatnych badań, warsztatów i wykładów, a także obejrzeć występy artystyczne i wziąć udział w pokazach mody. Celem Senioraliów jest pokazanie, że życie po sześćdziesiątce może być pełne aktywności i radości. Prezes Stowarzyszenia MANKO i Redaktor Naczelny Głosu Seniora, Łukasz Salwarowski, podkreśla, że ważne jest wydłużenie okresu aktywności i sprawności seniorów, aby przeciwdziałać przedwczesnej niepełnosprawności i izolacji społecznej. W ramach Senioraliów organizowane są różne konkursy i inicjatywy mające na celu aktywizację osób starszych, takie jak konkursy stylowych seniorów czy marszobiegi. Salwarowski zwraca uwagę na potrzebę akceptacji słowa "senior" i promowania pozytywnego wizerunku osób starszych, które mogą być aktywne, uśmiechnięte i pełne życia.

Michał Zabłocki: Wreszcie mogę sam siebie wyreżyserować

Michał Zabłocki zadebiutował w 1982 roku publikacją trzech wierszy w czasopiśmie "Radar". W latach 1985–2001 współpracował z krakowską Piwnicą pod Baranami, a jego wiersze stały się bazą do powstania wielu popularnych piosenek – przede wszystkim dla Grzegorza Turnaua, Anny Szałapak, Beaty Rybotyckiej, Agnieszki Chrzanowskiej i Jacka Wójcickiego. Jego teksty ma w repertuarze wielu innych artystów, między innymi Czesław Mozil i Tomasz Mars. Jest laureatem nagrody publiczności na 61. Festiwalu Piosenki w Opolu. W 2023 roku rozpoczął nową, twórczą przygodę i zaczął performować wokalnie swoje piosenki. Premiera jego płyty, podpisanej już jako Zabłocki Osobiście, zaplanowana jest na 25 października 2024 roku. O albumie i narodzinach nowego, w pełni autorskiego projektu, rozmawiał z Sylwią Paszkowską w audycji Przed Hejnałem.

Dobre stosunki z sąsiadami są kluczowe dla naszego dobrostanu psychicznego

W erze miejskiego zgiełku i cyfrowej izolacji sąsiedztwo wraca do łask jako nieoceniony składnik codziennego życia. W dobie kryzysów i zmian odkrywamy na nowo, jak fundamentalne dla naszego dobrostanu są dobre relacje z sąsiadami. - Więzi społeczne po prostu ludziom są potrzebne do szczęścia, zdrowia psychicznego i poczucia zadowolenia z tego otoczenia. Miejsce Aktywności Mieszkańców jest swoistym centrum społecznościowym, w którym może działać tak naprawdę każdy - mówią w rozmowie z Sylwią Paszkowską Olga Glińska, koordynatorka programu Zaangażowanie Mieszkańcy, członkini Zarządu Fundacji Biuro Inicjatyw Społecznych i Aneta Szkaradek, animatorka w Miejscu Aktywności Mieszkańców na Kozłówce 25.

Trening triathlonisty jest treningiem samotnika

Czy naprawdę wystarczy stawiać sobie cele, aby sprostać codziennym wyzwaniom treningowym? W świecie sportowca liczy się nie tylko plan, ale i pasja, która każe nam przekraczać własne granice. - Cel i realizacja tego celu mnie jako sportowca nakręca i napędza. Fajnie jest mieć wokół siebie ludzi pozytywnie nakręconych do tej dyscypliny, która tworzy wokół nas klimat. Sam trening niewątpliwie jest treningiem indywidualnym i większość jednostek treningowych odbywa się w samotności - mówi w rozmowie z Grzegorzem Bernasikiem Artur Czerwiec.

W czasie wakacji jesteśmy atrakcyjni dla owadów. Te produkty musisz mieć w swojej apteczce

Ukąszenia i użądlenia przez owady, takie jak pszczoły, osy, szerszenie czy trzmiele, mogą wywoływać różnorodne reakcje, od łagodnych objawów, takich jak swędzenie i obrzęk, po ciężkie reakcje anafilaktyczne, które mogą zagrażać życiu. Warto zrozumieć, jak dochodzi do takich reakcji, jakie są ich objawy oraz jakie kroki należy podjąć, aby zapobiec i odpowiednio reagować. - U pszczelarzy alergia na jad pszczoły jest zdecydowanie większa. Człowiek jest dla owada atrakcyjny okresie ich zwiększonej aktywności – w lipcu, sierpniu i trochę we wrześniu. W apteczce musi się znaleźć lek przeciwhistaminowy, dobrze mieć steryd doustny. Jeśli pacjent ma w wywiadzie reakcję ogólną na użądlenia owadów, to musi mieć ze sobą adrenalinę. Nie ma dyskusji - mówi w rozmowie z Grzegorzem Bernasikiem dr Joanna Morawiecka-Baranek, alergolog z Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego im. św. Ludwika w Krakowie.

Andrzej Kłosiński: Jeśli chcesz być dobrym behawiorystą, musisz lubić zwierzęta i ludzi

Dla wielu psów schronisko to miejsce pełne lęku i frustracji. Niektóre z nich boją się ludzi i unikają kontaktu, inne z kolei wręcz "przyklejają się" do człowieka, jednak nie zawsze jest to wynikiem potrzeby miłości, ale często strachu i niepewności. - Zawsze zaznaczam to, że jeśli chcesz być dobrym behawiorystą, musisz lubić zwierzęta i ludzi. Dlatego, że pomagasz ludziom zrozumieć to zwierzę, musisz wziąć na siebie jego emocje, umieć je rozładować i pomóc zmienić - mówi w rozmowie z Grzegorzem Bernasikiem Andrzej Kłosiński, behawiorysta COAPE.

Wszyscy kłamią. Internet to potężne pole do naginania rzeczywistości

Wirtualny świat to nie tylko Facebook i Instagram, ale również portale informacyjne i strony internetowe pełne nieprawdziwych informacji. Różne pokolenia korzystają z tych platform w odmienny sposób — od baby boomersów, którzy odkrywają social media jako narzędzie do kontaktu z bliskimi, po pokolenie X, które używa ich do dzielenia się prywatnymi zdjęciami, często bez refleksji nad tym, co i komu udostępniają. Tymczasem brakuje nam świadomości, jak odróżniać prawdę od kłamstwa w cyfrowym świecie. - Wszyscy kłamią. To, jak kłamiemy i do czego wykorzystujemy social media, zależy od pokolenia, z którego jesteśmy. Pokoleniowość jest mocno związana z jakościowym wykorzystywaniem kanałów społecznościowych - mówi w rozmowie z Georginą Gryboś Karolina Kosyna.

Teatr Nurt wpisał się na stałe w mitologię nowohucką. Trwa Festiwal Odyseja Nowohucka

„Pamięć miasta” w Jubilatce”, „Spotkanie z Widokiem na Nurt”, „Uprawiamy współistnienie” i Koncert Głębokiego Słuchania. To tylko część wydarzeń, jakie Teatr Łaźnia Nowa i Dom Utopii-Międzynarodowe Centrum Empatii przygotowały na najbliższy weekend, w ramach projektu Odyseja Nowohucka. W programie Odysei Nowohuckiej, która jest realizowana od 19 lipca do 30 sierpnia, znalazło się blisko 40 wydarzeń, od warsztatów i letniego kina, które odbywało się na Dachu Utopii, po wielkoformatowe projekcje na dawnym Kinie Świt i imprezy rave w dawnej restauracji Jubilatka. O szczegółach wydarzeń opowiedzieli Georginie Gryboś Elżbieta Łapczyńska oraz Bartosz Szydłowski.

Taniec jako niedoceniony język sztuki. Polska premiera spektaklu "Bioland"

Taniec w Polsce wciąż pozostaje niedocenianym i mało rozpoznawalnym środkiem wyrazu artystycznego, mimo że jego potencjał jako niezależnego języka scenicznego jest ogromny. Agata Kamykowska, Kacper Szklarski i Marta Mietelska-Topór opowiedzieli Georginie Gryboś w audycji Przed hejnałem o potrzebie tańca oraz o trwających przygotowaniach do polskiej premiery spektaklu "Bioland", stworzonego przez choreografów Megan Doheny i Ilyę Nikurova.

"Świat jeszcze nigdy nie był tak bezpieczny, jak teraz". Musimy nauczyć się koić swój lęk

- Patrzenie na to, co mamy, a nie na deficyt jest tak naprawdę jedną z podstaw dobrostanu. To znaczy zarządzanie tym, co ja mam, przy czym jestem i w czym jestem dobra, a nie spoglądanie cały czas na to, czego nie mam, to jest jedna z takich ważniejszych rzeczy. Świat jeszcze nigdy nie był tak bezpieczny, jak teraz, tylko my tego nie widzimy. Na świecie nigdy nie było tak mało przemocy. Brzmi okropnie i kontrowersyjnie - mówi w rozmowie z Georginą Gryboś Aga Kozak, dziennikarka, coacherka, specjalistka z zakresu wellbeing.

Świat jeszcze nigdy nie był tak bezpieczny, jak teraz". Musimy nauczyć się koić swój lęk

"Mężczyzna po 130 dniach w związku decyduje się na jakąś formę wyznania miłości". Mit miłości romantycznej wciąż wśród nas pokutuje

- Są bardzo ciekawe badania, prowadzone przez psycholożkę z Uniwersytetu w Pensylwanii, która dowodzi, że jest teraz wyraźna różnica i kobiety są bardziej powściągliwe w wyrażeniu miłości niż mężczyźni. Średnio mężczyzna po 130 dniach w związku decyduje się na jakąś formę wyznania miłości. I uwaga, nie zawsze to musi być słowo "kocham cię", do którego jesteśmy przyzwyczajeni. Zaczynamy więcej mówić o naszych rozterkach, troskach, nie tylko o tych scenach romantycznych, ale też jest taka większa otwartość, żeby rozmawiać o różnych zranieniach i to też mieści się w obszarze miłości - mówi w rozmowie z Georginą Gryboś Lena Czernecka, psycholożka i psychoterapeutka.

W Krakowie potykamy się o historię. Barbara Sadurska opisuje swój Kraków

- Mam słabość do niebezpiecznych przejść. Jeśli ktoś chciałby zobaczyć Kraków zupełnie inny, to naprawdę wystarczy pójść pod Forum i skręcić w jedną z bocznych uliczek. Zupełnie inny świat - opowiada w rozmowie z Georginą Gryboś Barbara Sadurska, pisarka.
Więcej