Radio Kraków
RK Podcasty Przed hejnałem

Przed hejnałem


RSS Spotify

Kraków kładzie się spać późno, ale wcześnie wstaje. W magazynie "Przed Hejnałem" rozmawiamy o wszystkim, co społecznie ważne, ciekawe, zaskakujące, a czasem bulwersujące. O równości, prawach obywatelskich, ekologii, edukacji, zdrowiu, tym fizycznym, ale też tym duchowym i psychicznym. Spotykamy się z artystkami i artystkami, poznając punkt widzenia tych, którzy kształtują współczesną kulturę. Wszystko to w towarzystwie dobrej muzyki i porannej kawy.

Program prowadzi Sylwia Paszkowska, a przygotowują: Sylwia Paszkowska i Agata Ciechanowska.

Kontakt: [email protected]

Podcasty

Jakby co, to jestem. "Telefon zadzwonił dwa dni po rejestracji w bazie dawców szpiku"

W Polsce co czterdzieści minut ktoś słyszy diagnozę nowotworu krwi. Dla wielu pacjentów jedyną szansą na życie jest przeszczep szpiku. Dziś, w Ogólnopolski Dzień Dawcy Szpiku, Fundacja DKMS przypomina, że każdy może pomóc. Przykładem jest Grzegorz Gwiazda z Wieliczki – zarejestrował się w lipcu 2021 roku, a już dwa miesiące później oddał szpik swojemu genetycznemu bliźniakowi z Niemiec. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Katarzyna Michta, młodsza koordynatorka ds. rekrutacji dawców Fundacji DKMS i Grzegorz Gwiazda, dawca z Wieliczki.

Beata Schimscheiner: Mam to szczęście, że w mojej pracy mogę wyładować emocje

W sobotę w krakowskim Teatrze Ludowym premiera "Tramwaju zwanego pożądaniem" w nowym tłumaczeniu Jacka Poniedziałka. Sylwia Paszkowska porozmawiała z Beatą Schimscheiner, aktorką Teatru Ludowego w Krakowie, która od ponad trzech dekad jest wierna jednej scenie, a mimo to wciąż potrafi zaskakiwać. Opowiedziała o pokorze, sile marzeń i o tym, dlaczego lubi grać kobiety "brzydkie, złamane, emocjonalne".

W latach 50. w Warszawie powstała pierwsza restauracja chińska. "Było to coś abstrakcyjnego"

Jak w czasach PRL-u wyglądało życie po drugiej stronie lady? Jakie znaczenie miały bary mleczne, kto chodził na dancingi i dlaczego kelnerzy byli wtedy prawdziwymi królami życia towarzyskiego? O kulisach gastronomii minionej epoki, pierwszej chińskiej restauracji w Warszawie, o barach, które przetrwały do dziś, i o relacjach między ludźmi, których dziś już brakuje, opowiedział w rozmowie z Sylwią Paszkowską Wojciech Przylipiak, autor książki "Kelnerki, barmani, wodzireje. Jak obsługiwaliśmy klienta w PRL", poświęconej ludziom, którzy tworzyli smak i atmosferę tamtych czasów.

"Mężczyźni też pragną miłości". 10. edycja "Sztuki Dobrego Życia"

Już 9 października w TAURON Arenie Kraków odbędzie się jubileuszowa, 10. edycja cyklu "Sztuka Dobrego Życia", tym razem poświęcona współczesnej męskości. Spotkanie odbędzie się pod hasłem „Czego nie wiemy o mężczyznach (a czego powinniśmy się dowiedzieć)?”. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Aga Kozak, dziennikarka, podcasterka, coacherka i edukatorka, Paweł Goźliński, pisarz i redaktor oraz Agnieszka Krajewska, koordynatorka cyklu "Sztuka Dobrego Życia".

Zamek w ruinie, Polska w ruinie, a wokół mit sielankowej ojczyzny. "Pan Tadeusz" na nowo

Czy "Pan Tadeusz" to pełna sielanki epopeja narodowa, czy raczej ironiczna satyra? Czy Mickiewicz opisał piękną wizję dawnej ojczyzny, czy raczej wciągnął czytelników w świat pełen przemocy, alkoholu i ruin? O tym, dlaczego epopeja wciąż dzieli odbiorców, jak się ją dziś interpretuje i czy powinna być lekturą szkolną, z Sylwią Paszkowską porozmawiali Krzysztof Głuchowski, dyrektor Teatru im. Juliusza Słowackiego i Wojciech Rzehak, kierownik Działu Edukacji Teatru im. Juliusza Słowackiego.

O równości, stereotypach i sile wspólnoty. 11 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Dziewczyn

11 października, w Międzynarodowy Dzień Dziewczyn, w Krakowie rozpocznie się Festiwal Dziewczyńskiej Mocy organizowany przez Fundację Autonomia. To wydarzenie ma nie tylko integrować i inspirować młode dziewczyny, ale także zwracać uwagę na wciąż żywe nierówności płciowe, które zaczynają kształtować się już w dzieciństwie. Gościnią Sylwii Paszkowskiej była Agata Teutsch z Fundacji Autonomia.

"Łączy nas wszechstronność". Polish Medical Mission Emergency Team

Na co dzień pracują w polskich szpitalach, ale wolny czas poświęcają na przygotowania do zupełnie innych wyzwań – nagłych katastrof naturalnych. Polish Medical Mission Emergency Team to grupa wolontariuszy medycznych i niemedycznych, która szkoli się, by w przyszłości dołączyć do światowej sieci szybkiego reagowania koordynowanej przez Światową Organizację Zdrowia. O swojej działalności Sylwii Paszkowskiej opowiedzieli Kamila Kadłubicka, pielęgniarka anestezjologiczna i Maciej Frączek, lekarz ortopedii i traumatologii.

"Ceramika przyszła do mnie sama"

Ceramika, która przypomina o koronkach babć. Kolorowe talerze, w których odbijają się podróże do Indii. Stare framugi okien i deski z krakowskich domów, którym nadawane jest nowe życie w formie mozaik, obrazów czy luster. Anna Zięciak, znana jako Candeluna, od blisko dwudziestu lat tworzy sztukę, która łączy w sobie codzienność, wspomnienia i wielką pasję. Więcej o swoim zamiłowaniu do ceramiki opowiedziała w rozmowie z Sylwią Paszkowską.

"To tylko kropla w morzu potrzeb". Jak Kraków wspiera osoby z chorobami otępiennymi?

W Krakowie od lipca działa pierwsza wyspecjalizowana placówka dziennego pobytu dla osób z chorobami otępiennymi. To odpowiedź na rosnące potrzeby starzejącego się społeczeństwa oraz ogromne wyzwania, jakie stoją przed rodzinami opiekującymi się seniorami. Dzięki unijnemu dofinansowaniu i zaangażowaniu pracowników Miejskiego Centrum Opieki dla Osób Starszych, Przewlekle Niepełnosprawnych oraz Niesamodzielnych powstało miejsce, które nie tylko rehabilituje i aktywizuje, ale też daje poczucie wspólnoty i zapewnia wytchnienie opiekunom. Więcej o nowej placówce opowiedziała w rozmowie z Sylwią Paszkowską Alicja Kochan-Janik z Miejskiego Centrum Opieki dla Osób Starszych, Przewlekle Niepełnosprawnych oraz Niesamodzielnych w Krakowie.

Hanna Bieluszko: Stałam, jak mnie Pan Bóg stworzył, a oni mnie w ogóle nie zauważyli

Dzisiaj wieczorem, o godzinie 21:30, na scenie MOS Underground w Krakowie odbędzie się coś wyjątkowego. Hanna Bieluszko, aktorka Teatru im. Juliusza Słowackiego, wystąpi w nowej formie teatralnej – sit-upie, stworzonej specjalnie dla niej przez Macieja Wojtyszkę. To nie do końca stand-up, nie do końca monodram, ale pełna energii i dystansu opowieść o teatrze, świecie i życiu, widziana oczami "starszej pani z lekkim żalem do losu". Więcej o nowej roli opowiedziała w rozmowie z Sylwią Paszkowską.

130-lecie Zasiedlenia Gmachu Zakładu. V LO w Krakowie wspomina i patrzy w przyszłość

Krakowska "Piątka" niedawno świętowała 150-lecie istnienia, dziś obchodzi 130-lecie zasiedlenia swojego gmachu.. Z tej okazji absolwenci i pedagodzy wspominają niezwykłą historię liceum, jego dyrektorów, nauczycieli i tradycję, która łączy pokolenia. V LO to nie tylko szkoła, to wspólnota, która żyje i rozwija się dzięki pasji swoich ludzi. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Piotr Czekaj, prezes Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół V LO oraz Marek Kordylewski, kanclerz Stowarzyszenia i przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Jubileuszu 150-lecia V LO.

Wielka, nieosiągalna miłość i dama do towarzystwa. Norwid jest wciąż żywy

Cyprian Kamil Norwid od lat uchodzi za poetę trudnego. Jego twórczość gęsta od symboli, niejednoznaczności i intelektualnych tropów, rzadko trafiała pod strzechy. On sam zresztą nie zabiegał o powszechną popularność. A jednak wciąż fascynuje i inspiruje, zwłaszcza tych, którzy gotowi są poszukać do niego własnego klucza. Gościnią Sylwii Paszkowskiej była Urszula Tłomak, polonistka, krytyczka literacka i autorka koncepcji wydarzenia "Norwid na dwa głosy. Spacer urodzinowy", który już w najbliższą niedzielę.

Polski tenis jest kobietą

Czy polski tenis ma dziś kobiecą twarz? Od lat kojarzony był z nazwiskiem Wojciecha Fibaka, później z sukcesami Agnieszki Radwańskiej, a dzisiaj ma twarz Igi Świątek. O tym, dlaczego tenis w Polsce ma dziś kobiece oblicze, jak trudna jest droga do sukcesu w tej dyscyplinie i jak ważną rolę odegrały wcześniejsze pokolenia zawodniczek, w rozmowie z Sylwią Paszkowską, opowiedział Dominik Senkowski, dziennikarz sportowy, autor książki "Królowe polskiego tenisa. Droga do Igi Świątek".

Obrazy, które uczą patrzeć na świat. 68. edycja World Press Photo

Od 3 do 26 października Nowohuckie Centrum Kultury po raz ósmy zaprasza na wielkie święto fotografii. W ramach cyklu "Siła Fotografii 2025" publiczność zobaczy m.in. najnowszą edycję World Press Photo – jedyną prezentację tego konkursu w Polsce. Wystawa, pełna emocji i trudnych opowieści, konfrontuje widzów z problemami współczesnego świata. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Monika Stachnik-Czapla, kuratorka wystawy "Siła Fotografii 2025" i Zbigniew Grzyb, dyrektor Nowohuckiego Centrum Kultury.

Jak film "That Boy" łączy dwa światy? Dokument, który prowokuje do myślenia

"That Boy" to dokument inny niż wszystkie. Trwa niespełna czterdzieści minut, a opiera się na jednym prostym pomyśle – rozmowie dwóch mężczyzn, których życiorysy mogłyby na zawsze pozostać po przeciwnych stronach barykady. Dziś o godzinie 18:00 w auli Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie odbędzie się projekcja filmu "That Boy" oraz dyskusja z udziałem współtwórców. Wstęp jest bezpłatny. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli prof. Michał P. Garapich, Centre for Global Diversities and Inequalities, London Metropolitan University, dr Elżbieta Mirga-Wójtowicz, Fundacja Jaw Dikh, Ośrodek Badań Nad Migracjami Uniwersytet Warszawski oraz Toby Górniak MBE, współreżyser i producent, aktywista romski, mówca i mentor.

Od hipisów do mindfulness. Nowy cykl porannych spotkań

Już 4 października o godzinie 9:00 w krakowskiej Aptece Designu odbędzie się pierwsza edycja nowego cyklu kameralnych, porannych spotkań. Mają one łączyć literaturę, rozmowę z ekspertami, praktykę dbania o dobrostan i warsztaty rozwojowe. Tematem pierwszego spotkania będzie "Od hipisów do mindfulness. Czy i jak Wschód zmienił Zachód?". Gościniami Sylwii Paszkowskiej były Agnieszka Andreasik i Paulina Walerowska.

"Trać i żyj". Jak zaakceptować życiowe straty i przemijanie?

Czy można pogodzić się z przemijaniem, zmianą, rozczarowaniem? Jak nie utknąć w żalu, ale ruszyć dalej, stając się silniejszym i mądrzejszym? Wielu z nas zadaje sobie te pytania, najczęściej w milczeniu. Szukamy odpowiedzi, choć mijający czas ich nie przynosi. Utrata młodości, miłości, zdrowia, marzeń, planów – każda z nich boli, ale każda może też prowadzić do odkrycia nowej siły i dojrzałości. O tym, jak oswajać nieuniknione straty i odnajdywać w nich wolność opowiedziała w rozmowie z Sylwią Paszkowską prof. Bernadetta Janusz, psychoterapeutka z Katedry Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego i współautorka książki "Trać i żyj".

Masaż, stand-up i teatr. Autorski projekt Martyny Krzysztofik

Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie otworzył nową scenę – MOS Underground, przestrzeń przeznaczoną na artystyczne eksperymenty. Jednym z pierwszych projektów jest autorski "sit-up" Martyny Krzysztofik. To nietypowe połączenie stand-upu i masażu, w którym publiczność może nie tylko się pośmiać, ale też odprężyć, a nawet wzruszyć. Gościnią Sylwii Paszkowskiej była Martyna Krzysztofik, aktorka Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

"Plotka jest przemocą". Aż dwie trzecie codziennych rozmów to plotki

Czy język rozwinął się po to, abyśmy mogli plotkować? Taką odważną tezę postawił prof. Robin Dunbar z Oksfordu. Według jego badań aż dwie trzecie codziennych rozmów to plotki. – "Dotyczą stosunków osobistych, gustów, sympatii i antypatii, zachowań innych osób. Żaden inny temat nie zajmował nawet 10% czasu rozmowy, od polityki, religii, kultury, pracy, po sport" – pisze w książce "Pchły, plotki a ewolucja języka". To wcale nie jest zaskakujące, ponieważ według Dubara język wykształcił się właśnie po to, by umożliwiać ludziom plotkowanie. To nie wielkie idee, ale codzienna paplanina miała napędzać rozwój społeczny i cywilizacyjny. Plotka bowiem nie tylko kształtuje więzi, ale także porządkuje świat społeczny, pozwala nam rozpoznać zagrożenia, a czasem staje się narzędziem manipulacji i przemocy. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli dr Małgorzata Majewska, językoznawczyni i dr Mariusz Makowski, psycholog społeczny z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Targi Unikatów 360°

W najbliższy weekend Hala Stulecia KS Cracovia w Krakowie zamieni się w przestrzeń pełną wyjątkowych przedmiotów. Od soboty do niedzieli, w godzinach 11:00-18:00, odbędzie się kolejna edycja Targów Unikatów 360° – wydarzenia, które łączy sztukę, rękodzieło, kulinaria i popkulturę. Gośćmi Sylwii Paszkowskiej byli Kinga Piekarz i Dominik Fert, organizatorzy wydarzenia.
Więcej