Radio Kraków
RK Podcasty Przed hejnałem

Przed hejnałem


RSS Spotify

Kraków kładzie się spać późno, ale wcześnie wstaje. W magazynie "Przed Hejnałem" rozmawiamy o wszystkim, co społecznie ważne, ciekawe, zaskakujące, a czasem bulwersujące. O równości, prawach obywatelskich, ekologii, edukacji, zdrowiu, tym fizycznym, ale też tym duchowym i psychicznym. Spotykamy się z artystkami i artystkami, poznając punkt widzenia tych, którzy kształtują współczesną kulturę. Wszystko to w towarzystwie dobrej muzyki i porannej kawy.

Program prowadzi Sylwia Paszkowska, a przygotowują: Sylwia Paszkowska, Agata Ciechanowska i Aneta Hudzik.

Kontakt: [email protected]

Podcasty

"Pierwszy raz upiłam się w wieku 13 lat". Trzeźwe życie to wolność!

Czy można dobrze się bawić bez alkoholu i narkotyków? Czy impreza bez używek może być równie intensywna i satysfakcjonująca? Marta Markiewicz, organizatorka trzeźwych imprez Soberave i autorka książki "Bez alko i dragów jestem nudna", udowadnia, że tak. Jej historia to nie tylko opowieść o uzależnieniach, ale przede wszystkim o odnajdywaniu siebie i budowaniu życia na nowo. Więcej o życiu na trzeźwo opowiedziała Sylwii Paszkowskiej w programie Przed hejnałem.

Dzisiaj w bielach i koronkach, a dawniej? Ślubne stroje bywały zaskakujące!

Moda od zawsze była nie tylko formą ekspresji, ale także odbiciem przemian społecznych, obyczajowych i kulturowych. Strój skrywa w sobie niezliczone opowieści – o dawnych zwyczajach, normach społecznych, a nawet ideologiach. O tym właśnie opowiada cykl „Historia na wybiegu”, którego kolejne spotkanie odbędzie się 6 kwietnia 2025 roku w Pałacu Krzysztofory. Gościem Sylwii Paszkowskiej była Lucyna Maria Rotter – semiolog kultury, kostiumolog, historyk i wykładowca uniwersytecki.

Uniwersytet Trzeciego Wieku to nie tylko edukacja, ale też integracja! Rusza druga edycja programu "Senior w Naturę"

Uniwersytet Trzeciego Wieku (UTW) przy Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie to miejsce wyjątkowe. Od piętnastu lat kieruje nim prof. Kazimierz Wiech – człowiek z pasją, który rozumie, jak ważna jest edukacja i integracja. Dzięki jego zaangażowaniu UTW nieustannie się rozwija, oferując swoim studentom niezwykłe inicjatywy. Jedną z nich jest program "Senior w Naturę", który już po raz drugi zachęci uczestników do odkrywania piękna otaczającego świata. Więcej o nadchodzącym wydarzeniu opowiedział Sylwii Paszkowskiej prof. Kazimierz Wiech.

„Autyzm nie jest etykietą, która wyjaśni nam wszystko o drugiej osobie"

Diagnoza autyzmu to moment, który zmienia życie całej rodziny. Droga do diagnozy bywa jednak długa i wyboista, a niektórzy otrzymują ją dopiero w dorosłości. Do grupy, która potrafi doskonale maskować symptomy zaburzenia, należą kobiety – od dziecka socjalizowane do swojej roli, zachowujące się w wymagany sposób, co nie budzi podejrzeń rodziców i otoczenia. Z okazji Światowego Dnia Świadomości Autyzmu poruszamy temat wczesnych sygnałów autyzmu, błędnych przekonań na temat rozwoju dzieci oraz wpływu diagnozy na codzienność. Sylwia Paszkowska gościła w studiu Radia Kraków Monikę Dziurdzię, mamę czteroletniego chłopca z diagnozą autyzmu dziecięcego, oraz Monikę Szubrycht – polonistkę, dziennikarkę, neurologopedkę i autorkę książek poświęconych autyzmowi, w tym wydanej w 2025 roku książki „Za dobrze się maskowałam. Rozmowy o doświadczeniach kobiet w spektrum autyzmu".

Duch Teatru Bückleina wciąż unosi się nad Krakowem

Wydawało się, że o Teatrze Bückleina powiedziano już wszystko. Istniał przez siedem lat – od 1993 do roku 2000 – i na stałe zapisał się w pamięci krakowskiego środowiska artystycznego. Adam Kwaśny i Jacek Żakowski, goście dzisiejszego wydania Przed hejnałem, do dziś spotykają w Krakowie dawnych bywalców tego niezwykłego miejsca. Jednak, jak się okazuje, duch Bückleina nie zniknął całkowicie.

Maturzyści, oto wasza ostatnia deska ratunku! Teatr Słowackiego pomaga przed egzaminem

DEMOS to Dział Edukacji Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, który realizuje inicjatywy wspierające rozwój młodzieży i nauczycieli. Organizuje warsztaty, spotkania i projekty edukacyjne, integrując sztukę z procesem kształcenia. W ramach działalności prowadzone są m.in. cykl spotkań „Chwalmy się! Dobre praktyki edukacyjne”, dyskusje literackie „Język polski na dwa głosy” oraz programy przygotowujące maturzystów do egzaminów. Gościem Sylwii Paszkowskiej był Wojciech Rzehak, kierownik Działu Edukacji Teatru im. Juliusza Słowackiego, który opowiada o działaniach skierowanych do uczniów oraz zaprasza na finałowe, przedmaturalne wydarzenie „Ostatnie deski ratunku".

Przed wyjściem w góry ważny jest ciepły posiłek, który powoli uwalnia energię oraz herbata z imbirem, cytryną i cynamonem

Wspinaczka wysokogórska to nie tylko sport, ale także sposób na życie, droga do odkrywania granic własnej wytrzymałości i przestrzeń, w której marzenia nabierają realnych kształtów. Dorota Rasińska-Samoćko – pierwsza Polka, która zdobyła Koronę Himalajów i Karakorum – wie o tym najlepiej. Jej książka "Speed Lady" to nie tylko zapis spektakularnych osiągnięć, ale też opowieść o emocjach, determinacji i pasji, które pozwalają przesuwać granice niemożliwego. Więcej o swojej pasji i wyzwaniach opowiedziała w rozmowie z Sylwią Paszkowską.

Michał Zabłocki: Szabla była i powinna dalej być naszym sportem narodowym

Michał Zabłocki to postać, którą wielu zna przede wszystkim jako poetę i autora tekstów piosenek. Mało kto jednak wie, że w młodości był jednym z czołowych polskich szablistów. Szermierkę ma we krwi – jego ojciec również uprawiał ten sport, a tradycja rodzinna związana z szablą sięga jeszcze dalej. Po 35 latach wrócił na planszę, początkowo dla własnej aktywności fizycznej, ale szybko zrozumiał, że może zrobić coś więcej – nie tylko dla siebie, lecz także dla innych. W Krakowie, gdzie szabla niemal całkowicie zanikła, założył sekcję szablową w KS Cracovia 1906 i zaczął trenować młode pokolenie szermierzy. Jego misją jest nie tylko rozwój zawodników, ale także przywrócenie szabli należnego miejsca w polskim sporcie i kulturze. W rozmowie z Sylwią Paszkowską opowiada o wyzwaniach związanych z uprawianiem szermierki w Polsce, trudnościach w finansowaniu sportowców oraz o tym, dlaczego szabla powinna pozostać częścią naszej narodowej tożsamości.

"Magiczna rana" to śmiech przez łzy, komedia o samotności, dramat o miłości

Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie ponownie zaprasza widzów do świata Doroty Masłowskiej, tym razem w adaptacji i reżyserii Pawła Świątka. "Magiczna rana" to spektakl intensywny, pełen kontrastów, absurdalnego humoru i brutalnej prawdy o współczesnych relacjach międzyludzkich. Na scenie pięć kobiet – pięć panien młodych w białych sukniach. A wśród nich Natalia Strzelecka, Marta Konarska i Karolina Kazoń, które opowiedziały Sylwii Paszkowskiej o kulisach tej teatralnej przygody.

Hospicjum to nie tylko miejsce smutku, ale też nadziei!

Opieka hospicyjna z biegiem lat nabiera coraz większego znaczenia. Dzięki niej chorzy terminalnie oraz ich rodziny nie są pozostawieni sami sobie w obliczu cierpienia i niepewności. W hospicjum głównym celem jest łagodzenie bólu, ale jednak jego rola nie ogranicza się jedynie do medycyny. To także wsparcie psychologiczne i emocjonalne zarówno dla pacjenta, jak i jego bliskich. Rodziny często boją się, że w domowej opiece nie będą wystarczająco kompetentne, że mogą niechcący zaszkodzić ukochanej osobie. W takich momentach obecność zespołu hospicyjnego – lekarzy, pielęgniarek, psychologów, duchownych i fizjoterapeutów – jest nieoceniona. Hospicjum to nie tylko leczenie objawów, to także przestrzeń, w której chorzy i ich bliscy znajdują ukojenie, akceptację i wsparcie. Gościniami Sylwii Paszkowskiej były Magdalena Cienkosz, prezeska Beskidzkiej Fundacji Hospicyjnej i Emilia Knapczyk, pielęgniarka w Hospicjum Domowym Królowej Apostołów Wiśniowej.

Pierwsze studio tuftingu w Krakowie – tutaj możesz stworzyć własny dywan

Rękodzieło przeżywa w ostatnich latach prawdziwy renesans, a jedną z najbardziej fascynujących technik, która zdobywa serca pasjonatów sztuki i designu, jest tufting. Choć może brzmieć obco, to metoda tworzenia dywanów własnoręcznie jest coraz bardziej popularna wśród osób szukających wyjątkowych, personalizowanych elementów wystroju wnętrz. W ciągu kilku ostatnich lat tufting zyskał miano artystycznego wyzwania, które łączy w sobie precyzyjny proces twórczy z możliwością wyrażenia siebie. Sylwia Paszkowska rozmawiała z Karoliną Wolską, założycielką Enjoy Studio, w którym każdy może spróbować swoich sił i zmierzyć się z tkaniem dywanów.

Papier jest nieoczywistym materiałem. Festiwal Papieru 2025 już 28 marca!

Papier to materiał, który skrywa w sobie ogromne bogactwo możliwości artystycznych i użytkowych. To właśnie jego wszechstronność i niezwykła historia stały się inspiracją do stworzenia Festiwalu Papieru, który już po raz czwarty odbędzie się w Krakowie. Wydarzenie, organizowane przez Ośrodek Kultury Norwida we współpracy z Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, wystartuje 28 marca, oferując uczestnikom wyjątkową okazję do odkrycia różnorodnych technik pracy z papierem. Więcej o nadchodzącym wydarzeniu opowiedzieli Sylwii Paszkowskiej Agnieszka Pięta-Jadczak - animatorka kultury, instruktorka warsztatów papierniczych, Wojciech Wichnera - edukator w Muzeum Manggha, z wykształcenia archeolog i nauczyciel historii, z zawodu edukator muzealny oraz Katarzyna Dorota-Łuczyn - artystka, animatorka i edukatorka kultury tradycyjnej.

Czy książka to produkt jak każdy inny? Twórcy walczą o uczciwy udział w rynku wydawniczym

Pod koniec 2024 roku wydawnictwo Marginesy ogłosiło, że sprzedaż „Chłopek” przekroczyła 500 tysięcy egzemplarzy. Joanna Kuciel-Frydryszak, autorka książki, opublikowała na Instagrmie wpis, w którym wskazuje, że korzyści, jakie osiągnęło wydawnictwo, są nieproporcjonalnie wysokie względem jej wynagrodzenia. Zapowiedziała również, że zamierza skorzystać ze znowelizowanego art. 44 prawa autorskiego, który zakłada, że „w przypadku gdy wynagrodzenie twórcy jest niewspółmiernie niskie w stosunku do korzyści nabywcy autorskich praw majątkowych lub licencjobiorcy, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd”. Wpis Kuciel-Frydryszak rozpalił środowisko, które zaczęło dyskutować o zarobkach pisarek i pisarzy, ryzyku podejmowanym przez twórców i ciemnych stronach rynku wydawniczego. Czy wolno nam traktować książkę jak produkt podlegający regułom gry rynkowej? Sylwia Paszkowska gościła w studiu Radia Kraków Barbarę Sadurską – pisarkę i prawniczkę specjalizującą się w prawie autorskim, Jadwigę Malinę – poetkę, prozatorkę, członkini Zarządu Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Unii Literackiej, oraz Wojciecha Ornata – właściciela i współtwórcę krakowskiego wydawnictwa Austeria.

150 książek, by zostać mistrzem. Czytelnicy Roku nagrodzeni w Krakowie

Biblioteka Kraków to imponująca społeczność aż 187 tysięcy czytelników. Jednym z najważniejszych wydarzeń organizowanych przez tę instytucję jest coroczny konkurs „Czytelnik Roku”, który od lat przyciąga pasjonatów książek. W ostatniej edycji udział wzięło prawie 3 tysiące osób, a wyzwanie było niemałe – aby zdobyć tytuł, każdy z laureatów musiał przeczytać minimum 150 książek. W sumie zaszczytny tytuł „Czytelnika Roku” otrzymało 525 osób. O fenomenie tego konkursu i o sile czytelniczej społeczności rozmawiali w studiu Radia Kraków Piotr Wasilewski z Biblioteki Kraków oraz Agnieszka Kruszyńska, jedna z laureatek konkursu i wielka miłośniczka literatury.

Ta książka jest podróżą. "Żywychupadanie" Bogdana Frymorgena

Bogdan Frymorgen o swojej nowej książce mówi, że to prozemat. W tym sprytnym neologizmie ukrywa się wiele znaczeń – autor z pewnością miał na myśli połączenie prozy z czymś poetyckim. I rzeczywiście, metaforyka i rytm tej opowieści są – jak zresztą zwykle u Frymorgena – rodem z okolic Niewyrażalnego. W przypadku "Żywychupadania" – które jest wszak symetrycznym cieniem zmartwychwstania – celem tej wędrówki jest szachownica, na której rozgrywa się partia z góry przegrana przez każdego z nas. Choćbyśmy nawet, jak bohater książki, raptem odmłodnieli i przestało nas strzykać w krzyżach. Z Bogdanem Frymorgenem o jego najnowszej książce porozmawiała Sylwia Paszkowska.

Nigdy nie jest za późno na przygodę! Navigator Festival zaprasza do Nowej Huty

  • Aneta Hudzik
  • access_time 00:14:58
  • calendar_today Czwartek, 2025.03.20
Podróże, niezwykłe opowieści, spotkania z wybitnymi eksploratorami i filmy, które zapierają dech w piersiach – to wszystko czeka na uczestników tegorocznego Navigator Festival w Nowohuckim Centrum Kultury. Podczas wydarzenia będzie można spotkać legendy wspinaczki, posłuchać inspirujących prelekcji oraz wziąć udział w warsztatach, wystawach i pokazach kinowych. "Nigdy nie jest za późno na przygodę" – mówią organizatorzy festiwalu, dodając, że bez względu na wiek, doświadczenie czy kondycję – każdy może odkrywać świat na swój sposób. Sylwia Paszkowska rozmawiała ze Zbigniewem Grzybem, dyrektorem Nowohuckiego Centrum Kultury, i Piotrem Drożdżem, fotografem, redaktorem naczelnym Magazynu Góry.

To coś więcej niż teatr! "Preludium słowiańskie" ponownie na scenie Nowohuckiego Centrum Kultury

W niedzielę, 23 marca, na scenę Nowohuckiego Centrum Kultury ponownie wkroczy "Preludium słowiańskie" – wyjątkowe widowisko, które od 12 lat oczarowuje widzów w całej Polsce i poza jej granicami. To coś więcej niż teatr, taniec czy muzyka – to żywy rytuał, podróż przez cykl życia i natury, zakorzeniona w słowiańskich tradycjach. Więcej o nadchodzącym wydarzeniu opowiedzieli Sylwii Paszkowskiej Agnieszka Glińska, reżyserka, Marek “Smok” Rajss, założyciel i lider formacji oraz Ewa Szawul, scenarzystka.

Każdy wyjazd na front wiąże się z gigantycznym ryzykiem – relacja z Ukrainy

Maciej Zygmunt – fotograf i filmowiec – wrócił niedawno z Ukrainy, gdzie dokumentował życie w cieniu wojny. Jego opowieść to poruszający obraz tego, jak wojna zmienia ludzi i jak w ekstremalnych warunkach rodzi się nowa tożsamość narodowa. To także refleksja o wspólnej polsko-ukraińskiej historii, o trudnych tematach, których nie można unikać, ale które warto rozumieć, by budować przyszłość.

Maseczki, izolacja, kwarantanna. Pandemia dała nam doświadczenie niesamowitej ciszy i przemocy

Pandemia COVID-19 zmieniła świat w sposób, którego nikt się nie spodziewał. Lockdown, maseczki i kwarantanna – to wszystko stało się nową codziennością. Choć dla wielu był to czas trudny i pełen lęku, niektórzy odnaleźli w nim coś cennego – ciszę. O tym, jak zapamiętaliśmy tamten okres, jakie były nasze doświadczenia i co z nich wynika dzisiaj, Sylwia Paszkowska porozmawiała z Dorotą Majkowską-Szajer, antropolożką, która na co dzień pracuje z Muzeum Etnograficznym w Krakowie.

Malarstwo i rzeźba z kobiecej perspektywy na Zamku w Niepołomicach

30 marca historyczne mury Zamku Królewskiego w Niepołomicach staną się tłem dla wyjątkowej wystawy, która przeniesie widzów w świat kobiecej siły, wrażliwości i introspekcji. Obrazy Moniki Zdaniewicz-Wiewiorowskiej oraz rzeźby Agnieszki Sowińskiej-Nosek stworzą artystyczny dialog, ukazujący kobietę jako bohaterkę codziennych zmagań i duchowych poszukiwań. Jak podkreśla organizatorka wydarzenia, Magdalena Mirocha z Mirocha Art Gallery, wystawa to nie tylko uczta dla oczu, ale i zaproszenie do refleksji nad miejscem kobiet w sztuce i świecie.
Więcej