Radio Kraków
RK Podcasty Dobre książki

Dobre książki


RSS Spotify

„Dobre książki” to nowe pasmo literackie w Radiu Kraków Kultura.

Od poniedziałku do piątku od 17.00 do 18.00 - proza, poezja, dramat, historia, filozofia,  teologia, nowości literackie i klasyka.
Rozmawiamy, krytykujemy i interpretujemy.

Będziemy rozczytywać i odczytywać na nowo, z dzisiejszej perspektywy, dzieła klasyków i wybitnych, często zapomnianych i niedocenianych polskich i światowych pisarzy. Rozczytują literaturoznawcy z Katedry Krytyki Współczesnej UJ. Nie zabraknie też głosów krytycznych, recenzujemy najnowsze tytuły, zarówno głośne nazwiska, jak i wydawnictwa niszowe.

Książka jest także punktem wyjścia do różnych interpretacji literatury oraz rozmów o roli i wpływie literatury na życie.
„Dobre książki” w poniedziałki i środy poleca Katarzyna Fortuna.

Wtorkowa odsłona magazynu literackiego „Dobre książki”, którą poprowadzi Jolanta Drużyńska to spotkanie z historią globalną, ale też tą najbliższą, lokalną często najmniej znaną: historią sprzed wieków i tą, której bohaterowie  jeszcze żyją. W programie pojawią się autorzy historycznych bestsellerów, książek popularnonaukowych, publikacji prowokujących dyskusje, także autorzy powieści osadzonych w historycznych realiach. Nie zabraknie publikacji przygotowywanych przez specjalistów w zaciszach uniwersyteckich gabinetów i tych tworzonych przez pasjonatów minionych dziejów.

W czwartkowym wydaniu "Dobrych książek" na spotkanie zaprasza Anna Łoś. Sięgać będziemy do książek nie zawsze obecnych w szerokim obiegu czytelniczym. Mówi się o nich często, że są trudne i wymagające, pisane językiem zarezerwowanym dla wąsko pojętych specjalistów. Jednak książki z pogranicza filozofii, teologii, szeroko pojętej duchowości są pasjonujące. Wymagają namysłu, ale potrafią zmienić nasze codzienne postrzeganie świata. Gośćmi programu będą ich autorzy, tłumacze, ale to przede wszystkim Państwa zapraszamy, by odkrywać i poznawać "nowe światy" i szukać własnych dróg.

W piątki czeka nas ciekawość i nieumiarkowanie w czytaniu. Literatura to różnorodność: twórców, form, gatunków, tematów. Każda szuflada kryje w sobie coś godnego odkrycia i polecenia. Z zawziętością wsłuchujemy się w nowe pokolenie twórczyń i twórców: obecnie nagradzanych, często spoza głównego nurtu, ale wciąż ciekawych. Z autorkami i autorami, osobami reprezentującymi środowisko wydawnicze rozmawia Georgina Gryboś. Spotykamy się w każdy piątek i wybrane środy.


Podcasty

Notatnik Literacki

Czy w czasach, w których spędzamy czas głównie przed ekranami, jest miejsce na czasopismo wydawane w papierze? Czy publikowanie w tradycyjnej formie jest wciąż uważane za prestiżowe? Czy można w jednym periodyku zmieścić poezję, eseistykę, literaturę piękną i gatunkową; stworzyć przestrzeń dla tekstów krytycznych, opowiadań, poezji, pisanych przez wielkie i nieco mniejsze nazwiska? Redakcja Notatnika Literackiego mówi: TAK! Z Waldemarem Mazurem z Wrocławskiego Domu Literatury rozmawiamy o Notatniku Literackim, budowaniu wspólnoty twórczyń i twórców, osób czytających i dążeniu do braku rywalizacji w środowisku, związanym z szeroko pojętą literaturą. Zaprasza Georgina Gryboś.

"Astrostrada z girlandami. Wiersze zebrane"

„Astrostrada z girlandami” to wyprawa przez twórczość jednej z najważniejszych współczesnych polskich poetek, scalająca ponad dwadzieścia lat jej poetyckiej pracy. Wiersze zebrane Julii Fiedorczuk rozpoczynają się od debiutanckiego „Listopada nad Narwią” (2000), prowadzą przez kolejne pięć tomów, w tym wyróżnione Nagrodą im. Wisławy Szymborskiej „Psalmy” (2017), a kończą wierszami rozproszonymi, publikowanymi w latach 2012–2022. Z Julią Fiedorczuk rozmawia Katarzyna Fortuna.

"Ja po prostu tęsknię cały czas"

"Wiesz, jaka jestem. Wszystko planuję. Teraz nie mam planów." - czytamy na okładce książki "Moje życie z Tomkiem". Trudno o bardziej intymny i wzruszający zapis o ukochanej osobie. Osobie, której nie ma już wśród żywych. Dorota Sumińska kreśląc opowieść o mężu, ukochanym, lekarzu - Tomaszu Wróblewskim - czyni go nieśmiertelnym dopóty, dopóki ta książka będzie istnieć. Na rozmowę z Dorotą Sumińską - pisarką, lekarką weterynarii, przyjaciółką istot żywych - zaprasza Georgina Gryboś.

"Ciało huty" | rozmowa z Anną Cieplak

Dziś premiera nowej książki Anny Cieplak, jednej z najbardziej wyrazistych pisarek młodego pokolenia, laureatki m.in. Nagrody Conrada i Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza, finalistki Nike. Nowa powieść pt. "Ciało Huty" ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego. "Ciało huty" to obraz życia w socjalistycznej Polsce i współcześnie. Powieść obyczajowa, w której bohaterką jest Huta Katowice, a wokół niej koncentrują się losy postaci z dwóch planów, od lat 70. po rok 2022. Huta naznaczyła tych, którzy ją budowali i wciąż żyje w pokoleniu ich dzieci. To książka, w której ważną rolę odgrywają też trójkąty, muzyka i rośliny doniczkowe... Z autorką, Anną Cieplak, rozmawia Katarzyna Fortuna.

Uczucia. Nie ma się czego bać

Jej konto na Instagramie obserwuje ponad 100 tysięcy osób. Proste rysunki z krótkim komentarzem są nie tylko opisem rzeczywistości, ale przede wszystkim świata emocji, z którymi niekoniecznie sobie radzimy, a czasem nie potrafimy ich nazwać. Normalizuje rozmowę i podejście do osób chorych psychicznie. Z Michaliną Tańską rozmawiamy o jej książce pt. "Uczucia. Nie ma się czego bać. Wsparciownik - Szkicownik", której premiera zapowiedziana jest na 27 września przez Wydawnictwo Literackie. I, jak to zwykle bywa, poruszamy życiowe tematy. Pojawiają się diagnoza, wolność, szufladki, rozczarowania, ale i... światło w tunelu. Zaprasza Georgina Gryboś.

Noc Księgarń 2023

13 października to data, którą wpisujemy do kalendarza. To właśnie wtedy 170 księgarń kameralnych w całej Polsce otworzy się dla Was... po zmroku. Czy światło księżyca sprzyja czytelnictwu? Chyba tak, skoro wydarzenie z roku na rok cieszy się rosnącą popularnością i przyciąga czytelniczki i czytelników, a także zdziwionych przechodniów. Spotkania, spacery literackie, warsztaty i konkursy - o Nocy Księgarń 2023 opowie Georginie Gryboś jedna z organizatorek - Paulina Bandura.

„Łakome” Małgorzata Lebda (Wydawnictwo ZNAK)

Powieść „Łakome” to znakomity prozatorski debiut znanej i nagradzanej poetki Małgorzaty Lebdy. To, jak mówi sama autorka, „historie o utracie, ale też o pięknie, o pięknie bycia ze sobą i pięknie czułości”. To książka, w której można się całkowicie zatopić i która sprawi, że po jej przeczytaniu chce się bardziej żyć. Z autorką Małgorzatą Lebdą rozmawia Katarzyna Fortuna.

Adam Zagajewski "Najwyższy człowiek świata". O Józefie Czapskim.

Jesienią roku 2020 Adam Zagajewski zaproponował Wydawnictwu a5 opublikowanie książki "Najwyższy człowiek świata", mającej być zbiorem sześciu esejów poświęconych Józefowi Czapskiemu. Zamierzał, jak sam to określił, naszkicować sylwetkę fascynującego „malarza, pisarza, człowieka, obywatela, przyjaciela, czytelnika, rozmówcy”. Realizację tego zadania przerwała jednak niespodziewana choroba i przedwczesna śmierć poety. "Chcemy, aby zbiór ten stał się portretem Józefa Czapskiego, ale również przyjaźni, jaka połączyła go z Adamem Zagajewskim" -pisze we wstępie do książki Andrzej Franaszek, redaktor oraz autor opracowania, wyboru zdjęć i posłowia do książki. Na spotkanie z Andrzejem Franaszkiem, edytorem książki, i archiwalne wspomnienie Adama Zagajewskiego o Józefie Czapskim zaprasza Katarzyna Fortuna.

"Akan. Powieść o Bronisławie Piłsudskim”

Paweł Goźliński to teatrolog, pisarz, dziennikarz, redaktor, który w powieści pt. "Akan" opowiada o bracie Józefa Piłsudskiego. Od dzieciństwa po pobyt na Sachalinie i prowadzone tam badania etnograficzne. To tam Bronisław odnalazł swój drugi dom wśród Ajnów. Z Pawłem Goźlińskim rozmawia Katarzyna Fortuna.

Pisarstwo Bronisława Wildsteina

„Wobec wojny, zarazy i nicości” (2023) to najnowsza książka publicysty i pisarza Bronisława Wildseina. To zbiór ponad stu tekstów składający się na integralną całość o przemyślanej konstrukcji. „Książka ta – pisze autor we wstępie – jest próbą naszkicowania panoramy naszej epoki. Nie tylko jednak. Wychodząc od zdarzeń i dokumentów, ludzi i ich relacji, dzieł sztuki i kultury masowej, próbuję zastanowić się nad kondycją współczesnego człowieka. Nad przyczynami i konsekwencjami zjawisk, które stanowią o stanie naszej cywilizacji. Punktem wyjścia jest Polska, ale patrząc z jej perspektywy, dostrzegam przecież uzależnienie naszego kraju od polityczno-cywilizacyjnych warunków całego kontynentu i fenomenów globalnych. Wskazuję także jego szczególne miejsce na mapie świata, które pozwala poprzez historię Polski analizować zjawiska uniwersalne”. „Lew i komedianci” (2021) to ostatni tom opowiadań pisarza, zawierający także nowość w jego twórczości – dwie komedie. W utworach zamieszczonych w tomie pozostaje niezmienny cel literatury Wildsteina, w której refleksja nad współczesnym światem służy konfrontacji z uniwersalnymi problemami. Z autorem publikacji - Bronisławem Wildsteinem - w Dobrych książkach rozmawia Jolanta Drużyńska.

Kobiety, pajęczyce, pisarki

Z Anną Maślanką - doktorantką w dziedzinie literaturoznawstwa na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, absolwentką filologii czeskiej UJ oraz twórczynią bloga popularyzującego literaturę czeską w Polsce - Literackie skarby świata całego - rozmawiamy o dyskusji o "kobiecej" i "męskiej" literaturze w Czechach. Czy emocje nie mogą towarzyszyć pisaniu i uniemożliwiają wartościowe opowiadanie o świecie? Czy powinniśmy być krytyczni wobec czerpania z "męskiej tradycji literackiej"? Czy umniejszanie umiejętności pisarskich kobiet ma podłoże w zdominowanym przez męskie nazwiska świecie literatury XX wieku? Anna Maślanka dzieli się z Georginą Gryboś swoimi obserwacjami dotyczącymi dyskusji w środowisku literackim naszych sąsiadów, ale też poleca warte uwagi książki i wydawnictwa. W rozmowie pojawiają się Petra Hůlová, Petra Soukupová, Markéta Pilátová, Radka Denemarková, Kateřina Tučková, Bianca Bellová, ale też Milan Kundera, Bohumil Hrabal, ale też Olga Tokarczuk czy Sylvia Plath.

Wybitna aktorka i długoletni premier, czyli "Nina i Józef" Liliany Śnieg-Czaplewskiej

Ona miała w głowie tylko teatr. Jego żywiołem była polityka. Ich związek trwał ponad dwadzieścia lat. „Gasł stopniowo, nieuchronnie, jak dopalająca się świeca" - napisze autorka opowieści o Ninie Andrycz i Józefie Cyrankiewiczu, najbardziej kontrowersyjnej parze PRL–u Liliana Śnieg-Czaplewska - warszawska dziennikarka, autorka kilkuset wywiadów z rozmówcami „z bardzo różnych światów", a także głośnej książki „Bex@: korespondencja mailowa ze Zdzisławem Beksińskim”. „Nina i Józef. Sceny z życia, które minęło” to barwna i wnikliwa opowieść o królowej polskiej sceny i najdłużej urzędującym premierze PRL-u. Z jakich rodzin pochodzili? Jakie były koleje ich losu zanim się poznali? Dlaczego ich małżeństwo nie przetrwało? O tym zadziwiającym, w peerelowskich czasach, mariażu aktorki i polityka z Lilianą Śnieg-Czaplewską w historycznej odsłonie Dobrych książek rozmawia Jolanta Drużyńska.

"Wolność '44" - rzecz Powstaniu Warszawskim autorstwa Agnieszki Cubały

"O Powstaniu warszawskim pisze się niełatwo. Każda kolejna publikacja konfrontowana jest z dotychczasową, bardzo bogatą literaturą. Powinna sprostać oczekiwaniom Czytelników, które niejednokrotnie bywają skrajnie różne” – wyznaje w swojej najnowszej książce pt. „Wolność '44. Jaką lekcję przynosi nam dziś Powstanie Warszawskie?" Agnieszka Cubała - warszawska pisarka, popularyzatorka historii, autorka jedenastu książek o ... Powstaniu Warszawskim. Za propagowanie tematu dwukrotnie otrzymała m.in. prestiżową nagrodę Klio, a także odznakę „Zasłużony dla Warszawy”. Najnowsza publikacja powstała w oparciu o nieznane dokumenty, relacje i wywiady przeprowadzone przez autorkę. Wolność stanowi wartość najwyższą. Jest fundamentem istnienia gwarantującym zachowanie godności i człowieczeństwa. Z myślą o jej odzyskaniu i ocaleniu dla przyszłych pokoleń Powstańcy warszawscy 1 sierpnia 1944 roku chwycili za broń. Wielokrotnie przekonali się, w sposób wyjątkowo dramatyczny i brutalny, że o wolność należy dbać, bo nie jest nam dana raz na zawsze. Przypominają o tym słowa uczestników powstania: Aliny Janowskiej, Haliny Paszkowskiej, Anny Świerczewskiej-Jakubowskiej, Danuty Szaflarskiej, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Romana Bratnego, Juliusza Kuleszy, Andrzeja Romockiego. To oni opowiadają o militarnych, politycznych i psychologiczno-socjologicznych aspektach Powstania Warszawskiego; o charakterze narodowym Polaków; o alternatywnych scenariuszach zdarzeń, ale także o tematach trudnych i kontrowersyjnych. Pomagają odpowiedzieć na pytanie, jaką lekcję przynosi nam dziś Powstanie Warszawskie. Przypominają, że ten, kto nie zna historii, skazany jest na jej powtarzanie. O książce „Wolność '44. Jaką lekcję przynosi nam dziś Powstanie Warszawskie?” z jej autorką - Agnieszką Cubałą - w historycznej odsłonie "Dobrych książek" rozmawia Jolanta Drużyńska.

„Uwikłani w przeszłość" Waldemara Łazugi

Najnowsza publikacja poznańskiego historyka, członka PAU, profesora Akademii Kaliskiej, profesora seniora Uniwersytetu im. Adam Mickiewicza, przypomina tych, którzy - choć wywodzili się z podbitego narodu - potrafili stanąć na szczytach c.k. monarchii. „W Galicji przez trzy ostatnie dekady XIX wieku z trudem wyobrażano sobie Polskę bez Austrii. Rosja i Prusy nie pozostawiały Polakom złudzeń" – pisze prof. Łazuga we wstępie. "W Austrii przebyto drogę od alienacji, przez akceptację, do idealizacji monarchii, która pozwalała cieszyć się wolnością słowa, wyznania, sumienia, pielęgnować język ojczysty, kulturę i oświatę. Pozwalała brylować w parlamencie. Zasiadać w gabinetach. Błyszczeć na salonach". To Polacy dominowali w gabinetach austriackich, piastowali funkcję premierów i ministrów: wyznań i oświaty, kolejnictwa i skarbu, a nawet spraw zagranicznych. Gdy rok 1918 przyniósł Polsce niepodległość liczyli, że odrodzona ojczyzna wykorzysta ich talenty organizacyjne, polityczne, ich „fachowość” zdobytą w zaborczym aparacie władzy. Nic z tego. Za udział we współtworzeniu monarchii austro - węgierskiej w niepodległej Rzeczpospolitej zostali zepchnięci na margines życia politycznego. A może to oni sami nie zauważali, że ich czas przeminął, może nie umieli dostosować swojego myślenia do czasów budowania nowej państwowości? O tym kim byli ci, którzy w życiu publicznym c.k. monarchii odgrywali ważne role, jak układały się ich losy w II RP, podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu można przeczytać w książce prof. Waldemara Łazugi, która obficie czerpie z dokumentów epoki, a także dzienników, pamiętników i wspomnień opisywanych bohaterów. Publikacja zawiera także obszerną bibliografię i jest bogato ilustrowana. O „Uwikłanych w przeszłość” z prof. Waldemarem Łazugą w historycznej odsłonie „Dobrych książek” rozmawia Jolanta Drużyńska.

Tetralogia BARDO | Daniel Odija & Wojciech Stefaniec

Tetralogia Bardo to absolutny fenomen na polskiej scenie komiksowej. Wymagający, doskonale napisany i genialnie doprawiony wizualnie. "Stolp", "Rita" i "Rege" za nami; kolejny, czwarty tom, planowany jest na 2024 rok. Stefaniec i Odija otrzymali niedawno Nagroda Literacka m.st. Warszawy za najlepszy komiks. Jury tak napisało o "Rege": „Psychodeliczna poetyka, kalejdoskopowa konstrukcja fabuły, korzystającej z różnych konwencji gatunkowych i mięsista kreska Stefańca, znakomicie operującego kolorem, konturem i różnymi konwencjami graficznymi, budują świat duszny, odrzucający, a zarazem uzależniający i obezwładniający swoją wizualnością. Świat bez wyjścia, któremu, jak bohaterowie komiksu, musimy się poddać”. Z mistrzem obrazu i współscenarzystą tetralogii Wojciechem Stefańcem oraz scenarzystą i czempionem słowa Danielem Odiją rozmawia Georgina Gryboś.

Andrzej Nowak o <>

"Zepsucie i zniszczenie są elementami Moskwy, socjalizm na dole, absolutyzm na górze. Oto Moskwa cała." – pisał w liście do filozofa mesjanisty Bronisława Ferdynanda Trentowskiego Zygmunt Krasiński. Ten list, jak i poglądy jednego z naszych wieszczów na rolę, znaczenie i istotę Rosyjskiego Imperium, przytacza w swej najnowszej książce "Powrót Imperium Zła. Ideologie współczesnej Rosji ich twórcy i krytycy 1913 – 2023" jeden z najwybitniejszych polskich historyków, profesor Andrzej Nowak. W swej wielowymiarowej pracy autor wyjaśnia m.in., dlaczego w Rosji władza nie tylko może, ale musi odwoływać się do siły, jeśli ma utrzymać swój autorytet. Podsumowuje historię akademickiej refleksji nad rosyjskim imperializmem – od tabu, jakim było objęte to pojęcie, po swoistą „imperiologię”. Opisuje fenomen „szkoły polskiej” w sowietologii, a szukając jej tradycji sięga po wstrząsająco aktualne diagnozy wielkich twórców polskiego romantyzmu. Historyczne rekonstrukcje prowadzą do odpowiedzi na najważniejsze pytanie tej książki – jak możliwy był powrót do myślenia w kategoriach imperialnej rekonkwisty po upadku Związku Sowieckiego? O powrocie Imperium Zła z prof. Andrzejem Nowakiem w historycznej odsłonie „Dobrych książek" rozmawia Jolanta Drużyńska.

Karmele Jaio "To nie ja" w przekładzie Mai Gańczarczyk

Bohaterki czternastu opowiadań Karmele Jaio to kobiety po czterdziestce. Łączy je wiek, bagaż doświadczeń oraz życie w cieniu decyzji, które niegdyś podjęły. Różni status ekonomiczny, pochodzenie i temperamenty. Ze zdziwieniem obserwują swoje zmieniające się ciała, niepokoją oznakami starzenia, tęsknią za wyidealizowaną przeszłością i młodością, mierzą z rutyną małżeńskich relacji. Czują, że nie odnalazły własnego miejsca i chcą wykorzystać czas, jaki im pozostał. Karmele Jaio, jedna z najlepszych współczesnych baskijskich powieściopisarek, w mistrzowski sposób prowadzi narrację, każdą z historii kończąc błyskotliwą puentą. W związanych z przemijaniem i niespełnieniem lękach bohaterek odnajdujemy własne niepokoje i smutki. Z tłumaczką Mają Gańczarczyk rozmawia Katarzyna Fortuna.

"Dom Oriona" | rozmowa z Julią Fiedorczuk

12 lipca nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się nowa powieść Julii Fiedorczuk - poetki, pisarki, tłumaczki, krytyczki literackiej, laureatki Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej za tom "Psalmy" (2018). Za powieść "Nieważkość" była nominowana do Nagrody Literackiej Nike. Jest współtwórczynią Centrum Humanistyki Środowiskowej na Uniwersytecie Warszawskim, na którym wykłada literaturę amerykańską. "Dom Oriona" to wyprawa w czasie i przestrzeni do wielu miejsc - na polsko-białoruską granicę, do rozgorączkowanych Aten i lasu deszczowego w środkowym Meksyku, w bezmiar kosmosu. Podążamy za Elizą i tajemniczymi splotami losów ludzi, zwierząt, minerałów i gwiazd pozostających w nieustającym ruchu. - pisze wydawca. Na literackie łączenie kropek z Julią Fiedorczuk zaprasza Georgina Gryboś.

Poetycki świat Michała Zabłockiego

Jest autorem tekstów piosenek, scenarzystą, reżyserem, producentem spektakli i widowisk muzycznych, a także szermierzem. Przede wszystkim jednak - jest poetą. Michał Zabłocki ma na swoim koncie kilkanaście tomików wierszy. Ostatni wydany w 2022 roku nosi tytuł "Ojcze nasz. 33 wiersze o moim tacie". Bohaterem tomiku jest zmarły w 2020 roku ojciec poety Wojciech Zabłocki - szablista, olimpijczyk, architekt, znawca białej broni. Wiersze z tego tomiku zamykają również wydaną w 2023 roku antologię wierszy Michała Zabłockiego "Bóg z innej parafii. Wiersze z lat 1979 - 2022". W antologii znalazły się także wiersze z tomu „Janowska” poświęconego matce autora, Alinie Janowskiej - znanej aktorce filmowej, teatralnej, telewizyjnej, łączniczce z powstania warszawskiego. W poezji Zabłockiego znajdujemy całe bogactwo tematów: jest historia, miłość, podróże, mitologia. To wiersze refleksyjne, obejmujące głębię egzystencjalnych przeżyć, ale także buntownicze. O zanurzonych w historię rodzinną wierszach i byciu poetą z Michałem Zabłockim w „Dobrych książkach” rozmawia Jolanta Drużyńska.

"Ćwirowidło", rozmowa z Damianem Kowalem

Z Damianem Kowalem porozmawiamy o jego debiucie prozatorskim, powieści "Ćwirowidło", która ukazała się nakładem Wydawnictwa Warstwy. Przyglądniemy się bliższej i dalszej przyszłości planety, zastanowimy się czy zachowania przemocowe w miejscu pracy mają płeć i pasji: do podglądania ptaków. Zaprasza Georgina Gryboś.

Tomasz Różycki, laureat Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za tom poetycki „Ręka pszczelarza”

”Ręka pszczelarza” Tomasza Różyckiego to poetyckie świadectwo czasów pandemii w Berlinie. Ogród zoologiczny, Tiergarten, uchodźcy, przeszłość i teraźniejszość stolicy Niemiec. Realistyczne obrazy i mitologiczne metafory. Znajdziemy tu nawiązania do obrzędu starosłowiańskich dziadów, żydowskiego Jizkor, Sanatorium pod Klepsydrą Brunona Schulza czy Czarodziejskiej góry Tomasza Manna. "Rózycki pisze o sobie, a jednak pisze o otaczającym świecie tu i teraz. Jest to świat pandemii i zarazy, ale również czas uchodźców oraz bezdomnych. Posługuje się i wyobraźnią, i wiedzą" - mówił w laudacji przewodniczący jury Janusz Drzewucki. W Dobrych Książkach z Tomaszem Różyckim, Katarzyna Fortuna rozmawia o nagrodach, początkach twórczości, dzieciństwie i dorastaniu, literackich inspiracjach, a także o Berlinie i ważnych dla poety miejscach i ludziach.

„A my nie jesteśmy wybawieni” – wspomnienia Dawida Wdowińskiego

„Jestem przepełniony bólem za zmarłych, którzy nie powinni umrzeć, i za żywych – porzuconych przez przywódców” – pisał w swoich wspomnieniach zatytułowanych ”A my nie jesteśmy wybawieni” Dawid Wdowiński, jeden z założycieli Żydowskiego Związku Wojskowego, ostatni komendant powstania w getcie warszawskim z ramienia swej organizacji. Książka jednego z czołowych bojowców ŻZW Dawida Wdowińskiego – postaci nieco zapomnianej, pozostającej w cieniu innych osób związanych z tą organizacją, ukazała się pierwotnie w Stanach Zjednoczonych w 1963 roku. Przypomina nie tylko heroiczny okres walk w czasie powstania 1943 roku, ale także zawiera wprowadzenie historyczne na temat cywilnego i zbrojnego oporu ludności żydowskiej w czasie II wojny światowej. Dawid Wdowiński był lekarzem neurologiem i psychiatrą, współzałożycielem i prezesem partii syjonistyczno - rewizjonistycznej oraz członkiem prawicowej żydowskiej organizacji Brit - Ha- Cohar. Był także jednym ze współzałożycieli Komitetu Antyhitlerowskiego w Polsce powstałego w 1933 roku. Po upadku powstania przebywał w niemieckich obozach pracy i obozach koncentracyjnych. W 1961 roku zeznawał na procesie Adolfa Eichmanna (kierownika referatu spraw żydowskich w Gestapo). Refleksje z tego procesu Wdowiński zamieścił w końcowym rozdziale wspomnień. Zmarł w Izraelu w czasie uroczystości upamiętniających powstanie w getcie warszawskim w 1970 roku. Pierwsze polskie wydanie wspomnień ukazało się w 2023 roku, po sześćdziesięciu latach od ich napisania, w 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim, staraniem Instytutu Pamięci Narodowej. O wspomnieniach Dawida Wdowińskiego w historycznej odsłonie Dobrych książek z autorką wstępu i opracowania przypisów dr Martyną Grądzką-Rejak z Biura Badań Historycznych IPN oraz Muzeum Getta Warszawskiego, rozmawia Jolanta Drużyńska.

Targi Książki w Kijowie

Adam Szaja - dziennikarz, czytelnik, szef smakksiazki.pl uczestniczył w Targach książki w Kijowie. W Radiu Kraków Kultura opowiada Georginie Gryboś dlaczego pojechał do kraju ogarniętego wojną, czy Ukrainki i Ukraińcy potrzebują literatury w tak strasznym czasie i co się czyta za naszą wschodnią granicą.

"Który tak śpiewa?"

Ptaki, wszędzie ptaki - w wierszach, powieściach, filmach, obrazach i na etykietach piwa. Przyczynkiem do rozmowy stała się książka "Który tak śpiewa? Ptaki w kulturze" - praca zbiorowa pod redakcją m.in. Jakuba Kornhausera, gościa dzisiejszej audycji. Porozmawiamy o nowych, skrzydlatych mieszkańcach miast, zmianach, które zaszły na przestrzeni lat w kwestii traktowania ptaków oraz zaprosimy do obserwacji miasta, zaczynając od uważniejszego wyglądania przez okno. Rozmawia Georgina Gryboś.

15. edycja Festiwalu Conrada

Pisarki i pisarze m.in. z Argentyny, Chile, Finlandii, Gwatemali, Indonezji, Iranu, Korei Południowej, Niemiec i Norwegii gościć będą w Krakowie podczas 15. edycji Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada. Na Festiwal zwrócone też będą oczy całej Francji – to właśnie w Krakowie jury Nagrody Goncourtów wyłoni czwórkę nominowanych do najważniejszego francuskiego wyróżnienia literackiego. Dotychczas uhonorowani nim zostali m.in. Marcel Proust, Simone de Beauvoir, Romain Gary, André Malraux, a w ostatnich latach Michel Houellebecq, Leïla Slimani czy Mohamed Mbougar Sarr. Główna część Festiwalu Conrada odbędzie się stacjonarnie w Krakowie w terminie 23–29 października, a już teraz trwa cykl spotkań online Natura Przyszłości. "Koncentrujemy się w tym roku na jednym z najważniejszych zjawisk współczesnego świata, jakim są migracje. O różnych aspektach tego doświadczenia będą rozmawiać pisarze i pisarki z niemal całego globu" - mówią Urszula Chwalba -dyrektorka wykonawcza i Grzegorz Jankowicz - dyrektor programowy Festiwalu Conrada w rozmowie z Katarzyną Fortuną.

Nowe książki Wydawnictwa Próby

„Była sobie kiedyś” Yael Neeman, „Cywilizacja" Kennetha Clarka i „Mój Iwaszkiewicz” Piotra Mitznera to nowe, wspaniałe książki wydawnictwa Próby. Prezentuje je, w rozmowie z Katarzyną Fortuną, Marek Zagańczyk - pisarz, eseista i redaktor naczelny Prób.

Hatif Janabi z nagrodą Transatlantyk

Hatif Janabi został laureatem nagrody Transatlantyk, przyznawanej za popularyzację literatury polskiej za granicą. Janabi jest irakijskim poetą, pisarzem, eseistą i tłumaczem literatury polskiej na język arabski oraz arabskiej na język polski. Jest też emerytowanym wykładowcą Uniwersytetu Warszawskiego. Tłumaczył m.in. Juliusza Słowackiego, Adama Mickiewicza, Bolesława Leśmiana, Wisławę Szymborską, Tadeusza Różowicza, Adama Zagajewskieg i i Ewę Lipską. Jest autorem 20 tomików poezji, pisanych w j. arabskim i polskim, tłumaczonych na wiele języków. Jego przekłady, a także opracowania krytyczno - literackie cieszą się ogromną popularnością w krajach arabskich. Dziesiątki jego tłumaczeń, artykułów, wywiadów, utworów poetyckich ukazało się w licznych i znaczących arabskojęzycznych periodykach kulturalno – literackich. Z Hatifem Janabi rozmawia Katarzyna Fortuna.

"Ludzie Kremla nad Wisłą" Nikołaja Iwanowa

„Komunizm pasuje Polakom jak krowie siodło" – mówił cynicznie Stalin w 1944 roku, w chwili, gdy już zadecydował o sowietyzacji Polski bez względu na koszty. A jednak Polacy nie byli całkowicie odporni na komunizm. O ludziach Kremla nad Wisłą książkę napisał mieszkający od kilkudziesięciu lat w Polsce historyk prof. Nikołaj Iwanow, profesor Uniwersytetu Opolskiego, w przeszłości także wykładowca w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadził zajęcia także m.in. na uniwersytecie Stanforda, Sorbonie i uniwersytetach w Londynie i Wrocławiu. Znawca historii mniejszości Polski w ZSRS, autor wielu prac naukowych i publicystycznych, dotyczących Polaków w Związku Radzieckim. W najnowszej publikacji „Ludzie Kremla nad Wisłą. Ideowcy czy zdrajcy?" profesor Iwanow zestawia ze sobą życiorysy, wybory i dramaty polskich komunistów. Pisze między innymi o takich postaciach jak: Feliks Dzierżyński –– ojciec czerwonego terroru, Julian Marchlewski –– symbol polskiej autonomii komunistycznej. Nie pomija też tych najbardziej znanych: Bolesława Bieruta czy Władysława Gomułkę, ale przypomina także postaci polskich komunistów dziś prawie zupełnie zapomnianych np. Stanisława Kosiora – kata Ukrainy, Bolesława Mołojca - niedoszłego polskiego Stalina czy Zygmunta Lewoniewskiego - pierwszego sokoła Stalina, który pod koniec lat 30. był popularny jak Gagarin 25. lat później. W "Ludziach Kremla nad Wisłą" prof. Iwanow stawia szereg ważnych pytań: kim byli polscy komuniści, dlaczego zostali gorliwymi zwolennikami owej ideologii zupełnie obcej polskości, co spowodowało, że z gwardii Lenina przekształcili się w Rosji Sowieckiej w pierwszy ukarany naród i dlaczego po II wojnie światowej Kreml zbudował w Polsce najbardziej liberalny reżim komunistyczny w całej tzw. wspólnocie socjalistycznej? O "Ludziach Kremla nad Wisłą" z ich autorem - prof. Nikołajem Iwanowem - w historycznej odsłonie "Dobrych książek" rozmawia Jolanta Drużyńska.

„Radio Noc”

„Temu medium, którym jest radio, zawdzięczam prawdopodobnie całego siebie" - mówi Jurij Andruchowycz, autor książki „Radio Noc”. To wspaniała opowieść o wolności, miłości i muzyce. Jej bohaterem jest Josyp Rotski, klawiszowiec licznych zespołów rockowych i dawny aktor porno. W czasie pewnej rewolucji, jako zamaskowany pianista, daje koncerty na barykadach. Rewolucja upada, a Rotski ucieka z kraju, tropiony przez reżimowe służby specjalne. Pełne zwrotów losy bohatera powieści "Radio Noc" są dla autora pretekstem do zaprezentowania aktualnych wydarzeń politycznych i ich konsekwencji – przemian społecznych, mentalnych, gospodarczych. Jurij Andruchowycz parodiuje mass media, ale też z przenikliwością komentuje najważniejsze współczesne problemy. Z Jurijem Andruchowyczem rozmawia Katarzyna Fortuna.

„Mein Gott, jak pięknie”

Bohaterem książki jest pejzaż, „Kraina” - jak nazywa pisarz tereny tzw. Ziem Odzyskanych - ale też ludzie ten krajobraz zmieniający i dokumentujący. Część tej historii rozgrywa się nad Odrą – pierwszą uregulowaną wielką rzeką w Europie; część w prakwickich lasach, w których zmagający się z własnymi demonami cesarz Wilhelm II wytępił populację jeleni. Springer przygląda się pejzażowi tak, jak patrzyli na niego dziewiętnastowieczni litografowie, budowniczy pruskiej kolei czy ojciec polskiej fotografii Jan Bułhak. Narracja, jak nieuregulowana jeszcze Odra, czasem zwalnia, przyspiesza, meandruje i porywa nas w rwący nurt. Z Filipem Springerem rozmawia Katarzyna Fortuna.

Prawdziwa historia niezwykłej ucieczki pod Murem Berlińskim Heleny Merriman

„Te poszukiwania badawcze zmieniły moją wiedzę na temat wielu rzeczy: zakończenia drugiej wojny światowej, rozpoczęcia zimnej wojny, zbudowania Muru Berlińskiego, narodzin wiadomości telewizyjnych oraz tego, co to znaczy być szpiegiem i zdradzać otaczających cię ludzi. W rezultacie powstała ta książka" - pisze we wstępie do swojej książki „Tunel 29” Helena Merriman - brytyjska dziennikarka, wielokrotnie nagradzana twórczyni uznanego podcastu BBC. „Tunel 29” to prawdziwa historia niezwykłej ucieczki pod Murem Berlińskim. Latem 1962 roku młody student Joachim Rudolph z grupą kolegów wykopał podziemny korytarz pod Murem Berlińskim. Po drugiej stronie, w Berlinie Wschodnim, czekali mężczyźni, kobiety i dzieci, kilkadziesiąt osób gotowych zaryzykować wszystko, by uciec. Helena Merriman, opierając się na setkach godzin wywiadów z ocalałymi oraz na tysiącach stron dokumentów Stasi, wschodnioniemieckiej Służby Bezpieczeństwa, snuje opowieść o autentycznej, najbardziej niezwykłej misji ratunkowej okresu zimnej wojny. Opowiada historię grupy studentów - kopaczy, rudowłosego szpiega, który zagroził całemu przedsięwzięciu, a także historię miłosną o zaskakującym zakończeniu. W książce przedstawiono również kulisy realizacji wydarzenia telewizyjnego NBC związanego z akcją. O publikacji, w historycznej odsłonie „Dobrych książek”, Jolanta Drużyńska rozmawia z redaktorką prowadzącą z Wydawnictwa Insignis Katarzyną Zegadło-Gałecką .

Wizje roślin

Robert Rient - dziennikarz, reportażysta, pisarz, aktywista - w rozmowie z Georginą Gryboś opowiada o swojej najnowszej książce "Wizje roślin, czyli 50 roślin leczniczych i jeden grzyb". Prof. Urszula Zajączkowska: "Robert Rient to człowiek drogi. Bez przerwy poszukuje szerokich znaczeń przyrody, głęboko zasiedlając w niej opowieść o duchowości i nieoznaczoności. Dlatego ta książka tylko pozornie jest o roślinach. Przede wszystkim znajdziecie w niej żywą materię do budowania wdzięczności dla siebie i dla przyrody, za ten cud współistnienia na najpiękniejszej planecie we wszechświecie. Zacznijmy od piękna.

Karol Jaroszyński - wizjoner, filantrop, patriota w opowieści Wacława Holewińskiego

„Cieniem będąc, cieniem zostałem” najnowsza powieść Wacława Holewińskiego - prozaika, dramatopisarza, scenarzysty, autora słuchowisk radiowych - to napisana z epickim rozmachem opowieść o życiu Karola Jaroszyńskiego, syna byłego powstańca styczniowego, wizjonera, filantropa i patrioty, który w przededniu I wojny światowej stał się jednym z najbardziej wpływowych ludzi w Imperium Rosyjskim i na świecie. Pieniądze wygrane w 1909 roku w kasynie w Monte Carlo (równowartość 774 kilogramów złota) pozwoliły Karolowi Jaroszyńskiemu spłacić długi i zapewniły mu miejsce pośród elity finansowej ówczesnego świata. Jego majątek to m.in.: 53 cukrownie, 12 banków, kopalnie, towarzystwa żeglugowe, kolejowe, naftowe i ubezpieczeniowe, liczne fabryki, luksusowe hotele, kilka rezydencji, gazety i znaczne połacie lasów z dóbr Moskiewskiej Kompanii Leśnej. Jaroszyński prowadził także szeroką działalność filantropijną, a jako gorący zwolennik powszechnej edukacji był fundatorem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i licznych burs dla studentów. Niezwykłe losy Karola Jaroszyńskiego ukazane zostały na tle ważnych wydarzeń epoki przewrotu bolszewickiego w Rosji, Wielkiej Wojny i ponownych narodzin Rzeczpospolitej. Z autorem powieści „Cieniem będąc, cieniem zostałem” Wacławem Holewińskim w historycznej odsłonie "Dobrych książek" rozmawia Jolanta Drużyńska.

Się żyje

"Się żyje. Kora" to pierwsza pełna biografia artystki. Jedynej i niepowtarzalnej. Autorka biografii - Katarzyna Kubisiowska - pisała książkę przez trzy lata, odwiedzała ważne dla Kory miejsca i ludzi. Rozmawiała z rodziną, przyjaciółmi oraz fanami i fankami. Jako jedyna miała dostęp do niepublikowanego archiwum Kory: fotografii, zapisków, nagrań. Lokomotywą narracyjną tej książki są fakty, mówi Katarzyna Kubisiowska, z którą bardzo osobistą rozmowę przeprowadziła Katarzyna Fortuna, od początku lat 80. zafascynowana Korą.

Cătălin Mihuleak: nie lubię mówić o sobie

W trakcie XIII Festiwalu Kultury Rumuńskiej w Krakowie Georgina Gryboś rozmawiała z Cătălinem Mihuleakiem - znakomitym rumuńskim pisarzem, autorem m.in. wydanej niedawno w Polsce powieści "Złota dziewczynka z Jassów" oraz prof. Kazimierzem Jurczakiem - tłumaczem z języka rumuńskiego (również wspomnianej powieści). Rozmowę tłumaczyła Olga Bartosiewicz-Nicolaev. Zapraszamy do wysłuchania zapisu tego spotkania, które odbyło się w Księgarni Austeria w Krakowie.

Dzieła zebrane Czesława Miłosza

W przeddzień ogłoszenia programu tegorocznej odsłony Festiwalu Miłosza przypominamy edycję dzieł zebranych noblisty. W grudniu 1998 roku Czesław Miłosz podpisał w Krakowie z Wydawnictwem Literackim i Społecznym Instytutem Wydawniczym „Znak” umowę na edycję dzieł zebranych, zawierającą całość dorobku noblisty. Pierwszym tomem wydanym w WL w tej monumentalnej serii był „Zniewolony umysł” opublikowany w 1999 roku. Tomy, składające się na "Dzieła zebrane" Czesława Miłosza obejmują blisko siedem dekad. Ułożone w porządku chronologicznym dają niepowtarzalny i fascynujący wgląd w drogę życiową poety oraz to, jak poglądy poety ewoluowały wraz z upływem lat. O dziełach zebranych i zamykających je dwu ostatnich tomach „Z archiwum. Wybór publicystyki z lat 1945–2004” oraz „ Bibliografia przedmiotowa 1932–2020. Wybór” – z redaktorem i autorem opracowania prof. Aleksandrem Fiutem rozmawia Katarzyna Fortuna.

„O kobietach, którym zawdzięczamy nowożytność”

„Burgundzcy Walezjusze, Yorkowie, Borgiowie, Sforzowie z Mediolanu, czy Estowie z Ferrary nie doczekali się swojego Homera. Lecz ich matki, żony i córki dobrze znały los Penelopy usiłującej przetrwać i zachować rodzinne dziedzictwo […] te kobiety […] okazywały się mistrzyniami przetrwania i niestrudzonymi strażniczkami pamięci. Dlatego właśnie one są w tej książce przewodniczkami po krainie renesansu, który należał zarówno do rycerzy, jak i do skrybów…” - pisze we wstępie do swojej najnowszej książki Anna Brzezińska, autorka opowiadań i powieści fantasy czy bestsellerowych „Córek Wawelu”. „Zmierz świata rycerzy” z wymownym podtytułem „O kobietach, którym zawdzięczamy nowożytność” - to fascynująca opowieść o świecie na styku średniowiecza i renesansu widzianego z perspektywy kobiet: matek, żon, córek i sióstr władców, wyrazistych i silnych osobowości tamtych czasów: Małgorzaty Andegaweńskiej, Małgorzaty York, Izabeli Portugalskiej, Mari Burgundzkiej czy Lukrecji Borgii. Z autorką książki - Anną Brzezińską - w historycznej odsłonie "Dobrych książek" rozmawia Jolanta Drużyńska.

„a gdy zrobi się jasno będzie fantastycznie”

Wiersze z tomu „a gdy zrobi się jasno będzie fantastycznie” zanurzone są w trwodze i pytaniach, wynikających z niepewności bytu. Berget pisze spokojną, cichą opowieść poetycką, splatając naturę, ziemię (także w znaczeniu gleby), ekologię i tożsamość ludzką w jedno. Kristin Berget (1975) norweska poetka, zadebiutowała w 2007 roku tomem wierszy "loosing louise". Była redaktorką kilku edycji antologii debiutów Signaler wydawanej przez oficynę Cappelen Damm. Berget jest autorką sześciu książek poetyckich i powieści-miniatury "Sonja Sacre Coeur" inspirowanej podróżą poetki do Polski. Polski przekład jej książki "Der ganze Weg" znalazł się w finale konkursu Europejski Poeta Wolności w 2011 r. Tom "og når blir lyst blir det helt fantastisk" nominowano do najważniejszej norweskiej nagrody literackiej Brageprisen w 2017 r. Berget jest także tłumaczką, przekłada na norweski między innymi poezję Idy Linde. Z tłumaczką Justyną Czechowską i redaktorką Małgorzatą Lebdą rozmawia Katarzyna Fortuna.

"Wawel. Zamek Królewski i Katedra"

Wawelskie wzgórze to dwie niezależne instytucje: Zamek Królewski na Wawelu oraz Katedra. Połączyła je nowa publikacja, pod niebudzącym wątpliwości tytułem "Wawel. Zamek Królewski i Katedra". Historyk Piotr Kołpak oraz wawelscy muzealnicy - Magdalena Młodawska i Piotr Rabiej - zapraszają do podróży w głąb historii Polski. W tym nietypowym przewodniku znajdziemy omówienie najcenniejszych i najważniejszych wawelskich zabytków oraz związanych z nimi kluczowych wydarzeń. "Kluczowym kryterium był kontekst historyczny" - tłumaczą w rozmowie z Justyną Nowicką. Książkę opublikowało wydawnictwo Zamku Królewskiego na Wawelu.

Bałkańska beczka prochu

„Muzułmanie w Bułgarii 1878 – 1912” i „Uchodźcy czyli goście Boga” - obie książki wydane zostały przez wydawnictwo Historia Jagiellonica, obie traktują o „bałkańskiej beczce prochu” z końca XIX i początku XX wieku, czasie wojen, powstań narodowych, sporów religijnych i etnicznych, masowego exodusu muzułmanów, przymusowych deportacji i postępującej asymilacji. Rozpadało się wielowiekowe imperium osmańskie, tysiące ludzi przemieszczało się ze wschodu na zachód, z południa na północ i odwrotnie. Ta wielka mobilność ludzka, w dużej mierze wymuszona, miała kluczowe znaczenie dla kształtowania się współczesnego świata tamtego regionu Europy. Dlaczego badania nad muzułmanami stanowią po dziś dzień temat w Bułgarii drażliwy? Z jakiego powodu tureccy historycy piszą o Bałkanach jako „ojczyźnie utraconej”? Jaką rolę w tych wydarzeniach odegrała Rosja, jak przebiegał opór muzułmanów i jaki udział mieli w tym Polacy i dlaczego Grecy stali się w tym czasie dla Bułgarów wrogami numer jeden? O tym wszystkim przeczytać można w przywoływanych publikacjach. Autorem „Muzułmanów w Bułgarii 1878 – 1912” jest krakowski historyk, slawista dr Krzysztof Popek z Instytutu Historii UJ, specjalizujący się w historii społecznej i politycznej Półwyspu Bałkańskiego w XIX wieku, członek Balkan History Association. Za tę książkę nominowany był w 2022 roku do prestiżowej nagrody historycznej im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego. Druga książka pt. „Uchodźcy czyli goście Boga. Studia z dziejów migracji bałkańskich w XIX wieku. Przypadek Bułgarii i Serbii” została napisana wspólnie przez dr Krzysztofa Popka i Bartłomieja Rusina - politologa i slawistę. O muzułmanach w Bułgarii i migracjach bałkańskich, o tej swoistej „bałkańskiej beczce prochu” Jolanta Drużyńska rozmawia w historycznej odsłonie „Dobrych książek " z dr Krzysztofem Popkiem.

Milczący lama

Dziś książka Alberta Jawłowskiego „Milczący lama. Buriacja na pograniczu światów” (Wydawnictwo Czarne). To reportaż o rosyjsko-mongolskim postsowieckim pograniczu utkanym ze skrawków kultur Europy Wschodniej, Wielkiego Stepu i himalajskich płaskowyżów. I państwie rozciągającym się od Bałtyku po Pacyfik. XII Pandito Chambo Lama Daszi Dorżo Itigełow w ostatnią medytację wszedł w 1927 roku. Wkrótce potem został pochowany. Ekshumowane we wrześniu 2002 roku ciało byłego zwierzchnika wschodniosyberyjskich buddystów zachowało się w znakomitym stanie. Kolejne komisje lekarskie i naukowe nie potrafiły wyjaśnić tego zjawiska. Wieść o niezwykłym wydarzeniu rozniosła się daleko poza granicami Rosji. Wreszcie XIV Dalajlama oświadczył, że nie ma w tym niczego nadprzyrodzonego, bo zaawansowani jogini potrafią zachowywać ciało w stanie medytacyjnego czuwania nawet długo po medycznym stwierdzeniu śmierci. Mimo, że fabuła osnuta jest wokół postaci buddysty, nieśmiertelnego jogina, nie jest to książka o religii. Z Albertem Jawłowskim rozmawia Katarzyna Fortuna.

Domestic noir, rozmowa z Magdą Stachulą

Nazywana "polską królową nurtu domestic noir" Magda Stachula - pisarka opowie w dzisiejszej audycji o specyfice gatunku, jakim jest thriller psychologiczny, ale też o bohaterkach tytułów. Punktem wyjścia stanie się powieść "Nieobliczalna". Czy kobiety to ofiary czy sprytne manipulatorki? Czy dom, który kojarzy się z bezpieczeństwem i oazą spokoju może stać się polem walki i sceną dla oprawcy? Co sprawia, że ten gatunek jest tak popularny? Czy na pewno jest skierowany tylko do kobiet? Z autorką rozmawia Georgina Gryboś.

Fantastyczny świat Holly Black

Jest niekwestionowaną gwiazdą literatury YA. Od ponad 20 lat zaprasza czytelniczki i czytelników do fantastycznych światów. Jej „Kroniki Spiderwick” przeniesiono na wielki ekran, a seria „Okrutny książę” na platformie LubimyCzytać została oceniona niemal 20 tys. razy. Jej książki przetłumaczono na ponad 30 języków. Przed Państwem, Holly Black. Na rozmowę z autorką i wspólne słuchanie audiobooka zaprasza Georgina Gryboś.

Wariacje Geldbergowskie

Geldberg to bohater nowej książki Ewy Lipskiej. Jest przekorny, niepokojący, znaczący i nieoczywisty. Od czasu do czasu zamraża własne myśli, czyta książki nienapisane, na biurku trzyma wypchany kraj, a raz do roku jeździ na pustynię Kalahari, aby odwrócić klepsydrę. Błyskotliwe, precyzyjne, przewrotne, muzyczne, gorzkie i zabawne małe prozy Ewy Lipskiej skłaniają do refleksji, śmiechu i do odczytywania ich ciągle na nowo. Z Ewą Lipską rozmawia Katarzyna Fortuna.

"Polskie ślady w Niemczech – Kalejdoskop"

"Polskie ślady w Niemczech – Kalejdoskop" to ponad czterystustronicowa pozycja, efekt pracy 17 autorów i wydawców - ekspertów zajmujących się badaniami nad historią Polaków w Niemczech. Zespół składający się z historyków, polonistów, tłumaczy i pisarzy przygotował około 200 haseł, które odbiegają od klasycznego, encyklopedycznego zapisu - są napisane przystępnym językiem, opatrzone licznymi zdjęciami, ilustracjami oraz kolażami. Z redaktorami i współautorami książki, Andrzejem Kałużą z Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt i Basilem Kerskim, dyrektorem Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku - rozmawia Katarzyna Fortuna.

Dziewczyńskość

„Dziewczynki. Kilka esejów o stawaniu się” to nowa książka Weroniki Murek, jednej z najzdolniejszych polskich pisarek. Błyskotliwe, porywające i doskonałe literacko eseje traktują o dziewczyńskości w każdym jej aspekcie: psychicznym, fizycznym i fizjologicznym. Murek pisze m.in. o menstruacji i sikaniu, a także o zimnej wojnie i dziewczyńskich ikonach sportu, popkultury i literatury. Anne Frank, Lolita, Wonder Woman i wiele, wiele innych. W tej książce odnajdą się dziewczynki w każdym wieku. Z Weroniką Murek rozmawia Katarzyna Fortuna.

Komiks, czy wiesz jak zacząć?

Razem z Jerzym Łanuszewskim - scenarzystą komiksowym, ex-wydawcą (Wydawnictwo 23), a przede wszystkim pasjonatem i czytelnikiem komiksów, zastanawiamy się nad funkcjonowaniem tego medium w Polsce. Gość audycji podaje nazwiska, które warto znać, tytuły, które mogą nas zachwycić, opowiada o gatunkach w komiksie i zaprasza do świata, który jest po prostu niesamowity.

Syberia i szamanizm

O szamanach i szamanizmie na Syberii pisze Jacek Hugo-Bader w książce "Szamańska choroba". O swoich niezwykłych bohaterach, ich tajemniczych mocach, przypadkach uzdrowień i przepowiedniach reportażysta opowiedział Katarzynie Fortunie. Posłuchamy też nagranej przez autora szamańskiej muzyki.

Czarna ręka, zsiadłe mleko

"- Księżyc, tu twoja mama. Kocham cię - mówi nieśmiało. - Głośniej pani musi. Sprzęcik ma swoje lata - podpowiada pilot. - Księżyc, chodź do domu. Bo jak tak dalej pójdzie, to utopisz króliczki w ZOO. Zrobię ci jajeczniczkę i mleko z miodem." (fragment opowiadania "Urodziłam księżyc" ze zbioru "Czarna ręka, zsiadłe mleko") O opowiadaniu o rzeczywistości posługując się realizmem magicznym, surrealizmem, a może po prostu słowem, wyobraźnią, doświadczeniem opowie dzisiaj autorka wymienionego powyżej zbioru, psychiatrka, psychoterapeutka, pisarka - Katarzyna Szaulińska. Rozmawia Georgina Gryboś.

Klucz wisi na Słońcu

Książka "Klucz wisi na Słońcu" znalazła się w finalne Nagrody im. Wisławy Szymborskiej w 2022. Tomik Zuzanny Bartoszek to liryczna opowieść o własnym byciu w świecie – o niezgodzie na siebie i na świat, o próbie pogodzenia się i ze światem, i ze sobą. Poezja Bartoszek jest efektem głębokiej wiary w słowo. Wiara ta potrafi wprawdzie zawodzić, ale słowo okazuje się dla poetki tym, czym można skontaktować się ze światem, z drugim człowiekiem i oczywiście ze sobą. – Janusz Drzewucki, członek kapituły Nagrody im. Wisławy Szymborskiej.

George Sand w powieści Beate Rygiert

„Jedni nazywali ją chłopczycą, która żyła wbrew naturze, inni podziwiali jej twórczość, hojność, oryginalność oraz odwagę z jaką publicznie prezentowała swoje przekonania” - pisze w posłowiu do książki „Geoorg Sand i język wolności" jej autorka Beate Rygiert - niemiecka pisarka, scenarzystka, reżyserka filmów krótkometrażowych i dokumentalnych. „Aurore Dudevant umarła, niech żyje George Sand” - tym cytatem z francuskiej pisarki rozpoczyna się akcja powieści Beate Rygiert. Paryż, wiosna 1831 roku, Aurora ma lat 26 i przed sobą, o czym jeszcze nie wie, oszałamiającą karierę pisarską. Opowieść kończy się w sierpniu 1839 roku w rodzinnej posiadłości Sand w Nohant. U boku pisarki będzie wtedy, jak sama napisze, największa miłość jej życia - Fryderyk Chopin. Akcja powieści obejmuje osiem lat z życia George Sand, kto wie czy nie najważniejszych. W tym bowiem czasie stała się pisarką, dziennikarką słynnego „Le Figaro”, jedną z najbardziej podziwianych i zarazem krytykowanych kobiet epoki. W ciągu tych lat przeżyje, mające także wpływ na jej twórczość, cztery romanse, rozwiedzie się z mężem - baronem Casimirem Dudevantem, odzyska prawo do majątku i opieki nad dziećmi. Wyda też blisko trzydzieści utworów, głównie powieści. O burzliwym życiu francuskiej „chłopczycy” i powieści niemieckiej pisarki w „Dobrych książkach” z Urszulą Pawlik - tłumaczką, krytyczką literacką, współpracowniczką Magazynu Literackiego Książki, autorką radiowych audycji o literaturze rozmawia Jolanta Drużyńska.

Poezja "W obliczu wojny"

20 tomów liczy „Biblioteka Poezji Ukrainy” ukazująca się pod wspólnym tytułem „W obliczu wojny” nakładem Fundacji Pogranicze. Znalazły się tu wiersze znanych twórców jak Oksana Zabużko i Serhij Żadan, ale też najmłodszych ukraińskich poetek i poetów, których wiersze publikowane są w języku polskim po raz pierwszy. Książki powstawały w dialogu poetów i tłumaczy. Z twórcami serii Małgorzatą Sporek-Czyżewską i Krzysztofem Czyżewskim rozmawia Katarzyna Fortuna.

Ludzie z mgły

"Zobaczyłam gęstą mgłę. Jechałam akurat samochodem z Podlasia. Zastanawiałam się, co mogliby mi powiedzieć ludzie, którzy wyszliby z takiej mgły..." - zastanawia się Izabela Janiszewska - autorka thrillera psychologicznego "Ludzie z mgły". Ale nie tylko mgła stała się przyczynkiem do stworzenia powieści. Może znacie historię człowieka, który w 2002 roku pojawił się zakrwawiony na dworcu w Warszawie i nie poznał się w lustrze. Nie poznał dosłownie. Nie wiedział kim jest, jak znalazł się blisko torów, dlaczego widzi na sobie krew. Mimo działań policji, Fundacji Itaka, programów telewizyjnych - do dziś nie wiadomo kim był/jest człowiek, któremu sąd nadał imię Jan Wojciech Man. Drugie imię otrzymał po reportażyście, który opisał jego historię i zaangażował się w pomoc mężczyźnie - Wojciechu Tochmanie. Z autorką rozmawiamy o fizycznym odczuwaniu literatury, o pisaniu - i jak zawsze w przypadku książki, którą rządzi tajemnica - będziemy uskuteczniać slalom gigant, aby niczego Państwu nie zdradzić. Rozmawia Georgina Gryboś.

Pierwsze damy drugiej Rzeczpospolitej w opowieści Kamila Janickiego

Maria Wojciechowska, Michalina Mościcka i Maria Mościcka – trzy prezydentowe w okresie II Rzeczpospolitej. Każda z nich miała za sobą burzliwą młodość, każda wymykała się schematom, a z tradycyjnie rozumianą socjetą było im nie po drodze. To „prawdziwa galeria osobowości” - pisze w książce "Pierwsze damy II Rzeczpospolitej" krakowski historyk, pisarz, publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII, Kamil Janicki. I dodaje: „Trzeba powiedzieć uczciwie: ze stanowiskiem prezydentowej w II Rzeczpospolitej od początku był problem. Kiedy w 1920 roku rozgorzała dyskusja nad konstytucją odrodzonego państwa, przedstawiciele niemal wszystkich frakcji politycznych uznali pomysł oddania jakiegokolwiek wycinka władzy w ręce kobiety za czysty absurd”. To, co łączyło wszystkie prezydentowe, to jak podkreśla autor książki fakt, że „historia obeszła się z nimi bez skrupułów, zupełnie o nich zapominając". W barwnej opowieści Kamil Janicki przywraca ich sylwetki do życia. Nowe, poprawione, zaktualizowane wydanie książki ukazało się nakładem Wydawnictwa Literackiego. O "Pierwszych damach drugiej Rzeczypospolitej" z Kamilem Janickim w "Dobrych książkach" rozmawia Jolanta Drużyńska.

Podwilcze

"Podwilcze jest powieścią o podskórnie pulsującym pożądaniu, odkrywaniu swojej tożsamości i długiej drodze, jaka do tego prowadzi. O wstydzie, zagłuszaniu potrzeb i poczuciu własnej wartości. O różnych obliczach piękna i o tym, jaki wpływ na dorastające dziewczęta mają ich matki i duchowe przewodniczki. Wreszcie o relacji między człowiekiem i zwierzęciem, więziach między kulturą a naturą." - czytamy na stronie wydawcy. O piękno, zmiany, kobiety, powtarzane w literaturze tematy, emocje, podział na "męskie" i "kobiece", o konwenanse i kontrowersje Georgina Gryboś pyta gościnię audycji Dobre książki, znakomitą dziennikarkę i pisarkę - Martynę Bundę.

"Chrześcijanie wobec Żydów"

"Chrześcijanie wobec Żydów. Od Jezusa po inkwizycję XV wieków trudnych relacji" abp. Grzegorza Rysia to niezwykle ważna, pionierska książka. O tym tytule, z prof. Janem Grosfeldem - politologiem i publicystą od wielu lat zaangażowanym w dialog chrześcijańsko-żydowski, rozmawia Anna Łoś.

Segretario - najnowsza powieść Macieja Hena

Grzegorz z Sanoka - słynny biskup humanista, pisał o nim, że to „mąż bardzo miły muzom”, z kolei Marcin Bielski, historyk, poeta ,tłumacz zapisał w swoje kronice polskiej, że był to „człek uczony y chytry, Poeta y Orator dobry”. Philip Kallimach, a właściwie Filippo Buonaccorsi - poeta i prozaik, piszący w języku łacińskim, sekretarz Kazimierza IV Jagiellończyka, doradca Jana I Olbrachta stał się jednym z głównych bohaterów „Segretario" - najnowszej powieści Macieja Hena - pisarza, reżysera, scenarzysty filmowego, tłumacza. Wspomnienia ze swojego burzliwego życia, pełnego niespodziewanych zwrotów akcji, a także licznych romansów Kalimach powierza swojemu sekretarzowi – kanceliście, jak sam się nazwie, Georgowi Starkfaustowi. Pod tym fikcyjnym nazwiskiem kryje się Gredechin Specht z Heidelbergu, która zafascynowana nauką, alchemią i astrologią studiuje medycynę w Akademii Krakowskiej, podając się za mężczyznę. Akcja powieści rozgrywa się pod koniec XV wieku w Krakowie. Pośród wielu postaci przywoływanych na kartach książki znajdą się również te historyczne jak np. Grzegorz z Sanoka, protektor młodego Kalimacha czy członkowie krakowskiej gminy żydowskiej, z którą bliższe kontakty nawiąże Gredechin: rodzina bankiera Mojżesza Fiszla, rabin Jakub Pollak. Powieść przypomina, w atrakcyjnej formie, nie tylko awanturnicze losy Kallimacha i jego fikcyjnego sekretarza, ale także bardzo śmiałe i nowoczesne poglądy Włocha, który był jedną z najważniejszych postaci dla rozwoju humanizmu i renesansowej kultury w Polsce . O „Segretario” z autorem powieści Maciejem Henem w historycznej odsłonie „Dobrych książek” rozmawia Jolanta Drużyńska.

"Kiedy kobiety były smokami"

"Dwudziestego piątego kwietnia 1955 roku pomiędzy godziną 11.45 a 14.30 czasu centralnego 642 987 Amerykanek — żon i matek — przeistoczyło się w smoki. Jednocześnie. Masowe przesmoczenie. Największe w dziejach. Wśród kobiet, które przemieniły się tego dnia, nie było mojej matki. Była za to ciotka Marla" – wyznaje na kartach książki dorosła już Alex. Gościnią w audycji jest Katarzyna Makaruk - tłumaczka z języka angielskiego, która przełożyła dla polskich czytelniczek i czytelników książkę Kelly Barnhill "Kiedy kobiety były smokami". To zaangażowana społecznie książka dla dorosłych, ale i młodzieży, która mimo fantastycznego anturażu opowiada o niezwykle ważkich tematach. O tym dlaczego warto zwrócić uwagę na twórczość Barnhill, o decyzjach, które musiała podjąć w trakcie pracy nad przekładem i swoich doświadczeniach czytelniczych opowiada Georginie Gryboś - Katarzyna Makaruk.

Andromeda

Justyna Czechowska opowiada o nowej książce Therese Bohman "Andromeda". Czy opowieść o szwedzkim świecie wydawniczym może być też historią naszego - polskiego? Co ma wspólnego ruch #metoo z historią dwójki głównych bohaterów? Czy literatura to produkt czy coś znacznie więcej? W tej niezbyt obszernej powieści znajdziemy zaskakująco wiele nitek za które pociąga gościni oraz Georgina Gryboś, która zaprasza do słuchania audycji.

Szkice o ziemskiej i niebieskiej ojczyźnie Jana Polkowskiego

„Życie i twórczość Jana Polkowskiego należą do niezwykłych, ale paradoksalnie mało obecnych w czytelniczej świadomości” - pisze we wstępie do „Na ziemi i w niebie. Szkiców o ziemskiej i niebieskiej ojczyźnie Jana Polkowskiego” - Józef Maria Ruszar, historyk literatury, dyrektor Instytutu Literatury, redaktor naczelny kwartalnika kulturalnego Napis, wykładowca Akademii Ignatianum. „Nadzwyczajność biografii Polkowskiego, rozpoczyna już sam start poetycki – Polkowski był pierwszym poetą, który debiutował poza komunistyczną cenzurą i do końca okresu PRL odmawiał uczestnictwa w oficjalnym życiu literackim” - czytamy we wstępie do książki. Monografia autorstwa Józefa M. Ruszara obejmuje twórczość Polkowskiego z pierwszego okresu lat 1977 - 1990 oraz tę, którą po dwudziestoletniej przerwie zapoczątkował w 2009 głośny tomik poety pt. „Cantus”. Autor szkiców analizuje kilka najważniejszych tematów poezji Polkowskiego. Są wśród nich te należące do „działu ziemskiego” - w których uwidacznia się silny związek z miejscem, z „małymi ojczyznami” (Nowa Huta, Kraków , Tymowa) oraz tragiczną historią Polski (wydarzenia w grudniu 1970 r, stan wojenny, kwestia Kresów). W dziale „niebieskim” analizuje krytyk religijny aspekt wierszy. Monografie uzupełnia, wybór wierszy poety, a także skrócona wersja posłowia z tomu „Rozmowy z Różewiczem” będącego kolekcją wierszy Polkowskiego napisanych jako odpowiedź na wiersze tegoż poety. O monografii i wierszach Jana Polkowskiego z Józefem M. Ruszarem w „Dobrych książkach” rozmawia Jolanta Drużyńska.

Joanna Gromek-Illg „Szymborska. Znaki szczególne. Biografia wewnętrzna”

„Szymborska. Znaki szczególne. Biografia wewnętrzna” Joanny Gromek-Illg - to najpełniejsza biografia noblistki. Autorka, Joanna Gromek-Illg – znajoma Wisławy Szymborskiej, bywająca w tym samym towarzystwie - nad książką pracowała pięć lat. Dotarła do niepublikowanych wcześniej listów poetki. Z Joanną Gromek-Illg rozmawia Katarzyna Fortuna.

"Czerwone jezioro" Julii Łapińskiej - książka nieodkładalna

Gościnią audycji jest Julia Łapińska, z którą przepłyniemy "Czerwone jezioro". Książka została wydana dzięki zwycięstwu w I konkursie na powieść sensacyjną Wydawnictwa Agora, pokonując niemal 500 zgłoszeń. Autorka obudowuje w fikcję prawdziwe wątki historyczne, związane z "nieistniejącym" miastem Borne Sulinowo (oraz Kłominem) tworząc na dwóch płaszczyznach czasowych wciągającą historię skupioną nie tylko wokół zagadki, ale też relacji Polaków i Rosjan, roli pamięci w naszym życiu, dyskusji o lojalności, myślistwie czy fotografii. O tworzeniu postaci, zacięciu reporterskim oraz intencjom autorki podczas pisania powieści rozmawiamy dziś w Dobrych książkach. Zaprasza Georgina Gryboś.

Książka Miriam Synger "Jestem Żydówką"

Miriam Synger pisarstwo ma we krwi. Córka Katarzyny Zimmerer, wnuczka Joanny Olczak-Ronikier, prawnuczka Hanny Mortkowicz-Olczakowej i praprawnuczka Janiny Mortkowicz - pisze też, tak jak one, doskonale. Jest również artystką, autorką fantastycznych strojów, biżuterii i stylizacji. Jest również autorką cieszących się ogromną popularnością profili w mediach społecznościowych. Prowadzi konto @jestem_zydowka. Napisała książkę pt. "Jestem Żydówką" - jeden rok z życia ortodoksyjnej Żydówki, Polki, patriotki, matki pięciorga dzieci, feministki, kobiety silnej i wrażliwej. W formie dziennikowych zapisków opowiada o istocie judaizmu, żydowskich świętach i obrzędach, interpretuje torę, ale pisze też o tym jak to jest być matką gromadki dzieci, prowadzić dom, pracować i zmagać się z codziennością. To też piękna książka o miłości. Z Miriam Synger rozmawia Katarzyna Fortuna.

H.Kissinger „Świat przywrócony" w polskim przekładzie Jana Sadkiewicza

Po 66 latach od wydania przez amerykańskiego polityka i dyplomatę, badacza stosunków międzynarodowych - H.Kissingera - pracy nad studium przełomu epoki napoleońskiej i postnapoleońskiej „Świat przywrócony. Metternich, Castlereagh i zagadnienie pokoju 1812 – 1822” książka trafia do rąk polskiego czytelnika. Autorem tłumaczenia i wstępu jest krakowski historyk i publicysta Jan Sadkiewicz, wicedyrektor wydawnictwa Universitas, zajmujący się historią myśli politycznej i teorią stosunków międzynarodowych. Wybór tematu rozprawy przez Kissingera - pisze we wstępie Jan Sadkiewicz - podyktowany był przekonaniem o analogiczności omawianego okresu z rzeczywistością połowy XX wieku, o podobieństwach między ówczesnymi państwami, a nawet politykami. Kissinger uważał, że wynalezienie broni atomowej nie oznacza fundamentalnej zmiany w stosunkach międzynarodowych, zaś analiza genezy i następstw kongresu wiedeńskiego pozwoli mu lepiej zrozumieć problemy porządku światowego powstałego po drugiej wojnie światowej i lepiej przygotować się do ich rozwiązania". Polityk amerykański pamiętał przy tym – co podkreśla też na kartach książki, że historia „uczy przez analogię, a nie utożsamienie”, czyli że historia nie powtarza się wprawdzie dokładnie, ale jak wyjaśnia Sadkiewicz - „zagadnienia różnych okresów, metody radzenia sobie z nimi oraz motywacje protagonistów mogą być w wystarczającym stopniu podobne, by pozwalać na wyciąganie pouczających wniosków”. O książce H. Kissingera z Janem Sadkiewiczem w „Dobrych książkach” rozmawia Jolanta Drużyńska.

Sylwia Stano "Opera na trzy śmierci"

Powieść, której akcja toczy się w powojennej Warszawie i w Puszczy Białowieskiej. Wątek obyczajowy, kryminalny, wspaniała przyroda i opera, lekka forma i świetnie odtworzone realia świata muzycznego i życia w Warszawie tuż po wojnie, wszystko to sprawia, że książkę nie tylko dobrze się czyta, ale też ma ona charakter poznawczy. Autorka Sylwia Stano jest wnuczką wybitnej operowej śpiewaczki Niny Stano, uczennicy Ady Sari. Nina Stano debiutowała w Krakowie, a następnie występowała na najważniejszych scenach operowych świata. Jako pedagog wokalistyki związana z uczelniami w Warszawie, Akwizgranie i Düsseldorfie. To jej postać stała się pierwowzorem powieściowej Gusty Star. Z Sylwią Stano rozmawia Katarzyna Fortuna.

"Nim dojrzeją maliny" Eugenii Kuzniecowej

Gościnią programu jest dra Iwona Boruszkowska – tłumaczka literatury ukraińskiej, ukrainoznawczyni, literaturoznawczyni. Rozmawiamy o książce młodej ukraińskiej pisarki Eugenii Kuzniecowej „Nim dojrzeją maliny”, która otrzymała wyróżnienie Europejskiej Nagrody Literackiej. "Taką Ukrainę chciałabym widzieć" - mówi Boruszkowska przywołując spokój i sielankę letnich dni na wsi, zapachu owoców, deszczu i magii bezpiecznego domu, który znajdziemy w powieści Kuzniecowej. Zaprasza Georgina Gryboś

Édouard Louis - pisarz, fenomen, aktywista

Édouard Louis - bohater dzisiejszej audycji - mówił w jednym z wywiadów, że był pierwszą osobą w jego wiejskiej rodzinie, która czytała książki. Laureat Nagrody Goncourtów jest określany jako "złote dziecko", odkrycie, zjawisko. W Polsce jego książki ukazują się w Wydawnictwie Pauza. Z Karoliną Kurando - krytyczką, antropolożką kultury, autorką bloga - rozmawiamy o twórczości Louisa, sięgając do rozważań nad prozą autobiograficzną. Zaprasza Georgina Gryboś

"Rozbiory polsko – litewskiej Rzeczpospolitej"

„Naród żyje nawet wtedy, gdy utracił polityczną niezawisłość. Dopóki zaś istnieje ma do owej niepodległości prawo – pisał 35 lat po utracie przez Polskę niepodległości w swoich „Rozważaniach o dyplomacji" książę Adam Jerzy Czartoryski. „Rozbiory polsko – litewskiej Rzeczpospolitej” - to czwarty tom zainicjowanej w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w roku 2013 serii wydawniczej: „odniesienia, interpretacje, pamięć”, który ukazał się w 2022 roku w 250. rocznicę pierwszego rozbioru Polski. „Dziś wiemy, że noc nie trwa wiecznie i ustąpić musi białemu dniowi” - pisał z optymizmem felietonista Gazety Lwowskiej w setną rocznicę pierwszego rozbioru Polski w 1872 roku . I miał rację, tyle tylko, że Polakom przyszło czekać na ten „biały dzień” od tamtego wpisu jeszcze 46 lat. Publikacja ukazała się pod redakcją dwóch krakowskich historyków: dr hab. Krzysztofa Daszyka - profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i dr hab. Tomasza Kargola - również profesora UJ. Z redaktorami tomu o rozbiorach, ich interpretacji i pamięci w „Dobrych książkach” rozmawia Jolanta Drużyńska.

Po raz pierwszy zebrane wszystkie wiersze Wisławy Szymborskiej

Z okazji stulecia urodzin noblistki powstał wyjątkowy zbiór zawierający całą jej twórczość poetycką. Teksty od debiutanckiego „Szukam słowa” po wiersze dotąd niepublikowane, dotychczas pomieszczone w czternastu tomach. Komentarzem opatrzył je wybitny znawca poezji Szymborskiej prof. Wojciech Ligęza. Z prof. Wojciechem Ligęzą rozmawia Katarzyna Fortuna.

„Dzieci wojny. Mali Polacy, którzy ocaleli"

”Obóz najczęściej wraca nocą. Męczą mnie wówczas te same demony lęku, które narodziły się w obozie i które na długie lata zdominowały moją osobowość” - wspomina Jerzy, który jako niespełna trzylatek trafił wraz z bratem do Obozu Prewencyjnego dla młodych Polaków Policji Bezpieczeństwa w Łodzi. Jest jednym z ośmiu bohaterów książki pt. „Dzieci wojny. Mali Polacy, którzy ocaleli” warszawskiej dziennikarki i reportażystki Moniki Odrobińskiej, autorki książek poświęconych dzieciom "Żyć nie umierać", "Dzieci wygnane". „Niektórych strat nigdy nie da się jednak odrobić" – pisze Monika Odrobińska we wstępie do książki. "Wskutek planowej eksterminacji życie straciło ponad dwa miliony dzieci z polskim obywatelstwem, dzieci narodowości polskiej, żydowskiej i romskiej, dwieście tysięcy zostało wywiedzionych do Niemiec, wróciło raptem 15 % z nich, siedemset tysięcy straciło zdrowie w wyniku robót przymusowych, dziesiątki tysięcy zostało sierotami, półsierotami lub dziećmi opuszczonymi”. Te, które ocalały dają teraz świadectwo prawdzie. Hania przeżyła Auschwitz, Maszę z wileńskiego getta uratowała polska niania, Bogusław wraz z rodzicami przeżył rzeź Ochoty w czasie powstania warszawskiego, Witold dostał się do obozu w Potulicach, Aniela z Zamojszczyzny przypomina, że „odrywanie dzieci od matek przypominało rzeź niewiniątek”, Jan to gdańszczanin, któremu udało się nie zostać Niemcem, Jerzy przeżył obóz przy Przemysłowej w Łodzi, Stefania przyszła na świat w KL Auschwitz. W ich wspomnieniach opisanych przez autorkę książki spłatają się w sposób niezwykły „dobro i zło czasów wojennej zawieruchy”. O „Dzieciach wojny” z Moniką Odrobińską w "Dobrych książkach" rozmawia Jolanta Drużyńska.

Radar - specjalne wydanie pisma literackiego

W Dobrych książkach specjalne wydanie pisma literackiego Radar. Trójjęzyczna (polsko-ukraińsko-niemiecka) publikacja nawiązuje do międzynarodowego czasopisma literackiego "Radar” wydawanego w latach 2010–2014. W nowym Radarze znajdziemy eseje, dramaty, rozmowy i wiersze, których wspólnym mianownikiem jest idea domu. To m.in. teksty, tworzących „Radar” przed laty, stypendystów i stypendystek Willi Decjusza – osób, których świat zmienił się diametralnie w wyniku wybuchu wojny. Wśród autorów m.in. Małgorzata Rejmer, Małgorzata Sikorska-Miszczuk, Natalka Śniadanko i Jacek Dehnel. Gościniami Katarzyny Fortuny są: Urszula Pieczek - redaktorka, autorka i tłumaczka, Natalka Śniadanko - wybitna ukraińska pisarka i tłumaczka oraz Aleksandra Szymańska-Niekłań - kierowniczka Platformy Dialogu Międzykulturowego w Instytucie Kultury Willa Decjusza.

Odnaleźć słowa, posłuchać intuicji

Rozmawiamy o tomie poetyckim "Kolor duszy", który - jak mówi autorka - jest wynikiem noszenia w sobie słów przez całe życie, które nagle dopuściła do głosu i pozwoliła im zaistnieć w nowej aranżacji i kontekście. W wierszach. O procesie tworzenia, poszukiwaniu i wsłuchiwaniu się w to, co obok nas. Na rozmowę z Pauliną Sacharczuk zaprasza Georgina Gryboś.

Trzy tłumaczki

"Trzy tłumaczki" Krzysztofa Umińskiego to opowieść o Marii Skibniewskiej, Joannie Guze i Annie Przedpełskiej-Trzeciakowskiej – trzech wielkich i wybitnych polskich tłumaczkach. To im zawdzięczamy twórczość Tolkiena, Camusa i Faulknera po polsku. Książka Umińskiego, którą czyta się jak najlepszą powieść sensacyjną, to historia tych, którzy zazwyczaj pozostają – niesłusznie – w cieniu. Z autorem Krzysztofem Umińskim rozmawia Katarzyna Fortuna.

„Rodziewicz-ówna. Gorąca dusza” Emilia Padoł

Maria Rodziewiczówna to jedna z najpoczytniejszych pisarek i bardzo ważna postać polskiej kultury. Jej książki, wydawane w setkach tysięcy egzemplarzy, budziły zachwyt i ogromne emocje. Autorka „Dewajtisa”, „Lata leśnych ludzi” i „Między ustami a brzegiem pucharu” to postać niejednoznaczna i pełna sprzeczności. Miała męski wygląd, silny charakter, samodzielnie prowadziła gospodarstwo oraz otaczała się i mieszkała z kobietami. Emilia Padoł, autorka najnowszej biografii Rodziewiczówny odkrywa wiele tajemnic i na nawo interpretuje życie, tożsamość i twórczość pisarki. Nad książką pracowała trzy lata, podróżowała po Polsce, Litwie, Ukrainie i Białorusi odkrywając nigdy dotąd niepublikowane materiały, listy i dokumenty. Z autorką rozmawia Katarzyna Fortuna.

Nikt nie czyta samych arcydzieł

W audycji Dobre książki rozmawiamy z Krzysztofem Cieślikiem - tłumaczem, redaktorem naczelnym Wydawnictwa Art Rage. Nasz gość opowiada o fascynacji literaturą hiszpańskojęzyczną, pieniądzach - o których zbyt rzadko mówimy w kontekście literatury, starając się skupiać na "misyjności" oraz o tytułach, które poleca - ale jak sam podkreśla: "Wydajemy dobre książki, więc mógłbym polecić wszystkie." Czy porównanie małych wydawnictw z wielkimi graczami ma sens? Co powinna nam dawać literatura? Czy wciąż potrzebujemy głosów białych mężczyzn w średnim wieku z krajów europejskich? Zaprasza Georgina Gryboś

Dobry kryminał to po prostu dobra powieść

Miłość do kryminałów nie ma granic, dlatego w audycji Dobre książki pędzimy na północny-zachód, do Torunia, gdzie już w kwietniu odbędzie się II edycja festiwalu "Gwiazdozbiór kryminalny". Spiritus movens wydarzenia jest Robert Małecki - jeden z najlepszych i najbardziej znanych pisarzy kryminałów w Polsce oraz Ryszard Ćwirlej - pisarz z ogromnym dorobkiem, uznawany za twórcę kryminału neomilicyjnego, jako podgatunku kryminału. Z pisarzami rozmawiamy o ich debiutach, nagrodzie za Najlepszy Kryminalny Debiut Roku, która zostanie wręczona w finale festiwalu oraz wymaganiach, które czytelniczki i czytelnicy, ale też goście audycji - będący po obu stronach barykady - stawiają książkom gatunkowym. Czy znajdziemy przepis na idealny kryminał? Czy opisywanie przemocy ma swoje granice? Rozmawia Georgina Gryboś

Pisarz, podróżnik, uczony i szpieg… - Ferdynand Antoni Ossendowski

Światowy rozgłos przyniosła mu książka „Przez kraj ludzi, zwierząt i bogów” wydana na początku lat 20. XX wieku. Ferdynand Antoni Ossendowski - pisarz, podróżnik, uczony, dziennikarz i poliglota. Do tego – jak dodaje autor jego najnowszej biografii Przemysław Słowiński – szpieg, hochsztapler, wykładowca akademicki, futurolog, konspirator, myśliciel, filozof, doktor nauk chemicznych, myśliwy, filantrop, żołnierz i szukający przygód awanturnik. Przede wszystkim zaś demaskator mrocznych kulis rewolucji bolszewickiej i prywatny wróg Włodzimierza Iljicza Lenina. W dwudziestoleciu międzywojennym należał do najbardziej znanych żyjących polskich pisarzy. Autor kilkudziesięciu książek: powieści, reportaży, utworów historycznych, książek dla najmłodszych czytelników, a przy tym niezmiernie barwna postać. Jego książki przetłumaczone zostały na blisko trzydzieści języków i rozeszły się w 80 milionach egzemplarzy. Po wojnie w PRL-u wszystkie książki autora „Lenina” padły ofiarą cenzorskich zabiegów, dopiero po 1989 roku prace Ossendowskiego znów mogą być w Polsce oficjalnie wydawane. O pełnym tajemnic burzliwym życiu Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego z autorem biografii pisarza pt. „Książę przygody” Przemysławem Słowińskim w Dobrych książkach rozmawia Jolanta Drużyńska.

„Fakty muszą zatańczyć”

Nowa książka Mariusza Szczygła „Fakty muszą zatańczyć” jest esejem napisanym z miłości do reportażu. To lektura dla wszystkich, którzy kochają ten gatunek oraz dla tych, którzy chcieliby reportaże pisać. Część książki ma charakter warsztatowy. Mamy tu też ważnych dla autora mistrzów polskich i światowych. Jest to też w dużej mierze proza autobiograficzna. Rozmawia Katarzyna Fortuna.

"Na wschód od zachodu"

Tym razem Wojciech Jagielski podąża „wielkim szlakiem hippisów”. Afganistan, Pakistan, Nepal i na końcu Indie. Miejsca duchowej inicjacji, zderzenie z systemem kast, regiony targane konfliktami zbrojnymi, gdzie pojęcie „wolność” nabiera innego znaczenia. "Na wschód od zachodu" to zupełnie nowe spojrzenie na Wschód. "Ponieważ nie jestem już korespondentem wojennym mogłem sobie pozwolić na napisanie innej książki" - mówi autor. Zaprasza Katarzyna Fortuna

Odmawiam myślenia

Aftenposten o "Odmawiam myślenia" Lotty Elstad: "Lotta Elstad napisała feministyczną książkę, której bohaterka nie jest słabą ofiarą systemu. Hedda to uparta, zadziorna, fantastyczna postać.", a moja dzisiejsza rozmówczyni, Karolina Drozdowska, dodaje: "I irytująca!". Czy mieszane uczucia, które wywołuje w nas bohaterka norweskiej pisarki mogą stanowić o sile prozy? Jak tłumaczy się intensywny, żywy, pełen wściekłości i intensywności "monolog" głównej bohaterki? Czy "Odmawiam myślenia" ma podobną recepcję w Norwegii i Polsce? Karolina Drozdowska, to znakomita tłumaczka literacka i literaturoznawczyni. Ma na koncie ponad sto opublikowanych przekładów. Pracuje jako adiunktka w sekcji literatury nordyckiej Norweskiego Uniwersytetu Nauki i Technologii w Trondheim. Dzięki jej przekładom Polskie czytelniczki i czytelnicy mogą cieszyć się twórczością m.in. Larsa Myttinga, Niny Lykke czy Marie Aubert, której kolejna książka ukaże się już w kwietniu nakładem Wydawnictwa Pauza. Rozmawia Georgina Gryboś

"Nie tylko Kroke" - Tysiąc lat historii żydowskiej społeczności Krakowa - w jednej książce

„Redaktorom i autorom udało się przedstawić w sposób syntetyczny długą historię Żydów w Krakowie i okolicy – pisze o publikacji „Nie tylko Kroke” – prof. Antony Polonsky, historyk zajmujący się problematyką relacji polsko-żydowskich na przestrzeni wieków. A prof. Łukasz Sroka, krakowski badacz historii i kultury Żydów w XIX i XX wieku dodaje: „Książka dokumentuje niełatwe losy Żydów krakowskich, a mimo wszystko nastraja nas optymizmem”. „Nie tylko Kroke - historia Żydow krakowskich” to od dawna oczekiwana monografia dotycząca tysiącletnich dziejów społeczności żydowskiej od średniowiecza po wiek XXI w Krakowie oraz w stanowiących niegdyś odrębne miasta Kazimierzu i Podgórzu. Książka autorstwa badaczek i badaczy związanych z Instytutem Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego ukazała się pod redakcją dr Edyty Gawron specjalizującej się w historii współczesnej Żydów i dra hab. Michała Galasa, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego - zajmującego się historią religijną Żydów polskich oraz historią judaizmu we współczesnym świecie. „Relacje żydowsko-polskie w Krakowie z perspektywy czasu można uznać za dość wyjątkowe - piszą redaktorzy książki w jej zakończeniu. "Już w XVI wieku rabin Mojżesz Isserles podkreślał, że Polska jest miejscem jedynym w swoim rodzaju, bezpiecznym i gościnnym dla Żydów[…] Ze spisów powszechnych z okresu międzywojennego możemy dowiedzieć się, że Żydzi krakowscy bardzo często deklarowali narodowość polską, a język polski był znany i używany przez dużą cześć tej społeczności. Nie oznacza to bynajmniej pełnej integracji oraz akceptacji Żydów, a także brak incydentów antyżydowskich czy sporów, które zatruwały wzajemne relacje”. Z Edytą Gawron i Michałem Galasam w „Dobrych książkach” rozmawia Jolanta Drużyńska.

Kristina Sabaliauskaitė - wyrazisty głos europejskiej powieści historycznej

Zapraszamy na spotkanie z Kristiną Sabaliauskaitė, jedną z najlepszych współczesnych pisarek litewskich. Jej twórczość uznawana jest za wyrazisty głos europejskiej powieści historycznej. Kristina Sabaliauskaitė jest autorką głośnej tetralogii powieściowej „Silva Rerum”. Nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazał się właśnie IV tom sagi w przekładzie Kamila Peceli. Nagradzana na całym świecie tetralogia jest epicką opowieścią o burzliwych dziejach szlacheckiej rodziny ukazanych na tle wielkich wojen, i literacką panoramą Rzeczpospolitej Obojga Narodów, oraz portretem dawnego Wilna – miasta wielu kultur, języków i tradycji. W czwartym tomie prowadzi nas Franciszek Ksawery z Milkont Narwojsz, jezuita, filozof, matematyk, poeta i obywatel świata. Podróżuje – przez Warszawę, Gdańsk, Amsterdam i Paryż aż do Londynu. Opowieść o końcu wszystkiego – stulecia, dawnego porządku, jednostki, a jednocześnie o początkach najważniejszych pojęć naszej cywilizacji: praw człowieka, równości, tolerancji i wolności. Z Kristiną Sabaliauskaitė rozmawia Katarzyna Fortuna.

Wydawnictwo Literackie ma 70 lat!

Jedno z najważniejszych, największych i najstarszych wydawnictw w Polsce działa nieprzerwanie od 1953 roku. Publikuje dzieła zebrane m.in. Stanisława Lema, Gustawa Herlinga -Grudzińskiego, Witolda Gombrowicza i Czesława Miłosza. W tym roku ukaże się m.in. nowa książka Ewy Lipskiej, powieść laureata literackiego Nobla Orhana Pamuka "Noce zarazy" i dwie długo oczekiwane książki Cormaca McCarthy’ego. O nowościach wydawniczych, a także o historii i profilu WL z redaktorką Dorotą Wierzbicką i Marcinem Baniakiem - dyrektorem Promocji WL rozmawia Katarzyna Fortuna.

Krótko i szczęśliwie

Agata Romaniuk opowiada w audycji Dobre książki o historiach późnych miłości. Jej zbiór reportaży "Krótko i szczęśliwie" (Wydawnictwo Poznańskie) to niosące nadzieję historie o tych, których miłość odnalazła u schyłku życia, a czasem niekoniecznie. To prawdziwe, na wskroś ludzkie historie o potrzebie kochania, ale i namiętności niezależnie od wieku. To intymny obraz zmiany, odwagi i otwartości na "szalone". Ale nie tylko. Przecież, jak powtarzamy, miłość jest najważniejsza.

Wizyta w Muzeum Dominikanów

Na to opracowanie trzeba będzie jeszcze poczekać - katalog po wystawie nowego krakowskiego muzeum - Muzeum Dominikanów. Samą wystawę można już zwiedzać, bezpłatnie, w czwartki, piątki i soboty. W Dobrych Książkach Anna Łoś rozmawia z osobami szczególnie zaangażowanymi w powstanie tego muzeum: prof. Markiem Walczakiem (historyka sztuki, kuratora Muzeum Dominikanów) i o. Maciejem Soszyńskim (syndykiem klasztoru).

O potędze państwa Krzyżackiego i jego upadku w książce Sławomira Leśniewskiego

„Historii zakonu krzyżackiego, jego powstaniu i krzepnięciu oraz krwawej drodze ku potędze, krachowi i odrodzeniu – na tle schyłkowego okresu średniowiecza z jego rycerskim etosem i ponurym kolorytem – poświęcona jest ta książka" – pisze we wstępie do „Krzyżaków. Czarno-białej legendy” Sławomir Leśniewski, autor ponad 25 książek, także wielu artykułów dotyczących historii publikowanych m.in. w „Polityce” „Rzeczpospolitej”, „Focusie” czy „Ale Historia", warszawski adwokat, który w wolnym czasie pisze, rysuje i gra w tenisa. Krzyżacy w historycznej świadomości Polaków budzą jednoznacznie negatywne skojarzenia, bo też ci rycerze-zakonnicy przez ponad trzysta lat mocno dali się Polakom we znaki. Jednak "patrząc na dzieje tego regionu Europy - jak podkreśla Sławomir Leśniewski" nie można pomijać zupełnie faktu, że zamieszkującym go ludom, obok barbarzyńskich rzezi, bezmiaru cierpień i bezwzględnego podboju, przynieśli Krzyżacy również cywilizacyjny i kulturowy rozwój" . We wciągającej opowieści śledzimy więc losy zakonników – rycerzy w Królestwie Jerozolimy, w Siedmiogrodzie, w czasie budowania nad Bałtykiem regionalnego mocarstwa, podczas grunwaldzkiej bitwy, wojny trzynastoletniej aż do czasu upadku ich państwa zakonnego w XVI wieku. O brutalnych, zdeterminowanych i niezwykle skutecznych zakonnikach-rycerzach i ich państwie ze Sławomirem Leśniewskim w „Dobrych książkach” rozmawia Jolanta Drużyńska.

Jeremi Przybora "Wraz, czyli bez". Opowiadania i listy z krainy nonsensu

Jeremi Przybora – wirtuoz słowa, artysta o wyjątkowej wyobraźni, poeta uwielbiany przez pokolenia – zaprasza nas do świata, w którym króluje purnonsens. Wyboru dokonał Michał Rusinek, znawca nonsensu we wszelkiej postaci, sam należący do plemienia przyborian. Stanisław Barańczak pisał, że purnonsensowa twórczość Jeremiego Przybory pomogła ludziom wyjść „prawie bez szwanku” z ciężkiego nonsensu PRL-u. Ja natomiast jestem głęboko przekonany, że ta twórczość może także pomóc przetrwać nonsensy współczesnej polskiej rzeczywistości - to fragment Wstępu Michała Rusinka. W Dobrych Książkach gościem Katarzyny Fortuny jest Konstanty Kot Przybora, współtwórca książki, syn artysty, który opowie o twórczości prozatorskiej ojca, o jego dzieciństwie, pochodzeniu i przedwojennej rzeczywistości , która go ukształtowała , o miłości życia a także o tym jakim był tatą...

Tłumaczka - coś więcej niż zawód

Niebawem przeczytamy 80 książkę w jej tłumaczeniu - Dobromiła Jankowska jest gościnią w audycji Dobre książki. Czasem czyta fragmenty głośno, aby słyszeć melodię; wie, że znajomość języka obcego nie wystarczy - trzeba doskonale znać język polski, aby być dobrym tłumaczem czy tłumaczką literacką; ma komfort wyboru i wie co lubi. Wie też, że robi to dobrze. O literaturze, języku, możliwościach i tym, co jeszcze jest do zrobienia dla tej grupy zawodowej - zaprasza Georgina Gryboś-Szczepanik.

Punkowa poezja Marcina Pawlika

Jak mówi jest wszystkim po trochu, w części: poetą, prawnikiem, piłkarzem, muzykiem. Jego niepokorne tomiki wypełnione wierszami i wierszotekstami znajdziemy w wydawnictwie Lokator; zobaczymy go grającego w zespole Ruch taki jak zwykle - do muzyki kolegów pisze teksty. W 2023 roku nowa płyta i nowa książka. Z Marcinem Pawlikiem rozmawiamy o pisaniu, ale - jak to zwykle bywa - tak naprawdę o życiu.

„Dziecięce zabawy” Justyny Chłap-Nowakowej

„Poetka świata się nie boi, w myślach gotowa jest nawet wskoczyć na wielki wóz…" - pisał w posłowiu do tomiku Justyny Chłap-Nowakowej pt. „W alfabetycznym nieporządku” teolog i pisarz ojciec Jacek Salij, a krakowski historyk literatury, krytyk prof. Maciej Urbanowski dodaje we wstępie do jej najnowszego tomiku wierszy zat. „Dziecięce zabawy”, że raz po raz wraca „w tej pięknej książce – wezwanie do odwagi – wobec złej współczesności, wobec płynącego zbyt szybko nurtu życia". I pisze dalej: „Tak, "Dziecięce Zabawy" potwierdzają, że poetka nie boi się świata. Nie boi się patrzeć i pytać – jak dziecko. Nie lęka się też pokazywać nam, jak dopłynąć i nie wypaść za burtę. Ten nowy tomik wierszy uzupełniają niezwykle starannie dobrane do nastroju i tematyki wierszy fotografie z rodzinnego albumu autorki i jej krewnych, a także niezwykłe reporterskie fotografie Adama Bujaka i Wacława Klaga. Całość zamyka list / refleksja na temat poezji Justyny Chłap-Nowakowej Ernesta Brylla: „Co "Dziecięce zabawy" najbardziej we mnie odpominały? Czas kiedy sam byłem bohaterem dziecinnych zabaw, a moja babcia wierzyła, że jeszcze we mnie jest wspomnienie tego „bycia Stamtąd”. Dzieci, przychodząc Stamtąd na świat ten "u nas", mają swoją wielką i piękną wieść o prawdzie. Chcą nam o niej opowiedzieć”. Justyna Chłap-Nowakowa, historyczka literatury, poetka, zajmuje się krytyką literatury, historią literatury emigracyjnej XX wieku oraz tradycjami kultury polskiej. Jest autorką wielu książek m.in. monografii "Sybir", "Bliski Wschód", "Monte Casino", "Środowisko poetyckie 2. Korpusu", „Jeszcze Polska… Klasyka polskiej poezji patriotycznej”, „...Nie zginęła. Antologia współczesnej poezji polskiej". „Dziecięce zabawy” są piątym tomikiem poetyckim autorki. O historii w poezji i najnowszym piątym tomie poetyckim „Dziecięce zabawy” z Justyną Chłap-Nowakową w programie "Dobre książki" rozmawia Jolanta Drużyńska.

Ryszard Krynicki o wspaniałej korespondencji między Wisławą Szymborską i Stanisławem Barańczakiem

Odczytane z rękopisów listy, po raz pierwszy publikowane wyklejanki i drobiazgowe przypisy Ryszarda Krynickiego składają się na fascynujący, bogaty i wielowymiarowy portret literackiej przyjaźni Wisławy Szymborskiej i Stanisława Barańczaka. Książka jest efektem pracy w archiwum Wisławy Szymborskiej zdeponowanym w Bibliotece Jagiellońskiej, gdzie znajduje się około 80 listów Stanisława Barańczaka do Wisławy Szymborskiej. Korespondencja zawiera też karty pocztowe oraz różnego typu załączniki, głównie dołączane do listów teksty literackie. O książce, w rozmowie z Katarzyną Fortuną, opowiada jej redaktor - Ryszard Krynicki. Fragmenty listów czytają Dorota Segda i Radosław Krzyżowski.

"Benedykt XVI. Życie" Petera Seewalda w Dobrych Książkach

Dziś pożegnaliśmy papieża Benedykta XVI. Wraz z jego śmiercią zakończył się pewien etap w historii, nie tylko Kościoła. W Dobrych Książkach przypominamy pozycje, bez których zrozumienie wielu spraw byłoby po prostu niemożliwe. Przed dwoma laty krakowski Wydawnictwo Znak wydał "Benedykt XVI. Życie" Petera Seewalda. Na antenie Radia Kraków Kultura fragment rozmowy poświęconej temu wyjątkowemu kompendium. Zaprasza Anna Kluz-Łoś.

„Tak wygląda prawdziwa poetka, podciągnij się!” - o listach Wisławy Szymborskiej i Joanny Kulmowej

„Tak wygląda prawdziwa poetka, podciągnij się!” to tytuł tomu listów Wisławy Szymborskiej i Joanny Kulmowej. Joanna Kulmowa – poetka, autorka prozy, utworów scenicznych, książek dla dzieci i młodzieży, reżyserka była najbliższą przyjaciółką noblistki. Tę przyjaźń najpełniej widać właśnie w gromadzonej przez lata korespondencji. W listach poetek, pełnych poczucia humoru, odnaleźć można wiele refleksji dotyczących liryki oraz kierunków, w jakich zmierza. Poetki dzieliły się sekretami, oferowały sobie wzajemnie prywatne i artystyczne wsparcie. Ich listy stanowią studium niezwykłej relacji między dwoma kobietami, które łączyła dozgonna przyjaźń. Tom wzbogacają unikatowe rękopisy, wyklejanki, kartki i kolaże. "Listy zamieszczone w książce nigdy dotąd nie były publikowane"- mówi prof. Urszula Chęcińska, autorka opracowania tomu, w rozmowie z Katarzyną Fortuną.

„… był tylko polskim artystą…” - Stanisław Witkiewicz

„Nie był znakomitym mężem stanu, strzegącym interesu narodu na drodze rozumnych kalkulacji, nie był wodzem rozgłośnym, uciekającym się do bohaterstwa i krwi narodu (…) był tylko polskim artystą, polskim pisarzem. Ale to mu wystarczało i nam wystarcza..." – mówił o Stanisławie Witkiewiczu, Jan Kasprowicz. Autorką biografii twórcy stylu zakopiańskiego, człowieka, który odkrył dla świata uroki Zakopanego, malarza, krytyka, jednego z najważniejszych polskich twórców przełomu XIX i XX wieku jest Natalia Budzyńska, pisarka, publicystka. "Kim był?… Mędrcem, nauczycielem, moralistą. Synem, bratem, mężem. Patriotą, mentorem, myślicielem..." - pisze we wstępie do książki Budzyńska i dodaje tajemniczo: "Nie wspomniałam, że był też ojcem? Specjalnie". Z Natalią Budzyńską autorką biografii zat. „Witkiewicz. Ojciec Witkacego” w „Dobrych książkach” rozmawia Jolanta Drużyńska.

Edycja krytyczna "Dzieł zebranych" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

Pierwsze noworoczne wydanie Dobrych Książek poświęcone będzie twórczości Gustawa Herlinga- Grudzińskiego. Edycja krytyczna Dzieł zebranych Gustawa Herlinga-Grudzińskiego – jednego z największych pisarzy polskich XX wieku, autora wielkich świadectw minionego wieku: Innego Świata i Dziennika pisanego nocą – obejmuje piętnaście tomów, które ukazywały się w Wydawnictwie Literackim w latach 2009-2021 pod redakcją prof. Włodzimierza Boleckiego, historyka literatury i wybitnego znawcy jego twórczości pisarza. Dzieła obejmują całość twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego – oprócz tekstów znanych już wcześniej i publikowanych znalazły się w nich utwory rozproszone, artykuły, wywiady, a także teksty archiwalne. Wydanie jest gruntownym edytorskim opracowaniem, wprowadzającym nową wiedzę z zakresu biografii pisarza, jego znaczenia w literaturze polskiej na emigracji i w kraju, recepcji jego utworów – także za granicą, podstawowych problemów i ewolucji jego twórczości. Tomy zostały opatrzone przypisami, notami edytorskimi, bibliografiami pierwodruków, recepcją poszczególnych wydań, opisami rękopisów, fotografiami, skanami dokumentów, indeksami.

Słowa zamiast mnie

Miłosz Biedrzycki - jeden z najbardziej rozpoznawalnych poetów "pokolenia bruLionu", tłumacz, artysta nagradzany i dzierżący odznaczenie - opowiada w audycji Dobre książki o swoim nowym tomie poetyckim "Wiosna ludzi". Zachęcamy do słuchania i czytania.

"Życie jest za krótkie, by nie czytać mistrzów". Sięgamy po ks. Tischnera i ks. Pawlukiewicza

Najważniejsze rzeczy w życiu człowieka są niewidzialne. Nie są materialne. Nie można więc ich zobaczyć czy dotknąć, ale intuicyjnie wiemy, o co chodzi. Problemem jest jednak to, jak je rozumiemy. Miłość, szczęście, niejedno ma imię. Odmieniamy je przez wszystkie przypadki, szukamy często po omacku. Jednym zdaniem "życie jest za krótkie, by nie czytać mistrzów". W Dobrych Książkach spotkanie en blok z dwoma książkami ks. Józefa Tischnera "Miłość i inne wydarzenia" oraz ks. Piotra Pawlukiewicza "Szczęście jest bliżej, niż myślisz". Anna Kluz gościła Wojciecha Bonowicza - poetę, publicystę, dziennikarza - znawcę, biografa Filozofa z Łopusznej i Adama Gutkowskiego - redaktora książek ks. Pawlukiewicza.

"Jedyna rzecz... ciekawa to... prawda” – Listy Józefa Mackiewicza

„Niektórzy twierdzą, że literatura musi być przede wszystkim ciekawa i że nade wszystko trzeba posiadać umiejętność napisać ciekawie - pisze w odczycie zatytułowanym Wielka Niewiadoma wygłoszonym w Szwajcarii w 1963 roku Józef Mackiewicz. Mnie osobiście wydaje się, że jedyna rzecz naprawdę ciekawa to jest prawda”. Tekst odczytu Mackiewicza o literaturze zamieszczony został w tomie 35, jednym z dwóch tomów listów wydanych w 2022 roku przez londyńskie Wydawnictwo Kontra Niny Karsov. Tom 34 to zbiór korespondencji Józefa Mackiewicza i jego żony Barbary Toporskiej do i od Michała Kryspina Pawlikowskiego pisarza emigracyjnego, byłego dziennikarza wileńskiego „Słowa”. Tom 35 Wielka Niewiadoma zawiera listy autora „Drogi donikąd” i jego żony do i od m.in. Józefa Godlewskiego działacza społecznego, senatora w II RP, polityka emigracyjnego, Zbigniewa S. Siemaszki historyka, publicysty i pisarza emigracyjnego czy Czesława Miłosza.   W wydanej korespondencji Józefa Mackiewicza kryje się całe bogactwo tematów dotyczących środowiska polskiej powojennej emigracji, spraw egzystencjalnych twórców, którzy znaleźli się z przyczyn politycznych poza krajem ojczystym, także ważnych problemów dotyczących literatury nie tylko tej autorstwa Mackiewicza, ale i innych pisarzy emigracyjnych. O dwóch tomach listów Józefa Mackiewicza w „Dobrych książkach” z dr Pawłem Chojnackim historykiem (IPN Kraków, Instytut Historii PAN), badaczem dziejów polskiej emigracji wojennej i powojennej, znawcą i miłośnikiem twórczości autora „Kontry” rozmawia Jolanta Drużyńska. 27 grudnia, godzina 17.

Maciej Miłkowski - "Trzeci dzień świąt"

„Trzeci dzień świąt” - to tytuł książki prozatorskiej Macieja Miłkowskiego, psychologa, autora powieści „System Sulta” (2019) i zbiorów opowiadań „Wist” (2014) oraz „Drugie spotkanie” (2017).

Forsa rządzi światem

Zwykło się mówić, że "jeśli nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o kasę"; pieniądze na przestrzeni wieków zmieniały swój wygląd, wartość, a nawet... przestały istnieć. Nienamacalność współczesnych środków, które widzimy na koncie i zastąpienie żywej gotówki tą, która jest "gdzieś tam" oraz zmiany, którym waluta podlegała przez stulecia skłaniają do pytania o przyszłość. Czy pieniądz będzie istniał? A jeśli będzie inny niż ten, który znamy, to czym będzie? Jakie dobro będzie najcenniejsze? Rozmawiamy z Witem Szostakiem, Miłoszem Horodyskim i Radkiem Rakiem - jednymi z 26 twórców i twórczyń opowiadań w antologii "Utopay"

Czytelnicze wybory Rafała Hetmana

Kontynuujemy podsumowywanie mijającego 2022 roku. W audycji Dobre książki pytamy Rafała Hetmana - dziennikarza, recenzenta, ale też pisarza (doskonale przyjęte przez czytelników i krytykę "Izbica, Izbica" i "Las zbliża się powoli", a wydane przez wyd. Czarne) o najlepsze, według niego, książki 2022 roku. Nie dajcie się zwieść! Rozmowa nie będzie krążyć wokół książek wydanych w tym roku - sięgniemy w nieco odleglejsze czasy. Zaprasza Georgina Gryboś.

„...wiadomo, że tutaj się dobrze mieszkało” Stary Prokocim we wspomnieniach

Wspomnienia mieszkańców Starego Prokocimia, cenne źródło historyczne dla badaczy i pasjonatów Krakowa, znalazły się w opublikowanej w 2022 roku w wydawnictwie Historia Jagiellonica książce zat. "... wiadomo, że tutaj się dobrze mieszkało... Stary Prokocim we wspomnieniach mieszkańców". Książka, praca zbiorowa pod redakcją dr Arkadiusza S. Więcha z Instytutu Historii UJ jest efektem studenckiego projektu badawczego z zakresu archiwistyki społecznej „Stary Prokocim”. Archiwa społeczne, coraz prężniej rozwijająca się gałąź archiwistyki, gromadzą archiwalia poświęcone przede wszystkim tzw. zwyczajnym ludziom i ich codzienności. Z publikowanych relacji mieszkańców Prokocimia wyłaniają się niezwykle ciekawe i barwne dzieje tej części Krakowa. Niektórzy z rozmówców przypominają: o działalności powstańca styczniowego przemysłowca, filantropa Erazma Jerzmanowskiego, właściciela Prokocimia do 1909 roku, przywołują rolę, wtedy jeszcze odrębnej osady w odzyskaniu przez Kraków niepodległości w 1918 r, czas powstania osiedla kolejarskiego a także mroczny okres okupacji, kiedy na terenie Prokocimia działały obozy: żydowski julag czy obóz dla służby budowlanej Baudienstu. W tym czasie Niemcy włączyli Prokocim w granice administracyjne miasta Krakowa. Duża część wspomnień dotyczy również okresu powojennego, budowy nowych osiedli, ale także starań o pozwolenie na budowę kościoła, po które delegacja mieszkańców udała się do prezydenta B. Bieruta. O cennej publikacji, archiwistyce społecznej i wykorzystaniu historii mówionej (oral history) z dr Arkadiuszem S. Więchem w historycznej odsłonie „Dobrych książek” rozmawia Jolanta Drużyńska.

"Zimowe przepisy naszej wspólnoty" Louise Glück. Rozmowa z tłumaczką i poetką Krystyną Dąbrowską

"Zimowe przepisy naszej wspólnoty" to pierwszy tom poezji Louise Glück po Nagrodzie Nobla. Ukazał się właśnie nakładem wydawnictwa a5. Podobnie jak wydany w ubiegłym roku "Ararat", tomik przełożyła na polski poetka Krystyna Dąbrowska. Z poetką i tłumaczką w krakowskiej Księgarni Lokator rozmawiała Katarzyna Fortuna.

Spotkanie z Jadwigą Maliną, krakowską poetką

"Na co to komu?" - łapali się niektórzy za głowę, kiedy postanowiła pisać wiersze. Przecież, jak żartobliwie mówi: można było sprzedawać skarpetki. Jadwiga Malina opowiada w Radiu Kraków Kultura o swoim najnowszym tomie poetyckim "Teoria powtórzeń".

"Miejski grunt" Rafała Matyi

„Od trzydziestu lat trwa fascynujący proces odzyskiwania tego, co wydawało się marginalne – odzyskiwania przestrzeni, miejskich tożsamości, wiedzy o historii murów i ludzi” - pisze w swej książce pt. „Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością”, krakowski politolog, publicysta dr hab. Rafał Matyja, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego. Bohaterami książki uczynił Rafał Matyja miasta, miasteczka i poprzez ich historię sunie interesującą opowieść o dziejach naszych ziem, w kontekście rozwoju całej Europy. Korzystając z setek źródeł, pokazuje „jak tworzyły się zręby nowoczesności i jak wpływało to na codzienne życie mieszkańców – od rewolucyjnego wynalazku dyliżansu po szybką kolej, od organizacji poczty po informatyzację". W październiku 2022 roku Rafał Matyja został uhonorowany za swoją książkę Nagrodą im. Jana Długosza. O nagrodzonej publikacji z Rafałem Matyją w "Dobrych Książkach" rozmawia Jolanta Drużyńska.

"Droga do domu" - literacki portret Jana Nowickiego

"Droga do domu", książka napisana przez Rafała Wojasińskiego to literacki portret Jana Nowickiego. Opowieść o powrocie na rodzinne Kujawy, o dzieciństwie, rodzinie, życiu, umieraniu i śmierci. O tym wszystkim rozmawialiśmy z Janem Nowickim na Targach Książki w Krakowie.

"Teraz opowiem wam wszystko" Jerzego Franczaka

"Teraz opowiem wam wszystko" to niedawna premiera Wydawnictwa Lokator. Z autorem - Jerzym Franczakiem - pisarzem, literaturoznawcą i wykładowcą UJ rozmawiamy w audycji Dobre książki o... nie, nie o wszystkim! Okazuje się, że wyznanie o posiadaniu pisarskiego notatnika można przypłacić rumieńcem, a fragmenty życia opisane w tym, niekoniecznie dzienniku, mogą stać się początkiem wielu wciągających fabuł. Słowa klucze w rozmowie to: zdziwienie, dzieci, odsłanianie i zasłanianie. Są też lody z suchego i mokrego piasku.

„Artysta słowa Bożego...” - ks. Zygmunt Golian

Józef Marian Święcicki, jeden z redaktorów Tygodnika Warszawskiego oraz Tygodnika Powszechnego w pierwszym okresie jego istnienia (1945-1953) nazwał ks. Zygmunta Goliana gigantem renesansu katolicyzmu polskiego a słuchający jego wystąpień hr. Ludwik Dębicki publicysta, pamiętnikarz, dziennikarz, krakowskiego "Czasu" pisał o nim „wszystkich (spośród młodszych ówczesnych kaznodziei) zaćmiewa młody kapłan, który postawą i obliczem, zdaniem biskupa łętowskiego przypominał Stanisława Kostkę a później przypominał krasomowstwem Piotra Skargę. Był to wielki artysta słowa Bożego…”. O jednej z najbardziej wyrazistych postaci w dziejach polskiego XIX-wiecznego kościoła ks. Zygmuncie Golianie, pierwszą biografię napisał Wojciech Baliński, krakowski historyk, muzealnik, współzałożyciel Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. „Kapłan Bożego miłosierdzia. Ksiądz Zygmunt Golian (1824 –1885)” to barwna, bogato udokumentowana opowieść nie tylko o życiu i działalności tego wybitnego krakowskiego kaznodziei, duszpasterza, ultramontanina, ale także o ważnych i zróżnicowanych środowiskach, w podzielonej granicami zaborów, dawnej Rzeczpospolitej. Z Wojciechem Balińskim, w historycznej odsłonie „Dobrych książek” rozmawia Jolanta Drużyńska.

"Socrealizm i socrealizmy. Architektura wnętrz w Polsce 1949-1956"

Teatry, kina, domy kultury, hotele i schroniska, punkty gastronomiczne i bary mleczne, ale także gmachy rządowe. "Socrealizm i socrealizmy. Architektura wnętrz w Polsce 1949-1956" - to pionierska publikacja, autorstwa Aleksandry Sumorok, wykładowczyni łódzkiej ASP. "To opowieść o bardzo szczególnych i nieoczywistych relacjach miedzy ideologią a architekturą wnętrz" - mówi Aleksandra Sumorok w rozmowie z Justyna Nowicką.

Natalia Moskal o "Dziennikach raka" Audre Lorde

Z tłumaczką, wydawczynią i piosenkarką - Natalią Moskal - rozmawiamy o "Dziennikach raka" aktywistki, ale nade wszystko amerykańskiej poetki Audre Lorde. Doświadczenie choroby bywa obezwładniające. Są jednak ludzie tacy, jak Lorde, którzy - jakby na przekór - przekuwają dramatyczne doświadczenie w pretekst do walki. Walki - nie tylko we własnej sprawie. Natalia Moskal opowiada Georginie Gryboś o siostrzeństwie, ale dzieli się też własnym, emocjonalnym stosunkiem do lektury.

Skóra i ćwieki na wieki. Moja historia metalu

Od przegrywanych w domowych warunkach demówek, kserowanych zinów i ulotek wymienianych przez fanów z całego świata za pośrednictwem poczty, aż po koncerty w największych klubach i na wypełnionych po brzegi stadionach - muzyka metalowa niejedno ma oblicze. Diabeł wcale nie musi okazać się taki straszny jak go malują… Jarek Szubrycht spisał własną, widzianą z bliska historię metalu, a to czy w jego ukochanej muzyce odnaleźć można wyłącznie diabła, przemoc i wszelkie plugastwa wyjaśni w rozmowie z Rafałem Zbrzeskim.

Wielka Improwizacja – dzieje Delegacji Polskiej w Wietnamie

21 lipca 1954 r. podpisano w Genewie dokumenty kończące I wojnę indochińską. Do pilnowania zawartych wówczas układów wielkie mocarstwa powołały specjalną międzynarodową komisję, w skład której, obok Indii i Kanady, weszła także Polska, desygnowana przez Moskwę i Pekin. Dla ówczesnych władz PRL było to prestiżowe wyróżnienie, wiążące się jednak równocześnie z poważnymi trudnościami i wyzwaniami. Nikt wówczas nie zdawał sobie także sprawy, że komisja, mająca pierwotnie funkcjonować około dwóch lat, pozostanie w Wietnamie aż do roku 1973.   Jednym z priorytetów Delegacji Polskiej była obrona swobód demokratycznych w całym Wietnamie. Jakich demokratycznych swobód mogła bronić peerelowska delegacja? Jaką rolę odegrała podczas II wojny indochińskiej zwanej przez Amerykanów wojną wietnamską a przez Wietnamczyków amerykańską? O tym w "Dobrych książkach" z dr Jaremą Słowiakiem z Wydziału Historycznego UJ autorem „Wielkiej improwizacji”, pierwszej kompleksowej monografii działalności Delegacji Polskiej w Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli w Wietnamie w latach 1954 – 1973 rozmawia Jolanta Drużyńska. Wtorek, 29 listopada, godz. 17.

Język... czy to możliwe, aby nie znać żadnego?

"Jedno z pierwszych pytań, które zadają słyszący: głusi nie słyszą, ale przecież chyba mogą nauczyć się czytać? Gdy dowiadują się, że nie – nie wszyscy głusi w Polsce potrafią czytać ze zrozumieniem po polsku – słyszący dziwią się jeszcze bardziej: przecież to Polacy, kończą polskie szkoły, żyją w kraju, w którym wiadomości, pisma urzędowe, diagnozy i wyroki są po polsku. Jak to możliwe, że nie znają języka ojczystego?" (ze strony wydawnictwa) Z Anną Goc rozmawiamy o jej książce "Głusza" w audycji Dobre książki.

"Zniknięcia" Georgesa Pereca wreszcie przetłumaczone

W listopadzie nakładem wydawnictwa Lokator ukazała się w polskim przekładzie jedna z najsłynniejszych książek francuskiego pisarza, członka grupy OuLiPo - Georgesa Pereca. Jej tytuł to "Zniknięcia", zaś najważniejsza osobliwość polega na tym, że próżno szukać w niej samogłoski .... Detektywistyczna powieść Pereca uznawana jest z najdłuższy lipogram w historii literatury a równocześnie dzieło niemalże nieprzetłumaczalne. Jak więc udało się "Zniknięcia" przetłumaczyć; dlaczego pozbawiono tekstu "e" a nie "a", zaś "ę" pozostawiono; jak w tłumaczeniu pomogły francuskie piosenki i w końcu co we francuskiej powieści robi mickiewiczowska inwokacja? O tym wszystkim Tadeusz Marek rozmawiał z tłumaczami polskiego wydania: Rene Koelblenem i Stanisławem Waszakiem, a także redaktorem książki - Jackiem Olczykiem.

„Na początku był potwór…” – dzieje Wawelu w opowieści Kamila Janickiego

„Na wzgórzu stanęła budowla przewyższająca wszystkie dzieła najznakomitszych artystów” – zachwycał się Wawelem ks. Stanisław Orzechowski historyk, autor pism politycznych i religijnych złotego wieku. Historię tego niezwykłego miejsca będącego tłem kluczowych i burzliwych wydarzeń politycznych w Polsce opisał w swojej najnowszej książce zat. "Wawel. Biografia" krakowski historyk i pisarz Kamil Janicki. „Na samym początku był potwór. Była też podstępna zbrodnia, zabrakło za to dzielnego szewczyka, a nawet… smoka” – tak zaczyna się opowieść Kamila Janickiego o najsłynniejszej rezydencji polskich królów, symbolu bez którego trudno sobie wyobrazić polską tożsamość. Historię wawelskiego wzgórza od czasów legendarnych kończą lata II wojny światowej, gdy na zamku rezydował „upiękniając” go po swojemu „nazistowski król Polski”, Hans Frank. O Wawelu i jego burzliwej historii w historycznej odsłonie „Dobrych książek” z Kamilem Janickim rozmawia Jolanta Drużyńska.

Jest treść? Jest forma! Akcja CzytajPL wciąga kolejnych czytelników

Listopad od lat kojarzy nam się z akcją CzytajPL... i dobrze! Dostęp do darmowych e-booków i audiobooków, wyselekcjonowane tytuły, które zaspokoją gusta najróżniejszych czytelników i słuszna idea: dostępna literatura bez zadęcia. Z Marią Świątkowską - koordynatorką projektów edukacyjnych i literackich KBF - rozmawiamy o idei, zastanawiamy się, czy to największa akcja czytelnicza na świecie i zapraszamy do udziału w akcji, konkursie, ale przede wszystkim... do czytania!

Zbrodniarze wojenni w powieściach Marcela Woźniaka

Feliks Landau - bohater powieści „Egzekutor” za zbrodnie popełnione na ludności żydowskiej w Galicji w czasie II wojny skazany został przez sąd krajowy w Stuttgarcie w 1963 roku na dożywotnie więzienie. Dziesięć lat później został ułaskawiony i uwolniony. Landau brał udział także w masakrze profesorów lwowskich w 1941 roku i przyczynił się do śmierci Brunona Schulza w Drohobyczu. Autorem książki jest Marcel Woźniak - pisarz, scenarzysta, autor powieści kryminalnych i pierwszej oficjalnej biografii Leopolda Tyrmanda. Kolejna powieść Woźniaka wydana tak jak i poprzednia w 2022 roku w wydawnictwie Filia nosi tytuł „Rzeźnik z Lyonu" i opisuje historię Klausa Barbiego. Jako dowódca Gestapo w Lyonie słynął z niebywałego okrucieństwa: mordów, gwałtów i tortur. Po wojnie poszukiwany przez Francuzów Barbie… zniknął. Jego proces, do którego doszło dopiero w 1987 roku był jednym z najgłośniejszych w historii. Mocne opowieści, dobrze udokumentowane o bezwzględnych wykonawcach niemieckiej nazistowskiej polityki. O literaturze opartej na faktach i najnowszych powieściach z Marcelem Woźniakiem w „Dobrych książkach” rozmawia Jolanta Drużyńska.

Sylwia Chutnik: warto walczyć o marzenia

"Bycie wbrew - to łączy moje bohaterki" - tak o swojej książce "Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek. 100 historii niezwykłych Polek" mówi Sylwia Chutnik, kulturoznawczyni, pisarka, feministka. Autorka opisuje historie wyjątkowych Polek, które łamiąc konwenanse przedzierały się przez męski świat i osiągały założone cele. Sięga po takie nazwiska jak: Maria Skłodowska - Curie, Wanda Rutkiewicz, Simona Kossak, Izabela Czartoryska, Martyna Wojciechowska. Kreśląc dokonania buntowniczek, Chutnik chce pokazać młodemu czytelnikowi, że warto walczyć o marzenia. Na rozmowę z autorką, Sylwią Chutnik zaprasza Wioletta Gawlik.

Języki nieludzkie

Gościem audycji Dobre książki jest prof. Piotr Marecki - pisarz, naukowiec, wydawca, którego na co dzień można spotkać na Uniwersytecie Jagiellońskim lub w Wydawnictwie Korporacja Ha!art. Rozmawiamy o języku maszyn - czy nas otacza, czy może służyć sztuce, czy jest konkurencją dla nas - ludzi? Czy roboty muszą być humanoidalne i czy warto eksperymentować z literaturą - przekraczać granice i uczyć się teraźniejszości.

Tatry w opowieści Macieja Kozłowskiego i Szymona Ziobrowskiego

Bogata historia regionu, fascynująca, ale i groźna natura i ci, którzy tej natury strzegą, czyli Podhale, Tatry i ludzie Tatrzańskiego Parku Narodowego - to bohaterowie książki zatytułowanej „Projekt Tatry", opatrzonej przez wydawcę ZNAK Horyzont wymownym podtytułem „Jak ocalić ludzi, naturę oraz przyszłość”. Autorami książki są Maciej Kozłowski kulturoznawca m.in. współautor znanego cyklu o Bieszczadach „Zanim wyjedziesz w Bieszczady” oraz Szymon Ziobrowski dyrektor Tatrzańskiego Parku Narodowego. „Projekt tatry” rozpoczyna się w Dolinie Strążyskiej, jednej z dolinek reglowych uznawanych za "najbardziej przystępne, wręcz idealne do rozpoczęcia przygody z Tatrami" kończy się na granitowych ścianach Tatr „dostępnych wyłącznie najgorliwszym wspinaczom”. Między nimi ponad trzysta stron fascynującej opowieści: o szarotkach, drzewach, niedźwiedziach, ratownictwie górskim, artystach zakopiańskich, nowoczesnych technologiach, infrastrukturze parku, turystach, Morskim Oku … i innych tematach w tym tak nietypowych, jak funkcjonowanie parkingu. O „Projekcie Tatry” z autorami książki Maciejem Kozłowskim i Szymonem Ziobrowskim rozmawia Jolanta Drużyńska.

Ciekawa, niebanalna, zwyczajna … Dorota Kolak

Zagrała kilkadziesiąt rol filmowych, telewizyjnych i dziesiątki ról teatralnych. Jest laureatką wielu prestiżowych nagród, m.in. Nagrody Aktorskiej na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, Grand Prix za rolę Alexandry del Lago w "Słodkim ptaku młodości"czy za rolę Myry Bolton w "Na początku był dom". Gra najczęściej postacie mroczne, skomplikowane, o zabarwieniu dramatycznym. Dorota Kolak, jedna najciekawszy polskich aktorek. Krakowianka z urodzenia, gdańszczanka z wyboru. Jako wyjątkową aktorkę i niezwykłą kobietę poznajemy ją również w wydanej przez Pruszyński i S-ka książce pt. „Skąd ja Panią znam – Dorota Kolak w rozmowie z Katarzyną Ostrowską" . O książce, aktorstwie teatralnym i filmowym, o zawodowych początkach i obecnych artystycznych wyzwaniach, o Krakowie i Gdańsku z Dorotą Kolak rozmawia Jolanta Drużyńska.

Śmierć jeździ audi

Ceniony duński pisarz Kristian Bang Foss oraz tłumaczka Agata Lubowicka w Radiu Kraków Kultura. Podczas wizyty autora - laureata Literackiej Nagrody Unii Europejskiej - na Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie mogliśmy porozmawiać o jego książce "Śmierć jeździ audi" (Wydawnictwo Marpress). Okazało się, że dyskutujemy nie tylko o literaturze, ale również o Danii, kontekstach oraz o postawach, które reprezentują bohaterowie powieści.

„Inny świat” w książce Piotra Cywińskiego „Auschwitz. Monografia człowieka”

„Odwieczne pytanie o człowieka stawiane jest tak często, jak często zastanawiamy się nad ludzkimi wyborami – pisze Piotr Cywiński w swojej książce zat. „Auschwitz. Monografia człowieka” i dodaje „Auschwitz stawia pytanie o człowieka w warunkach wykraczających poza skrajność, poza jego – rozumiane po ludzku – najdalsze granice”.

Specjalny program RKK na Targach Książki. Nowości wydawnicze Czarnego i Karakteru

W Radiu Kraków Kultura specjalna audycja prosto z 25. Międzynarodowych Targów Książki. O nowościach wydawnictw Czarne i Karakter Justynie Nowickiej opowiadają Agnieszka Łasek (wyd. Czarne) i Ewa Ślusarczyk (wyd. Karakter).

Specjalny program RKK na Targach Książki. Nowości w wydawnictwie Bosz

W Radiu Kraków Kultura specjalna audycja prosto z 25. Międzynarodowych Targów Książki. O nowościach wydawnictwa Bosz opowiada sam właściciel Bogdan Szymanik.

Specjalny program Radia Kraków Kultura na Targach Książki

W Radiu Kraków Kultura specjalna audycja prosto z 25. Międzynarodowych Targów Książki. O idei wydarzenia, w tym roku jubileuszowego, opowiada prezes Targów Grażyna Grabowska.

Ostatnia sprawa, ostatnia miłość, ostatni sen w thrillerze Andrzeja Dziurawca

„Płonące ambony” to trzecia część cyklu thrillerów psychologicznych o emerytowanym glinie Szubercie autorstwa Andrzeja Dziurawca prozaika, scenarzysty filmowego. „Bastard” pierwsza część cyklu przynosi serię makabrycznych morderstw, do których dochodzi w Warszawie. Dochodzenie prowadzi wyjątkowy policyjny duet Szubert i Szuman. W kryminalnej intrydze pojawią się agenci obcego państwa, stara arystokracja, ciemne interesy na rynku nieruchomości, które skutecznie skomplikują śledztwo. Mroczną kontynuacją „Bastarda” , której akcja również rozgrywa się w stolicy jest „Festiwal”. Tym razem Szubert zmierzyć się musi ze skomplikowaną zbrodnią mającą nie tylko wymiar prywatny, ale i społeczny. Ostatnia odsłona cyklu „Płonące ambony” przenosi nas na prowincję. Gdy zaczną ginąć w podejrzanych okolicznościach miejscowi prawnicy i płonąć będą myśliwskie ambony Szubert zostaje wciągnięty w wir wydarzeń, które zapoczątkowane zostały przed laty makabryczną zbrodnią. Sprawnie poprowadzona akcja z mało znanymi, ciekawymi wątkami historycznymi w tle, wyrazisty bohater, wartkie dialogi pisane dobrą polszczyzną to niewątpliwe zalety prozy Andrzeja Dziurawca. O literaturze kryminalnej i „Płonących ambonach” w Dobrych książkach z Andrzejem Dziurawcem rozmawia Jolanta Drużyńska.

Tajemnice życia i śmierci Marilyn Monroe

Wydawałoby się, że o Marilyn Monroe wiemy już wszystko. Wiele informacji było jednak blokowanych ze względów politycznych i część z nich mogła być ujawniona dopiero teraz. Anthony Summers ceniony dziennikarz śledczy i biograf gwiazd, finalista Nagrody Pulitzera dotarł do osób, które nie tylko odsłaniają nieznane fakty dotyczące życia i śmierci Marilyn, ale też - a może wręcz przede wszystkim - stawiają w nowym świetle jedne z najważniejszych aspektów amerykańskiej polityki XX wieku. „Cztery lata zajęło mi napisanie pierwszej wersji biografii - pisze w posłowiu najnowszej wersji „Bogini” Summers - książki o olśniewającej, smutnej postaci jaką była Marylin Monroe. „Od tego czasu jej historia już nigdy mnie nie opuściła. Zacząłem pracę nad tą książką na początku lat 80., w 1986 roku po tym, jak pierwsze wydanie „Bogini” stało się wydarzeniem, kontynuowałem intensywnie badania nad sprawą Monroe [...] przeprowadziłem ok. 650 wywiadów…”. Pierwsze wywiady Summers przeprowadził niedługo po śmierci Marilyn, ostatnie w ubiegłym roku. O wydanej przez ZNAK Literanova, w 60. rocznicę śmierci gwiazdy, książce Anthony'ego Summersa – „Bogini. Tajemnice życia i śmierci Marilyn Monroe” w Dobrych Książkach z Kają Klimek, krytyczką filmową i popkulturową, edukatorką filmową i tłumaczką rozmawia Jolanta Drużyńska.

Marcin Wilk o najnowszej książce

W Dobrych książkach Marcin Wilk - niestrudzony poszukiwacz, szperacz i czytelnik. Po raz pierwszy nasz gość opowie o swojej nowej książce (premiera w 2023 r.!). Zdmuchniemy nieco kurzu z książek i antykwariatów.

"HEWEL" o. Krzysztofa Pałysa OP

"Zaprawdę, wszystko jest hewel, ulotne jak dym. Oprócz Boga i prawdy Bożej" - pisze Krzysztof Pałys OP, a cała książka podąża za tym zdaniem. Autor dzieli się z czytelnikami swoimi myślami – nieraz ulotnymi, nieraz docierającymi wprost do serca. Przywołuje teksty mistrzów duchowych, portrety osób, które były dla niego spotkaniem z Wszechmogącym, rozważa reguły życia duchowego i pochyla się nad prawdami życiowymi. O tej ważnej książce rozmowa z dr E. Wiater - teolożką, publicystką.

Grzeszna cyganeria

To kolejna niezwykła publikacja autorstwa krakowskiej historyczki sztuki Stefanii Krzysztofowicz-Kozakowskiej, przez wiele lat związanej z Muzeum Narodowym w Krakowie. Autorka opisuje intrygujący temat skandali w polskim życiu artystycznym dwudziestolecia międzywojennego, choć wprowadzeniem do tamtego czasu jest artystyczny świat Młodej Polski. Kolejne rozdziały odsłaniają bulwersujące wydarzenia z lat poprzedzających drugą wojnę światową, powojennych oraz nawiązujących do bardziej współczesnych czasów i artystów, którzy gorszyli opinię publiczną swoim postępowaniem lub swoją twórczością. Bohaterami tych wydarzeń byli m.in. Stanisław Ignacy Witkiewicz, Stanisław Szukalski, Leon Chwistek, Władysław Strzemiński, także słynne damy m.in. Zofia Stryjeńska, Tamara Łempicka czy Katarzyna Kobro. Bogato ilustrowaną „Grzeszną cyganerię” opublikowało wydawnictwo BOSZ. Z autorką książki Stefanią Krzysztofowicz-Kozakowską w "Dobrych książkach" rozmawia Jolanta Drużyńska. Wtorek 18.10, godz 17.

Polesie – „nowe źródło dostatków”

„Pińskie błota natura, wiedza i polityka na polskim Polesiu do 1945 roku” autorstwa Sławomira Łotysza , profesora w Instytucie historii Nauki PAN im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów w Warszawie, zajmującego się historią techniki i historią środowiskową - to pasjonująca, napisana żywym językiem biografia niezwyklej podmokłej krainy, która przez stulecia była synonimem egzotyki i zacofania, a która w czasach, gdy była częścią polskiej rzeczywistości stała się krainą nigdy niezrealizowanych kolonizacyjnych marzeń. „Bagienny charakter Polesia determinował każdy aspekt funkcjonowania jego mieszkańców - pisze autor książki - do tego stopnia, że jak uważał geograf Tadeusz Redliński, Poleszucy żyli „życiem nie swoim, lecz swoich błot, borów i bagien”… Bagna wplotły się w historię Polesia tak bardzo, że jej opowiedzenie bez ich uwzględnienia wydaje się prawie niemożliwe. Pińskie błota "to pierwsza monografia z dziejów II RP – podkreśla dr hab. Adam Izdebski z Uniwersytetu Jagiellońskiego – pisana świadomie z perspektywy środowiskowej, pokazującą ekologiczny wymiar kluczowych debat o tym etapie polskiej historii”. O „Pińskich błotach” w historycznej odsłonie Dobrych książek Jolanta Drużyńska rozmawia z autorem książki Sławomirem Łotyszem. Wtorek, 11 października, g. 17.

"Zapiski wariatki" Aleksandry Młynarczyk-Gemzy w Dobrych Książkach

Schizofrenia z komponentem afektywnym. Tajemnicze głosy, dziwne widzenia, pobyty w szpitalu, odjechane sny na kwetiapinie. Książka "Zapiski wariatki" Aleksandry Młynarczyk-Gemzy uchyla drzwi do świata, który stanowi tabu. Stanowi zapis walki o wyzwolenie spod stygmatyzacji klasowej i zdrowotnej. O samoakceptację i artystyczne uznanie. Z Autorka rozmawia Justyna Nowicka.

Wiatrołomy

Robert Małecki powraca z nową serią i pod nowym wydawniczym szyldem. Premiera "Wiatrołomów", które za sprawą dwojga policjantów z Archiwum X zabiorą nas w podróż do początku lat 90', jest zaplanowana na 12 października. Czy po tylu wydanych książkach, zgarnięciu najważniejszych nagród dla autorek i autorów kryminałów - autor czuje jeszcze przedpremierowy niepokój? Jakie elementy nowej układanki nastręczały mu problemów? Czy jego tajemnica jest tylko pretekstem do opowiedzenia o bolączkach współczesności? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Robertem Małeckim!

Zrozumieć siebie. Odkryć Boga" Jacka Siepsiaka SJ

„Pomylić się co do Boga, to najgorsze, co nam się może przydarzyć, ponieważ potem mylimy się co do wszystkiego – historii, człowieka, nas samych, dobra i zła, życia…”. To motto tej książki... o drogach i bezdrożach psychologii, terapii i religii. "Zrozumieć siebie. Odkryć Boga". Jej autor Jacek Siepsiak SJ - jest jezuitą, psychologiem i psychoterapeutą.

„Balkan express” Dominiki Ćosić

Pod koniec sierpnia 2022 roku książka pt. „Balkan express” Dominiki Ćosić dziennikarki, publicystyki, wieloletniej korespondentki w Brukseli znalazła się w gronie 27 książek rekomendowanych przez Radę UniI Europejskiej w kampanii Czytelnicy Europy 2022 „W swojej książce non-fiction – Polka, Dominika Ćosić maluje kalejdoskopowy portret regionu złożonego z różnorodnych społeczności, języków i zwyczajów” - czytamy na stronie internetowej Rady Unii Europejskiej. Dominika Ćosić w swej książce zaprasza za kulisy bałkańskiej polityki, kreśli sylwetki tamtejszych artystów, dziennikarzy, ekspertów, ale też przedstawia galerię postaci nieznanych, tzw. zwykłych Serbów, Chorwatów, Słoweńców, Bośniaków, Albańczyków, Macedończyków i... Jugosłowian. Rozmowa Jolanty Drużyńskiej z Dominiką Ćosić w programie Dobre Książki.

Międzyliteratura Anny Pilch

"Międzyliteratura jako przestrzeń dialogu" studia dedykowane pamięci profesor Anny Pilch, literaturoznawczyni związanej z Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego to blisko 30 tekstów wybitnych badaczy, krytyków literatury i twórców w większości poruszających się na styku literatury/poezji i sztuki, a więc w przestrzeni będącej przedmiotem badawczym prof. Anny Pilch. „Międzyliteartura jest tomem zbiorowym dedykowanym pamięci Profesor Anny Pilch, ale ma niewiele wspólnego z klasyczną formą, jaką jest Festschrift - pisze recenzent książki historyk literatury prof. Adam Dziadek. Teksty odznaczają się wysokimi walorami poznawczymi; są nie tylko wyrazem hołdu i uznania, ale łączy je równocześnie nić przyjaźni oparta na wspólnych zainteresowaniach, na podobnym sposobie myślenia i współodczuwania świata, na solidnych zasadach etycznych stanowiących podstawę lektury. A redaktorzy książki Anna Włodarczyk, Sebastian Borowicz i Karolina Wawer dodają: „Stawiając nas przed obrazami wielkich mistrzów, Anna Pilch udzieliła nam pięknej i wartościowej lekcji etyki i humanizmu […] W kształcie tej książki zwracamy więc to, czego sami w rozmowach z Anną Pilch i z jej prac nauczyliśmy się o człowieku w relacji do poezji i malarstwa. Dialog stał się tu uniwersalnym narzędziem odnajdywania i odkrywania człowieka przez literaturę, sztukę i wreszcie edukację polonistyczną pojmowaną możliwie szeroko jako kształtowanie międzyludzkiej wspólnoty. Tę uniwersalną wartość humanistycznej więzi Anny Pilch ze sztuką najpełniej definiuje międzyliteratura” O „Międzyliteraturze i "wspólnocie słów i tubek farb" w naukowych dociekaniach zmarłej w 2021 roku badaczki w Dobrych książkach Jolanta Drużyńska rozmawia z dr Anną Włodarczyk, literaturoznawczynią, dydaktykiem, wykładowcą na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz z dr hab. Sebastianem Borowiczem kulturoznawcą i archeologiem klasycznym, także wykładowcą na Wydziale Polonistyki UJ.

Jasna Góra - duchowa stolica Polski

Czy klasztor w Częstochowie nawiedził sam Mesjasz? Kto namalował ikonę Czarnej Madonny? Kto tak naprawdę zranił najważniejszy dla Polaków obraz, pozostawiając na nim dwie rysy – Tatarzy, Czesi, a może sami Polacy? Znany dziennikarz Tomasz Terlikowski opowiada o Jasnej Górze jak nikt wcześniej – z dociekliwością badacza i z nieskrywaną fascynacją odkrywa kolejne zapomniane fakty o tym świętym miejscu, w którego historii zdarzały się trudne epizody. Do audycji "Dobre Książki" w Radiu Kraków Kultura zaprasza Anna Łoś.

Królowe epoki przepychu i upadku

Najnowsza książka znanego krakowskiego historyka Kamila Janickiego pt. "Damy srebrnego wieku" to interesująca opowieść o dwóch ambitnych Francuzkach, które zasiadły na tronie polskim w XVII wieku. Ludwika Maria z rodu Gonzagów, jednej z najświetniejszych i najlepiej skoligaconych rodzin arystokratycznych siedemnastowiecznej Francji, zjechała do Polski w połowie XVII w. wraz ze swoimi dwórkami w tym, urodzoną podobnie jak ona w Never, Marią Kazimierą d’Arquien, znaną jako Marysieńka. Maria Kazimiera, żona najpierw ordynata Jana Zamoyskiego, a później Jana III Sobieskiego jest postacią w Polsce znaną; Ludwika Maria, żona dwóch królów Polski z dynastii Wazów: Władysława IV i Jana Kazimierza podpadła w zapomnienie, a to kobieta wyjątkowa, co stara się udowodnić Kamil Janicki na dobrze ponad 400 stronach książki. I to ona, Ludwika Maria, jest główną bohaterką „Dam srebrnego wieku”. Burzliwe losy przedsiębiorczej i ambitnej Ludwiki Marii i jej urodziwej dworki Marii Kazimiery opisuje autor ze swadą, w sposób niezwykle barwny, wykorzystując także bogaty materiał źródłowy dotyczący życia obu kobiet, w tym liczne pamiętniki i diariusze z epoki. Z Kamilem Janickim o „Damach srebrnego wieku w Dobrych Książkach rozmawia Jolanta Drużyńska. Środa, 21.09, g. 17.

„Co mówi o świecie Márai?”

Sándor Márai jeden z najbardziej dziś znanych węgierskich prozaików, poeta, publicysta, autor licznych powieści i prowadzonego od 1943 do samobójczej śmierci w 1989 roku "Dziennika", w którym zawarł głęboką refleksję nad światem , nad kondycją ludzką. „ Dziennik” ukazał się na Węgrzech dopiero po transformacji ustrojowej w 1990 roku. W Polsce pierwsze jego przekłady to rok 2006. Publikacja „Dzienników”, przebywającego od 1948 roku na emigracji pisarza, otworzyła drzwi do poznania jego fascynującej prozy. Od kilkunastu lat twórczość Máraiego przypomina wydawnictwo Czytelnik . W latach 2021 -2022 ukazały się trzy ważne w dorobku węgierskiego pisarza dzieła: „Śladami bogów”- dziennik z podróży, jaką Sándor Márai odbył w 1926 r. na Bliski Wschód, „Porwanie Europy” spostrzeżenia i refleksje z podróży, w którą wyruszył w 1946 roku z ojczystych Węgier do Szwajcarii, Włoch i Francji oraz „Sąd w Canudos” jedna z najlepszych jego powieści, która opowiada o ostatnim dniu krwawej wojny domowej pod koniec XIX wieku w Brazylii, w której autor – jak podkreśla wydawca - „dostrzegł zarówno przejawy odwiecznej ludzkiej potrzeby stanowienia o sobie, jak też zapowiedź europejskich rewolucji i wojen nadchodzącego stulecia”. Kilkanaście książek Sándora Máraiego, opublikowanych w Czytelniku, ukazało się w przekładzie węgierskiej tłumaczki i propagatorki kultury węgierskiej Ireny Makarewicz. O twórczości wybitnego węgierskiego prozaika w Dobrych książkach z Ireną Makarewicz rozmawia Jolanta Drużyńska. Wtorek 20 września g. 17.

Therese Bohman i jej nielubiane bohaterki

Anita Musioł (właścicielka Wydawnictwa Pauza) i Justyna Czechowska (tłumaczka z języków szwedzkiego i norweskiego) opowiadają w Radiu Kraków Kultura o sukcesie szwedzkiej autorki - Therese Bohman - na polskim rynku. Jakie tematy podejmuje autorka? Jakie dyskusje sprowokowała wśród czytelniczek i czytelników? Czy irytujące bohaterki, z którymi nie można się zaprzyjaźnić mogą pozytywnie wpływać na proces tłumaczenia? Rozmawia Georgina Gryboś-Szczepanik.

Wracamy do biografii ks. Józefa Tischnera

W "Dobrych książkach" wracamy do pozycji TISCHNER.BIOGRAFIA. Wydawnictwo Znak właśnie ją wznawia. Drugie wydanie książki Wojciecha Bonowicza powinno być obowiązkową lekturą dla tych, którzy w sposób rzetelny, nie powierzchowny, chcą poznać filozofa z Łopusznej i jego dzieło. Nad biografią Tischnera jej autor pracował wiele lat, śmiem twierdzić, że to także postać niezwykle ważna w biografii tego poety i pisarza. "Ktoś mi kiedyś powiedział, że jak Tischner wchodził do pokoju, to jakby się drzwi otwierały w człowieku. Drzwi się otwierały – i żyć się chciało. Każdy z nas nosi w sobie pragnienie, że przyjdzie taki ktoś, kto mu powie: «Słuchaj, cała ta twoja szamotanina ma sens». Każdy chce to usłyszeć – czy to będzie poeta, czy gość, który ma budę z warzywami, polityk, który już nie wie, za czym głosuje, czy zdesperowana matka niepełnosprawnego dziecka…”. Zapraszam na spotkanie z autorem biografii Tischnera.

„Festung Krakau. Kraków w cieniu twierdzy” prof. Andrzeja Chwalby

O krakowskiej twierdzy powstałej ok. 1850 roku z rozkazu cesarza Franciszka Józefa pisze w swojej najnowszej książce wydanej przez Wydawnictwo Literackie zat. „Festung Krakau. Kraków w cieniu twierdzy” prof. Andrzej Chwalba, znany krakowski historyk znawca dziejów XIX i XX wieku, relacji polsko-rosyjskich i historii Krakowa. Z prof. Andrzejem Chwalbą w Dobrych książkach 14 września rozmawia Jolanta Drużyńska.

„Nie ma już Moa. Ptaki, pamięć historyczna i największa tajemnica Nowej Zelandii”

„Nie ma już Moa. Ptaki, pamięć historyczna i największa tajemnica Nowej Zelandii” autorstwa krakowskiego historyka prof. Jakuba Polita, związanego z Instytutem Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, wydana przez wydawnictwo Historia Jagiellonica to opowieść o niezwykłym nielocie zamieszkującym niegdyś Nową Zelandię. To arcyciekawa historia konfrontacji ludzi z olbrzymimi ptakami: najpierw polinezyjskich Maorysów, którzy wedle ostatnich badań wylądowali na Nowej Zelandii w XIII wieku a potem z anglosasami, przybyłymi tam blisko 500 lat później, choć opisana historia nie zatrzymuje się na wieku XVIII a jej ostatnie rozdziały to czasy nieomal nam współczesne XX wieku. Książka profesora Jakuba Polita, wybitnego znawcy dziejów dalekiego wschodu zwłaszcza Chin i Japonii i jak się okazuje także znawcy historii ptaków wymarłych w niezwykle interesujący i wnikliwy sposób poszukuje klucza do największej tajemnicy Nowej Zelandii, tajemnicy ciągle nie do końca rozwikłanej. Z prof. Jakubem Politem w "Dobrych książkach" we wtorek 13 września rozmawia Jolanta Drużyńska.

"Anne z Zielonych Szczytów" to zamach na Anię?

Czym różni się "Anne z Zielonych Szczytów" od "Ani z Zielonego Wzgórza"? W nowym tłumaczeniu, którego dokonała Anna Bańkowska, znajdziemy współczesne słownictwo, nowe nazwy roślin i niespolszczone imiona. Zmiany wprowadzone przez tłumaczkę wywołały burzę medialną. Została oskarżona o profanację, o używanie skandalu jako narzędzia reklamowego, o "zamach na Anię". Anna Bieńkowska opowiada o nowym przekładzie w audycji "Dobre książki". Rozmowę prowadzi Wioletta Gawlik.

Zaglądamy w Szczeliny

Tytułowe Szczeliny to nazwa nowego imprintu Wydawnictwa Otwartego, który zajmie się literaturą non fiction. O idei nowego wydawnictwa oraz szukaniu swojego miejsca na rynku w Dobrych książkach opowiada Rafał Czech - szef marki. Rozmawiamy o decyzjach, tematach, poszukiwaniu tematów oraz definicji "ambitnej literatury". Na rynku właśnie pojawiły się pierwsze tytuły: "Ameryka. Dom podzielony" Andrzeja Kohuta i "Węgry na nowo", których autorem jest Dominik Héjj.

Losy na szachownicy

Z Barbarą Sadurską - laureatką Nagrody Literackiej im. W. Gombrowicza za zbiór opowiadań "Mapa" (@wydawnictwo nisza, 2019) rozmawiamy o jej nowej książce pt. "Czarny hetman". Czy literatura musi być przyjemna? Jak autorka traktuje czytelniczki i czytelników? Czy po wydaniu książki towarzyszy jej lęk? Czy "Czarny hetman" ma jedno możliwe odczytanie? Zaprasza Georgina Gryboś-Szczepanik.

Każdy ma swój front

Serhij Żadan - pisarz, poeta, aktywista. Od początku inwazji Rosji na Ukrainę przebywa w Charkowie, angażując się w pomoc w walce o zwycięstwo. Doceniany przez krytyków i czytelników, laureat wielu nagród i wyróżnień. Podczas jego pobytu w Krakowie rozmawialiśmy o tym, co najważniejsze, ale i najbardziej bolesne: wojnie, emocjach, poczuciu obowiązku i słowach, bo przecież Żadan wciąż pisze. Rozmowę tłumaczył Michał Petryk. Zaprasza Georgina Gryboś-Szczepanik.

Nadchodzi kolejne pokolenie czytelników

"Jeśli sądzisz, że w dobie komputerów sztuka czytania zanikła, zwłaszcza wśród dzieci, to niezawodny znak, że jesteś MUGOLEM!" czytaliśmy na okładce książek z serii o Harrym Potterze. Takie samo zdanie ma Łukasz Chmara - redaktor naczelny i szef marki We need YA, która zajmuje się literaturą dla młodych dorosłych. Czym jest gatunek young adult? Czy na pewno nie jest przeznaczony dla dorosłych? Jak wygląda międzypokoleniowa czytelnicza sztafeta i czy książki sprzedają się dzięki social mediom? Gość audycji Dobre książki obala mity i inspiruje do poszukiwań. Zaprasza Georgina Gryboś-Szczepanik.

„Robak” Jakuba Wiśniewskiego

Z Jakubem Wiśniewskim rozmawiamy o jego nowej powieści „Robak” (@Wydawnictwo Filtry). W tle majaczy Kraków, mrok i te sfery umysłu, o których wolelibyśmy nie wiedzieć i o nich nie myśleć.

Rycerze Błękitnego Krzyża w książkach Beaty Sabały-Zielińskiej

„TOPR - Żeby inni mogli przeżyć” i „TOPR 2 – Nie każdy wróci” to dwutomowy reportaż dokumentalny Beaty Sabały-Zielińskiej, dziennikarki i publicystki radiowej, która zajmuje się głównie tematyką górską. Jest autorką książek o schroniskach tatrzańskich („Pięć stawów”, „Dom bez adresu”) i współautorką publikacji o Zakopanem. Książki Beaty Sabały-Zielińskiej o Tatrzańskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym to niezwykła opowieść o Rycerzach Błękitnego Krzyża, tych działających na początku XX wieku jak np. Mariusz Zaruski, Henryk Bednarski, Józef Oppenheim i inni, którzy swoją pasję do gór i umiejętności potrafili połączyć dla wspólnego celu jakim jest ratowanie ludzi a także powojenne dzieje TOPR-u. Wspomnienia tatrzańskich ratowników przeplatają się z relacjami ze współczesnych największych akcji TOPR m.in. z ratowania ludzi w czasie burzy na Giewoncie latem 2019 roku i niezwykle skomplikowanej i trudnej akcji ratowania grotołazów z Jaskini Wielkiej Śnieżnej w tym samym roku. To książki pełne emocji – strachu, smutku i bólu, ale przede wszystkim nadziei, którą niosą kolejne ratownicze akcje. To spojrzenie od strony tych, którzy oczekują na ratowanie i tych którzy ratują. Jan Krzysztof, naczelnik TOPR, rekomendując książkę, pisał: „Zapraszam do odwiedzenia ratowników TOPR i poznania naszego spojrzenia na problem wypadków w górach, a może nawet bardziej na poznanie naszego podejścia do ratowania ludzi w Tatrach i wyzwań, z którymi na co dzień się spotykamy”. Z Beatą Sabałą-Zielińską w programie Dobre książki rozmawia Jolanta Drużyńska.

„Szkoła luster” Ewy Stachniak

Szkoła luster przenosi nas do XVIII-wiecznego Wersalu, gdzie nieświadome swojego losu trzynastoletnie dziewczynki mają zaspokajać fantazje wyjątkowo wpływowego mężczyzny – „polskiego hrabiego”. Nikt im nie mówi, że w rzeczywistości są zabawkami w rękach króla Ludwika XV.

Ziarno granatu. Mitologia według kobiet

W Radiu Kraków Kultura w audycji Dobre książki rozmawiamy z Barbarą Sadurską, Aleksandrą Zielińską i Dominiką Słowik. Te docenione przez czytelniczki i czytelników oraz krytykę pisarki pozwoliły przemówić nowym, silnym głosem wybranym bohaterkom mitologii greckiej w zbiorze opowiadań "Ziarno granatu. Mitologia według kobiet". W książce można znaleźć 12 opowiadań, 12 autorek oraz wstęp Zyty Rudzkiej. Czy postacie sprzed stuleci mogą mówić współczesnym językiem? Czy historie zamknięte w mitologii wciąż są aktualne? Dlaczego wciąż mamy potrzebę, aby do nich wracać? Zaprasza Georgina Gryboś-Szczepanik

„Wirujący ogon antylopy. Sebastian Brejnak do Ewy Lipskiej, Ewa Lipska do Sebastiana Brejnaka”

„Wirujący ogon antylopy. Sebastian Brejnak do Ewy Lipskiej, Ewa Lipska do Sebastiana Brejnaka” to tom listów wymienianych przez wybitną poetkę Ewę Lipską i młodego poetę Sebastiana Brejnaka. Książka zawiera korespondencję z lat 2018-2021. Poeci dzielą się wrażeniami z czytanych lektur, oglądanych spektakli i filmów, piszą także o sztuce i życiu codziennym. W Dobrych książkach rozmowa z autorami, Ewą Lipską i Sebastianem Brejnakiem oraz poetą i krytykiem literackim Bronisławem Majem.

„Chcieliśmy być wolni”- nowa książka o Powstaniu Warszawskim

„Słychać było strzały i ta radość , że już się zaczęło, że jesteśmy w wolnej Polsce”- wspomniała Elżbieta Redkowiak „Ela” ze zgrupowania Gurt a Zygmunt Zarzycki „Zorza” z oddziału osłonowego kwatery głównej dowódcy powstania dodawał „Radość, po prostu radość. Każdy nie patrzał, nie bał się śmierci, szedł bez żadnej obawy ….”. Tak było w pierwszych dniach Powstania, które wybuchło w Warszawie 1 sierpnia 1944, następne dni pokazały, że radość była przedwczesna. O Powstaniu Warszawskim nową książkę pt. „Chcieliśmy być wolni” napisali historycy związani z Muzeum Powstania Warszawskiego: Rafał Brodacki, Paweł Brudek, Paweł Ukielski, Katarzyna Utracka, Michał Tomasz Wójciuk i Andrzej Zawistowski. Powstanie Warszawskie to 63 dni walki. Jednak historia Powstania nie skończyła się wraz z jego upadkiem. To jedno z wydarzeń kluczowych dla zrozumienia historii Warszawy, Polski, Europy Środkowej, a także II wojny światowej. Oprócz głównej narracji w książce znalazły się „piguły” tematyczne, syntetycznie opisujące najistotniejsze problemy i prezentujące biogramy bohaterów wydarzeń. Całość dopełniają starannie dobrane fotografie, dokumenty, relacje i mapy. Wszystko w nowoczesnej szacie graficznej. O publikacji z Andrzejem Zawistowskim, pod którego redakcją ukazała się książka, rozmawia Jolanta Drużyńska. „Dobre książki” wtorek 2 sierpnia g. 17

W Dobrych książkach spotkanie z Dariuszem Sośnickim nominowanym do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za tom "Po domu"

Dlaczego podawać w wątpliwość dom – to miejsce na ziemi, które daje oparcie i bezpieczeństwo i do którego tęskni tylu ludzi pozbawionych choćby namiastki własnej siedziby? Może właśnie ze względu na nich. Kiedy w czterech ścianach celebrujemy kolejne, coraz mniej święte święto, kiedy rodzinne romanse, mariaże i rytuały odbierają nam siły, powagę i poczucie rzeczywistości, dom staje się figurą dwuznaczną, a oferowany przez niego komfort sąsiaduje ze strachem innych. Wiersz w domu i wiersz po domu. Budowa na poklatkowym filmie i powrót budowniczego po własnych śladach. Nowy sens tych śladów i nowy początek.

Radek Rak o nowej książce "Agla"

Radek Rak - pisarz i lekarz weterynarii. Za powieść Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli otrzymał Nagrodę Literacką Nike, Nagrodę im. Janusza A. Zajdla, Nagrodę im. Jerzego Żuławskiego oraz European Science Fiction Society Award w kategorii Best Written Work of Fiction. W audycji Dobre książki opowiada o nowej książce "Agla" - pierwszej części trylogii fantasty, której akcja dzieje się w znacznej mierze w wyobrażonym Krakowie. O tej inicjacyjnej powieści przygodowej autor porusza ważkie tematy: dorastania, poszukiwania siebie, seksualności, jednak u podstaw "Agli" leży przepoczwarzenie. Rozmawia Georgina Gryboś-Szczepanik

Polska poezja romantyczna i poezja współczesna XX wieku dziś w Dobrych książkach w interpretacji Zygmunta Józefczaka

Usłyszymy m.in. wiersze: Cypriana Kamila Norwida, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Kazimierza Wierzyńskiego i Jana Lechonia. Zygmunta Józefczaka wspominać też będą reżyserzy, Wojciech Markiewicz i Józef Opalski. Zygmunt Józefczak- wybitny aktor teatralny, filmowy i telewizyjny zmarł w niedzielę 24 lipca w wieku 75 lat. Od 50 lat był związany ze Starym Teatrem w Krakowie. Grał m.in. w spektaklach Konrada Swinarskiego, Andrzeja Wajdy, Krystiana Lupy i młodszych reżyserów: Jana Klaty, Michała Zadary Michała Borczucha i Krzysztofa Garbaczewskiego. Ostatnio zagrał w „3SIOSTRACH” w reżyserii Luka Percevala. Był również bardzo mocno związany z Radiem Kraków. Brał udział w słuchowiskach reżyserowanych przez min. Romanę Bobrowską, Józefa Grotowskiego, Jacka Stworę i Ewę Ziemblę. Szczególnie bliska była mu polska poezja romantyczna i poezja współczesna XX wieku. Jedna z jego ostatnich radiowych realizacji to słuchowisko i płyta "Słucham i patrzę", nagrana z myślą o seniorach, w reżyserii Wojciecha Markiewicza. Wraz z Grażyną Laszczyk - Frycz, Zygmunt Józefczak czytał wiersze Zbigniewa Herberta, Cypriana Kamila Norwida, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Stanisława Wyspiańskiego, Kazimierza Wierzyńskiego i Jana Lechonia.

O miłości w czasach bezmiłości w reportażu Sylwii Winnik

„Tatusiu [...] byłam szczęśliwa i nie czułam ciężaru dźwiganych rzeczy, tak się cieszyłam, że przetrwamy. Nie przewidziałam tylko, że będę musiała opuścić dom. [...] Mamo! Pamiętaj, że gdziekolwiek będę, przed złem strzec mnie będzie Twój cień...” - pisała w listopadzie 1943 roku w liście do rodziców Zofia Kołecka numer obozowy 5216. „O czułych wyznaniach w listach, grypsach i wspomnieniach z Majdanka” książkę napisała dziennikarka i pisarka Sylwia Winnik. Jej reportaż zatytułowany „Bezmiłość” to przejmująca opowieść o miłości, przyjaźni, poświęceniu w czasach pogardy, jak bywa nazywany okres okupacji niemieckiej w Polsce, w miejscu, gdzie miłości nie miało prawa być, a gdzie jakby na przekór nie tylko była, ale ratowała życie ludzkie fizycznie i psychiczne. Reportaż powstał na podstawie ponad 200 listów, a także grypsów i przekazów ustnych byłych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego w Lublinie, potocznie nazywanego Majdankiem. To opowieść - jak pisze sama autorka - o tym jak ludzie radzili sobie z tym, co przeżywali w obozie, a nie o tym jak w obozie umierali. Bo tego, że tam była śmierć, głód, choroby nikomu nie trzeba tłumaczyć. Dariusz Fugiel, syn opisanej w książce więźniarki KL Lublin, Zofii napisze w liście do autorki: "w każdym miejscu i w każdym czasie, w każdych nawet niewyobrażalnych warunkach jest szansa na spotkanie miłości – wielkiej siły, która nawet w najbardziej dramatycznych momentach naszego życia daje mu sens i motywacje", więc ta książka jest właśnie o tym: o miłości w czasach bezmiłości. W „Dobrych książkach” z Sylwią Winnik rozmawia Jolanta Drużyńska. Wtorek 26 lipca godz. 17.

Krystian Nowak o swojej najnowszej książce "Kacheksja"

Gościem audycji Dobre książki był Krystian Nowak - wydawca, pisarz, obserwator świata. W Radiu Kraków Kultura opowiedział o swojej najnowszej książce "Kacheksja", rozszerzając definicję tytułu na ból duszy, nie tylko ciała. Czy określenie "głos pokolenia" jest nobilitujące czy przebrzmiałe? Jak szufladkujemy i czy bycie fatalistą wyklucza optymistyczne wątki w fabule powieści? Zaprasza Georgina Gryboś-Szczepanik

Pędzę jak dziki tapir

Wakacje to dobry moment, by sięgnąć po książki niewielkich rozmiarów, ale ważkiej treści. Obecny rok jest rokiem między innymi Władysława Bartoszewskiego, mija setna rocznica jego urodzin. Kiedyś, by zilustrować swa niespożytą energię, mówił, że "Pędzi jak dziki tapir". To także tytuł książki opracowanej przez Marka Zająca - dziennikarza, publicystę, bliskiego współpracownika. W Dobrych książkach spojrzenie na świat poprzez anegdotę.

"Miasto z indu" Krystyny Dąbrowskiej

Krystyna Dąbrowska, poetka, eseistka, tłumaczka i graficzka będzie bohaterką Dobrych książek. Porozmawiamy o jej nowym tomie poezji "Miasto z indu".

Z Hiszpanii i Polski do Argentyny. Niezwykły dwugłos wybitnych pisarzy

Martín Caparrós, argentyński pisarz i dziennikarz, autor kultowego „Głodu” w najnowszej książce zat. „Dziadkowie” przedstawia zawikłane wątki rodzinnej historii. Losy tytułowych dziadków, pochodzącego z Hiszpanii Antonia Caparrósa splatają się w Argentynie z losami Wincentego Rosenberga, polskiego Żyda pochodzącego z Chełma i Warszawy. Autor przygląda się ich życiu, kreśli obraz miasteczek i miast, w których dorastali i mieszkali, mając za tło burzliwe czasy, w tym drugą wojnę światową i wojnę domową w Hiszpanii. Historię tej samej polskiej rodziny Rosenbergów opisał w powieści pt. „ Getto jest we mnie” Santiago H.Amigorena, argentyńsko - francuski pisarz, scenarzysta i reżyser, kuzyn Martína Caparrósa. Vicente (w dawnym życiu - Wincenty) przyjechał do Argentyny w 1928 roku, by zacząć lepsze życie. W połowie lat 30. nalegał (mało skutecznie) na przyjazd do Buenos Aires najbliższej rodziny, także matki. Gdy w latach 40. zaczęły napływać coraz straszniejsze wiadomości z ogarniętej wojną Europy i przygnębiające listy matki z getta warszawskiego ucieka w trwające tygodniami, miesiącami milczenie, które miało rzucić wyzwanie barbarzyństwu Zagłady, rozłące i poczuciu winy.

Nowy europejski kanon literacki

Na nową serię wydawniczą przygotowywaną przez Biuro Literackie we współpracy z zagranicznymi wydawcami złoży się 21 książek. Pierwsze tytuły serii już pojawiły się na rynku. Kolejne propozycje czytelnicy i czytelniczki poznają w ciągu trzech lat.

Sekrety zdjęcia z getta warszawskiego

"Na pierwszym planie stoi chłopiec z podniesionymi rękoma. Płaszczyk, podkolanówki, krótkie spodenki i za duży kaszkiet. Za nim tłum ludzi wypędzonych z kamienicy. A po lewej stronie Niemiec z goglami na hełmie, z dziwnym pistoletem skierowanym w tę grupę" – opisuje jedną z najsłynniejszych fotografii z getta warszawskiego Tomasz Zyśko. To zdjęcie stanie się tematem jego książki zatytułowanej „Siłą wyciągnięci z bunkrów”, w której stara się opisać „wszystkie sekrety pewnego zdjęcia z getta warszawskiego”. Kim był chłopiec w krótkich spodenkach? Jaki sekret skrywają kobieta po lewej i towarzysząca jej dziewczynka? Co spotkało dźwigającego worek chłopca, wypędzanego z kryjówki? Czego jeszcze możemy się dowiedzieć ze zdjęcia, które likwidator getta Jürgen Stroop w swoim raporcie podpisał „Siłą wyciągnięci z bunkrów”? Tomasz Zyśko w poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania zabiera czytelnika nie tylko do getta warszawskiego w ostatnich dniach istnienia, ale też do przedwojennej Warszawy, Kraju Sudeckiego i przedwojennej Palestyny. Z Tomaszem Zyśko w historycznej odsłonie „Dobrych książek” rozmawia Jolanta Drużyńska. Wtorek 12 lipca godz. 17.

W Dobrych książkach spotkanie z Małgorzata Lebdą, laureatką Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za najlepszą książkę poetycką wydaną w 2021 r.

Nagrodzono tom to Mer de Glace wydany przez Wydawnictwo Warstwy. Małgorzata Lebda – urodzona w 1985 roku- dorastała w beskidzkiej wsi Żeleźnikowa Wielka. Autorka sześciu książek poetyckich, w tym nagradzanych tomów Matecznik i Sny uckermärkerów (Nagroda Literacka Gdynia 2019, nominacja do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2019). Naukowczyni, felietonistka,animatorka kultury, ultramaratonka. We wrześniu 2021 roku przebiegła – w ramach poetycko-aktywistycznego gestu – dystans 1113 kilometrów, biegnąc od źródeł rzeki Wisły do jej ujścia do Bałtyku. Mieszka w Krakowie Tytuł nagrodzonego tomu "Mer de Glace" to też nazwa drugiego najdłuższego lodowca w Alpach , który leży po francuskiej stronie masywu Mont Blanc. Tomiki poetyckie często składają się dziś z dwóch języków, dwóch dyskursów – są pisane wierszem lub rodzajem prozy poetyckiej. W tomie “Mer de Glace” Małgorzaty Lebdy mamy do czynienia ze specyficzną indywidualną dykcją – małe prozy poetyckie, które przeplatają, a jednocześnie spajają ze sobą wiersze – noszą tytuł „Pory miejsc”. Oglądamy tu świat z perspektywy ekologicznej. Zresztą „temperament ekologiczny” wydaje się charakterystyczny dla wierszy Lebdy, wyraźnie wybrzmiewa również w jej pozostałych tomikach. Chodzi tu o rozmaitość, wielość języków, symbiozę ze światem ludzi, zwierząt, przyrody, drzew. Słowem – z tym wszystkim, co nas otacza. – Marta Wyka, członkini kapituły Nagrody im. Wisławy Szymborskiej

"Muzyka jest ważna" Rogera Scrutona

"134 dni – tyle zajęło nam zebranie 52 012,00 zł potrzebnych na wydanie Understanding Music – książki Sir Rogera Scrutona, którą po raz pierwszy będzie można przeczytać po polsku." Stało się to dzięki 287 darczyńcom - uznali oni, że warto wydać tę książkę. Fundacja Incanto to uczyni już pod koniec lipca. Nim "Zrozumieć muzykę" trafi na rynek, powracamy w Dobrych Książkach do pierwszej przez nich wydanej pozycji tego autora "MUZYKA JEST WAŻNA". Zaprasza Anna Kluz-Łoś.

11. edycja Festiwalu Miłosza. Przypominamy twórczość Glorii Gervitz

Rodzinna Europa - to temat tegorocznej 11. edycji Festiwalu Miłosza. Festiwal rozpocznie się 7 lipca, a pierwszym festiwalowym wydarzeniem będzie Republica Poetica w Lokatorze w całości poświęcona twórczości Glorii Gervitz. Wybitna meksykańska poetka o środkowoeuropejskich korzeniach odeszła wiosną tego roku. W Dobrych książkach archiwalna rozmowa z 2020 roku z Glorią Gervitz oraz redaktorką poematu Migracje, tłumaczką Martą Eloy Cichocką. O programie Festiwalu Miłosza opowiedzą Oliwia Fryc i Aleksandra Lipczak. Zaprasza Katarzyna Fortuna

Wielka historia, miłość i codzienność XIX-wiecznej polskiej rodziny ziemiańskiej w powieści Ewy Cielesz

Ewa Cielesz – pisarka, reżyserka i instruktorka teatralna. Pisze scenariusze, opowiadania, wiersze dla dzieci i dorosłych. Autorka bestsellerowej trylogii „Córka cieni” i „Pochyłe niebo” oraz powieści: „Słońce umiera i tańczy”, „Szepty stepowe”, „Niskie drzewa”, „Wiedźm”, „Tango”. Akcja najnowszej powieści Ewy Cielesz, pierwszego tomu sagi rodzinnej „Zakryte lustra” zat. „Sny i przebudzenia”rozgrywa się w latach 1830-1831 w Przylipiu, posiadłości średniozamożnej ziemiańskiej rodziny Stalickich. Ewa Cielesz barwnie i z wyczuciem opisuje codzienne czynności, zwyczaje, pragnienia, nadzieje i rozczarowania – ukazując żywy, pełen fascynujących detali obraz dziewiętnastowiecznej rozdartej przez zaborców Polski – i równie interesującą paletę charakterów. Kilka dni przed wybuchem Powstania Listopadowego w rodzinie Stalickich przychodzi na świat Zosia.Wychowywana inaczej niż nakazuje ówczesna tradycja wyrośnie na kobietę, która nie poddaje się w obliczu najtrudniejszych wydarzeń i wyborów. Jej życie, a potem losy kolejnych pokoleń Stalickich, w części inspirowane prawdziwymi faktami, toczyć się będą w kolejnych tomach sagi na tle wydarzeń z historii Europy i Polski. O książce i dziewiętnastowiecznej Polsce czasów Powstania Listopadowego z Ewą Cielesz w historycznej odsłonie „Dobrych książek” rozmawia Jolanta Drużyńska.

Z Mateuszem Pakułą o jego debiucie „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję”

„Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję”, książka Mateusza Pakuły, znalazła się wśród 5 tytułów prozatorskich nominowanych do tegorocznej Nagrody Gdynia. Debiut prozatorski dramatopisarza i reżysera, Mateusza Pakuły, to intymna opowieść o chorobie, cierpieniu, umieraniu i śmierci ojca. Książka zawiera w sobie elementy dziennika, dramatu, wywiadu i reportażu. Z Mateuszem Pakułą rozmawia Katarzyna Fortuna.

"Mężczyźni wybrani przez Boga" Marii Miduch

"Pamiętasz rozmowę z Bogiem Tewjego mleczarza ze Skrzypka na dachu? Czy Bóg nie mógłby sobie wybrać jakiegoś innego narodu? Bo ten wybór oznacza także wiele trudności i przeciwności. Przymierze jest właśnie takim ważnym punktem na drodze. Bez niego to by było dreptanie w kółko – a Bóg nie po to wyprowadził Abrama z domu rodzinnego. Dla nas przymierze jest jakimś odległym reliktem przeszłości" - pisze dr Maria Miduch w swej książce "Mężczyźni wybrani przez Boga" i zaprasza, by poznawać Biblię przez nie zawsze oczywiste ścieżki. Dobre Książki w Radiu Kraków Kultura - zaprasza Anna Łoś.

„Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci”. Rozmowa z Anną Bikont

„Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci” Anny Bikont to reporterskie śledztwo rzucające nowe światło na losy dzieci po Zagładzie. Od maja 1947 do sierpnia 1948 roku Lejb Majzels, pracownik Centralnego Komitetu Żydów w Polsce, wyjeżdża w teren dwadzieścia osiem razy w poszukiwaniu pięćdziesięciorga dwojga dzieci, które przeżyły Zagładę i pozostają pod opieką Polaków. Każdy wyjazd skrupulatnie odnotowuje: o której wyjechał, o której dotarł, czy znalazł dziecko i za ile naród żydowski może je wykupić. Bo życie każdego żydowskiego dziecka ma cenę. Siedemdziesiąt lat później Anna Bikont powtarza próbę ich odnalezienia.

"Kamienne piekło" w "Demonach śmierci" Tomasza Bonka

"Marzyłem, by móc to wszystko sfilmować niewidzialnym aparacikiem. Sfilmować jeden jedyny dzień, od świtu do nocy: dręczące apele; wybiórki na śmierć;[…] udręczone marsze do pracy i z pracy; [...]codzienny głód; widok „muzułmanów” wlokących się po obozie - wspomniał Edmund Nawra, więzień KL Gross-Rosen, numer obozowy 1678. Wspomnienia i relacje więźniów "kamiennego piekła" jednego z najcięższych obozów koncentracyjnych zamieścił w swojej najnowszej książce Tomasz Bonek. Wrocławski reporter, dokumentalista i autor reportaży historycznych dociera do zeznań więźniów niemal już zapomnianego kacetu założonego pod dolnośląską Rogoźnicą. Każdy z kolejnych analizowanych dokumentów jest bardziej przerażający. Wszystkie układają się w przejmującą opowieść o demonach śmierci – oprawcach z KL Gross-Rosen. Z Tomaszem Bonkiem autorem książki „Demony śmierci. Zbrodniarze z Gross Rosen” w historycznej odsłonie „Dobrych książek" rozmawia Jolanta Drużyńska.

O wydawnictwie Marginesy i najgorętszych (tego lata) tytułach

Gościem magazynu literackiego Dobre Książki była Hanna Grudzińska, szefowa i założycielka wydawnictwa Marginesy. Opowiedziała o tym, jak powstawało wydawnictwo, o jego profilu i ostatnich gorących tytułach. Wśród nich biografie (m.in. Marii Dulębianki), ale i publikowana pierwszy raz po ponad pół wieku od powstania, ze wstępem równie kultowej Margaret Atwood, powieść kultowej Simone de Bouvair.

"Edmund - brat papieża"

"Wydaje się, że pamięć o Edmundzie przetrwałaby także wtedy, gdyby Karol Wojtyła nie stał się Janem Pawłem II. Być może tylko nie mówiono by wtedy: „Edmund – brat Papieża”, tylko: „Karol – brat Edmunda”. "Edmunt Wojtyła. Brat św.Jana Pawła II" Mileny Kindziuk jest pierwszą biografią doktora Edmunda Wojtyły. Napisana z dociekliwością opowieść jest także świadectwem epoki, w której żył. Był on uznanym lekarzem, nieprzeciętnie zdolnym, z pasją i poczuciem misji. Czy może inspirować? Z pewnością nie tylko medyków i tych, którzy służą chorym, opuszczonym i szukającym nadziei.

Nowości Wydawnictwa Próby

"Dziennik wojenny" Józefa Czapskiego, "Między posiłkami. Apetyt na Paryż " A.J. Lieblinga, "Księgę gaju laurowego i inne eseje" Béli Hamvasa oraz inne nowości Wydawnictwa Próby prezentuje Marek Zagańczyk - redaktor i współzałożyciel Wydawnictwa Próby.

Tajemnicze Polesie w powieści Pawła Rzewuskiego

Polesie - kraina bagien i kniei, dawne wierzenia, znikający ludzie, demoniczny wojewoda, oficer "dwójki", żołnierze KOP-u, Poleszucy – tutejsi. Wszyscy pojawiają się na kartach historycznego kryminału pt. „Syn Bagien” autorstwa historyka i filozofa Pawła Rzewuskiego. Na Polesiu tym „skrawku Rzeczpospolitej Polskiej i nie polskiej, gdzie cywilizacja i postęp nie wygrały jeszcze swej wojny” w pobliżu niespokojnej granicy ze Związkiem Sowieckim dochodzi do serii tajemniczych zaginięć i morderstw. Sprawca jest nieznany, ale podejrzenia kierowane są w stronę wojewody poleskiego Wacława Kostka Biernackiego, o którym wielu mówiło, że jest „jawnym czcicielem szatana”. Jednym z zaginionych jest Adam Staff oficer Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (kontrwywiadu). Na poszukiwanie zaginionego wysłany zostaje przez warszawską centralę kapitan Maurycy Jakubowski. Dociera do Dawidgródka jednego z większych miast Polesia. By rozwiązać zagadkę kapitan Jakubowski musi nie tylko przełamać opory i nieufność miejscowych, ale także poznać wierzenia tutejszych Poleszuków. "Syn Bagien" Pawła Rzewuskiego to nie tylko zgrabnie przedstawiona kryminalna intryga rozgrywająca się w realiach kulturowo narodowego tygla Polesia czasów II RP, to także spora dawka historii tamtego okres: walki Korpusu Ochrony Pograniczna o utrzymanie wschodniej granicy, próby realizowania różnych koncepcji współistnienia odmiennych kultur i narodowości w ramach Rzeczpospolitej, to także pokazanie realiów tego najbiedniejszego regionu przedwojennej Polski, bardzo ciekawego pod względem kulturowym i religijnym. I to tło właśnie wydaje się być jednym z najmocniejszych atutów owej kryminalnej powieści. O niezwykłej historii Polesia, ciekawej kryminalnej intrydze i realnych postaciach IIRP pojawiających się na kartach książki z autorem "Syna Bagien" Pawłem Rzewuskim rozmawia w historycznej odsłonie "Dobrych książek" Jolanta Drużyńska.

Audycja wspomnieniowa o Macieju Słomczyńskim na 100-lecie urodzin pisarza

Archiwalne rozmowy, wspomnienia jego najbliższych oraz m.in. Anny Polony, Ludwika Jerzego Kerna i Grzegorza Turnaua.

"Nie damy się złamać - zapiski, dzienniki i relacje internowanych"

„Dzienniki i relacje. Internowani w Nowym Wiśniczu i Załężu k. Rzeszowa”, których pierwszy tom ukazał się w 2021 roku nakładem Instytutu Literatury i Fundacji Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego (drugi tom w przygotowaniu) - to zapiski kilkunastu osób internowanych po 13 XII 1981 roku w Nowym Wiśniczu i w Załężu koło Rzeszowa. Świadectwa te odznaczają się szczególnym autentyzmem ocen własnej sytuacji i sytuacji Polski, pogrążonej w głębokim kryzysie społecznym i gospodarczym. W więzieniach zamknięto wówczas działaczy NSZZ Solidarność oraz innych, niezależnych struktur z całego kraju: z Krakowa, Nowego Sącza, Olsztyna, Tarnowa, Rzeszowa, Warszawy i Wrocławia. „Zwieziono ich i zamknięto, by ich upokorzyć i zniechęcić, ale po pierwszym szoku, spowodowanym aresztowaniami z dnia na dzień stawali się mocniejsi, wydobywali z siebie utraconą pewność siebie" - pisał ks. Władysław Palmowski, duszpasterz internowanych. O wyjątkowej publikacji z Bogusławem Sonikiem jednym z autorów dzienników, ówczesnym wiceprzewodniczącym zarządu Regionu Małopolskiego NSZZ Solidarność oraz dr hab. Andrzejem Dróżdżem, redaktorem tomu, prezesem Zarządu Fundacji Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego w "Dobrych książkach" rozmawia Jolanta Drużyńska.

Maria Dulębianka - fascynująca i niesłusznie zapomniana

W "Dobrych Książkach" Radia Kraków Kultura "Samotnica. Dwa życia Marii Dulębianki" Karoliny Dzimiry-Zarzyckiej. Malarka znana głównie z ikonicznego portretu Konopnickiej w binoklach, społecznica, aktywistka, feministka.

W Dobrych Książkach sięgamy po Kołakowskiego

"Wszelka próba "unieważnienia Jezusa", usunięcia go z naszej kultury pod takim oto pretekstem, że nie wierzymy w Boga, w którego on wierzył, jest śmieszna i jałowa" Te słowa napisał agnostyk, filozof i człowiek, który poszukiwał prawdy. W Dobrych Książkach po ukazaniu się "Kołakowskiego i poszukiwania pewności" Huberta Czyżewskiego wracamy do źródeł, czyli "Chrześcijaństwa" - zbioru tekstów filozofa na temat religii.

Dziś „Poli Raksy twarz” - biografia aktorki autorstwa Krzysztofa Tomasika

Pola Raksa zagrała wiele ról teatralnych i filmowych, ale zbiorową wyobraźnią zawładnęła dzięki roli w serialu, który stał się jednym z największych fenomenów polskiej kultury masowej. Postać ślicznej sanitariuszki przyniosła jej bezprecedensową sławę, stając się jednocześnie przekleństwem. Chociaż wystąpiła w filmach Wajdy, Hasa i Barei – dla milionów widzów pozostała już na zawsze rudowłosą Rosjanką z Czterech pancernych. Ikona polskiego kina lat sześćdziesiątych wycofała się z życia publicznego i od wielu lat konsekwentnie odmawia kontaktu z mediami. Opowieść Krzysztofa Tomasika to próba wyjaśnienia, na czym polegał fenomen aktorki, za której twarz „każdy by się zabić dał”.

"Wszystkie dzieci maharadży"

„Wszystkie dzieci maharadży” Joanny Puchalskiej to przejmująca opowieść, której bohaterami są dzieci wywiezione w głąb Związku Sowieckiego podczas akcji deportacyjnych z terenów wschodniej RP zajętych po 17 września 1939 roku. Razem z Markiem, Helą, Elą, Pawłem, Zosią i innymi będziemy świadkami ich tragicznego pobytu na zesłaniu w Kazachstanie. Surowy klimat, ciężka praca, także tych najmłodszych, głód, wszy, choroby, śmierć najbliższych będą ich udziałem, a potem dalsza tułaczka zakończona dla nich i setek innych dzieci szczęśliwie w dobrach indyjskiego maharadży Jam Saheba Digvijay Sinhji, władcy księstwa Nawanagaru w Indiach. „Wszystkie dzieci maharadży” to nie tylko powieść dobrze przez autorkę osadzona w realiach II wojny światowej, chociaż wierność historycznym faktom jest także jej dużym atutem, ale to również opowieść o dorastaniu w skrajnych warunkach, dojrzewaniu, o pierwszych przyjaźniach, miłościach, o trudnych decyzjach i wyborach, które podejmować musieli kilkunastoletni polscy uchodźcy. To wreszcie opowieść o charyzmatycznym indyjskim arystokracie, który przejęty losami małych uchodźców postanowił oddać im zabrany przez sowietów „kraj lat dziecinnych” i stworzyć namiastkę domu w Osiedlu Dzieci Polskich w Balachadi koło Dżamnagaru. W ciągu czterech lat działalności (1942-1946) przez osiedle przewinęło się około tysiąca polskich dzieci. Z Joanną Puchalską w „Dobrych książkach” rozmawia Jolanta Drużyńska.

"Szwedzka sztuka kochania. O miłości i seksie na Północy" Katarzyny Tubylewicz

W "Szwedzkiej sztuce kochania" autorka pisze o wszelkich rodzajach związków, o monogamii i poliamorii, o tantrze, o związkach tęczowych i queerowych rodzinach, o wierności i zdradzie, o związkach otwartych i skrajnej wolności seksualnej, a także o miłości po miłości. Katarzyna Tubylewicz uświadamia, że za rzadko toczy się w Polsce poważna i otwarta dyskusja o uczuciach, o wzajemnych relacjach. Udowadnia, że miłość i erotyka to jedne z najważniejszych życiowych doświadczeń.

Benedykt XVI - wokół wiary, nadziei i miłości

„Wierzyć to nic innego, jak w nocy świata dotknąć ręki Boga”. „Cierpliwość jest codzienną formą miłości”. Kto z nas nie słyszał kiedyś tych słów? Papież Franciszek powtarza, że Benedykt XVI jest „subtelnym myślicielem, którego większość ludzi nie zna lub nie rozumie”. „Radość sprawia dzielenie się z nim myślami” – dodaje. Życie Josepha Ratzingera nie zostało jeszcze opowiedziane do końca. Był niedużym papieżem, który pisał ołówkiem wielkie dzieła" - tak napisał w monumentalnej biografii Benedykta XVI PETER SEWALD. A my w Dobrych Książkach sięgniemy do wyboru pism Benedykta wokół wiary, nadziei i miłości.

Premiera nowej książki Olgi Tokarczuk

Dziś premiera nowej książki Olgi Tokarczuk. "Empuzjon. Horror przyrodoleczniczy"- to pierwsza powieść pisarki po otrzymaniu Nagrody Nobla. W Radiu Kraków Kultura gościmy Marcina Baniaka, dyrektora działu promocji Wydawnictwa Literackiego - wydawcy książki. Fragmenty "Empuzjonu" przeczyta sama autorka. Posłuchamy też archiwalnych nagrań Radia Kraków z Noblistką.

Co artyści ukryli w swoich arcydziełach?

„Sekretna galeria” autorstwa Joanny Łenyk-Barszcz i Przemysława Barszcza to kolejna książka niestrudzonych detektywów historii, będąca fascynującą podróżą przez wieki i kontynenty. Opisywane dzieła sztuki dzięki uważności krakowskich autorów odsłaniają rozliczne tajemnice zakodowane przez ich artystów, ale także ujawniają świat trudny z naszej XXI-wiecznej perspektywy do zauważenia czy zrozumienia. „Niesamowitą cechą sztuki – piszą autorzy „Sekretnej galerii – jest zdolność przenoszenia w przyszłość informacji, które w żaden inny sposób nie miałyby możliwości dotarcia do nas”. Autorzy, wciągając czytelnika w rozwikłanie różnych tajemnic sprawiają, że to co w dziełach sztuki jest ciemne i tajemnicze staje się zrozumiałe i jasne, a to co drugoplanowe wybija się na plan pierwszy. Z Joanną Łenyk-Barszcz i Przemysławem Barszczem w historycznej odsłonie programu „Dobre książki” rozmawia Jolanta Drużyńska.

"Dom ojców "Andrzeja Muszyńskiego

Ta opowieść to podróż w czasie i przestrzeni do świata naszych przodków – tych, których pamiętamy, i tych sprzed setek tysięcy lat. Bo choć szkolne podręczniki o tym milczą, historia ziem, na których dziś żyjemy, nie zaczęła się od Mieszka. W południowej Polsce odnaleziono liczące nawet do pół miliona lat ślady protoplastów współczesnego człowieka, a w jednej z jaskiń Jury Krakowsko-Częstochowskiej pozostałości po grupie przedstawicieli kultury magdaleńskiej, być może zabitych i zjedzonych w kanibalistycznej uczcie około piętnastu tysięcy lat temu. Ten malowniczy wapienny pejzaż to dom naszych ojców, dziadów i pradziadów, którzy mówią do nas w snach, wracają w podświadomych lękach.

"Serce świata" Hansa Ursa von Balthasara - dedykowana ludziom młodym

W Dobrych Książkach spotkanie - nie z nowością , ale z "białym krukiem". "Serce świata" to poetycka, pełna uniesień książka młodego Hansa Ursa von Balthasara, dedykowana ludziom młodym.

"Powszednia historia" - debiut Sebastiana Nowaka

Premiera w Dobrych Książkach! "Powszednia historia" jest debiutem fabularnym Sebastiana Nowaka. Autor (ur. 1991) przez niemal 10 lat był związany z Wydawnictwem Literackim. Zajmował się m.in. książkami Olgi Tokarczuk i towarzyszył Noblistce w ponoblowskich spotkaniach na świecie. Mediolan Miasto Literatury UNESCO wyróżniło go programem rezydencyjnym dla przedstawicieli rynku książki.

Odkrywanie zaginionej przeszłości... Nowej Huty

Wiosną 1967 roku podczas prac ziemnych wykonywanych na terenie ówczesnej Huty im. Lenina operatorzy koparek niespodziewanie dokopali się do olbrzymich kości nieznanego zwierzęcia. Przybyli na miejsce archeolodzy ustalili, że były to kości mamuta. Od historii owego znaleziska, liczącego ponad 20 tysięcy lat, rozpoczyna książkę o archeologicznych odkryciach na terenie dzisiejszej Nowej Huty i okolic archeolog i muzealnik dr hab. Jacek Górski, dyrektor Muzeum Archeologicznego w Krakowie. „Prastara Nowa Huta” to ponad sześćdziesiąt pasjonujących opowieści przybliżających niezwykłe dzieje osadnictwa na naszych terenach. Od łowców mamutów z okresu apogeum ostatniego zlodowacenia, przez nieznanych z nazwy reprezentantów tzw. kultury ceramiki promienistej, sznurkowej czy pucharów lejowatych, autorów pierwszego na świecie wizerunku czterokołowego wozu, celtyckich kowali aż po bezpośrednich naszych przodków Słowian, którzy zasiedlili obszar Nowej Huty na przełomie V i VI w. n.e. O „Prastarej Nowej Hucie” z jej autorem Jackiem Górskim rozmawia w historycznej odsłonie „Dobrych książek” Jolanta Drużyńska.

Dwutomowe wydanie dzieł wybranych Rolanda Topora w Dobrych Książkach

W nowym wydaniu dzieł Rolanda Topora znajdziemy m.in. „Chimerycznego lokatora” w nowym przekładzie Marty Eloy Cichockiej (na podstawie utworu powstał wybitny film Romana Polańskiego „Lokator”) oraz powieści (m.in. "Księżniczka Angina" i "Bal na ugorze") a także dramaty w nowym opracowaniu redakcyjnym Marty Eloy Cichockiej i Jana Gondowicza. Dzieła Rolanda Topora prezentują w Dobrych Książkach redaktor Pio Kaliński i tłumaczka, poetka Marta Eloy Cichocka.

Karol de Foucauld - mistyk pustyni

Był żołnierzem pochodzącym z arystokratycznej rodziny, trwonił pieniądze i prowadził hulaszczy tryb życia. Później został trapistą i pracował wśród muzułmanów w Algierii. Od niedzieli jest świętym kościoła katolickiego. Dzieje Karola de Foucauld w swoich początkach przypominają biografie Lawrence’a z Arabii i Antoine’a de Saint-Exupéry, pełne niebezpiecznych podróży po Afryce Północnej i przygód wśród nieobliczalnych „ludzi pustyni”.

Wiesław Myśliwski bohaterem programu Dobre Książki

Posłuchamy fragmentów spotkania, które odbyło się w cyklu Dorwać Mistrza w krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych. Inspiracją spotkania jest wyjątkowy tom Wiesława Myśliwskiego „W środku jesteśmy baśnią. Mowy i rozmowy" wydany przez ZNAK. Wieczór poprowadził redaktor Jerzy Illg, autor wstępu a rozmowę z pisarzem Wojciech Bonowicz - redaktor książki i Bogdan Tosza-autor wywiadu w książce. Teksty Wiesława Myśliwskiego czytała Dominika Bednarczyk.

Burzliwe losy Kozaków w opowieści Sławomira Leśniewskiego

Państwo Kozaków i szlachty prawosławnej, trzeci równoprawny z Koroną i Litwą człon Rzeczpospolitej – to miał być efekt unii zawartej w Hadziaczu z Kozakami 16 września 1658 roku. Unia miała zakończyć lata krwawych walk między Rzeczpospolitą a Kozakami, których apogeum nastąpiło podczas powstania Bohdana Chmielnickiego. Większość postanowień unii pozostała jednak tylko na papierze, bo gdy wreszcie do ugody doszło, „najlepszy moment na budowę Rzeczpospolitej Trojga Narodów bezpowrotnie minął”. O krwawych dziejach długotrwałego zatargu, który realnie zmienił bieg historii wschodniej Europy w XVII wieku i straconej szansie na powstanie Rzeczpospolitej Trojga Narodów traktuje, wydana przez krakowskie Wydawnictwo Literackie, książka pt. ”Chmielnicki. Burzliwe dzieje Kozaków". Jej autorem jest znany popularyzator historii, autor ponad dwudziestu książek, warszawski adwokat, artysta plastyk i wielbiciel tenisa Sławomir Leśniewski. „Kozacy i plebs popełnili niesłychane zbrodnie, ponieważ niesłychane były nasze grzechy” pisał przywoływany przez autora „Chmielnickiego” kanclerz wielki litewski Albrycht Stanisław Radziwiłł. To zdanie zawiera wiele gorzkiej prawdy - podkreśla Leśniewski i dodaje „zapewne największym przekleństwem trwającego konfliktu była właśnie nieumiejętność zważenia własnych win, a także niemożność dostrzeżenia racji drugiej strony…” Ze Sławomirem Leśniewskim w historycznym wydaniu „Dobrych książek rozmawia Jolanta Drużyńska

Swoje ulubione wiersze recytuje Jerzy Trela

W wieku 80 lat zmarł Jerzy Trela, wybitny aktor teatralny i filmowy. Stworzył wiele znakomitych kreacji teatralnych między innymi w "Dziadach", "Wyzwoleniu" i "Hamlecie", zagrał w ponad 70. filmach oraz w 140. spektaklach Teatru Telewizji. Aktor był związany na stałe z Krakowem, a od 1970 roku z Narodowym Starym Teatrem. Współpracował także z Radiem Kraków.

"Nerw święty" - rozmowy o liturgii

Dwóch dominikanów, Dominików, szczerze, ale z humorem rozmawia o liturgii. Bezprecedensowa wycieczka w piętnastu odcinkach po labiryncie obrzędów kościelnych: zarówno dla niewtajemniczonych, jak i dla zaawansowanych. Autorzy - o. Dominik Jarczewski i o. Dominik Jurczak OP - nie proponują systematycznego wykładu z liturgii. Nie traktują jej również jako przewodnika po mszy świętej i sakramentach. Zamiast tego, świadomie wybrali formę rozmowy – niespiesznej, pełnej dygresji, żartu i ironii.

„Zbyt wiele zim minęło, żeby była wiosna" - nowa książka Filipa Zawady

Nowa książka finalisty Nagrody Literackiej Nike traktuje o rodzinie, relacjach, dorastaniu, przemocy, miłości i śmierci. Punktem odniesienia dla bohatera, narratora jest jego dziadek Szczepan, samolubny i zgryźliwy, szowinista starej daty i samozwańczy mentor. Ważną rolę w jego życiu odgrywają Ukrainki, które traktuje często bardzo instrumentalnie. Wszystko koncentruje się wokół niego. Filip Zawada, autor "Rozdeptałem czarnego kota przez przypadek", mistrzowsko balansuje na granicy tragedii i komedii. Udowadnia, że jego głos jest absolutnie niepodrabialny i wyjątkowy w polskiej literaturze. Bardzo dobra książka!

„Odbuduj moją wieś Dawidzie...”. Wołoscy pasterze bohaterami pierwszego w historii Podhala komiksu

Na Sądecczyźnie pasterze wołoscy pojawili się pod koniec XIV wieku. Zajmowali górskie pustkowia i wraz z miejscowymi brali udział w obronie tych ziem przed zakusami najeźdźców. Ich zwyczaje, obyczaje, wierzenia, system gospodarowania legły u podstaw tego, co etnolodzy nazywają etnosem góralskim. Moment przybycia pasterzy wołoskich na tereny Sądecczyzny i ich udział w obronie przed najazdem wojsk węgierskich Ścibora ze Ściborzyc w 1410 roku stał się tematem komiksu pt. „Przybysze. Wołosi w Ochotnicy i Tylmanowej”. To kilkuwątkowa historia dotycząca pojawienia się Wołochów na terytorium Gminy Ochotnica Dolna, ich komunikacji i asymilacji z lokalną ludnością, walki o przetrwanie w górach. Grafika komiksu odzwierciedla krajobraz Gorców – z powodzeniem można dostrzec charakterystyczne elementy tutejszej przyrody. Autorzy zadbali także o detale związane z ubiorem, narzędziami, pasterstwem, architekturą – kulturą materialną i duchową Wołochów i lokalnej ludności. Autorem tekstu komiksu jest Artur Wabik artysta sztuk wizualnych, kurator, publicysta, badacz popkultury, jeden z twórców Fundacji Muzeum Komiksu w Krakowie. Strona graficzna jest dziełem Marcina Wierzchowskiego projektanta graficznego, rysownika, ilustratora, twórcy komiksów i murali. Komiks wydała Gmina Ochotnica Dolna. O pierwszym w historii Podhala komiksie i wołoskich przybyszach w historycznej odsłonie “Dobrych książek” Jolanta Drużyńska rozmawia z autorami publikacji: Arturem Wabikiem i Marcinem Wierzchowskim oraz z dr. Krzysztofem Wielgusem, architektem krajobrazu, adiunktem w Katedrze Architektury Krajobrazu na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej oraz współtwórcą Szlaku Kultury Wołoskiej w Ochotnicy. Wtorek, 10 maja g. 17:00.

Maciej Jakubowiak "Ostatni Ludzie. Wymyślanie końca świata"

"Ostatni Ludzie. Wymyślanie końca świata" - książka Macieja Jakubowiaka to doskonały esej fabularny, mówiący o końcu świata widzianym m.in. poprzez literaturę, nie tylko science fiction, seriale, filmy, gry, memy, badania naukowe. Mamy tu też doświadczenia własne autora- eseisty, krytyka literackiego, redaktora "Dwutygodnika".

"Kościół kobiet" Zuzanna Radzik

Powracamy do głośnej książki feministki katolickiej. Ruch równouprawnienia w Kościele to nie tylko ostatnich pięćdziesiąt lat, to cała historia chrześcijaństwa, w której kobiety odgrywały ważną, acz często niezauważaną czy marginalizowaną rolę. Nigdy jednak, dla wielu kobiet, doświadczenie powszechności Kościoła i siły wzajemnego wsparcia nie było tak mocne i realne jak dziś.

"Pracować dla Krakowa to […] trud, ale i honor wielki… " - Karol Rolle

"Piotr Hapanowicz - „Karol Rolle 1871 – 1954 Prezydent Krakowa. Szkic do portretu” to bardzo ciekawa i cenna publikacja przybliżająca nie tylko mało dziś znaną historię działalności inżyniera, samorządowca, wiceprezydenta i prezydenta Krakowa, Karola Rollego, senatora II RP, ale także opowieść o Krakowie w czasach zaboru austriackiego, podczas Wielkiej Wojny i dwudziestu jeden lat niepodległości. To również dzieje ludzi, którzy tworzyli ówczesną elitę polityczną i ekonomiczną, wreszcie historia zmagania się Rzeczpospolitej z rozmaitymi trudnościami natury polityczno gospodarczymi po odzyskaniu przez nią niepodległości w 1918 roku. „Dzieło Hapanowicza - pisał o książce inny znany krakowski historyk prof. Andrzej Chwlaba - jest zgrabnie napisane, narracja jest potoczysta, konstrukcja klarowana, autor nie eksperymentuje, ale odwołuje się do klasycznych opracowań biograficznych i w tym tkwi też tajemnica poważnej wartości merytorycznej”. Z dr. Piotrem Hapanowiczem , historykiem, publicystą, starszym kustoszem Muzeum Krakowa, kierownikiem oddziału Pałac Krzysztofory w historycznej odsłonie "Dobrych książek" rozmawia Jolanta Drużyńska.

Spotkanie z Ireneuszem Kanią, tegorocznym laureatem Nagrody im. Kazimierza Wyki

Ireneusz Kania – pisarz, tłumacz, poliglota. Przełożył ponad sto książek z kilkunastu języków, przede wszystkim romańskich i azjatyckich, a także z greki starożytnej i nowożytnej, hebrajskiego i łaciny. Eseista, specjalista w dziedzinie buddyzmu i kabały. W 1995 roku otrzymał Nagrodę Polskiego PEN Clubu za przekłady literatury obcej na język polski. Miłośnik jazdy na rowerze i pływania. Uprawiał podnoszenie ciężarów w wadze muszej.

W Dobrych Książkach zanurzymy się w świat ptaków

Wszystko za sprawą najnowszej książki Jacka Karczewskiego "Zobacz ptaka. Opowieści po drodze", której fragmenty przeczyta dla nas sam autor.

FENOMEN SIOSTRY FAUSTYNY

Ksiądz Andrzej Draguła opisując miłosierdzie, tak pisze: "Trzeba samemu poznać smak głodu, by pochylić się nad proszącym o chleb. Trzeba samemu poczuć się rozbitkiem, by przyjść z pomocą innemu biedakowi. Diagnoza Augustyna jest dosyć smutna: nie wystarcza nam wspólność człowieczeństwa, potrzebna jest nam jeszcze wspólność nieszczęścia, byśmy się stali wzajem dla siebie miłosierni".

Andrzej Franaszek "Gwiazda piołun" - Opowieści o poezji, podróżowaniu i przyjaźni

Relacje miłosne i przyjacielskie łączące wielkich pisarzy. Miłosz, Czapski, Herbert, Różewicz, Gombrowicz i Iwaszkiewicz w nowej książce, zbiorze esejów Andrzeja Franaszka, autora biografii Miłosza i Herberta. "Gwiazda piołun" to opowieści o poezji, podróżowaniu i przyjaźni. W programie Dobre książki z autorem Andrzejem Franaszkiem rozmawia Katarzyna Fortuna.

„Historia... rachunkiem narodowego sumienia…” - Feliks Koneczny

"Nie o to chodzi w historii, żeby opowiedzieć tysiące zdarzeń, ale o to, żeby opowiedzieć, przez jakie zmiany przechodziły ludzkie sprawy, aż się ułożyły tak, jak są dzisiaj" - pisał w 1902 roku we wstępie do „Dziejów Polski za Piastów” jeden z najwybitniejszych polskich historiozofów, badacz i teoretyk cywilizacji, publicysta, a także krytyk teatralny Feliks Koneczny. Tekst „Dziejów Polski za Piastów” obok „Dziejów Polski” to dwie ważne popularyzatorskie publikacje historyka, które zamieszczone zostały w wydanym w 2022 roku tomie IV "Dzieł zebranych". "Pisząc je, Feliks Koneczny miał na celu upowszechnienie wiedzy o chwalebnej przeszłości Polski oraz uświadomienie narodowe niższych warstw społeczeństwa" - czytamy w opisie od wydawcy. W tomie IV znalazły się także m.in.: tekst historyka dotyczący wybory odpowiedniej taktyki walki politycznej o polskość Górnego Śląska z niemieckim zaborcą, artykuły, w których rozwija swoje poglądy na temat warstwy chłopskiej „Konserwatyzm chłopski” i „Spór o folklor”, a także recenzje z teatru krakowskiego.

"Wierzę, żeby rozumieć" - wywiad rzeka z ks. prof. M. Hellerem

To jeden z najbardziej uznanych kosmologów na świecie. Na trasie jego naukowych podróży są najbardziej prestiżowe ośrodki akademickie – Cambridge, Louvain, Waszyngton, Oxford. Jego książki – a napisał ich ponad 60 – miały 130 wydań i były tłumaczone na wiele języków. Laureat nagrody Tempeltona zwanej teologicznym Noblem od lat stara się przerzucać mosty między nauką a religią. Rozmowa ze światowej klasy polskim uczonym i myślicielem o jego drodze życiowej, która prowadziła przez Sybir, seminarium duchowne, studia filozoficzne na KUL-u, wykłady na wielu renomowanych uczelniach świata. Barwna i wielowątkowa opowieść, do której Michała Hellera sprowokowali Wojciech Bonowicz, Bartosz Brożek i Zbigniew Liana.

Nowy numer Czasu literatury

Czas literatury to krakowski kwartalnik literacki o ogólnopolskim zasięgu. Nowy numer pisma prezentuje Jan Burnatowski - sekretarz redakcji, polonista, doktor nauk humanistycznych, literaturoznawca, krytyk literacki. Znajdziemy w nim m.in. rozdział poświęcony literaturze fantasy, o której pisze Radek Rak, pierwszy raz publikowane w Polsce opowiadania Icchoka Baszewisa Singera i wiersze Emily Dickinson.

„Pamiętnik Mary Berg” i „Dziennik Janki Goldstein”

„Pamiętnik Mary Berg” i „Dziennik Janki Goldstein” to dwa bardzo różne, a jednocześnie niezwykle prawdziwe w swej szczerości świadectwa z czasów Zagłady. Pierwsze wydanie „Pamiętnika Mary Berg”, czyli Miriam Wattenberg ukazało się jeszcze w czasie wojny w 1944 roku w Stanach Zjednoczonych. Rodzina Miriam, dzięki obywatelstwu amerykańskiemu matki została wymieniona na jeńców niemieckich internowanych przez aliantów. Najnowsze wydanie „Pamiętnika” ukazało się nakładem Wydawnictwa Pruszyński i Ska. „Dziennik Janki Goldstein” po raz pierwszy wydany został blisko osiemdziesiąt lat od jego napisania przez Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie. Oba zapisy to dwa ważne świadectwa holokaustu, dwa odmienne losy młodych żydowskich kobiet, z których jedna trafiła do warszawskiego getta, a druga zamknięta została w krakowskim getcie. Mary Berg stara się zanotować jak najwięcej z tego co dzieje się dookoła niej w getcie warszawskim, a potem na Pawiaku i w obozie internowanie w Vittel. Stara się być mimo młodego wieku bardzo wnikliwym obserwatorem żydowskiej tragedii, okrucieństwa okupanta i bezbronności poddanej represjom społeczności żydowskiej. Janka Goldstein, córka Juliana Goldsteina, działacza m. in. Stowarzyszenia Rękodzielników Żydowskich Szomer Umonim, oraz właściciela Zakładu Artystyczno-Ślusarskiego, który mieścił się w budynkach stanowiących obecnie siedzibę Żydowskiego Muzeum Galicja, skupia się bardziej na sobie, na swoich uczuciach, relacjach z najbliższymi, na swoich tęsknotach, pragnieniach, miłości. W tym zapisie codziennego życia dojmujące jest jednak, przebijające ze stron dziennika, poczucie zamknięcia w getcie. „Pamiętnik Mary Berg” i „Dziennik Janki Goldstein” zapiski powstające w zamkniętej izolowanej przestrzenni getta warszawskiego i krakowskiego powstałe w czasie holokaustu stanowią także - jak podkreśla znawca problematyki zagłady Alvin Rosenfeld profesor anglistyki i judaistyki z Indiana University w Bloomington - odrębny bardzo specyficzny podgatunek literatury więziennej. O tej niezwykłej literaturze czasu holokaustu w historycznej odsłonie „Dobrych książek” Jolanta Drużyńska rozmawia z dr Edytą Gawron z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, historyczką specjalizującą się w historii współczesnej Żydów, autorką prac dotyczących dziejów Żydów w Krakowie oraz obszaru Galicji, także czasu Zagłady w Krakowie, prezeską Zarządu Fundacji Galicia Jewish Heritage Institute prowadzącej Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie

Pierwsza biografia prof. Jerzego Vetulaniego. Rozmawiamy z autorką

"Vetulani. Piękny umysł, dzikie serce", książka autorstwa Katarzyny Kubisiowskiej to pierwsza biografia Jerzego Vetulaniego. Wybitny naukowiec, podziwiany i uwielbiany, ale też mizogin i egocentryk. Kim był i jaki był Jerzy Vetulani? Katarzyna Kubisiowska pokazuje całą złożoną naturę Jerzego Vetulaniego. Jego życie i dzieło, rodzinę, przyjaciół, uwarunkowania historyczne.

Brakujący fragment rodzinnej historii - nieznane losy radiotelegrafisty z polskiego Dywizjonu 300

"Szew za igłą" Marty Hożewskiej, tłumaczki, pedagog - to niezwykła podróż w głąb historii, której celem było odnalezienie „brakującego fragmentu historii własnej rodziny”. Dzieje nigdy niepoznanego dziadka Antoniego Kaczmarza - żołnierza września 1939 roku, a potem lotnika dywizjonu bombowego RAF-u , jednego z tysięcy Polaków, którzy po klęsce wrześniowej zrobili wszystko, by móc dalej walczyć z bronią w ręku o wolność swojego kraju, zbudowana została z zachowanych listów, fotografii, dokumentów, relacji i wspomnień bliższych i dalszych osób. Dzięki losom Antoniego Kaczmarza, mozolnie przez lata odkrywanych przez jego wnuczkę Martę poznajemy także rzadko przywoływane w historiografii, dla wielu w ogóle nieznane , fakty z czasów II wojny np. internowania żołnierzy polskich walczących u boku wojska francuskiego w 1940 roku w Szwajcarii, czy pobytu aresztowanych Polaków, za nielegalne przekroczenie granicy, w hiszpańskim obozie koncentracyjnym w Miranda de Ebro. Przypomnienie tych mało znanych wydarzeń to także próba ocalenia od zapomnienia dramatycznych losów Polaków w czasie II wojny światowej, to pokazanie całej złożoności wojennych losów, trudnych , niejednoznacznych decyzji podejmowanych, w często granicznych sytuacjach. Starannie wydaną książkę przez wydawnictwo BOSZ uzupełniają dziesiątki fotografii , fragmenty listów, odnalezionych notatek archiwalnych, które sprawiają, że opowieść o losach Antoniego Kaczmarza staje się nam, podobnie jak i autorce, bardzo bliska. Z Martą Hożewską, autorką książki "Szew za igłą" w historycznej odsłonie "Dobrych książek" rozmawia Jolanta Drużyńska. Wtorek 12 kwietnia g. 17:00.

Rozmawiamy z Agnieszką Gajewską, autorką najnowszej biografii Stanisława Lema

„Stanisław Lem. Wypędzony z Wysokiego Zamku” - najnowsza biografia pisarza, autorstwa Agnieszki Gajewskiej. Rozmowa z autorką i fragmenty książki w interpretacji Juliusza Chrząstowskiego w Dobrych Książkach. Zaprasza Katarzyna Fortuna.

Spotkanie z Pavolem Rankovem i tłumaczem jego powieści Tomaszem Grabińskim

Pavol Rankov to jeden z najciekawszych współczesnych pisarzy słowackich. Wykłada na Uniwersytecie Komeńskiego w Bratysławie. Jego twórczość tłumaczona była na język angielski, niemiecki, czeski, węgierski, rumuński, szwedzki, japoński, hindi i arabski. Rankov jest autorem m.in. trzech zbiorów opowiadań, polski wybór ukazał się pod tytułem „Bratysława jest mała” oraz powieści „Matki” i „Legenda o języku”. Książka „Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej)” otrzymała Europejską Nagrodę Literacką, Nagrodę Angelus oraz kilka prestiżowych nagród słowackich.

Moje świadectwo – KL Auschwitz oczyma dziecka

„Dziś z trudem odtwarzam to co mi się przydarzyło. Po ponad osiemdziesięciu latach, nie jestem w stanie przewidzieć, czy migawki, które niczym ostre żyletki przecinają moją pamięć są owocem tego co rzeczywiście przeżyłam, czy tego co po latach opowiedzieli mi kilka lat starsi ocaleli przyjaciele. Jedyną pewną rzeczą jest to, że tam byłam” – pisze Lidia Maksymowicz numer obozowy 70072, bohaterka i współautorka książki Paolo Rodariego „Dziewczynka która nie potrafiła nienawidzić”.

Nowości wydawnictwa Znak

Biografia Agnieszki Holland, nowa książka Wiesława Myśliwskiego i praca o Putinie "Na Kremlu wiecznie zima. Rosja za drugich rządów Putina" - dobre książki Wydawnictwa Znak przedstawia Dominika Kozłowska.

To, co zasłyszane. O "Strefie zgniotu" Elizy Kąckiej

„Strefa zgniotu” Elizy Kąckiej to fragmenty rozmów zasłyszanych na ulicy, autobusie, tramwaju, parku, kamienicy i przetworzonych przez autorkę, która odznacza się wyjątkowych literackim słuchem.

Niepełnosprawni w PRL-u

„Polio w Polsce 1945 – 1989 – studium z historii niepełnoprawności” książka krakowskiego historyka dr. Marcina Stasiaka to bardzo ciekawa próba pokazania peerelowskiej rzeczywistości od strony osób zmagających się ze swoją ułomnością. Trudności leczenia niepełnosprawności będących konsekwencją przebycia takich chorób jak np. polio, niedostrzeganie znaczenia konieczności dostosowania otoczenia do potrzeb niepełnosprawnych w tamtej rzeczywistości wynikały nie tylko z opóźnień cywilizacyjnych spowodowanych m.in. zniszczeniami wojennymi, ale także narzuconą po wojnie Polsce komunistyczną ideologią izolującą państwa tzw. demokracji ludowej od osiągnięć gospodarczych i technologicznych państw zachodnich. Ta pionierska w polskiej historiografii publikacja jest – jak podkreśla M. Stasiak - próbą historycznej analizy niepełnosprawności z uwzględnieniem perspektywy nazywanej historią życia. Próbą dodajmy niezwykle udaną wykorzystującą, co jest dużym atutem książki, wspomnień, relacji osób dotkniętych niepełnosprawnością po przebytej chorobie polio, pokazujących jak postrzegano niepełnosprawnych w czasach PRL-u, jakie role im wyznaczano i jak usiłowano wtopić ich w „społeczeństwo jednakowych”. Dziś polio to już przeszłość, ale jeśli staje się ta choroba przedmiotem badań, dyskusji – to „przede wszystkim w charakterze groźnego memento - przestrogi przed lekceważeniem szczepień ochronnych i jako argument w dyskusjach z przeciwnikami ich stosowania”. W historycznej odsłonie magazynu „Dobre książki” z dr. Marcinem Stasiakiem z Instytutu Historii UJ rozmawia Jolanta Drużyńska. Wtorek 29 marca g. 17

Rozmowa z prof. Andrzejem Stanisławem Kowalczykiem w Dobrych Książkach

„Dzieje narodów – pisze Czesław Miłosz w Ziemi Ulro – mają swoje misteria – należy do nich powołanie polskiego słowa, pisanego po różnych zagranicach”. I dzięki Bogu! Kim byśmy dziś byli bez tego tuzina najlepszych twórców emigracyjnych, bez Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte, bez „Kultury”, bez Jerzego Giedroycia i jego ekipy " - pisze prof. Andrzej Stanisław Kowalczyk - gość Dobrych Książek. To dzięki jego pracy możemy poznać fascynujące listy Konstantego Aleksandra Jeleńskiego - eseisty " genialnego i najlepszego w emigracji " według Giedroycia.

Marzec 68’ w powieści Andrzeja Dziurawca

„Bardzo długi marzec” autorstwa Andrzeja Dziurawca scenarzysty filmowego, dramatopisarza, autora wierszy, opowiadań, reportaży literackich i thrillerów kryminalnych - to niezwykle ciekawa i udana próba literackiego przybliżenia skomplikowanych wydarzeń społeczno-politycznych Marca 68’, widzianych oczyma nieświadomego, nie tylko własnej historii nastolatka. Na trudny okres dojrzewania, pierwszych miłosnych uniesień, rozczarowań, nakłada się, wymuszone wydarzeniami politycznymi, odkrywanie własnej tożsamości. „Ta opowieść zbudowana jest ze wspomnień wielu ludzi, większość opisanych w niej historii zdarzyła się naprawdę - wyznaje autor książki - choć nie zawsze dokładnie tak jak je opisałem”, ale to już przywilej literatury. Natomiast wyłącznie z autentycznych udokumentowanych zdarzeń zbudowany został opis, jak podkreśla autor, 8 marca 1968 roku - dnia pacyfikacji protestów na Uniwersytecie Warszawskim i Krakowskim Przedmieściu. Pod piórem Dziurawca powstał opis dynamiczny, bardzo plastyczny, obrazy jak kadry filmowe: krótkie ujęcie, bliski plan. Niezwykle poruszający zapadający w pamięć fragment powieści, rzetelnej dobrej prozy z mocną historią w tle. Z autorem „Bardzo długiego marca”, pierwszej powieści o polskim Marcu 68’ Andrzejem Dziurawcem w historycznej odsłonie „Dobrych książek” rozmawia Jolanta Drużyńska. Wtorek, 22.03, g. 17.

"Prawdziwe życie" - o Adamie Zagajewskim w pierwszą rocznicę śmierci poety

Poetę wspominają: prof. Marta Wyka i prof. Anna Czabanowska-Wróbel, poeta Krzysztof Siwczyk i Olga Brzezińska - dyrektor programowa Festiwalu Miłosza. Archiwalna rozmowa z Adamem Zagajewskim i wiersze w interpretacji poety.

O myśli - nie tylko o czasie - w kazaniach ks. prof. Michała Hellera

"Na co dzień jesteśmy spętani więzami czasu. Dzień goni za dniem, chwila goni za chwilą. Nawet krótki wypoczynek upycha się gdzieś między obowiązkami. A kazanie – wysłuchane lub może przeczytane – rozrywa ten napięty ciąg i kieruje myśl do obszarów, nad którymi czas nie ma takiej władzy."

„Planeta piołun” Oksany Zabużko

Dziś w Dobrych książkach rozmawiać będziemy z Oksaną Zabużko o jej wydanym niedawno po polsku zbiorze esejów „Planeta piołun”. To bardzo ważna książka ukazująca Ukrainę w kontekście historiozoficznym, kulturowym i literackim. Polskie wydanie ukazało się dwa dni przed wybuchem wojny w Ukrainie. Pierwszy nakład książki już się wyczerpał.

"Trzeba młode dziś położyć życie..." - opowieść o Stanisławie Długoszu

„Który szedł po życie nowe ... Opowieść o poecie - legioniście Stanisławie Długoszu „Teterze” - autorstwa krakowskiego historyka, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego Krzysztofa Karola Daszyka to próba przywrócenia naszej pamięci ważnej postaci polskiej irredenty a jednocześnie poety, którego twórczość jest niezwykłym świadectwem czasów, w których żył. Momentu odzyskania przez Polskę własnej państwowości nie dożył, choć przecież tak bardzo za nim tęsknił.

Dobre książki Wydawnictwa Lokator

Książki bibliofilskie i albumy, twórczość Georgesa Pereca i Franza Kafki, dzieła wybrane Rolanda Topora, serie poetyckie oraz publikacje krakowskich autorów ukazują się w krakowskim wydawnictwie Lokator od 21 lat.

"Widok stąd" Barbary Chyrowicz

Jak odkryć, co wpływa na nasze decyzje? Jak zrozumieć drugich? Dlaczego powinniśmy być powściągliwi, oceniając drugich? Na te i wiele innych pytań odpowiada książka Barbary Chyrowicz „Widok stąd”. Jej autorka jest etyczką, filozofką, profesorką i wykładowczynią Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie kieruje Katedrą Etyki Szczegółowej. Należy do Zgromadzenia Misyjnego Służebnic Ducha Świętego. Zajmuje się bioetyką, jest członkiem Komitetu Bioetycznego przy PAN. autorką m.in. książki „O sytuacjach bez wyjścia w etyce”.

„Rozczytywanie” Kazimierza Brandysa

W Dobrych Książkach kolejna odsłona cyklu „Rozczytywanie”. Prof. Dorota Kozicka z Katedry Krytyki Współczesnej UJ rozczytuje „Wariacje pocztowe” Kazimierza Brandysa. "Wariacje pocztowe" Kazimierza Brandysa to powieść epistolarna, opowiadająca dzieje rodziny Zabierskich. Ojcowie piszą do synów, synowie do ojców. Korespondencja kolejnych pokoleń ojców i synów trwa przez dwieście lat. Akcja książki rozpoczyna się w roku 1770 i doprowadzona zostaje do roku 1970. Książka pełna elementów groteskowych i komicznych pokazuje jak tworzą się rodzinne i narodowe mity i legendy. Wydana w 1972 roku książka Brandysa była reakcją pisarza na antysemicką nagonkę w marcu 1968 roku.

"Zapomniane dzieje polskiej diaspory w Mandżurii"

„Polacy w Mandżurii - dzieje polskiej kolonii w Harbinie w latach 1895-1966” autorstwa dr. Andrzeja Gizy, krakowskiego historyka i historyka sztuki, dyrektora Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena to niezmiernie interesująca i rzadka w naszej historiografii opowieść o mało znanych losach polskiej diaspory na Dalekim Wschodzie. Historia polskiej społeczności w Mandżurii pokazana została na tle wydarzeń historycznych, które kształtowały polityczny, geopolityczny i społeczny obraz Azji południowo-wschodniej w XIX i XX wieku. To polscy mieszkańcy Harbina przez kilkadziesiąt lat krzewili i upowszechniali polską kulturę w Azji i „współtworzyli wielokulturowy pejzaż dalekowschodniej prowincji”. Dużym atutem książki jest jej warstwa ilustracyjna, zawierająca dziesiątki fotografii pochodzących m.in. z niepublikowanych archiwów Klubów Harbińczyków w Polsce. W historycznej odsłonie "Dobrych książek" o Mandżurii i dziejach polskiego ośrodka w Harbinie, który przetrwał do czasów autorytarnego państwa Mao Zedonga z autorem książki Andrzejem Gizą rozmawia Jolanta Drużyńska.

Ks. Józef Tischner i jego teksty na trudne czasy

W tych trudnych, niepewnych czasach trzeba wracać do mistrzów... W Dobrych Książkach „To co najważniejsze” ks. Józefa Tischnera. Bo z myśleniem, cytując Filozofa z Łopusznej - jest tak jak z chodzeniem: „najpierw człowiek się trzyma ręki matki, a potem już sam odkrywa, że już sam potrafi" Dla wielu ks. Józef Tischner jest i był przewodnikiem. Miał w sobie niezwykły dar przyciągania ludzi. Był ponad podziałami i wielu brakuje jego głosu pełnego nadziei. Gościem Dobrych Książek jest Wojciech Bonowicz - biograf i znawca spuścizny ks. Józefa Tischnera.

Ucieczki z "piekła na ziemi"

„Nas nie złamią. Jak Polacy uciekali z Auschwitz” książka Mirosława Krzyszkowskiego i Bogdana Wasztyla - to nie tylko opowieść o wybranych, często najbardziej spektakularnych ucieczkach z „piekła na ziemi” jakim był niemiecki, nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz - Birkenau. To także opowieść o ludzkiej przyjaźni, miłości, solidarności, człowieczeństwie w miejscu, w którym usiłowano ją zdeptać, o nadziei i sile która „pozwalała uświadomić okrutnym oprawcom ich bezsilność". To wreszcie opowieść o ludziach , mieszkańcach ziemi oświęcimskiej, partyzantach z oddziału AK „Sosienki”, dzięki poświęceniu których zarówno konspiracja obozowa nie mogłaby odnieść tak wielu sukcesów jak i nie mogłyby udać się dziesiątki ucieczek z obozu. „Chcieliśmy - piszą autorzy książki - aby opowiedziane w niej historie o ludziach w czasach nieludzkich niosły nadzieję także współczesnym społeczeństwom, które nie zawsze wydają się świadome znaczenia ludzkiej solidarności, odpowiedzialności za swoje wybory a także zwykłej ludzkiej przyzwoitości praktykowanej bez względu na przekonania religię i rasy". Z autorami książki: reżyserem, dokumentalistą Mirosławem Krzyszkowskim i Bogdanem Wasztylem - reporterem i publicystą, niezależnym producentem filmowym we wtorkowej historycznej odsłonie "Dobrych książek" rozmawia Jolanta Drużyńska.